Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
109. සත්තාහකරණීයානුජානනකථා
109. Sattāhakaraṇīyānujānanakathā
187. සත්තාහකරණීයෙසු එවං විනිච්ඡයො වෙදිතබ්බොති යොජනා. ‘‘සත්තාහකරණීයෙනා’’ති පදස්ස සත්තමීසමාසඤ්ච අනීයසද්දස්ස කම්මත්ථඤ්ච දස්සෙන්තො ආහ ‘‘සත්තාහබ්භන්තරෙ යං කත්තබ්බ’’න්ති . තත්ථ ‘‘සත්තාහබ්භන්තරෙ’’ති ඉමිනා සත්තමීසමාසං දස්සෙති, ‘‘කත්තබ්බ’’න්ති ඉමිනා කම්මත්ථං. ‘‘සත්තාහබ්භන්තරෙ’’ති ඉමිනා සත්තාහස්ස අබ්භන්තරං සත්තාහන්ති උත්තරපදලොපං දස්සෙති. පහිතෙ ගන්තුන්ති එත්ථ පහිතෙසද්දස්ස කත්තුකම්මානි දස්සෙතුං වුත්තං ‘‘භික්ඛුආදීහි දූතෙ’’ති. තත්ථ ‘‘භික්ඛුආදීහී’’ති ඉමිනා කත්තාරං දස්සෙති, ‘‘දූතෙ’’ති ඉමිනා කම්මං. සත්තාහන්ති එත්ථ උත්තරපදලොපඤ්ච භුම්මත්ථෙ උපයොගවචනඤ්ච දස්සෙන්තො ආහ ‘‘අන්තොසත්තාහෙයෙවා’’ති. තත්ථෙවාති තස්මිං පහිතට්ඨානෙයෙව. ‘‘න උට්ඨාපෙතබ්බො’’ති ඉමිනා ‘‘සත්තාහෙයෙවා’’ති එත්ථ එවසද්දස්ස ඵලං දස්සෙති.
187. Sattāhakaraṇīyesu evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā. ‘‘Sattāhakaraṇīyenā’’ti padassa sattamīsamāsañca anīyasaddassa kammatthañca dassento āha ‘‘sattāhabbhantare yaṃ kattabba’’nti . Tattha ‘‘sattāhabbhantare’’ti iminā sattamīsamāsaṃ dasseti, ‘‘kattabba’’nti iminā kammatthaṃ. ‘‘Sattāhabbhantare’’ti iminā sattāhassa abbhantaraṃ sattāhanti uttarapadalopaṃ dasseti. Pahite gantunti ettha pahitesaddassa kattukammāni dassetuṃ vuttaṃ ‘‘bhikkhuādīhi dūte’’ti. Tattha ‘‘bhikkhuādīhī’’ti iminā kattāraṃ dasseti, ‘‘dūte’’ti iminā kammaṃ. Sattāhanti ettha uttarapadalopañca bhummatthe upayogavacanañca dassento āha ‘‘antosattāheyevā’’ti. Tatthevāti tasmiṃ pahitaṭṭhāneyeva. ‘‘Na uṭṭhāpetabbo’’ti iminā ‘‘sattāheyevā’’ti ettha evasaddassa phalaṃ dasseti.
189. රසො එතස්මිං අත්ථීති රසවතීති වුත්තෙ භත්තගෙහං ගහෙතබ්බන්ති ආහ ‘‘භත්තගෙහං වුච්චතී’’ති. භත්තගෙහන්ති භත්තපචනගෙහං. පුරායං සුත්තන්තොති එත්ථ පුරා අයන්ති පදච්ඡෙදං කත්වා පුරාසද්දො යාවපරියායොති ආහ ‘‘යාව අයං සුත්තන්තො’’ති. න පලුජ්ජතීති එත්ථ ලුජධාතු විනාසත්ථොති ආහ ‘‘න විනස්සතී’’ති. පරිසඞ්ඛතන්ති පරිසඞ්ඛරිතබ්බං. සබ්බත්ථාති සබ්බෙසු පහිතෙසු. ඉමිනාව කප්පියවචනෙනාති ඉමිනා එව කප්පියෙන තිවාක්යසඞ්ඛාතෙන වචනෙන. එතෙසන්ති එතෙසං තිණ්ණං වාක්යානං. වෙවචනෙනාති ‘‘යඤ්ඤඤ්ච යජිතුං, සුත්තඤ්ච උග්ගණ්හිතුං, සමණෙ ච දස්සිතු’’න්ති පරියායෙන. සත්තසූති උපාසක උපාසික භික්ඛුභික්ඛුනී සික්ඛමාන සාමණෙර සාමණෙරී සඞ්ඛාතාසු සත්තසු.
189. Raso etasmiṃ atthīti rasavatīti vutte bhattagehaṃ gahetabbanti āha ‘‘bhattagehaṃ vuccatī’’ti. Bhattagehanti bhattapacanagehaṃ. Purāyaṃ suttantoti ettha purā ayanti padacchedaṃ katvā purāsaddo yāvapariyāyoti āha ‘‘yāva ayaṃ suttanto’’ti. Na palujjatīti ettha lujadhātu vināsatthoti āha ‘‘na vinassatī’’ti. Parisaṅkhatanti parisaṅkharitabbaṃ. Sabbatthāti sabbesu pahitesu. Imināva kappiyavacanenāti iminā eva kappiyena tivākyasaṅkhātena vacanena. Etesanti etesaṃ tiṇṇaṃ vākyānaṃ. Vevacanenāti ‘‘yaññañca yajituṃ, suttañca uggaṇhituṃ, samaṇe ca dassitu’’nti pariyāyena. Sattasūti upāsaka upāsika bhikkhubhikkhunī sikkhamāna sāmaṇera sāmaṇerī saṅkhātāsu sattasu.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 109. සත්තාහකරණීයානුජානනා • 109. Sattāhakaraṇīyānujānanā
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්ග-අට්ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / සත්තාහකරණීයානුජානනකථා • Sattāhakaraṇīyānujānanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / සත්තාහකරණීයානුජානනකථාවණ්ණනා • Sattāhakaraṇīyānujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / සත්තාහකරණීයානුජානනකථාවණ්ණනා • Sattāhakaraṇīyānujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / වස්සූපනායිකඅනුජානනකථාදිවණ්ණනා • Vassūpanāyikaanujānanakathādivaṇṇanā