| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
4. සමථක්‌ඛන්‌ධකො
4. Samathakkhandhako
සතිවිනයකථාදිවණ්‌ණනා
Sativinayakathādivaṇṇanā
195. සමථක්‌ඛන්‌ධකෙ ඛීණාසවස්‌ස විපුලසතිං නිස්‌සාය දාතබ්‌බො විනයො චොදනාදිඅසාරුප්‌පානං විනයනුපායො සතිවිනයො.
195. Samathakkhandhake khīṇāsavassa vipulasatiṃ nissāya dātabbo vinayo codanādiasāruppānaṃ vinayanupāyo sativinayo.
196. චිත්‌තවිපරියාසකතොති කතචිත්‌තවිපරියාසො. ගග්‌ගං භික්‌ඛුං…පෙ.… චොදෙන්‌තීති එත්‌ථ පන උම්‌මත්‌තකස්‌ස ඉදං උම්‌මත්‌තකං, අජ්‌ඣාචිණ්‌ණං. තදෙව චිත්‌තවිපරියාසෙන කතන්‌ති චිත්‌තවිපරියාසකතං. තෙන උම්‌මත්‌තකෙන චිත්‌තවිපරියාසකතෙන අජ්‌ඣාචිණ්‌ණෙන අනාචාරෙන ආපන්‌නාය ආපත්‌තියා ගග්‌ගං භික්‌ඛුං චොදෙන්‌තීති එවමත්‌ථො දට්‌ඨබ්‌බො. පඨමං මූළ්‌හො හුත්‌වා පච්‌ඡා අමූළ්‌හභාවං උපගතස්‌ස දාතබ්‌බො විනයො අමූළ්‌හවිනයො.
196.Cittavipariyāsakatoti katacittavipariyāso. Gaggaṃ bhikkhuṃ…pe… codentīti ettha pana ummattakassa idaṃ ummattakaṃ, ajjhāciṇṇaṃ. Tadeva cittavipariyāsena katanti cittavipariyāsakataṃ. Tena ummattakena cittavipariyāsakatena ajjhāciṇṇena anācārena āpannāya āpattiyā gaggaṃ bhikkhuṃ codentīti evamattho daṭṭhabbo. Paṭhamaṃ mūḷho hutvā pacchā amūḷhabhāvaṃ upagatassa dātabbo vinayo amūḷhavinayo.
202. ධම්‌මවාදීනං යෙභුය්‍යභාවසම්‌පාදිකා කිරියා යෙභුය්‍යසිකාති ඉමස්‌මිං අත්‌ථෙ ස-කාරාගමසහිතො ඉක-පච්‌චයන්‌තොයං සද්‌දොති දස්‌සෙතුං ආහ ‘‘යස්‌සා’’තිආදි. තත්‌ථ යස්‌සා කිරියායාති ගූළ්‌හකවිවට්‌ටකාදිනා සලාකග්‌ගාහාපකකිරියාය. යෙභුය්‍යභාවං නිස්‌සිතසමථකිරියා යෙභුය්‍යසිකාති එවං යෙභුය්‍යසිකාසද්‌දස්‌ස අත්‌ථො ගහෙතබ්‌බො. එවඤ්‌හි අයං අධිකරණසමථො නාම හොති. යථාවුත්‌තසලාකග්‌ගාහෙන හි ධම්‌මවාදීනං යෙභුය්‍යභාවෙ සිද්‌ධෙ පච්‌ඡා තං යෙභුය්‍යභාවං නිස්‌සායෙව අධිකරණවූපසමො හොති, න ධම්‌මවාදීනං බහුතරභාවසාධකකිරියාමත්‌තෙන.
202. Dhammavādīnaṃ yebhuyyabhāvasampādikā kiriyā yebhuyyasikāti imasmiṃ atthe sa-kārāgamasahito ika-paccayantoyaṃ saddoti dassetuṃ āha ‘‘yassā’’tiādi. Tattha yassā kiriyāyāti gūḷhakavivaṭṭakādinā salākaggāhāpakakiriyāya. Yebhuyyabhāvaṃ nissitasamathakiriyā yebhuyyasikāti evaṃ yebhuyyasikāsaddassa attho gahetabbo. Evañhi ayaṃ adhikaraṇasamatho nāma hoti. Yathāvuttasalākaggāhena hi dhammavādīnaṃ yebhuyyabhāve siddhe pacchā taṃ yebhuyyabhāvaṃ nissāyeva adhikaraṇavūpasamo hoti, na dhammavādīnaṃ bahutarabhāvasādhakakiriyāmattena.
207. ‘‘සෙසමෙත්‌ථ තජ්‌ජනීයාදීසු වුත්‌තනයමෙවා’’ති එතෙන තජ්‌ජනීයාදිසත්‌තකම්‌මානි විය ඉදම්‌පි තස්‌සපාපියසිකාකම්‌මං අසුචිභාවාදිදොසයුත්‌තස්‌ස, සඞ්‌ඝස්‌ස ච විනිච්‌ඡයෙ අතිට්‌ඨමානස්‌ස කත්‌තබ්‌බං විසුං එකං නිග්‌ගහකම්‌මන්‌ති දස්‌සෙති. එතස්‌මිඤ්‌හි නිග්‌ගහකම්‌මෙ කතෙ සො පුග්‌ගලො ‘‘අහං සුද්‌ධො’’ති අත්‌තනො සුද්‌ධියා සාධනත්‌ථං සඞ්‌ඝමජ්‌ඣං ඔතරිතුං, සඞ්‌ඝො චස්‌ස විනිච්‌ඡයං දාතුං න ලභති, තං කම්‌මකරණමත්‌තෙනෙව ච තං අධිකරණං වූපසන්‌තං හොති.
