| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā |
7. ஸதிபட்டா²னவிப⁴ங்கோ³
7. Satipaṭṭhānavibhaṅgo
1. ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயங்
1. Suttantabhājanīyaṃ
உத்³தே³ஸவாரவண்ணனா
Uddesavāravaṇṇanā
355. ஸமானஸத்³த³வசனீயானங் அத்தா²னங் உத்³த⁴ரணங் அத்து²த்³தா⁴ரோ. ஸோ யஸ்மா ஸத்³த³த்த²விசாரோ ந ஹோதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘ந இத⁴…பே॰… அத்த²த³ஸ்ஸன’’ந்தி. ப-ஸத்³தோ³ பதா⁴னத்த²தீ³பகோ ‘‘பணீதா த⁴ம்மா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ திகமாதிகா 14) விய.
355. Samānasaddavacanīyānaṃ atthānaṃ uddharaṇaṃ atthuddhāro. So yasmā saddatthavicāro na hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘na idha…pe… atthadassana’’nti. Pa-saddo padhānatthadīpako ‘‘paṇītā dhammā’’tiādīsu (dha. sa. tikamātikā 14) viya.
அனவஸ்ஸுததா அனுபகிலிட்ட²தா. தேனாஹ ‘‘தது³ப⁴யவீதிவத்ததா’’தி.
Anavassutatā anupakiliṭṭhatā. Tenāha ‘‘tadubhayavītivattatā’’ti.
பு⁴ஸத்த²ங் பக்க²ந்த³னந்தி பு⁴ஸத்த²விஸிட்ட²ங் பக்க²ந்த³னங் அனுபவிஸனங்.
Bhusatthaṃ pakkhandananti bhusatthavisiṭṭhaṃ pakkhandanaṃ anupavisanaṃ.
அஸ்ஸாத³ஸ்ஸாதி தண்ஹாய. ‘‘நிச்சங் அத்தா’’தி அபி⁴னிவேஸவத்து²தாய தி³ட்டி²யா விஸேஸகாரணானங் சித்தத⁴ம்மானங் தண்ஹாயபி வத்து²பா⁴வதோ விஸேஸக்³க³ஹணங், ததா² காயவேத³னானங் தி³ட்டி²யாபி வத்து²பா⁴வஸம்ப⁴வதோ ‘‘விஸேஸேனா’’தி வுத்தங். ஸராக³வீதராகா³தி³விபா⁴க³த்³வயவஸேனேவ சித்தானுபஸ்ஸனாய வுத்தத்தா தங் ‘‘நாதிபபே⁴த³க³த’’ந்தி வுத்தங். த⁴ம்மாதி இத⁴ ஸஞ்ஞாஸங்கா²ரக்க²ந்தா⁴ அதி⁴ப்பேதா, ஸங்கா²ரக்க²ந்தோ⁴ ச ப²ஸ்ஸாதி³வஸேன அனேகபே⁴தோ³தி த⁴ம்மானுபஸ்ஸனா ‘‘அதிபபே⁴த³க³தா’’தி வுத்தா. ஸராகா³தி³விபா⁴க³வஸேன ஸோளஸபே⁴த³த்தா வா சித்தானுபஸ்ஸனா நாதிபபே⁴த³க³தா வுத்தா, ஸுத்தே ஆக³தனயேன நீவரணாதி³வஸேன அனேகபே⁴த³த்தா த⁴ம்மானுபஸ்ஸனா அதிபபே⁴த³க³தா வுத்தா. ‘‘விஸுத்³தி⁴மக்³கோ³தி வுத்தானீ’’தி ஆனெத்வா யோஜேதப்³ப³ங். தா அனுபஸ்ஸனா ஏதேஸந்தி தத³னுபஸ்ஸனா, சித்தத⁴ம்மானுபஸ்ஸினோ புக்³க³லா, தேஸங்.
Assādassāti taṇhāya. ‘‘Niccaṃ attā’’ti abhinivesavatthutāya diṭṭhiyā visesakāraṇānaṃ cittadhammānaṃ taṇhāyapi vatthubhāvato visesaggahaṇaṃ, tathā kāyavedanānaṃ diṭṭhiyāpi vatthubhāvasambhavato ‘‘visesenā’’ti vuttaṃ. Sarāgavītarāgādivibhāgadvayavaseneva cittānupassanāya vuttattā taṃ ‘‘nātipabhedagata’’nti vuttaṃ. Dhammāti idha saññāsaṅkhārakkhandhā adhippetā, saṅkhārakkhandho ca phassādivasena anekabhedoti dhammānupassanā ‘‘atipabhedagatā’’ti vuttā. Sarāgādivibhāgavasena soḷasabhedattā vā cittānupassanā nātipabhedagatā vuttā, sutte āgatanayena nīvaraṇādivasena anekabhedattā dhammānupassanā atipabhedagatā vuttā. ‘‘Visuddhimaggoti vuttānī’’ti ānetvā yojetabbaṃ. Tā anupassanā etesanti tadanupassanā, cittadhammānupassino puggalā, tesaṃ.
தத்த² ‘‘அஸுப⁴பா⁴வத³ஸ்ஸனேனா’’தி யதா²டி²தவஸேனாபி யோஜனா லப்³ப⁴தேவ. ப⁴வோக⁴ஸ்ஸ வேத³னா வத்து² ப⁴வஸ்ஸாத³பா⁴வதோ. நிச்சக்³க³ஹணவஸேனாதி அத்தாபி⁴னிவேஸவிஸிட்ட²ஸ்ஸ நிச்சக்³க³ஹணஸ்ஸ வஸேன. ததா² ஹி வுத்தங் ‘‘ஸஸ்ஸதஸ்ஸ அத்தனோ’’தி. ஓகே⁴ஸு வுத்தனயா ஏவ யோகா³ஸவேஸுபி யோஜனா அத்த²தோ அபி⁴ன்னத்தாதி தே ந க³ஹிதா. நிச்சக்³க³ஹணவஸேனாதி அத்தாபி⁴னிவேஸவிஸிட்ட²ஸ்ஸ நிச்சக்³க³ஹணஸ்ஸ வஸேன. பட²மோக⁴ததியசதுத்த²க³ந்த²யோஜனாயங் வுத்தனயேனேவ காயசித்தத⁴ம்மானங் இதருபாதா³னவத்து²தா க³ஹேதப்³பா³தி வேத³னாய தி³ட்டு²பாதா³னவத்து²தா த³ஸ்ஸிதா. ததா² காயவேத³னானங் ச²ந்த³தோ³ஸாக³திவத்து²தா காமோக⁴ப்³யாபாத³காயக³ந்த²வத்து²தாவசனேன வுத்தாதி. தேனாஹ ‘‘அவுத்தானங் வுத்தனயேன வத்து²பா⁴வோ யோஜேதப்³போ³’’தி.
Tattha ‘‘asubhabhāvadassanenā’’ti yathāṭhitavasenāpi yojanā labbhateva. Bhavoghassa vedanā vatthu bhavassādabhāvato. Niccaggahaṇavasenāti attābhinivesavisiṭṭhassa niccaggahaṇassa vasena. Tathā hi vuttaṃ ‘‘sassatassa attano’’ti. Oghesu vuttanayā eva yogāsavesupi yojanā atthato abhinnattāti te na gahitā. Niccaggahaṇavasenāti attābhinivesavisiṭṭhassa niccaggahaṇassa vasena. Paṭhamoghatatiyacatutthaganthayojanāyaṃ vuttanayeneva kāyacittadhammānaṃ itarupādānavatthutā gahetabbāti vedanāya diṭṭhupādānavatthutā dassitā. Tathā kāyavedanānaṃ chandadosāgativatthutā kāmoghabyāpādakāyaganthavatthutāvacanena vuttāti. Tenāha ‘‘avuttānaṃ vuttanayena vatthubhāvo yojetabbo’’ti.
தா⁴ரணதா அஸம்முஸ்ஸனதா, அனுஸ்ஸரணமேவ வா. ஏகத்தேதி ஏகஸபா⁴வே நிஸ்ஸரணாதி³வஸேன. ஸமாக³மோ ஸச்சி²கிரியா. ஸதிபட்டா²னஸபா⁴வோ ஸம்மாஸதிதா நிய்யானஸதிதா ஸமானபா⁴க³தா ஏகஜாதிதா ஸபா⁴க³தா. புரிமஸ்மிந்தி ‘‘ஏகத்தே நிப்³பா³னே ஸமாக³மோ ஏகத்தஸமோஸரண’’ந்தி ஏதஸ்மிங் அத்தே². விஸுந்தி நானாஅத்த²த்³வயபா⁴வேன. ததே³வ க³மனங் ஸமோஸரணந்தி ஸதிஸத்³த³த்த²ந்தராபா⁴வா…பே॰… ஏகபா⁴வஸ்ஸாதி யோஜேதப்³ப³ங். ஸதிஸத்³த³த்த²வஸேன அவுச்சமானேதி ‘‘ஏகோ ஸதிபட்டா²னஸபா⁴வோ ஏகத்த’’ந்திஆதி³னா அவுச்சமானே, ‘‘ஏகத்தே நிப்³பா³னே ஸமாக³மோ ஏகத்தஸமோஸரண’’ந்தி ஏவங் வுச்சமானேதி அத்தோ². தா⁴ரணதாவ ஸதீதி ‘‘ஸரணதா’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 14) வுத்ததா⁴ரணதா ஏவ ஸதீதி கத்வா. ஸதிஸத்³த³த்த²ந்தராபா⁴வாதி ஸதிஸங்கா²தஸ்ஸ ஸரணேகத்தஸமோஸரணஸத்³த³த்த²தோ அஞ்ஞஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ அபா⁴வா. புரிமந்தி ஸரணபத³ங். நிப்³பா³னஸமோஸரணேபீதி யதா²வுத்தே து³தியே அத்தே² ஸரணேகத்தஸமோஸரணபதா³னி ஸஹிதானேவ ஸதிபட்டா²னேகபா⁴வஸ்ஸ ஞாபகானி, ஏவங் நிப்³பா³னஸமோஸரணேபி ‘‘ஏகத்தே நிப்³பா³னே ஸமாக³மோ ஏகத்தஸமோஸரண’’ந்தி ஏதஸ்மிம்பி அத்தே² ஸதி…பே॰… காரணானி.
