Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဥဒာနပာဠိ • Udānapāḷi |
၂. သတ္တဇဋိလသုတ္တံ
2. Sattajaṭilasuttaṃ
၅၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ပုဗ္ဗာရာမေ မိဂာရမာတုပာသာဒေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝာ သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ဗဟိဒ္ဝာရကောဋ္ဌကေ နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။
52. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito bahidvārakoṭṭhake nisinno hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
တေန ခော ပန သမယေန သတ္တ စ ဇဋိလာ, သတ္တ စ နိဂဏ္ဌာ, သတ္တ စ အစေလကာ, သတ္တ စ ဧကသာဋကာ, သတ္တ စ ပရိဗ္ဗာဇကာ, ပရူဠ္ဟကစ္ဆနခလောမာ ခာရိဝိဝိဓမာဒာယ 1 ဘဂဝတော အဝိဒူရေ အတိက္ကမန္တိ။
Tena kho pana samayena satta ca jaṭilā, satta ca nigaṇṭhā, satta ca acelakā, satta ca ekasāṭakā, satta ca paribbājakā, parūḷhakacchanakhalomā khārivividhamādāya 2 bhagavato avidūre atikkamanti.
အဒ္ဒသာ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော တေ သတ္တ စ ဇဋိလေ, သတ္တ စ နိဂဏ္ဌေ, သတ္တ စ အစေလကေ, သတ္တ စ ဧကသာဋကေ, သတ္တ စ ပရိဗ္ဗာဇကေ , ပရူဠ္ဟကစ္ဆနခလောမေ ခာရိဝိဝိဓမာဒာယ ဘဂဝတော အဝိဒူရေ အတိက္ကမန္တေ။ ဒိသ္ဝာန ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင္ဂံ ကရိတ္ဝာ ဒက္ခိဏဇာဏုမဏ္ဍလံ ပထဝိယံ 3 နိဟန္တ္ဝာ ယေန တေ သတ္တ စ ဇဋိလာ, သတ္တ စ နိဂဏ္ဌာ, သတ္တ စ အစေလကာ, သတ္တ စ ဧကသာဋကာ, သတ္တ စ ပရိဗ္ဗာဇကာ, တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတ္ဝာ တိက္ခတ္တုံ နာမံ သာဝေသိ – ‘‘ရာဇာဟံ, ဘန္တေ, ပသေနဒိ ကောသလော; ရာဇာဟံ, ဘန္တေ, ပသေနဒိ ကောသလော; ရာဇာဟံ, ဘန္တေ, ပသေနဒိ ကောသလော’’တိ။
Addasā kho rājā pasenadi kosalo te satta ca jaṭile, satta ca nigaṇṭhe, satta ca acelake, satta ca ekasāṭake, satta ca paribbājake , parūḷhakacchanakhalome khārivividhamādāya bhagavato avidūre atikkamante. Disvāna uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ 4 nihantvā yena te satta ca jaṭilā, satta ca nigaṇṭhā, satta ca acelakā, satta ca ekasāṭakā, satta ca paribbājakā, tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ nāmaṃ sāvesi – ‘‘rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo; rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo; rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo’’ti.
အထ ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော အစိရပက္ကန္တေသု တေသု သတ္တသု စ ဇဋိလေသု, သတ္တသု စ နိဂဏ္ဌေသု, သတ္တသု စ အစေလကေသု, သတ္တသု စ ဧကသာဋကေသု, သတ္တသု စ ပရိဗ္ဗာဇကေသု, ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ယေ ခော 5 ဘန္တေ, လောကေ အရဟန္တော ဝာ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဝာ သမာပန္နာ ဧတေ တေသံ အညတရေ’’တိ 6။
Atha kho rājā pasenadi kosalo acirapakkantesu tesu sattasu ca jaṭilesu, sattasu ca nigaṇṭhesu, sattasu ca acelakesu, sattasu ca ekasāṭakesu, sattasu ca paribbājakesu, yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ye kho 7 bhante, loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā ete tesaṃ aññatare’’ti 8.