207.‘‘Sesamettha tajjanīyādīsu vuttanayamevā’’ti etena tajjanīyādisattakammāni viya idampi tassapāpiyasikākammaṃ asucibhāvādidosayuttassa, saṅghassa ca vinicchaye atiṭṭhamānassa kattabbaṃ visuṃ ekaṃ niggahakammanti dasseti. Etasmiñhi niggahakamme kate so puggalo ‘‘ahaṃ suddho’’ti attano suddhiyā sādhanatthaṃ saṅghamajjhaṃ otarituṃ, saṅgho cassa vinicchayaṃ dātuṃ na labhati, taṃ kammakaraṇamatteneva ca taṃ adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ hoti.
කථං පනෙතං කම්‌මං පටිප්‌පස්‌සම්‌භතීති? කෙචි පනෙත්‌ථ ‘‘සො තථා නිග්‌ගහිතො නිග්‌ගහිතොව හොති, ඔසාරණං න ලභති. තෙනෙව පාළියං ඔසාරණා න වුත්‌තා’’ති වදන්‌ති. අඤ්‌ඤෙ පන ‘‘පාළියං න උපසම්‌පාදෙතබ්‌බන්‌තිආදිනා සම්‌මාවත්‌තනස්‌ස වුත්‌තත්‌තා සම්‌මාවත්‌තිත්‌වා ලජ්‌ජිධම්‌මෙ ඔක්‌කන්‌තස්‌ස ඔසාරණා අවුත්‌තාපි තජ්‌ජනීයාදීසු විය නයතො කම්‌මවාචං යොජෙත්‌වා ඔසාරණා කාතබ්‌බා එවා’’ති වදන්‌ති, ඉදං යුත්‌තං. තෙනෙව අට්‌ඨකථායං වක්‌ඛති ‘‘සචෙ සීලවා භවිස්‌සති, වත්‌තං පරිපූරෙත්‌වා පටිප්‌පස්‌සද්‌ධිං ලභිස්‌සති. නො චෙ, තථානාසිතකොව භවිස්‌සතී’’ති (චූළව. අට්‌ඨ. 238). තස්‌සපාපියසිකාකම්‌මන්‌ති ච අලුත්‌තසමාසොයෙව. තෙනාහ ‘‘ඉදං හී’’ති ආදි.
Kathaṃ panetaṃ kammaṃ paṭippassambhatīti? Keci panettha ‘‘so tathā niggahito niggahitova hoti, osāraṇaṃ na labhati. Teneva pāḷiyaṃ osāraṇā na vuttā’’ti vadanti. Aññe pana ‘‘pāḷiyaṃ na upasampādetabbantiādinā sammāvattanassa vuttattā sammāvattitvā lajjidhamme okkantassa osāraṇā avuttāpi tajjanīyādīsu viya nayato kammavācaṃ yojetvā osāraṇā kātabbā evā’’ti vadanti, idaṃ yuttaṃ. Teneva aṭṭhakathāyaṃ vakkhati ‘‘sace sīlavā bhavissati, vattaṃ paripūretvā paṭippassaddhiṃ labhissati. No ce, tathānāsitakova bhavissatī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 238). Tassapāpiyasikākammanti ca aluttasamāsoyeva. Tenāha ‘‘idaṃ hī’’ti ādi.
සතිවිනයකථාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sativinayakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi
2. සතිවිනයො • 2. Sativinayo
3. අමූළ්‌හවිනයො • 3. Amūḷhavinayo
5. යෙභුය්‍යසිකා • 5. Yebhuyyasikā
6. තස්‌සපාපියසිකා • 6. Tassapāpiyasikā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
සතිවිනයකථා • Sativinayakathā
අමූළ්‌හවිනයකථා • Amūḷhavinayakathā
යෙභුය්‍යසිකාකථා • Yebhuyyasikākathā
තස්‌සපාපියසිකාකථා • Tassapāpiyasikākathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / සතිවිනයාදිකථාවණ්‌ණනා • Sativinayādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā
සතිවිනයකථාවණ්‌ණනා • Sativinayakathāvaṇṇanā
අමූළ්‌හවිනයකථාවණ්‌ණනා • Amūḷhavinayakathāvaṇṇanā
තස්‌සපාපියසිකාකථාවණ්‌ණනා • Tassapāpiyasikākathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi
2. සතිවිනයකථා • 2. Sativinayakathā
3. අමූළ්‌හවිනයකථා • 3. Amūḷhavinayakathā
5. යෙභුය්‍යසිකාකථා • 5. Yebhuyyasikākathā
6. තස්‌සපාපියසිකාකථා • 6. Tassapāpiyasikākathā