Dhāraṇatā asammussanatā, anussaraṇameva vā. Ekatteti ekasabhāve nissaraṇādivasena. Samāgamo sacchikiriyā. Satipaṭṭhānasabhāvo sammāsatitā niyyānasatitā samānabhāgatā ekajātitā sabhāgatā. Purimasminti ‘‘ekatte nibbāne samāgamo ekattasamosaraṇa’’nti etasmiṃ atthe. Visunti nānāatthadvayabhāvena. Tadeva gamanaṃ samosaraṇanti satisaddatthantarābhāvā…pe… ekabhāvassāti yojetabbaṃ. Satisaddatthavasena avuccamāneti ‘‘eko satipaṭṭhānasabhāvo ekatta’’ntiādinā avuccamāne, ‘‘ekatte nibbāne samāgamo ekattasamosaraṇa’’nti evaṃ vuccamāneti attho. Dhāraṇatāva satīti ‘‘saraṇatā’’ti (dha. sa. 14) vuttadhāraṇatā eva satīti katvā. Satisaddatthantarābhāvāti satisaṅkhātassa saraṇekattasamosaraṇasaddatthato aññassa atthassa abhāvā. Purimanti saraṇapadaṃ. Nibbānasamosaraṇepīti yathāvutte dutiye atthe saraṇekattasamosaraṇapadāni sahitāneva satipaṭṭhānekabhāvassa ñāpakāni, evaṃ nibbānasamosaraṇepi ‘‘ekatte nibbāne samāgamo ekattasamosaraṇa’’nti etasmimpi atthe sati…pe… kāraṇāni.
ஆனாபானபப்³பா³தீ³னந்தி ஆனாபானபப்³ப³இரியாபத²சதுஸம்பஜஞ்ஞ கொட்டா²ஸ தா⁴துமனஸிகாரனவஸிவதி²கபப்³பா³னீதி ஏதேஸங். இமேஸு பன யஸ்மா கேஸுசி தே³வானங் கம்மட்டா²னங் ந இஜ்ஜ²தி, தஸ்மா தானி அனாமஸித்வா யதி³பி கொட்டா²ஸதா⁴துமனஸிகாரவஸேனேவெத்த² தே³ஸனா பவத்தா, தே³ஸனந்தரே பன ஆக³தங் அனவஸேஸங் காயானுபஸ்ஸனாவிபா⁴க³ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘சுத்³த³ஸவிதே⁴ன காயானுபஸ்ஸனங் பா⁴வெத்வா’’தி (விப⁴॰ அட்ட²॰ 355) வுத்தங். தேனாஹ ‘‘மஹாஸதிபட்டா²னஸுத்தே வுத்தான’’ந்தி. ‘‘ததா²’’தி இமினா ‘‘மஹாஸதிபட்டா²னஸுத்தே (தீ³॰ நி॰ 2.382) வுத்தான’’ந்தி இமமேவ உபஸங்ஹரதி. பஞ்சவிதே⁴னாதி நீவரணஉபாதா³னக்க²ந்தா⁴யதனபொ³ஜ்ஜ²ங்க³அரியஸச்சானங் வஸேன பஞ்சதா⁴. பா⁴வனானுபா⁴வோ அரியமக்³க³க்³க³ஹணஸமத்த²தா.
Ānāpānapabbādīnanti ānāpānapabbairiyāpathacatusampajañña koṭṭhāsa dhātumanasikāranavasivathikapabbānīti etesaṃ. Imesu pana yasmā kesuci devānaṃ kammaṭṭhānaṃ na ijjhati, tasmā tāni anāmasitvā yadipi koṭṭhāsadhātumanasikāravasenevettha desanā pavattā, desanantare pana āgataṃ anavasesaṃ kāyānupassanāvibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘cuddasavidhena kāyānupassanaṃ bhāvetvā’’ti (vibha. aṭṭha. 355) vuttaṃ. Tenāha ‘‘mahāsatipaṭṭhānasutte vuttāna’’nti. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘mahāsatipaṭṭhānasutte (dī. ni. 2.382) vuttāna’’nti imameva upasaṃharati. Pañcavidhenāti nīvaraṇaupādānakkhandhāyatanabojjhaṅgaariyasaccānaṃ vasena pañcadhā. Bhāvanānubhāvo ariyamaggaggahaṇasamatthatā.
தங்னியமதோதி தஸ்ஸா காயானுபஸ்ஸனாதி³படிபத்தியா நியமதோ. தஸ்ஸா பி⁴க்கு²பா⁴வே நியதே ஸாபி பி⁴க்கு²பா⁴வே நியதாயேவ நாம ஹோதி.
Taṃniyamatoti tassā kāyānupassanādipaṭipattiyā niyamato. Tassā bhikkhubhāve niyate sāpi bhikkhubhāve niyatāyeva nāma hoti.
காயானுபஸ்ஸனாஉத்³தே³ஸவண்ணனா
Kāyānupassanāuddesavaṇṇanā
எத்தா²தி காயே. அவயவா அஸ்ஸ அத்தீ²தி அவயவீ, ஸமுதா³யோ, ஸமூஹோதி அத்தோ², ஸோ பன அவயவவினிமுத்தங் த்³ரப்³யந்தரந்தி கா³ஹோ லத்³தி⁴ அவயவீகா³ஹோ. ஹத்த²பாதா³தி³அங்கு³லினகா²தி³அங்க³பச்சங்கே³ ஸன்னிவேஸவிஸிட்டே² உபாதா³ய யாயங் அங்க³பச்சங்க³ஸமஞ்ஞா சேவ காயஸமஞ்ஞா ச, தங் அதிக்கமித்வா இத்தி²புரிஸரத²க⁴டாதி³த்³ரப்³யந்திபரிகப்பனங் ஸமஞ்ஞாதிதா⁴வனங். அத² வா யதா²வுத்தஸமஞ்ஞங் அதிக்கமித்வா பகதிஆதி³த்³ரப்³யாதி³ஜீவாதி³காயாதி³பத³த்த²ந்தரபரிகப்பனங் ஸமஞ்ஞாதிதா⁴வனங். நிச்சஸாராதி³கா³ஹபூ⁴தோ அபி⁴னிவேஸோ ஸாராதா³னாபி⁴னிவேஸோ.
Etthāti kāye. Avayavā assa atthīti avayavī, samudāyo, samūhoti attho, so pana avayavavinimuttaṃ drabyantaranti gāho laddhi avayavīgāho. Hatthapādādiaṅgulinakhādiaṅgapaccaṅge sannivesavisiṭṭhe upādāya yāyaṃ aṅgapaccaṅgasamaññā ceva kāyasamaññā ca, taṃ atikkamitvā itthipurisarathaghaṭādidrabyantiparikappanaṃ samaññātidhāvanaṃ. Atha vā yathāvuttasamaññaṃ atikkamitvā pakatiādidrabyādijīvādikāyādipadatthantaraparikappanaṃ samaññātidhāvanaṃ. Niccasārādigāhabhūto abhiniveso sārādānābhiniveso.
ந தங் தி³ட்ட²ந்தி தங் இத்தி²புரிஸாதி³ தி³ட்ட²ங் ந ஹோதி. தி³ட்ட²ங் வா இத்தி²புரிஸாதி³ ந ஹோதீதி யோஜனா. யதா²வுத்தந்தி கேஸாதி³பூ⁴துபாதா³யஸமூஹஸங்கா²தங்.
Na taṃ diṭṭhanti taṃ itthipurisādi diṭṭhaṃ na hoti. Diṭṭhaṃ vā itthipurisādi na hotīti yojanā. Yathāvuttanti kesādibhūtupādāyasamūhasaṅkhātaṃ.
கேஸாதி³பத²விந்தி கேஸாதி³ஸஞ்ஞிதங் ஸஸம்பா⁴ரபத²விங். புப்³பா³பரியபா⁴வேனாதி ஸந்தானவஸேன. அஞ்ஞத்தா²தி ‘‘ஆபோகாய’’ந்தி ஏவமாதீ³ஸு.
Kesādipathavinti kesādisaññitaṃ sasambhārapathaviṃ. Pubbāpariyabhāvenāti santānavasena. Aññatthāti ‘‘āpokāya’’nti evamādīsu.
அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴தி ஸபரஸந்தானே காயோ வுத்தோதி. ‘‘காயோ’’தி செத்த² ஸம்மஸனுபகா³ ரூபத⁴ம்மா அதி⁴ப்பேதாதி ஆஹ ‘‘அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴த⁴ம்மான’’ந்தி. க⁴டிதங் ஏகாப³த்³த⁴ங் ஆரம்மணங் க⁴டிதாரம்மணங், ஏகாரம்மணபூ⁴தந்தி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ஏகதோ ஆரம்மணபா⁴வோ நத்தீ²’’தி.
Ajjhattabahiddhāti saparasantāne kāyo vuttoti. ‘‘Kāyo’’ti cettha sammasanupagā rūpadhammā adhippetāti āha ‘‘ajjhattabahiddhādhammāna’’nti. Ghaṭitaṃ ekābaddhaṃ ārammaṇaṃ ghaṭitārammaṇaṃ, ekārammaṇabhūtanti attho. Tenāha ‘‘ekato ārammaṇabhāvo natthī’’ti.
அந்தோஓலீயனா அந்தோஸங்கோசோ அந்தராவோஸானங்.