‘‘ဒုဇ္ဇာနံ ခော ဧတံ, မဟာရာဇ, တယာ ဂိဟိနာ ကာမဘောဂိနာ ပုတ္တသမ္ဗာဓသယနံ အဇ္ဈာဝသန္တေန ကာသိကစန္ဒနံ ပစ္စနုဘောန္တေန မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ ဓာရယန္တေန ဇာတရူပရဇတံ သာဒိယန္တေန – ဣမေ ဝာ အရဟန္တော, ဣမေ ဝာ အရဟတ္တမဂ္ဂံ သမာပန္နာတိ။
‘‘Dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā kāmabhoginā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannāti.
‘‘သံဝာသေန ခော, မဟာရာဇ, သီလံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တဉ္စ ခော ဒီဃေန အဒ္ဓုနာ န ဣတ္တရံ 9, မနသိကရောတာ နော အမနသိကရောတာ, ပညဝတာ နော ဒုပ္ပညေန။ သံဝောဟာရေန ခော, မဟာရာဇ, သောစေယ္ယံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တဉ္စ ခော ဒီဃေန အဒ္ဓုနာ န ဣတ္တရံ, မနသိကရောတာ နော အမနသိကရောတာ, ပညဝတာ နော ဒုပ္ပညေန။ အာပဒာသု ခော, မဟာရာဇ, ထာမော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သော စ ခော ဒီဃေန အဒ္ဓုနာ န ဣတ္တရံ, မနသိကရောတာ နော အမနသိကရောတာ, ပညဝတာ နော ဒုပ္ပညေန။ သာကစ္ဆာယ ခော, မဟာရာဇ, ပညာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သာ စ ခော ဒီဃေန အဒ္ဓုနာ န ဣတ္တရံ, မနသိကရောတာ နော အမနသိကရောတာ, ပညဝတာ နော ဒုပ္ပညေနာ’’တိ ။
‘‘Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā na ittaraṃ 10, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena. Saṃvohārena kho, mahārāja, soceyyaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena. Āpadāsu kho, mahārāja, thāmo veditabbo. So ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññena. Sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññenā’’ti .
‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ! ယာဝ သုဘာသိတံ စိဒံ 11, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ – ‘ဒုဇ္ဇာနံ ခော ဧတံ, မဟာရာဇ, တယာ ဂိဟိနာ ပုတ္တသမ္ဗာဓသယနံ အဇ္ဈာဝသန္တေန ကာသိကစန္ဒနံ ပစ္စနုဘောန္တေန မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ ဓာရယန္တေန ဇာတရူပရဇတံ သာဒိယန္တေန – ဣမေ ဝာ အရဟန္တော, ဣမေ ဝာ အရဟတ္တမဂ္ဂံ သမာပန္နာတိ။ သံဝာသေန ခော, မဟာရာဇ, သီလံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ပေ.။ သာကစ္ဆာယ ခော, မဟာရာဇ, ပညာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သာ စ ခော ဒီဃေန အဒ္ဓုနာ န ဣတ္တရံ, မနသိကရောတာ နော အမနသိကရောတာ, ပညဝတာ နော ဒုပ္ပညေနာ’’’တိ။
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāva subhāsitaṃ cidaṃ 12, bhante, bhagavatā – ‘dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannāti. Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ…pe… sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraṃ, manasikarotā no amanasikarotā, paññavatā no duppaññenā’’’ti.
အထ ခော ဘဂဝာ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတ္ဝာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘န ဝာယမေယ္ယ သဗ္ဗတ္ထ၊ နာညသ္သ ပုရိသော သိယာ။
‘‘Na vāyameyya sabbattha, nāññassa puriso siyā;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဥဒာန-အဋ္ဌကထာ • Udāna-aṭṭhakathā / ၂. သတ္တဇဋိလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā