१. सत्तजटिलसुत्तं

1. Sattajaṭilasuttaṃ

१२२. एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति पुब्बारामे मिगारमातुपासादे। तेन खो पन समयेन भगवा सायन्हसमयं पटिसल्‍लाना वुट्ठितो बहिद्वारकोट्ठके निसिन्‍नो होति। अथ खो राजा पसेनदि कोसलो येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि।

122. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito bahidvārakoṭṭhake nisinno hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

तेन खो पन समयेन सत्त च जटिला सत्त च निगण्ठा सत्त च अचेलका सत्त च एकसाटका सत्त च परिब्बाजका परूळ्हकच्छनखलोमा खारिविविधमादाय ¹ भगवतो अविदूरे अतिक्‍कमन्ति। अथ खो राजा पसेनदि कोसलो उट्ठायासना एकंसं उत्तरासङ्गं करित्वा दक्खिणजाणुमण्डलं पथवियं निहन्त्वा येन ते सत्त च जटिला सत्त च निगण्ठा सत्त च अचेलका सत्त च एकसाटका सत्त च परिब्बाजका तेनञ्‍जलिं पणामेत्वा तिक्खत्तुं नामं सावेसि – ‘‘राजाहं, भन्ते, पसेनदि कोसलो…पे॰… राजाहं, भन्ते, पसेनदि कोसलो’’ति।

Tena kho pana samayena satta ca jaṭilā satta ca nigaṇṭhā satta ca acelakā satta ca ekasāṭakā satta ca paribbājakā parūḷhakacchanakhalomā khārivividhamādāya ² bhagavato avidūre atikkamanti. Atha kho rājā pasenadi kosalo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena te satta ca jaṭilā satta ca nigaṇṭhā satta ca acelakā satta ca ekasāṭakā satta ca paribbājakā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ nāmaṃ sāvesi – ‘‘rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo…pe… rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo’’ti.

अथ खो राजा पसेनदि कोसलो अचिरपक्‍कन्तेसु तेसु सत्तसु च जटिलेसु सत्तसु च निगण्ठेसु सत्तसु च अचेलकेसु सत्तसु च एकसाटकेसु सत्तसु च परिब्बाजकेसु येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्‍नो खो राजा पसेनदि कोसलो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘ये ते, भन्ते, लोके अरहन्तो वा अरहत्तमग्गं वा समापन्‍ना एते तेसं अञ्‍ञतरा’’ति।

Atha kho rājā pasenadi kosalo acirapakkantesu tesu sattasu ca jaṭilesu sattasu ca nigaṇṭhesu sattasu ca acelakesu sattasu ca ekasāṭakesu sattasu ca paribbājakesu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ye te, bhante, loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā ete tesaṃ aññatarā’’ti.

‘‘दुज्‍जानं खो एतं, महाराज, तया गिहिना कामभोगिना पुत्तसम्बाधसयनं अज्झावसन्तेन कासिकचन्दनं पच्‍चनुभोन्तेन मालागन्धविलेपनं धारयन्तेन जातरूपरजतं सादियन्तेन – ‘इमे वा अरहन्तो, इमे वा अरहत्तमग्गं समापन्‍ना’’’ति।

‘‘Dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā kāmabhoginā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ‘ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannā’’’ti.

‘‘संवासेन खो, महाराज, सीलं वेदितब्बं। तञ्‍च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेन। संवोहारेन खो, महाराज, सोचेय्यं वेदितब्बं। तञ्‍च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेन। आपदासु खो, महाराज, थामो वेदितब्बो। सो च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेन। साकच्छाय , खो, महाराज, पञ्‍ञा वेदितब्बा। सा च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेना’’ति।

‘‘Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Saṃvohārena kho, mahārāja, soceyyaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Āpadāsu kho, mahārāja, thāmo veditabbo. So ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Sākacchāya , kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’’ti.