Antoolīyanā antosaṅkoco antarāvosānaṃ.
த்³வீஹீதி அபி⁴ஜ்ஜா²வினயதோ³மனஸ்ஸவினயேஹி.
Dvīhīti abhijjhāvinayadomanassavinayehi.
ஸதி ச ஸம்பஜஞ்ஞஞ்ச ஸதிஸம்பஜஞ்ஞங், தேன. ஏதேன கரணபூ⁴தேன. விபக்க²த⁴ம்மேஹி அனந்தரிதத்தா அவிச்சி²ன்னஸ்ஸ. தஸ்ஸ ஸப்³ப³த்தி²ககம்மட்டா²னஸ்ஸ.
Sati ca sampajaññañca satisampajaññaṃ, tena. Etena karaṇabhūtena. Vipakkhadhammehi anantaritattā avicchinnassa. Tassa sabbatthikakammaṭṭhānassa.
காயானுபஸ்ஸனாஉத்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Kāyānupassanāuddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
வேத³னானுபஸ்ஸனாதி³உத்³தே³ஸவண்ணனா
Vedanānupassanādiuddesavaṇṇanā
ஸுகா²தீ³னந்தி ஸுக²து³க்கா²து³க்க²மஸுகா²னங்.
Sukhādīnanti sukhadukkhādukkhamasukhānaṃ.
ரூபாதி³ஆரம்மணனானத்தபே⁴தா³னங் வஸேன யோஜேதப்³ப³ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ததா² ச ஸேஸேஸுபி. ஸவத்து²காவத்து²காதீ³தி ஆதி³-ஸத்³தே³ன ஹீனாதி³யோனிஆதி³பே⁴த³ங் ஸங்க³ண்ஹாதி. விஸுங் விஸுங் ந வத்தப்³ப³ந்தி சோத³னங் த³ஸ்ஸேதீதி யோஜனா. ஏகத்தா²தி காயாதீ³ஸு ஏகஸ்மிங். புரிமசோத³னாயாதி ‘‘புப்³பே³ பஹீனத்தா புன பஹானங் ந வத்தப்³ப³’’ந்தி சோத³னாய. பஹீனந்தி விக்க²ம்பி⁴தங். படிபக்க²பா⁴வனாயாதி மக்³க³பா⁴வனாய. உப⁴யத்தா²தி உப⁴யசோத³னாய. உப⁴யந்தி பரிஹாரத்³வயங். யஸ்மா புரிமசோத³னாய நானாபுக்³க³லபரிஹாரோ, நானாசித்தக்க²ணிகபரிஹாரோ ச ஸம்ப⁴வதி, து³தியசோத³னாய பன நானாசித்தக்க²ணிகபரிஹாரோயேவ, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘ஸம்ப⁴வதோ யோஜேதப்³ப³’’ந்தி. மக்³க³ஸதிபட்டா²னபா⁴வனங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ஸப்³ப³த்தா²தி ஸப்³பே³ஸு காயாதீ³ஸு.
Rūpādiārammaṇanānattabhedānaṃ vasena yojetabbanti sambandho. Tathā ca sesesupi. Savatthukāvatthukādīti ādi-saddena hīnādiyoniādibhedaṃ saṅgaṇhāti. Visuṃ visuṃ na vattabbanti codanaṃ dassetīti yojanā. Ekatthāti kāyādīsu ekasmiṃ. Purimacodanāyāti ‘‘pubbe pahīnattā puna pahānaṃ na vattabba’’nti codanāya. Pahīnanti vikkhambhitaṃ. Paṭipakkhabhāvanāyāti maggabhāvanāya. Ubhayatthāti ubhayacodanāya. Ubhayanti parihāradvayaṃ. Yasmā purimacodanāya nānāpuggalaparihāro, nānācittakkhaṇikaparihāro ca sambhavati, dutiyacodanāya pana nānācittakkhaṇikaparihāroyeva, tasmā vuttaṃ ‘‘sambhavato yojetabba’’nti. Maggasatipaṭṭhānabhāvanaṃ sandhāya vuttaṃ. Sabbatthāti sabbesu kāyādīsu.
வேத³னானுபஸ்ஸனாதி³உத்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Vedanānupassanādiuddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
உத்³தே³ஸவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.
Uddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
காயானுபஸ்ஸனானித்³தே³ஸவண்ணனா
Kāyānupassanāniddesavaṇṇanā
356. அஜ்ஜ²த்தாதீ³தி ஆதி³-ஸத்³தே³ன இத⁴ வுத்தா ப³ஹித்³தா⁴அஜ்ஜ²த்தப³ஹித்³தா⁴அனுபஸ்ஸனப்பகாரா விய மஹாஸதிபட்டா²னஸுத்தே வுத்தா ஸமுத³யத⁴ம்மானுபஸ்ஸிஆதி³அனுபஸ்ஸனப்பகாராபி காயானுபஸ்ஸனாபா⁴வதோ க³ஹிதா இச்சேவ வேதி³தப்³ப³ங். தத்தா²தி அஜ்ஜ²த்தாதி³அனுபஸ்ஸனாயங். சுத்³த³ஸ பகாரா மஹாஸதிபட்டா²னஸுத்தே ஆக³தசுத்³த³ஸப்பகாராதி³கே அபெக்கி²த்வா இத⁴ வுத்தா. அஜ்ஜ²த்தாதி³ப்பகாரோ ஏகோ பகாரோதி ஆஹ ‘‘ஏகப்பகாரனித்³தே³ஸேனா’’தி. பா³ஹிரேஸூதி ஏகச்சேஸு அஞ்ஞதித்தி²யேஸு. தேஸம்பி ஹி ஆனாபானாதி³வஸேன ஸமத²பக்கி²கா காயானுபஸ்ஸனா ஸம்ப⁴வதி. தேனாஹ ‘‘ஏகதே³ஸஸம்ப⁴வதோ’’தி.
356. Ajjhattādīti ādi-saddena idha vuttā bahiddhāajjhattabahiddhāanupassanappakārā viya mahāsatipaṭṭhānasutte vuttā samudayadhammānupassiādianupassanappakārāpi kāyānupassanābhāvato gahitā icceva veditabbaṃ. Tatthāti ajjhattādianupassanāyaṃ. Cuddasa pakārā mahāsatipaṭṭhānasutte āgatacuddasappakārādike apekkhitvā idha vuttā. Ajjhattādippakāro eko pakāroti āha ‘‘ekappakāraniddesenā’’ti. Bāhiresūti ekaccesu aññatitthiyesu. Tesampi hi ānāpānādivasena samathapakkhikā kāyānupassanā sambhavati. Tenāha ‘‘ekadesasambhavato’’ti.
தசஸ்ஸ ச அதசபரிச்சி²ன்னதா தசேன அபரிச்சி²ன்னதா அத்தீ²தி யோஜனா. ‘‘தீ³க⁴பா³ஹு நச்சதூ’’திஆதீ³ஸு விய அஞ்ஞபத³த்தே²பி ஸமாஸே அவயவபத³த்த²ஸங்க³ஹோ லப்³ப⁴தேவாதி வுத்தங் ‘‘காயேகதே³ஸபூ⁴தோ தசோ க³ஹிதோ ஏவா’’தி. தசபடிப³த்³தா⁴னங் நக²த³ந்தன்ஹாருமங்ஸானங், தசபடிப³த்³தா⁴னங் தத³னுப்பவிட்ட²மூலானங் கேஸலோமானங், தப்படிப³த்³த⁴படிப³த்³தா⁴னங் இதரேஸங் ஸமூஹபூ⁴தோ ஸப்³போ³ காயோ ‘‘தசபரியந்தோ’’த்வேவ வுத்தோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘தப்படிப³த்³தா⁴’’திஆதி³மாஹ. அத்தி² கேஸா, அத்தி² லோமாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்த² அத்தீ²தி புது²த்தவாசீ ஏகங் நிபாதபத³ங், ந கிரியாபத³ங். கிரியாபத³த்தே ஹி ஸந்தீதி வத்தப்³ப³ங் ஸியா, வசனவிபல்லாஸேன வா வுத்தந்தி.
Tacassa ca atacaparicchinnatā tacena aparicchinnatā atthīti yojanā. ‘‘Dīghabāhu naccatū’’tiādīsu viya aññapadatthepi samāse avayavapadatthasaṅgaho labbhatevāti vuttaṃ ‘‘kāyekadesabhūto taco gahito evā’’ti. Tacapaṭibaddhānaṃ nakhadantanhārumaṃsānaṃ, tacapaṭibaddhānaṃ tadanuppaviṭṭhamūlānaṃ kesalomānaṃ, tappaṭibaddhapaṭibaddhānaṃ itaresaṃ samūhabhūto sabbo kāyo ‘‘tacapariyanto’’tveva vuttoti dassento ‘‘tappaṭibaddhā’’tiādimāha. Atthi kesā, atthi lomāti sambandho. Tattha atthīti puthuttavācī ekaṃ nipātapadaṃ, na kiriyāpadaṃ. Kiriyāpadatte hi santīti vattabbaṃ siyā, vacanavipallāsena vā vuttanti.
கம்மட்டா²னஸ்ஸ வாசுக்³க³தகரணாதி³னா உக்³க³ண்ஹனங் உக்³க³ஹோ. கொட்டா²ஸபாளியா ஹி வாசுக்³க³தகரணங், மனஸிகிரியாய கேஸாதீ³னங் வண்ணாதி³தோ உபதா⁴ரணஸ்ஸ ச பகு³ணபா⁴வாபாத³னங் இத⁴ உக்³க³ஹோ. யேன பன நயேன யோகா³வசரோ தத்த² குஸலோ ஹோதி, ஸோ விதீ⁴தி வுத்தோ.
Kammaṭṭhānassa vācuggatakaraṇādinā uggaṇhanaṃ uggaho. Koṭṭhāsapāḷiyā hi vācuggatakaraṇaṃ, manasikiriyāya kesādīnaṃ vaṇṇādito upadhāraṇassa ca paguṇabhāvāpādanaṃ idha uggaho. Yena pana nayena yogāvacaro tattha kusalo hoti, so vidhīti vutto.
புரிமேஹீதி புரிமபுரிமேஹி பஞ்சகச²க்கேஹி ஸம்ப³ந்தோ⁴ வுத்தோ. ‘‘மங்ஸங்…பே॰… வக்க’’ந்தி ஹி அனுலோமதோ வக்கபஞ்சகஸ்ஸ புன ‘‘வக்கங்…பே॰… கேஸா’’தி வக்கபஞ்சகஸ்ஸ, தசபஞ்சகஸ்ஸ ச படிலோமதோ ஸஜ்ஜா²யக்கமோ ஸம்ப³ந்தோ⁴ த³ஸ்ஸிதோ. ஸ்வாயங் ஸஜ்ஜா²யோதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. விஸுங் திபஞ்சாஹந்தி அனுலோமதோ பஞ்சாஹங், படிலோமதோ பஞ்சாஹங், அனுலோமபடிலோமதோ பஞ்சாஹந்தி ஏவங் பஞ்சகச²க்கேஸு பச்சேகங் திபஞ்சாஹங். புரிமேஹி ஏகதோ திபஞ்சாஹந்தி தசபஞ்சகாதீ³ஹி ஸத்³தி⁴ங் அனுலோமதோ வக்கபஞ்சகாதீ³னி ஏகஜ்ஜ²ங் கத்வா வுத்தனயேனேவ திபஞ்சாஹங் . ஆதி³அந்தத³ஸ்ஸனவஸேனாதிஆதி³பூ⁴தஸ்ஸ அனுலோமதோ ஸஜ்ஜா²யஸ்ஸ, அனுலோமபடிலோமதோ ஸஜ்ஜா²யே அந்தபூ⁴தஸ்ஸ படிலோமதோ ஸஜ்ஜா²யஸ்ஸ த³ஸ்ஸனவஸேன. தேனாஹ ‘‘அனுலோம…பே॰… அந்திமோ’’தி. ஏதம்பீதி யதி³த³ங் புரிமேஹி ஸத்³தி⁴ங் பச்சி²மஸ்ஸ பஞ்சகாதி³னோ ஏகதோ ஸஜ்ஜா²யகரணங், பஞ்சகாதீ³னங் பச்சேகங் அனுலோமாதி³னா ஸஜ்ஜா²யப்பகாரதோ அஞ்ஞோ ஸஜ்ஜா²யப்பகாரோ ஏஸோதி அத்தோ². த்³வின்னங் ஹத்தா²னங் ஏகமுகா² அஞ்ஞமஞ்ஞஸம்ப³ந்தா⁴ ட²பிதா அங்கு³லியோ இத⁴ ஹத்த²ஸங்க²லிகாதி அதி⁴ப்பேதாதி ஆஹ ‘‘அங்கு³லிபந்தீ’’தி. அஸுப⁴லக்க²ணங் கேஸாதீ³னங் படிக்கூலபா⁴வோ. த²த்³தா⁴தி³பா⁴வோ தா⁴துலக்க²ணங்.
Purimehīti purimapurimehi pañcakachakkehi sambandho vutto. ‘‘Maṃsaṃ…pe… vakka’’nti hi anulomato vakkapañcakassa puna ‘‘vakkaṃ…pe… kesā’’ti vakkapañcakassa, tacapañcakassa ca paṭilomato sajjhāyakkamo sambandho dassito. Svāyaṃ sajjhāyoti sambandho. Visuṃ tipañcāhanti anulomato pañcāhaṃ, paṭilomato pañcāhaṃ, anulomapaṭilomato pañcāhanti evaṃ pañcakachakkesu paccekaṃ tipañcāhaṃ. Purimehi ekato tipañcāhanti tacapañcakādīhi saddhiṃ anulomato vakkapañcakādīni ekajjhaṃ katvā vuttanayeneva tipañcāhaṃ . Ādiantadassanavasenātiādibhūtassa anulomato sajjhāyassa, anulomapaṭilomato sajjhāye antabhūtassa paṭilomato sajjhāyassa dassanavasena. Tenāha ‘‘anuloma…pe… antimo’’ti. Etampīti yadidaṃ purimehi saddhiṃ pacchimassa pañcakādino ekato sajjhāyakaraṇaṃ, pañcakādīnaṃ paccekaṃ anulomādinā sajjhāyappakārato añño sajjhāyappakāro esoti attho. Dvinnaṃ hatthānaṃ ekamukhā aññamaññasambandhā ṭhapitā aṅguliyo idha hatthasaṅkhalikāti adhippetāti āha ‘‘aṅgulipantī’’ti. Asubhalakkhaṇaṃ kesādīnaṃ paṭikkūlabhāvo. Thaddhādibhāvo dhātulakkhaṇaṃ.
அத்தனோ கொட்டா²ஸோ, ஸமானோ வா கொட்டா²ஸோ ஸகொட்டா²ஸோ, தத்த² ப⁴வோ ஸகொட்டா²ஸிகோ, கம்மட்டா²னங்.
Attano koṭṭhāso, samāno vā koṭṭhāso sakoṭṭhāso, tattha bhavo sakoṭṭhāsiko, kammaṭṭhānaṃ.
காயானுபஸ்ஸனங் ஹித்வாதி அஸுப⁴தோ வா தா⁴துதோ அனுபஸ்ஸனங் மனஸிகாரங் அகத்வா. புப்³பே³ விய பரியந்ததாலஞ்ச ஆதி³தாலஞ்ச அக³ந்த்வா.
Kāyānupassanaṃ hitvāti asubhato vā dhātuto anupassanaṃ manasikāraṃ akatvā. Pubbe viya pariyantatālañca āditālañca agantvā.
ஸமாதா⁴னாதி³விஸேஸயோகே³ன அதி⁴கங் சித்தந்தி அதி⁴சித்தங். தேன வுத்தங் ‘‘ஸமத²விபஸ்ஸனாசித்த’’ந்தி. மனஸிகரணங் சித்தந்தி ஏகந்தங் ஸமாதி⁴னிமித்தஸ்ஸேவ ஸமன்னாஹாரகங் சித்தங். விக்கே²பவஸேன சித்தஸ்ஸ நானாரம்மணே விஸடப்பவத்தி இத⁴ பப⁴ஞ்ஜனங், ஸமாதா⁴னேன தத³பா⁴வதோ ந ச பப⁴ஞ்ஜனஸபா⁴வங்.
Samādhānādivisesayogena adhikaṃ cittanti adhicittaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘samathavipassanācitta’’nti. Manasikaraṇaṃ cittanti ekantaṃ samādhinimittasseva samannāhārakaṃ cittaṃ. Vikkhepavasena cittassa nānārammaṇe visaṭappavatti idha pabhañjanaṃ, samādhānena tadabhāvato na ca pabhañjanasabhāvaṃ.
ஸக்கி²ப⁴வனதா பச்சக்க²காரிதா. புப்³ப³ஹேதாதி³கேதி ஆதி³-ஸத்³தே³ன தத³னுரூபமனஸிகாரானுயோகா³தி³ங் ஸங்க³ண்ஹாதி.
Sakkhibhavanatā paccakkhakāritā. Pubbahetādiketi ādi-saddena tadanurūpamanasikārānuyogādiṃ saṅgaṇhāti.
ஸமப்பவத்தந்தி லீனுத்³த⁴ச்சரஹிதங். ததா²பவத்தியாதி மஜ்ஜி²மஸமத²னிமித்தங் படிபத்தியா, தத்த² ச பக்க²ந்த³னேன ஸித்³தா⁴ய யதா²வுத்தஸமப்பவத்தியா. பஞ்ஞாய தோஸேதீதி யாயங் தத்த² ஜாதானங் த⁴ம்மானங் அனதிவத்தனா, இந்த்³ரியானங் ஏகரஸதா, தது³பக³வீரியவாஹனா, ஆஸேவனாதி இமாஸங் ஸாதி⁴கா பா⁴வனாபஞ்ஞா, தாய அதி⁴சித்தங் தோஸேதி பஹட்ட²ங் கரோதி. யதா²வுத்தவிஸேஸஸித்³தி⁴யாவ ஹி தங்ஸாதி⁴காய பஞ்ஞாய தங் சித்தங் ஸம்பஹங்ஸிதங் நாம ஹோதி. ஏவங் ஸம்பஹங்ஸந்தோ ச யஸ்மா ஸப்³ப³ஸோ பரிப³ந்த⁴விஸோத⁴னேன பஞ்ஞாய சித்தங் வோதா³பேதீதி ச வுச்சதி, தஸ்மா ‘‘ஸமுத்தேஜேதி சா’’தி வுத்தங். நிரஸ்ஸாத³ந்தி புப்³பே³னாபரங் விஸேஸாலாபே⁴ன பா⁴வனாரஸவிரஹிதங். ஸம்பஹங்ஸேதீதி பா⁴வனாய சித்தங் ஸம்மா பஹாஸேதி பமோதே³தி. ஸமுத்தேஜேதீதி ஸம்மா தத்த² உத்தேஜேதி.
Samappavattanti līnuddhaccarahitaṃ. Tathāpavattiyāti majjhimasamathanimittaṃ paṭipattiyā, tattha ca pakkhandanena siddhāya yathāvuttasamappavattiyā. Paññāya tosetīti yāyaṃ tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanā, indriyānaṃ ekarasatā, tadupagavīriyavāhanā, āsevanāti imāsaṃ sādhikā bhāvanāpaññā, tāya adhicittaṃ toseti pahaṭṭhaṃ karoti. Yathāvuttavisesasiddhiyāva hi taṃsādhikāya paññāya taṃ cittaṃ sampahaṃsitaṃ nāma hoti. Evaṃ sampahaṃsanto ca yasmā sabbaso paribandhavisodhanena paññāya cittaṃ vodāpetīti ca vuccati, tasmā ‘‘samuttejeti cā’’ti vuttaṃ. Nirassādanti pubbenāparaṃ visesālābhena bhāvanārasavirahitaṃ. Sampahaṃsetīti bhāvanāya cittaṃ sammā pahāseti pamodeti. Samuttejetīti sammā tattha uttejeti.
ஆஸயோ பவத்திட்டா²னங்.
Āsayo pavattiṭṭhānaṃ.
வவத்தி²ததந்தி அஸங்கிண்ணதங்.
Vavatthitatanti asaṃkiṇṇataṃ.
அந்தோதி அப்³ப⁴ந்தரே கொட்டா²ஸே. ஸுகு²மந்தி ஸுகு²மன்ஹாருஆதி³ங் ஸந்தா⁴ய வத³தி.
Antoti abbhantare koṭṭhāse. Sukhumanti sukhumanhāruādiṃ sandhāya vadati.
தாலபட்டிகா தாலபத்தவிலிவேஹி கதகடஸாரகோ.
Tālapaṭṭikā tālapattavilivehi katakaṭasārako.
க³ணனாய மத்தா-ஸத்³தோ³ கதிபயேஹி ஊனபா⁴வதீ³பனத்த²ங் வுச்சதி. த³ந்தட்டி²வஜ்ஜிதானி தீஹி ஊனானி தீணி அட்டி²ஸதானி. தஸ்மா ‘‘திமத்தானீ’’தி வுத்தங். யங் பன விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ ‘‘அதிரேகதிஸதஅட்டி²கஸமுஸ்ஸய’’ந்தி (விஸுத்³தி⁴॰ 1.122) வுத்தங், தங் த³ந்தட்டீ²னிபி க³ஹெத்வா ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹிகனயேன வுத்தங். ‘‘கொ³ப்ப²கட்டி²காதீ³னி அவுத்தானீ’’தி ந வத்தப்³ப³ங் ‘‘ஏகேகஸ்மிங் பாதே³ த்³வே கொ³ப்ப²கட்டீ²னீ’’தி வுத்தத்தா, ‘‘ஆனிஸத³ட்டி²ஆதீ³னீ’’தி பன வத்தப்³ப³ங்.
Gaṇanāya mattā-saddo katipayehi ūnabhāvadīpanatthaṃ vuccati. Dantaṭṭhivajjitāni tīhi ūnāni tīṇi aṭṭhisatāni. Tasmā ‘‘timattānī’’ti vuttaṃ. Yaṃ pana visuddhimagge ‘‘atirekatisataaṭṭhikasamussaya’’nti (visuddhi. 1.122) vuttaṃ, taṃ dantaṭṭhīnipi gahetvā sabbasaṅgāhikanayena vuttaṃ. ‘‘Gopphakaṭṭhikādīni avuttānī’’ti na vattabbaṃ ‘‘ekekasmiṃ pāde dve gopphakaṭṭhīnī’’ti vuttattā, ‘‘ānisadaṭṭhiādīnī’’ti pana vattabbaṃ.
தேன அட்டி²னாதி ஊருட்டி²னா.
Tena aṭṭhināti ūruṭṭhinā.
மரும்பேஹீதி மரும்பசுண்ணேஹி.
Marumpehīti marumpacuṇṇehi.
ஸுஸமாஹிதசித்தேன ஹேதுபூ⁴தேன. நானாரம்மணவிப்ப²ந்த³னவிரஹேனாதி நானாரம்மணபா⁴வேன விப்ப²ந்த³னங் நானாரம்மணவிப்ப²ந்த³னங், தேன விரஹேன. அனதிக்கந்தபீதிஸுக²ஸ்ஸ ஜா²னசித்தஸ்ஸ. தங்ஸமங்கீ³புக்³க³லஸ்ஸ வா.
Susamāhitacittena hetubhūtena. Nānārammaṇavipphandanavirahenāti nānārammaṇabhāvena vipphandanaṃ nānārammaṇavipphandanaṃ, tena virahena. Anatikkantapītisukhassa jhānacittassa. Taṃsamaṅgīpuggalassa vā.
படிக்கூலதா⁴துவண்ணவிஸேஸந்தி படிக்கூலவிஸேஸங், தா⁴துவிஸேஸங், வண்ணகஸிணவிஸேஸங். வக்கபஞ்சகாதீ³ஸு பஞ்சஸு விஸுங், ஹெட்டி²மேஹி ஏகதோ ச ஸஜ்ஜா²யே ச²ன்னங் ச²ன்னங் பஞ்சாஹானங் வஸேன பஞ்ச மாஸா பரிபுண்ணா லப்³ப⁴ந்தி, தசபஞ்சகே பன விஸுங் திபஞ்சாஹமேவாதி ஆஹ ‘‘அத்³த⁴மாஸே ஊனேபீ’’தி. மாஸந்தரக³மனங் ஸஜ்ஜா²யஸ்ஸ ஸத்தமாதி³மாஸக³மனங்.
Paṭikkūladhātuvaṇṇavisesanti paṭikkūlavisesaṃ, dhātuvisesaṃ, vaṇṇakasiṇavisesaṃ. Vakkapañcakādīsu pañcasu visuṃ, heṭṭhimehi ekato ca sajjhāye channaṃ channaṃ pañcāhānaṃ vasena pañca māsā paripuṇṇā labbhanti, tacapañcake pana visuṃ tipañcāhamevāti āha ‘‘addhamāse ūnepī’’ti. Māsantaragamanaṃ sajjhāyassa sattamādimāsagamanaṃ.
யமெந்தந்தி ப³ந்தெ⁴ந்தங்.
Yamentanti bandhentaṃ.
‘‘நீலங் பீத’’ந்திஆதி³னா ஸங்கா⁴டே நீலாதி³வவத்தா²னங் தங்னிஸ்ஸயத்தா மஹாபூ⁴தே உபாதா³யாதி ஆஹ ‘‘மஹாபூ⁴தங்…பே॰… து³க்³க³ந்த⁴ந்திஆதி³னா’’தி. உபாதா³யரூபங் மஹாபூ⁴தேன பரிச்சி²ன்னந்தி யோஜனா. தஸ்ஸாதி உபாதா³ரூபஸ்ஸ. ததோதி மஹாபூ⁴ததோ. சா²யாய ஆதபபச்சயபா⁴வோ ஆதபோ பச்சயோ ஏதிஸ்ஸாதி, ஆதபஸ்ஸ சா²யாய உப்பாத³கபா⁴வோ சா²யாதபானங் ஆதபபச்சயசா²யுப்பாத³கபா⁴வோ. தேன உப்பாதே³தப்³ப³உப்பாத³கபா⁴வோ அஞ்ஞமஞ்ஞபரிச்சே²த³கதாதி த³ஸ்ஸேதி. ஆயதனானி ச த்³வாரானி சாதி த்³வாத³ஸாயதனானி, ததே³கதே³ஸபூ⁴தானி த்³வாரானி ச.
‘‘Nīlaṃ pīta’’ntiādinā saṅghāṭe nīlādivavatthānaṃ taṃnissayattā mahābhūte upādāyāti āha ‘‘mahābhūtaṃ…pe… duggandhantiādinā’’ti. Upādāyarūpaṃ mahābhūtena paricchinnanti yojanā. Tassāti upādārūpassa. Tatoti mahābhūtato. Chāyāya ātapapaccayabhāvo ātapo paccayo etissāti, ātapassa chāyāya uppādakabhāvo chāyātapānaṃ ātapapaccayachāyuppādakabhāvo. Tena uppādetabbauppādakabhāvo aññamaññaparicchedakatāti dasseti. Āyatanāni ca dvārāni cāti dvādasāyatanāni, tadekadesabhūtāni dvārāni ca.
ஸப்பச்சயபா⁴வாதி ஸப்பச்சயத்தா.
Sappaccayabhāvāti sappaccayattā.
யதா²வுத்தேன ஆகாரேனாதி ‘‘இதி இத³ங் ஸத்தவித⁴ங் உக்³க³ஹகோஸல்லங் ஸுக்³க³ஹிதங் கத்வா’’திஆதி³னா (விப⁴॰ அட்ட²॰ 356), ‘‘இமங் பன கம்மட்டா²னங் பா⁴வெத்வா அரஹத்தங் பாபுணிதுகாமேனா’’திஆதி³னா (விப⁴॰ அட்ட²॰ 356) வா வுத்தப்பகாரேன விதி⁴னா. ‘‘அவிஸேஸதோ பன ஸாதா⁴ரணவஸேன ஏவங் வேதி³தப்³பா³’’தி, ‘‘இதோ பட்டா²யா’’தி ச வத³ந்தி. வண்ணாதி³முகே²னாதி வண்ணபடிக்கூலஸுஞ்ஞதாமுகே²ன. உபட்டா²னந்தி கம்மட்டா²னஸ்ஸ உபட்டா²னங், யோ உக்³க³ஹோதி வுத்தோ. எத்தா²தி சதுக்கபஞ்சகஜ்ஜா²னபட²மஜ்ஜா²னவிபஸ்ஸனாஸு ஏகஸ்மிங் ஸந்தீ⁴யதி. கேன? கம்மட்டா²னமனஸிகாரேனேவ, தஸ்மா உக்³க³ஹோவ ஸந்தி⁴ உக்³க³ஹஸந்தீ⁴தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Yathāvuttena ākārenāti ‘‘iti idaṃ sattavidhaṃ uggahakosallaṃ suggahitaṃ katvā’’tiādinā (vibha. aṭṭha. 356), ‘‘imaṃ pana kammaṭṭhānaṃ bhāvetvā arahattaṃ pāpuṇitukāmenā’’tiādinā (vibha. aṭṭha. 356) vā vuttappakārena vidhinā. ‘‘Avisesato pana sādhāraṇavasena evaṃ veditabbā’’ti, ‘‘ito paṭṭhāyā’’ti ca vadanti. Vaṇṇādimukhenāti vaṇṇapaṭikkūlasuññatāmukhena. Upaṭṭhānanti kammaṭṭhānassa upaṭṭhānaṃ, yo uggahoti vutto. Etthāti catukkapañcakajjhānapaṭhamajjhānavipassanāsu ekasmiṃ sandhīyati. Kena? Kammaṭṭhānamanasikāreneva, tasmā uggahova sandhi uggahasandhīti veditabbaṃ.
உட்டா²னகங் உப்பஜ்ஜனகங். ஸாதிரேகானி ச² அம்ப³ணானி கும்ப⁴ங். ததோதி முக²தோ⁴வனகா²த³னபோ⁴ஜனகிச்சதோ. நிவத்ததீதி அரஹத்தாதி⁴க³மேன அச்சந்தனிவத்திவஸேன நிவத்ததி.
Uṭṭhānakaṃ uppajjanakaṃ. Sātirekāni cha ambaṇāni kumbhaṃ. Tatoti mukhadhovanakhādanabhojanakiccato. Nivattatīti arahattādhigamena accantanivattivasena nivattati.
கம்மமேவாதி மனஸிகாரகம்மமேவ. ஆரம்மணந்தி புப்³ப³பா⁴க³பா⁴வனாரம்மணங்.
Kammamevāti manasikārakammameva. Ārammaṇanti pubbabhāgabhāvanārammaṇaṃ.
ததா²தி வனமக்கடோ விய.
Tathāti vanamakkaṭo viya.
ஏகந்தி ஏகங் கொட்டா²ஸங்.
Ekanti ekaṃ koṭṭhāsaṃ.
ஸத்தக³ஹணரஹிதேதி ஸத்தபஞ்ஞத்திம்பி அனாமஸித்வா தே³ஸிதத்தா வுத்தங். ஸஸந்தானதாய அஹங்காரவத்து²ம்ஹி அப்பஹீனமானஸ்ஸ பஹீனாகாரங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘வித்³த⁴ஸ்தாஹங்காரே’’தி. தத்தா²தி பரஸ்ஸ காயே.
Sattagahaṇarahiteti sattapaññattimpi anāmasitvā desitattā vuttaṃ. Sasantānatāya ahaṃkāravatthumhi appahīnamānassa pahīnākāraṃ sandhāyāha ‘‘viddhastāhaṃkāre’’ti. Tatthāti parassa kāye.
357. ஆதி³ம்ஹி ஸேவனா மனஸிகாரஸ்ஸ உப்பாத³னா ஆரம்போ⁴.
357. Ādimhi sevanā manasikārassa uppādanā ārambho.
362. க³மிதாதி விக³மிதா.
362. Gamitāti vigamitā.
காயானுபஸ்ஸனானித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Kāyānupassanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
வேத³னானுபஸ்ஸனானித்³தே³ஸவண்ணனா
Vedanānupassanāniddesavaṇṇanā
363. ஸம்பஜானஸ்ஸாதி ஸம்மா பகாரேஹி ஜானந்தஸ்ஸ, வத்தா²ரம்மணேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸுக²ஸாமிஸாதி³ப்பகாரேஹி அவிபரீதங் வேத³னங் ஜானந்தஸ்ஸாதி அத்தோ². புப்³ப³பா⁴க³பா⁴வனா வோஹாரானுஸாரேனேவ பவத்ததீதி ஆஹ ‘‘வோஹாரமத்தேனா’’தி. வேத³யாமீதி ‘‘அஹங் வேத³யாமீ’’தி அத்துபனாயிகா வுத்தாதி, பரிஞ்ஞாதவேத³னோபி வா உப்பன்னாய ஸுக²வேத³னாய லோகவோஹாரேன ‘‘ஸுக²ங் வேத³னங் வேத³யாமீ’’தி ஜானாதி, வோஹரதி ச, பகே³வ இதரோ. தேனாஹ ‘‘வோஹாரமத்தேன வுத்த’’ந்தி.
363. Sampajānassāti sammā pakārehi jānantassa, vatthārammaṇehi saddhiṃ sukhasāmisādippakārehi aviparītaṃ vedanaṃ jānantassāti attho. Pubbabhāgabhāvanā vohārānusāreneva pavattatīti āha ‘‘vohāramattenā’’ti. Vedayāmīti ‘‘ahaṃ vedayāmī’’ti attupanāyikā vuttāti, pariññātavedanopi vā uppannāya sukhavedanāya lokavohārena ‘‘sukhaṃ vedanaṃ vedayāmī’’ti jānāti, voharati ca, pageva itaro. Tenāha ‘‘vohāramattena vutta’’nti.
உப⁴யந்தி வீரியஸமாதி⁴ங். ஸஹ யோஜெத்வாதி ஸமது⁴ரகிச்சதோ அனூனாதி⁴கங் கத்வா. அத்த²த⁴ம்மாதீ³ஸு ஸம்மோஹவித்³த⁴ங்ஸனவஸேன பவத்தா மக்³க³பஞ்ஞா ஏவ லோகுத்தரபடிஸம்பி⁴தா³.
Ubhayanti vīriyasamādhiṃ. Saha yojetvāti samadhurakiccato anūnādhikaṃ katvā. Atthadhammādīsu sammohaviddhaṃsanavasena pavattā maggapaññā eva lokuttarapaṭisambhidā.
வண்ணமுகா²தீ³ஸு தீஸுபி முகே²ஸு. பரிக்³க³ஹஸ்ஸாதி அரூபபரிக்³க³ஹஸ்ஸ. ‘‘வத்து² நாம கரஜகாயோ’’தி வசனேன நிவத்திதங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ந சக்கா²தீ³னி ச² வத்தூ²னீ’’தி ஆஹ. அஞ்ஞமஞ்ஞுபத்த²ம்பே⁴ன டி²தேஸு த்³வீஸு நளகலாபேஸு ஏகஸ்ஸ இதரபடிப³த்³த⁴ட்டி²திதா விய நாமகாயஸ்ஸ ரூபகாயபடிப³த்³த⁴வுத்திதாத³ஸ்ஸனஞ்ஹேதங் நிஸ்ஸயபச்சயவிஸேஸத³ஸ்ஸனந்தி.
Vaṇṇamukhādīsu tīsupi mukhesu. Pariggahassāti arūpapariggahassa. ‘‘Vatthu nāma karajakāyo’’ti vacanena nivattitaṃ dassento ‘‘na cakkhādīni cha vatthūnī’’ti āha. Aññamaññupatthambhena ṭhitesu dvīsu naḷakalāpesu ekassa itarapaṭibaddhaṭṭhititā viya nāmakāyassa rūpakāyapaṭibaddhavuttitādassanañhetaṃ nissayapaccayavisesadassananti.
தேஸந்தி யேஸங் ப²ஸ்ஸவிஞ்ஞாணானி பாகடானி, தேஸங். அஞ்ஞேஸந்தி ததோ அஞ்ஞேஸங், யேஸங் ப²ஸ்ஸவிஞ்ஞாணானி ந பாகடானி. ஸுக²து³க்க²வேத³னானங் ஸுவிபூ⁴தவுத்திதாய வுத்தங் ‘‘ஸப்³பே³ஸங் வினெய்யானங் வேத³னா பாகடா’’தி. விலாபெத்வா விலாபெத்வாதி ஸுவிஸுத்³த⁴ங் நவனீதங் விலாபெத்வா ஸீதிபூ⁴தங் அதிஸீதலே உத³கே பக்கி²பித்வா பத்தி²ன்னங் டி²தங் மத்தெ²த்வா பரிபிண்டெ³த்வா புன விலாபெத்வாதி ஸதவாரங் ஏவங் கத்வா.
Tesanti yesaṃ phassaviññāṇāni pākaṭāni, tesaṃ. Aññesanti tato aññesaṃ, yesaṃ phassaviññāṇāni na pākaṭāni. Sukhadukkhavedanānaṃ suvibhūtavuttitāya vuttaṃ ‘‘sabbesaṃ vineyyānaṃ vedanā pākaṭā’’ti. Vilāpetvā vilāpetvāti suvisuddhaṃ navanītaṃ vilāpetvā sītibhūtaṃ atisītale udake pakkhipitvā patthinnaṃ ṭhitaṃ matthetvā paripiṇḍetvā puna vilāpetvāti satavāraṃ evaṃ katvā.
தத்தா²பீதி யத்த² அரூபகம்மட்டா²னங் ஏவ…பே॰… த³ஸ்ஸிதங், தத்தா²பி. யேஸு ஸுத்தேஸு தத³ந்தோக³த⁴ங் ரூபகம்மட்டா²னந்தி யோஜனா.
Tatthāpīti yattha arūpakammaṭṭhānaṃ eva…pe… dassitaṃ, tatthāpi. Yesu suttesu tadantogadhaṃ rūpakammaṭṭhānanti yojanā.
வேத³னானுபஸ்ஸனானித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Vedanānupassanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
சித்தானுபஸ்ஸனானித்³தே³ஸவண்ணனா
Cittānupassanāniddesavaṇṇanā
365. கிலேஸஸம்பயுத்தானங் ந விஸுத்³த⁴தா ஹோதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. இதரேஹிபீதி அத்தனா ஸம்பயுத்தகிலேஸதோ இதரேஹிபி அஸம்பயுத்தேஹி. விஸுங் வசனந்தி அஞ்ஞாகுஸலதோ விஸுங் கத்வா வசனங். விஸிட்ட²க்³க³ஹணந்தி விஸிட்ட²தாக³ஹணங், ஆவேணிகஸமோஹதாத³ஸ்ஸனந்தி அத்தோ², யதோ தது³ப⁴யங் மோமூஹசித்தந்தி வுச்சதி.
365. Kilesasampayuttānaṃ na visuddhatā hotīti sambandho. Itarehipīti attanā sampayuttakilesato itarehipi asampayuttehi. Visuṃ vacananti aññākusalato visuṃ katvā vacanaṃ. Visiṭṭhaggahaṇanti visiṭṭhatāgahaṇaṃ, āveṇikasamohatādassananti attho, yato tadubhayaṃ momūhacittanti vuccati.
சித்தானுபஸ்ஸனானித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Cittānupassanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
த⁴ம்மானுபஸ்ஸனானித்³தே³ஸோ
Dhammānupassanāniddeso
க. நீவரணபப்³ப³வண்ணனா
Ka. nīvaraṇapabbavaṇṇanā
367. ஏகஸ்மிங் யுகே³ ப³த்³த⁴கோ³ணானங் விய ஏகதோ பவத்தி யுக³னத்³த⁴தா.
367. Ekasmiṃ yuge baddhagoṇānaṃ viya ekato pavatti yuganaddhatā.
க³ஹணாகாரேனாதி அஸுபே⁴பி ஆரம்மணே ‘‘ஸுப⁴’’ந்தி க³ஹணாகாரேன. நிமித்தந்தி சாதி ஸுப⁴னிமித்தந்தி ச வுச்சதீதி யோஜனா. ஏகங்ஸேன ஸத்தா அத்தனோ அத்தனோ ஹிதஸுக²மேவ ஆஸீஸந்தீதி கத்வா வுத்தங் ‘‘ஆகங்கி²தஸ்ஸ ஹிதஸுக²ஸ்ஸா’’தி. அனுபாயோ ஏவ ச ஹிதவிஸிட்ட²ஸ்ஸ ஸுக²ஸ்ஸ அயோனிஸோமனஸிகாரோ, ஆகங்கி²தஸ்ஸ வா யதா²தி⁴ப்பேதஸ்ஸ ஹிதஸுக²ஸ்ஸ அனுபாயபூ⁴தோ. அவிஜ்ஜந்தா⁴ ஹி தாதி³ஸேபி பவத்தந்தீதி. நிப்பா²தே³தப்³பே³தி அயோனிஸோமனஸிகாரேன நிப்³ப³த்தேதப்³பே³ காமச்ச²ந்தே³தி அத்தோ².
Gahaṇākārenāti asubhepi ārammaṇe ‘‘subha’’nti gahaṇākārena. Nimittanti cāti subhanimittanti ca vuccatīti yojanā. Ekaṃsena sattā attano attano hitasukhameva āsīsantīti katvā vuttaṃ ‘‘ākaṅkhitassa hitasukhassā’’ti. Anupāyo eva ca hitavisiṭṭhassa sukhassa ayonisomanasikāro, ākaṅkhitassa vā yathādhippetassa hitasukhassa anupāyabhūto. Avijjandhā hi tādisepi pavattantīti. Nipphādetabbeti ayonisomanasikārena nibbattetabbe kāmacchandeti attho.
தத³னுகூலத்தாதி தேஸங் அஸுபே⁴ ‘‘ஸுப⁴’’ந்தி, ‘‘அஸுப⁴’’ந்தி ச பவத்தானங் அயோனிஸோமனஸிகாரயோனிஸோமனஸிகாரானங் அனுகூலத்தா. ரூபாதீ³ஸு அனிச்சாதி³அபி⁴னிவேஸஸ்ஸ, அனிச்சஸஞ்ஞாதீ³னஞ்ச யதா²வுத்தமனஸிகாரூபனிஸ்ஸயதா தத³னுகூலதா.
Tadanukūlattāti tesaṃ asubhe ‘‘subha’’nti, ‘‘asubha’’nti ca pavattānaṃ ayonisomanasikārayonisomanasikārānaṃ anukūlattā. Rūpādīsu aniccādiabhinivesassa, aniccasaññādīnañca yathāvuttamanasikārūpanissayatā tadanukūlatā.
ஆஹாரே படிக்கூலஸஞ்ஞங் ஸோ உப்பாதே³தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தப்³பி³பரிணாமஸ்ஸாதி போ⁴ஜனபரிணாமஸ்ஸ நிஸ்ஸந்தா³தி³கஸ்ஸ. ததா³தா⁴ரஸ்ஸாதி உத³ரஸ்ஸ, காயஸ்ஸேவ வா. ஸோதி போ⁴ஜனேமத்தஞ்ஞூ. ஸுத்தந்தபரியாயேன காமராகோ³ ‘‘காமச்ச²ந்த³னீவரண’’ந்தி வுச்சதீதி ஆஹ ‘‘அபி⁴த⁴ம்மபரியாயேனா’’தி. அபி⁴த⁴ம்மே ஹி ‘‘நீவரணங் த⁴ம்மங் படிச்ச நீவரணோ த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜதி நபுரேஜாதபச்சயா’’தி (பட்டா²॰ 3.8.8) ஏதஸ்ஸ விப⁴ங்கே³ ‘‘அரூபே காமச்ச²ந்த³னீவரணங் படிச்ச தி²னமித்³த⁴னீவரணங் உத்³த⁴ச்சனீவரணங் அவிஜ்ஜானீவரணங் உப்பஜ்ஜதீ’’திஆதி³வசனதோ ப⁴வராகோ³பி காமச்ச²ந்த³னீவரணங் வுத்தந்தி விஞ்ஞாயதி. தேனாஹ ‘‘ஸப்³போ³பி லோபோ⁴ காமச்ச²ந்த³னீவரண’’ந்தி.
Āhāre paṭikkūlasaññaṃ so uppādetīti sambandho. Tabbipariṇāmassāti bhojanapariṇāmassa nissandādikassa. Tadādhārassāti udarassa, kāyasseva vā. Soti bhojanemattaññū. Suttantapariyāyena kāmarāgo ‘‘kāmacchandanīvaraṇa’’nti vuccatīti āha ‘‘abhidhammapariyāyenā’’ti. Abhidhamme hi ‘‘nīvaraṇaṃ dhammaṃ paṭicca nīvaraṇo dhammo uppajjati napurejātapaccayā’’ti (paṭṭhā. 3.8.8) etassa vibhaṅge ‘‘arūpe kāmacchandanīvaraṇaṃ paṭicca thinamiddhanīvaraṇaṃ uddhaccanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇaṃ uppajjatī’’tiādivacanato bhavarāgopi kāmacchandanīvaraṇaṃ vuttanti viññāyati. Tenāha ‘‘sabbopi lobho kāmacchandanīvaraṇa’’nti.
ஸீமாபே⁴தே³ கதேதி அத்தாதி³மரியாதா³ய பி⁴ன்னாய, அத்தாதீ³ஸு ஸப்³ப³த்த² ஏகரூபாய மெத்தாபா⁴வனாயாதி அத்தோ². விஹாராதி³உத்³தே³ஸரஹிதந்தி விஹாராதி³பதே³ஸபரிச்சே²த³ரஹிதங். உக்³க³ஹிதாய மெத்தாய. அட்ட²வீஸதிவிதா⁴தி இத்தி²ஆதி³வஸேன ஸத்தவிதா⁴ பச்சேகங் அவேராதீ³ஹி யோஜனாவஸேன அட்ட²வீஸதிவிதா⁴. ஸத்தாதி³இத்தி²ஆதி³அவேராதி³யோகே³னாதி எத்த² ஸத்தாதி³அவேராதி³யோகே³ன வீஸதி, இத்தி²ஆதி³அவேராதி³யோகே³ன அட்ட²வீஸதீதி அட்ட²சத்தாரீஸங் ஏகிஸ்ஸா தி³ஸாய. ததா² ஸேஸதி³ஸாஸுபீதி ஸப்³பா³ ஸங்க³ஹெத்வா ஆஹ ‘‘அஸீதாதி⁴கசதுஸதப்பபே⁴தா³’’தி.
Sīmābhede kateti attādimariyādāya bhinnāya, attādīsu sabbattha ekarūpāya mettābhāvanāyāti attho. Vihārādiuddesarahitanti vihārādipadesaparicchedarahitaṃ. Uggahitāya mettāya. Aṭṭhavīsatividhāti itthiādivasena sattavidhā paccekaṃ averādīhi yojanāvasena aṭṭhavīsatividhā. Sattādiitthiādiaverādiyogenāti ettha sattādiaverādiyogena vīsati, itthiādiaverādiyogena aṭṭhavīsatīti aṭṭhacattārīsaṃ ekissā disāya. Tathā sesadisāsupīti sabbā saṅgahetvā āha ‘‘asītādhikacatusatappabhedā’’ti.
கதாகதானுஸோசனஞ்ச ந ஹோதீதி யோஜனா. ‘‘ப³ஹுகங் ஸுதங் ஹோதி ஸுத்தங் கெ³ய்ய’’ந்திஆதி³வசனதோ (அ॰ நி॰ 4.6) ப³ஹுஸ்ஸுததா நவங்க³ஸ்ஸ ஸாஸனஸ்ஸ வஸேன வேதி³தப்³பா³, ந வினயமத்தஸ்ஸேவாதி வுட்³ட⁴தங் பன அனபெக்கி²த்வா இச்சேவ வுத்தங், ந ப³ஹுஸ்ஸுததஞ்சாதி.
Katākatānusocanañca na hotīti yojanā. ‘‘Bahukaṃ sutaṃ hoti suttaṃ geyya’’ntiādivacanato (a. ni. 4.6) bahussutatā navaṅgassa sāsanassa vasena veditabbā, na vinayamattassevāti vuḍḍhataṃ pana anapekkhitvā icceva vuttaṃ, na bahussutatañcāti.
