Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๒. ทุติยวโคฺค
2. Dutiyavaggo
๑. สตฺตธาตุสุตฺตํ
1. Sattadhātusuttaṃ
๙๕. สาวตฺถิยํ วิหรติ…เป.… ‘‘สตฺติมา , ภิกฺขเว, ธาตุโยฯ กตมา สตฺต? อาภาธาตุ, สุภธาตุ, อากาสานญฺจายตนธาตุ, วิญฺญาณญฺจายตนธาตุ, อากิญฺจญฺญายตนธาตุ, เนวสญฺญานาสญฺญายตนธาตุ, สญฺญาเวทยิตนิโรธธาตุ – อิมา โข, ภิกฺขเว, สตฺต ธาตุโย’’ติฯ
95. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘sattimā , bhikkhave, dhātuyo. Katamā satta? Ābhādhātu, subhadhātu, ākāsānañcāyatanadhātu, viññāṇañcāyatanadhātu, ākiñcaññāyatanadhātu, nevasaññānāsaññāyatanadhātu, saññāvedayitanirodhadhātu – imā kho, bhikkhave, satta dhātuyo’’ti.
เอวํ วุเตฺต, อญฺญตโร ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ยา จายํ, ภเนฺต, อาภาธาตุ ยา จ สุภธาตุ ยา จ อากาสานญฺจายตนธาตุ ยา จ วิญฺญาณญฺจายตนธาตุ ยา จ อากิญฺจญฺญายตนธาตุ ยา จ เนวสญฺญานาสญฺญายตนธาตุ ยา จ สญฺญาเวทยิตนิโรธธาตุ – อิมา นุ โข, ภเนฺต, ธาตุโย กิํ ปฎิจฺจ ปญฺญายนฺตี’’ติ?
Evaṃ vutte, aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yā cāyaṃ, bhante, ābhādhātu yā ca subhadhātu yā ca ākāsānañcāyatanadhātu yā ca viññāṇañcāyatanadhātu yā ca ākiñcaññāyatanadhātu yā ca nevasaññānāsaññāyatanadhātu yā ca saññāvedayitanirodhadhātu – imā nu kho, bhante, dhātuyo kiṃ paṭicca paññāyantī’’ti?
‘‘ยายํ, ภิกฺขุ, อาภาธาตุ – อยํ ธาตุ อนฺธการํ ปฎิจฺจ ปญฺญายติฯ ยายํ, ภิกฺขุ, สุภธาตุ – อยํ ธาตุ อสุภํ ปฎิจฺจ ปญฺญายติฯ ยายํ, ภิกฺขุ, อากาสานญฺจายตนธาตุ – อยํ ธาตุ รูปํ ปฎิจฺจ ปญฺญายติฯ ยายํ, ภิกฺขุ, วิญฺญาณญฺจายตนธาตุ – อยํ ธาตุ อากาสานญฺจายตนํ ปฎิจฺจ ปญฺญายติฯ ยายํ, ภิกฺขุ, อากิญฺจญฺญายตนธาตุ – อยํ ธาตุ วิญฺญาณญฺจายตนํ ปฎิจฺจ ปญฺญายติฯ ยายํ, ภิกฺขุ, เนวสญฺญานาสญฺญายตนธาตุ – อยํ ธาตุ อากิญฺจญฺญายตนํ ปฎิจฺจ ปญฺญายติฯ ยายํ, ภิกฺขุ, สญฺญาเวทยิตนิโรธธาตุ – อยํ ธาตุ นิโรธํ ปฎิจฺจ ปญฺญายตี’’ติฯ
‘‘Yāyaṃ, bhikkhu, ābhādhātu – ayaṃ dhātu andhakāraṃ paṭicca paññāyati. Yāyaṃ, bhikkhu, subhadhātu – ayaṃ dhātu asubhaṃ paṭicca paññāyati. Yāyaṃ, bhikkhu, ākāsānañcāyatanadhātu – ayaṃ dhātu rūpaṃ paṭicca paññāyati. Yāyaṃ, bhikkhu, viññāṇañcāyatanadhātu – ayaṃ dhātu ākāsānañcāyatanaṃ paṭicca paññāyati. Yāyaṃ, bhikkhu, ākiñcaññāyatanadhātu – ayaṃ dhātu viññāṇañcāyatanaṃ paṭicca paññāyati. Yāyaṃ, bhikkhu, nevasaññānāsaññāyatanadhātu – ayaṃ dhātu ākiñcaññāyatanaṃ paṭicca paññāyati. Yāyaṃ, bhikkhu, saññāvedayitanirodhadhātu – ayaṃ dhātu nirodhaṃ paṭicca paññāyatī’’ti.
‘‘ยา จายํ , ภเนฺต, อาภาธาตุ ยา จ สุภธาตุ ยา จ อากาสานญฺจายตนธาตุ ยา จ วิญฺญาณญฺจายตนธาตุ ยา จ อากิญฺจญฺญายตนธาตุ ยา จ เนวสญฺญานาสญฺญายตนธาตุ ยา จ สญฺญาเวทยิตนิโรธธาตุ – อิมา นุ โข, ภเนฺต, ธาตุโย กถํ สมาปตฺติ ปตฺตพฺพา’’ติ?
‘‘Yā cāyaṃ , bhante, ābhādhātu yā ca subhadhātu yā ca ākāsānañcāyatanadhātu yā ca viññāṇañcāyatanadhātu yā ca ākiñcaññāyatanadhātu yā ca nevasaññānāsaññāyatanadhātu yā ca saññāvedayitanirodhadhātu – imā nu kho, bhante, dhātuyo kathaṃ samāpatti pattabbā’’ti?
‘‘ยา จายํ, ภิกฺขุ, อาภาธาตุ ยา จ สุภธาตุ ยา จ อากาสานญฺจายตนธาตุ ยา จ วิญฺญาณญฺจายตนธาตุ ยา จ อากิญฺจญฺญายตนธาตุ – อิมา ธาตุโย สญฺญาสมาปตฺติ ปตฺตพฺพาฯ ยายํ, ภิกฺขุ, เนวสญฺญานาสญฺญายตนธาตุ – อยํ ธาตุ สงฺขาราวเสสสมาปตฺติ ปตฺตพฺพา ฯ ยายํ, ภิกฺขุ, สญฺญาเวทยิตนิโรธธาตุ – อยํ ธาตุ นิโรธสมาปตฺติ ปตฺตพฺพา’’ติฯ ปฐมํฯ
‘‘Yā cāyaṃ, bhikkhu, ābhādhātu yā ca subhadhātu yā ca ākāsānañcāyatanadhātu yā ca viññāṇañcāyatanadhātu yā ca ākiñcaññāyatanadhātu – imā dhātuyo saññāsamāpatti pattabbā. Yāyaṃ, bhikkhu, nevasaññānāsaññāyatanadhātu – ayaṃ dhātu saṅkhārāvasesasamāpatti pattabbā . Yāyaṃ, bhikkhu, saññāvedayitanirodhadhātu – ayaṃ dhātu nirodhasamāpatti pattabbā’’ti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑. สตฺตธาตุสุตฺตวณฺณนา • 1. Sattadhātusuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑. สตฺตธาตุสุตฺตวณฺณนา • 1. Sattadhātusuttavaṇṇanā