| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๑๐๙. สตฺตาหกรณียานุชานนกถา
109. Sattāhakaraṇīyānujānanakathā
๑๘๗. สตฺตาหกรณีเยสุ เอวํ วินิจฺฉโย เวทิตโพฺพติ โยชนาฯ ‘‘สตฺตาหกรณีเยนา’’ติ ปทสฺส สตฺตมีสมาสญฺจ อนียสทฺทสฺส กมฺมตฺถญฺจ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘สตฺตาหพฺภนฺตเร ยํ กตฺตพฺพ’’นฺติ ฯ ตตฺถ ‘‘สตฺตาหพฺภนฺตเร’’ติ อิมินา สตฺตมีสมาสํ ทเสฺสติ, ‘‘กตฺตพฺพ’’นฺติ อิมินา กมฺมตฺถํฯ ‘‘สตฺตาหพฺภนฺตเร’’ติ อิมินา สตฺตาหสฺส อพฺภนฺตรํ สตฺตาหนฺติ อุตฺตรปทโลปํ ทเสฺสติฯ ปหิเต คนฺตุนฺติ เอตฺถ ปหิเตสทฺทสฺส กตฺตุกมฺมานิ ทเสฺสตุํ วุตฺตํ ‘‘ภิกฺขุอาทีหิ ทูเต’’ติฯ ตตฺถ ‘‘ภิกฺขุอาทีหี’’ติ อิมินา กตฺตารํ ทเสฺสติ, ‘‘ทูเต’’ติ อิมินา กมฺมํฯ สตฺตาหนฺติ เอตฺถ อุตฺตรปทโลปญฺจ ภุมฺมเตฺถ อุปโยควจนญฺจ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘อโนฺตสตฺตาเหเยวา’’ติฯ ตเตฺถวาติ ตสฺมิํ ปหิตฎฺฐาเนเยวฯ ‘‘น อุฎฺฐาเปตโพฺพ’’ติ อิมินา ‘‘สตฺตาเหเยวา’’ติ เอตฺถ เอวสทฺทสฺส ผลํ ทเสฺสติฯ
187. Sattāhakaraṇīyesu evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā. ‘‘Sattāhakaraṇīyenā’’ti padassa sattamīsamāsañca anīyasaddassa kammatthañca dassento āha ‘‘sattāhabbhantare yaṃ kattabba’’nti . Tattha ‘‘sattāhabbhantare’’ti iminā sattamīsamāsaṃ dasseti, ‘‘kattabba’’nti iminā kammatthaṃ. ‘‘Sattāhabbhantare’’ti iminā sattāhassa abbhantaraṃ sattāhanti uttarapadalopaṃ dasseti. Pahite gantunti ettha pahitesaddassa kattukammāni dassetuṃ vuttaṃ ‘‘bhikkhuādīhi dūte’’ti. Tattha ‘‘bhikkhuādīhī’’ti iminā kattāraṃ dasseti, ‘‘dūte’’ti iminā kammaṃ. Sattāhanti ettha uttarapadalopañca bhummatthe upayogavacanañca dassento āha ‘‘antosattāheyevā’’ti. Tatthevāti tasmiṃ pahitaṭṭhāneyeva. ‘‘Na uṭṭhāpetabbo’’ti iminā ‘‘sattāheyevā’’ti ettha evasaddassa phalaṃ dasseti.
๑๘๙. รโส เอตสฺมิํ อตฺถีติ รสวตีติ วุเตฺต ภตฺตเคหํ คเหตพฺพนฺติ อาห ‘‘ภตฺตเคหํ วุจฺจตี’’ติฯ ภตฺตเคหนฺติ ภตฺตปจนเคหํฯ ปุรายํ สุตฺตโนฺตติ เอตฺถ ปุรา อยนฺติ ปทเจฺฉทํ กตฺวา ปุราสโทฺท ยาวปริยาโยติ อาห ‘‘ยาว อยํ สุตฺตโนฺต’’ติฯ น ปลุชฺชตีติ เอตฺถ ลุชธาตุ วินาสโตฺถติ อาห ‘‘น วินสฺสตี’’ติฯ ปริสงฺขตนฺติ ปริสงฺขริตพฺพํฯ สพฺพตฺถาติ สเพฺพสุ ปหิเตสุฯ อิมินาว กปฺปิยวจเนนาติ อิมินา เอว กปฺปิเยน ติวากฺยสงฺขาเตน วจเนนฯ เอเตสนฺติ เอเตสํ ติณฺณํ วากฺยานํฯ เววจเนนาติ ‘‘ยญฺญญฺจ ยชิตุํ, สุตฺตญฺจ อุคฺคณฺหิตุํ, สมเณ จ ทสฺสิตุ’’นฺติ ปริยาเยนฯ สตฺตสูติ อุปาสก อุปาสิก ภิกฺขุภิกฺขุนี สิกฺขมาน สามเณร สามเณรี สงฺขาตาสุ สตฺตสุฯ
189. Raso etasmiṃ atthīti rasavatīti vutte bhattagehaṃ gahetabbanti āha ‘‘bhattagehaṃ vuccatī’’ti. Bhattagehanti bhattapacanagehaṃ. Purāyaṃ suttantoti ettha purā ayanti padacchedaṃ katvā purāsaddo yāvapariyāyoti āha ‘‘yāva ayaṃ suttanto’’ti. Na palujjatīti ettha lujadhātu vināsatthoti āha ‘‘na vinassatī’’ti. Parisaṅkhatanti parisaṅkharitabbaṃ. Sabbatthāti sabbesu pahitesu. Imināva kappiyavacanenāti iminā eva kappiyena tivākyasaṅkhātena vacanena. Etesanti etesaṃ tiṇṇaṃ vākyānaṃ. Vevacanenāti ‘‘yaññañca yajituṃ, suttañca uggaṇhituṃ, samaṇe ca dassitu’’nti pariyāyena. Sattasūti upāsaka upāsika bhikkhubhikkhunī sikkhamāna sāmaṇera sāmaṇerī saṅkhātāsu sattasu.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๑๐๙. สตฺตาหกรณียานุชานนา • 109. Sattāhakaraṇīyānujānanā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / สตฺตาหกรณียานุชานนกถา • Sattāhakaraṇīyānujānanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / สตฺตาหกรณียานุชานนกถาวณฺณนา • Sattāhakaraṇīyānujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / สตฺตาหกรณียานุชานนกถาวณฺณนา • Sattāhakaraṇīyānujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / วสฺสูปนายิกอนุชานนกถาทิวณฺณนา • Vassūpanāyikaanujānanakathādivaṇṇanā