திட்ட²தி அனுப்பன்னா விசிகிச்சா² எத்த² ஏதேஸு ‘‘அஹோஸிங் நு கோ² அஹமதீதமத்³தா⁴ன’’ந்திஆதி³காய (ம॰ நி॰ 1.18; ஸ॰ நி॰ 2.20) பவத்தியா அனேகபே⁴தே³ஸு புரிமுப்பன்னேஸு விசிகிச்சா²த⁴ம்மேஸூதி தே டா²னீயா வுத்தா.
Tiṭṭhati anuppannā vicikicchā ettha etesu ‘‘ahosiṃ nu kho ahamatītamaddhāna’’ntiādikāya (ma. ni. 1.18; sa. ni. 2.20) pavattiyā anekabhedesu purimuppannesu vicikicchādhammesūti te ṭhānīyā vuttā.
அட்ட²வத்து²காபீதி ந கேவலங் ஸோளஸவத்து²கா, நாபி ரதனத்தயவத்து²கா ச, அத² கோ² அட்ட²வத்து²காபி. ரதனத்தயே ஸங்ஸயாபன்னஸ்ஸ ஸிக்கா²தீ³ஸு கங்கா²ஸம்ப⁴வதோ, தத்த² நிப்³பே³மதிகஸ்ஸ தத³பா⁴வதோ ச ஸேஸவிசிகிச்சா²னங் ரதனத்தயவிசிகிச்சா²மூலிகதா த³ட்ட²ப்³பா³. அனுபவிஸனங் ‘‘ஏவமேத’’ந்தி ஸத்³த³ஹனவஸேன ஆரம்மணஸ்ஸ பக்க²ந்த³னங்.
Aṭṭhavatthukāpīti na kevalaṃ soḷasavatthukā, nāpi ratanattayavatthukā ca, atha kho aṭṭhavatthukāpi. Ratanattaye saṃsayāpannassa sikkhādīsu kaṅkhāsambhavato, tattha nibbematikassa tadabhāvato ca sesavicikicchānaṃ ratanattayavicikicchāmūlikatā daṭṭhabbā. Anupavisanaṃ ‘‘evameta’’nti saddahanavasena ārammaṇassa pakkhandanaṃ.
நீவரணபப்³ப³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Nīvaraṇapabbavaṇṇanā niṭṭhitā.
க². பொ³ஜ்ஜ²ங்க³பப்³ப³வண்ணனா
Kha. bojjhaṅgapabbavaṇṇanā
தேனாதி அத்த²ஸன்னிஸ்ஸிதக்³க³ஹணேன.
Tenāti atthasannissitaggahaṇena.
பச்சயவஸேன து³ப்³ப³லபா⁴வோ மந்த³தா.
Paccayavasena dubbalabhāvo mandatā.
பப்³ப³தபதே³ஸவனக³ஹனந்தரிதோபி கா³மோ ந தூ³ரே, பப்³ப³தங் பரிக்கி²பித்வா க³ந்தப்³ப³தாய ஆவாஸோ அரஞ்ஞலக்க²ணூபேதோ, தஸ்மா மங்ஸஸோதேனேவ அஸ்ஸோஸீதி வத³ந்தி.
Pabbatapadesavanagahanantaritopi gāmo na dūre, pabbataṃ parikkhipitvā gantabbatāya āvāso araññalakkhaṇūpeto, tasmā maṃsasoteneva assosīti vadanti.
ஸம்பத்திஹேதுதாய பஸாதோ³ ஸினேஹபரியாயேன வுத்தோ.
Sampattihetutāya pasādo sinehapariyāyena vutto.
இந்த்³ரியானங் திக்க²பா⁴வாபாத³னங் தேஜனங். தோஸனங் பமோத³னங்.
Indriyānaṃ tikkhabhāvāpādanaṃ tejanaṃ. Tosanaṃ pamodanaṃ.
பொ³ஜ்ஜ²ங்க³பப்³ப³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Bojjhaṅgapabbavaṇṇanā niṭṭhitā.
ஸமத²விபஸ்ஸனாவஸேன பட²மஸ்ஸ ஸதிபட்டா²னஸ்ஸ, ஸுத்³த⁴விபஸ்ஸனாவஸேன இதரேஸங். ஆக³மனவஸேன வுத்தங் அஞ்ஞதா² மக்³க³ஸம்மாஸதியா கத²ங் காயாரம்மணதா ஸியாதி அதி⁴ப்பாயோ. காயானுபஸ்ஸிஆதீ³னங் சதுப்³பி³தா⁴னங் புக்³க³லானங் வுத்தானங். தேனாஹ ‘‘ந ஹி ஸக்கா ஏகஸ்ஸ…பே॰… வத்து’’ந்தி. அனேகஸதிஸம்ப⁴வாவபோ³த⁴பஸங்கா³தி ஏகசித்துப்பாதே³ன அனேகிஸ்ஸா ஸதியா ஸம்ப⁴வஸ்ஸ, ஸதி ச தஸ்மிங் அனேகாவபோ³த⁴ஸ்ஸ ச ஆபஜ்ஜனதோ. ஸகிச்சபரிச்சி²ன்னேதி அத்தனோ கிச்சவிஸேஸவிஸிட்டே². த⁴ம்மபே⁴தே³னாதி ஆரம்மணபே⁴த³விஸிட்டே²ன த⁴ம்மவிஸேஸேன. ந த⁴ம்மஸ்ஸ த⁴ம்மோ கிச்சந்தி ஏகஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அஞ்ஞத⁴ம்மோ கிச்சங் நாம ந ஹோதி தத³பா⁴வதோ. த⁴ம்மபே⁴தே³ன த⁴ம்மஸ்ஸ விபா⁴கே³ன. தஸ்ஸ பே⁴தோ³தி தஸ்ஸ கிச்சஸ்ஸ பே⁴தோ³ நத்தி². தஸ்மாதி யஸ்மா நயித⁴ த⁴ம்மஸ்ஸ விபா⁴கே³ன கிச்சபே⁴தோ³ இச்சி²தோ, கிச்சபே⁴தே³ன பன த⁴ம்மவிபா⁴கோ³ இச்சி²தோ, தஸ்மா. தேன வுத்தங் ‘‘ஏகாவா’’திஆதி³.
Samathavipassanāvasena paṭhamassa satipaṭṭhānassa, suddhavipassanāvasena itaresaṃ. Āgamanavasena vuttaṃ aññathā maggasammāsatiyā kathaṃ kāyārammaṇatā siyāti adhippāyo. Kāyānupassiādīnaṃ catubbidhānaṃ puggalānaṃ vuttānaṃ. Tenāha ‘‘na hi sakkā ekassa…pe… vattu’’nti. Anekasatisambhavāvabodhapasaṅgāti ekacittuppādena anekissā satiyā sambhavassa, sati ca tasmiṃ anekāvabodhassa ca āpajjanato. Sakiccaparicchinneti attano kiccavisesavisiṭṭhe. Dhammabhedenāti ārammaṇabhedavisiṭṭhena dhammavisesena. Na dhammassa dhammo kiccanti ekassa dhammassa aññadhammo kiccaṃ nāma na hoti tadabhāvato. Dhammabhedena dhammassa vibhāgena. Tassa bhedoti tassa kiccassa bhedo natthi. Tasmāti yasmā nayidha dhammassa vibhāgena kiccabhedo icchito, kiccabhedena pana dhammavibhāgo icchito, tasmā. Tena vuttaṃ ‘‘ekāvā’’tiādi.
ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயவண்ணனா நிட்டி²தா.
Suttantabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
2. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா
2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
374. ‘‘காயே காயானுபஸ்ஸீ’’தி இத³ங் புக்³க³லாதி⁴ட்டா²னேன ஸதிபட்டா²னவிஸேஸனங், தஞ்ச ஆக³மனஸித்³த⁴ங், அஞ்ஞதா² தஸ்ஸ அஸம்ப⁴வதோதி ஆஹ ‘‘ஆக³மனவஸேன…பே॰… தே³ஸெத்வா’’தி. புக்³க³லங் அனாமஸித்வாதி ‘‘காயே காயானுபஸ்ஸீ’’தி ஏவங் புக்³க³லங் அக்³க³ஹெத்வா. ததா² அனாமஸனதோ ஏவ ஆக³மனவிஸேஸனங் அகத்வா. நயத்³வயேதி அனுபஸ்ஸனானயோ, ஸுத்³தி⁴கனயோதி ஏதஸ்மிங் நயத்³வயே.
374. ‘‘Kāye kāyānupassī’’ti idaṃ puggalādhiṭṭhānena satipaṭṭhānavisesanaṃ, tañca āgamanasiddhaṃ, aññathā tassa asambhavatoti āha ‘‘āgamanavasena…pe… desetvā’’ti. Puggalaṃ anāmasitvāti ‘‘kāye kāyānupassī’’ti evaṃ puggalaṃ aggahetvā. Tathā anāmasanato eva āgamanavisesanaṃ akatvā. Nayadvayeti anupassanānayo, suddhikanayoti etasmiṃ nayadvaye.
அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா நிட்டி²தா.
Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ஸதிபட்டா²னவிப⁴ங்க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Satipaṭṭhānavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi / 7. ஸதிபட்டா²னவிப⁴ங்கோ³ • 7. Satipaṭṭhānavibhaṅgo
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
1. ஸுத்தந்தபா⁴ஜனீயங் உத்³தே³ஸவாரவண்ணனா • 1. Suttantabhājanīyaṃ uddesavāravaṇṇanā
2. அபி⁴த⁴ம்மபா⁴ஜனீயவண்ணனா • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-மூலடீகா • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 7. ஸதிபட்டா²னவிப⁴ங்கோ³ • 7. Satipaṭṭhānavibhaṅgo