‘‘अच्छरियं , भन्ते, अब्भुतं भन्ते! याव सुभासितमिदं, भन्ते, भगवता – ‘दुज्‍जानं खो एतं, महाराज, तया गिहिना कामभोगिना पुत्तसम्बाधसयनं अज्झावसन्तेन कासिकचन्दनं पच्‍चनुभोन्तेन मालागन्धविलेपनं धारयन्तेन जातरूपरजतं सादियन्तेन – इमे वा अरहन्तो, इमे वा अरहत्तमग्गं समापन्‍ना’ति। संवासेन खो, महाराज, सीलं वेदितब्बं। तञ्‍च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेन। संवोहारेन खो महाराज , सोचेय्यं वेदितब्बं। तञ्‍च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेन। आपदासु खो, महाराज, थामो वेदितब्बो। सो च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेन। साकच्छाय खो, महाराज, पञ्‍ञा वेदितब्बा। सा च खो दीघेन अद्धुना, न इत्तरं; मनसिकरोता, नो अमनसिकरोता; पञ्‍ञवता, नो दुप्पञ्‍ञेना’’ति।

‘‘Acchariyaṃ , bhante, abbhutaṃ bhante! Yāva subhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā – ‘dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā kāmabhoginā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannā’ti. Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Saṃvohārena kho mahārāja , soceyyaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Āpadāsu kho, mahārāja, thāmo veditabbo. So ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’’ti.

‘‘एते, भन्ते, मम पुरिसा चरा ओचरका जनपदं ओचरित्वा आगच्छन्ति। तेहि पठमं ओचिण्णं अहं पच्छा ओसापयिस्सामि ³। इदानि ते, भन्ते, तं रजोजल्‍लं पवाहेत्वा सुन्हाता सुविलित्ता कप्पितकेसमस्सू ओदातवत्था ⁴ पञ्‍चहि कामगुणेहि समप्पिता समङ्गीभूता परिचारेस्सन्ती’’ति।

‘‘Ete, bhante, mama purisā carā ocarakā janapadaṃ ocaritvā āgacchanti. Tehi paṭhamaṃ ociṇṇaṃ ahaṃ pacchā osāpayissāmi ⁵. Idāni te, bhante, taṃ rajojallaṃ pavāhetvā sunhātā suvilittā kappitakesamassū odātavatthā ⁶ pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricāressantī’’ti.

अथ खो भगवा एतमत्थं विदित्वा तायं वेलायं इमा गाथायो अभासि –

Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –

‘‘न वण्णरूपेन नरो सुजानो,

‘‘Na vaṇṇarūpena naro sujāno,

न विस्ससे इत्तरदस्सनेन।

Na vissase ittaradassanena;

सुसञ्‍ञतानञ्हि वियञ्‍जनेन,

Susaññatānañhi viyañjanena,

असञ्‍ञता लोकमिमं चरन्ति॥

Asaññatā lokamimaṃ caranti.

‘‘पतिरूपको मत्तिकाकुण्डलोव,

‘‘Patirūpako mattikākuṇḍalova,

लोहड्ढमासोव सुवण्णछन्‍नो।

Lohaḍḍhamāsova suvaṇṇachanno;

चरन्ति लोके ⁷ परिवारछन्‍ना,

Caranti loke ⁸ parivārachannā,

अन्तो असुद्धा बहि सोभमाना’’ति॥

Anto asuddhā bahi sobhamānā’’ti.

Next: २. पञ्‍चराजसुत्तं • 2. Pañcarājasuttaṃ

Footnotes:

1. खारिविधं आदाय (पी॰) दी॰ नि॰ १.२८० तदट्ठकथापि ओलोकेतब्बा

2. khārividhaṃ ādāya (pī.) dī. ni. 1.280 tadaṭṭhakathāpi oloketabbā

3. ओयायिस्सामि (सी॰), ओहयिस्सामि (स्या॰ कं॰)

4. ओदातवत्थवसना (सी॰)

5. oyāyissāmi (sī.), ohayissāmi (syā. kaṃ.)

6. odātavatthavasanā (sī.)

7. एके (सी॰ पी॰)

8. eke (sī. pī.)

Related texts:

अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १. सत्तजटिलसुत्तवण्णना • 1. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā

टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १. सत्तजटिलसुत्तवण्णना • 1. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact