| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
2. දුතියවග්‌ගො
2. Dutiyavaggo
1. සත්‌තජටිලසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā
122. පුබ්‌බාරාමසඞ්‌ඛාතෙති සාවත්‌ථිනගරස්‌ස පුබ්‌බදිසාය කතත්‌තා පුබ්‌බාරාමෙති සඞ්‌ඛං ගතෙ. තත්‍රාති ‘‘මිගාරමාතුයා පාසාදෙ’’ති තස්‌මිං සංඛිත්‌තවචනෙ. අයං ඉදානි වුච්‌චමානා අනුපුබ්‌බිකථා ආදිතො පට්‌ඨාය අනුක්‌කමකථා. පත්‌ථනං අකාසි තස්‌ස භගවතො අග්‌ගුපට්‌ඨායිකං එකං උපාසිකං දිස්‌වා තං ඨානන්‌තරං ආකඞ්‌ඛන්‌තී. මෙණ්‌ඩකපුත්‌තස්‌සාති මෙණ්‌ඩකසෙට්‌ඨිපුත්‌තස්‌ස. මාතිට්‌ඨානෙ ඨපෙසි තස්‌සා උපකාරං ගරුභාවඤ්‌ච දිස්‌වා. තාය කාරිතෙ පාසාදෙති තාය මහාඋපාසිකාය මහාලතාපසාධනං විස්‌සජ්‌ජෙත්‌වා නවහි කොටීහි කරීසමත්‌තෙ භූමිභාගෙ කාරිතෙ සහස්‌සගබ්‌භපටිමණ්‌ඩිතෙ පාසාදෙ.
122.Pubbārāmasaṅkhāteti sāvatthinagarassa pubbadisāya katattā pubbārāmeti saṅkhaṃ gate. Tatrāti ‘‘migāramātuyā pāsāde’’ti tasmiṃ saṃkhittavacane. Ayaṃ idāni vuccamānā anupubbikathā ādito paṭṭhāya anukkamakathā. Patthanaṃ akāsi tassa bhagavato aggupaṭṭhāyikaṃ ekaṃ upāsikaṃ disvā taṃ ṭhānantaraṃ ākaṅkhantī. Meṇḍakaputtassāti meṇḍakaseṭṭhiputtassa. Mātiṭṭhāneṭhapesi tassā upakāraṃ garubhāvañca disvā. Tāya kārite pāsādeti tāya mahāupāsikāya mahālatāpasādhanaṃ vissajjetvā navahi koṭīhi karīsamatte bhūmibhāge kārite sahassagabbhapaṭimaṇḍite pāsāde.
පරූළ්‌හකච්‌ඡාති පරූළ්‌හකච්‌ඡලොමා. කමණ්‌ඩලුඝටිකාදිං පබ්‌බජිතපරික්‌ඛාරං. නග්‌ගභොග්‌ගනිස්‌සිරිකානන්‌ති නග්‌ගානඤ්‌චෙව භොග්‌ගානඤ්‌ච නිස්‌සිරිකානඤ්‌ච. තෙ හි අනිවත්‌ථවත්‌ථතාය නග්‌ගා චෙව, අචෙලකවතාදිනා භොග්‌ගසරීරතාය භොග්‌ගා, සොභාරහිතතාය නිස්‌සිරිකා ච. අත්‌තනා දිට්‌ඨසුතං පටිච්‌ඡාදෙත්‌වා න කථෙය්‍යුන්‌ති අකාරණමෙතං තෙසං රඤ්‌ඤා පයුත්‌තචරපුරිසභාවතො. එවං කතෙ පන තෙ ‘‘අඤ්‌ඤෙපි පබ්‌බජිතා අත්‌ථීති අයං ජානාතී’’ති මඤ්‌ඤෙය්‍යුන්‌ති කොහඤ්‌ඤචිත්‌තො එවං අකාසීති සක්‌කා විඤ්‌ඤාතුං. තථා හි තෙනත්‌ථෙන අපරිතොසමානො ‘‘අපිචා’’තිආදිමාහ.
Parūḷhakacchāti parūḷhakacchalomā. Kamaṇḍalughaṭikādiṃ pabbajitaparikkhāraṃ. Naggabhogganissirikānanti naggānañceva bhoggānañca nissirikānañca. Te hi anivatthavatthatāya naggā ceva, acelakavatādinā bhoggasarīratāya bhoggā, sobhārahitatāya nissirikā ca. Attanā diṭṭhasutaṃpaṭicchādetvā na katheyyunti akāraṇametaṃ tesaṃ raññā payuttacarapurisabhāvato. Evaṃ kate pana te ‘‘aññepi pabbajitā atthīti ayaṃ jānātī’’ti maññeyyunti kohaññacitto evaṃ akāsīti sakkā viññātuṃ. Tathā hi tenatthena aparitosamāno ‘‘apicā’’tiādimāha.
කාසිකචන්‌දනන්‌ති උජ්‌ජලචන්‌දනං. තං කිර වණ්‌ණවසෙන සමුජ්‌ජලං හොති පභස්‌සරං, තදත්‌ථමෙව නං සණ්‌හතරං කරොන්‌ති. තෙනාහ ‘‘කාසිකචන්‌දනන්‌ති සණ්‌හචන්‌දන’’න්‌ති. වණ්‌ණගන්‌ධත්‌ථායාති වණ්‌ණසොභත්‌ථඤ්‌චෙව සුගන්‌ධභාවත්‌ථඤ්‌ච. වණ්‌ණගන්‌ධත්‌ථායාති ඡවිරාගකරණත්‌ථඤ්‌චෙව සුගන්‌ධත්‌ථාය ච. ‘‘ගිහිනා’’තිආදීහි පදෙහි එවං පමාදවිහාරිනා තයා අරහන්‌තො දුවිඤ්‌ඤෙය්‍යාති දස්‌සෙති.
Kāsikacandananti ujjalacandanaṃ. Taṃ kira vaṇṇavasena samujjalaṃ hoti pabhassaraṃ, tadatthameva naṃ saṇhataraṃ karonti. Tenāha ‘‘kāsikacandananti saṇhacandana’’nti. Vaṇṇagandhatthāyāti vaṇṇasobhatthañceva sugandhabhāvatthañca. Vaṇṇagandhatthāyāti chavirāgakaraṇatthañceva sugandhatthāya ca. ‘‘Gihinā’’tiādīhi padehi evaṃ pamādavihārinā tayā arahanto duviññeyyāti dasseti.
සංවාසො නාම ඉධ කාලෙන උපසඞ්‌කමනන්‌ති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘උපසඞ්‌කමන්‌තෙනා’’ති ආහ. කායවාචාහි අසංයතෙනපි සංයතාකාරො, අසංවුතින්‌ද්‍රියෙනපි සංවුතින්‌ද්‍රියාකාරො. පරිග්‌ගහෙස්‌සාමීති වීමංසිස්‌සාමි ‘‘පරිසුද්‌ධං නු ඛො, නො’’ති. සප්‌පඤ්‌ඤෙනාති සීලපරිග්‌ගණ්‌හනපඤ්‌ඤාය සප්‌පඤ්‌ඤෙන. ජානිතුං න සක්‌කොති සභාවස්‌ස සතො සීලස්‌ස අනුපධාරණතො.
Saṃvāso nāma idha kālena upasaṅkamananti dassento ‘‘upasaṅkamantenā’’ti āha. Kāyavācāhi asaṃyatenapi saṃyatākāro, asaṃvutindriyenapi saṃvutindriyākāro. Pariggahessāmīti vīmaṃsissāmi ‘‘parisuddhaṃ nu kho, no’’ti. Sappaññenāti sīlapariggaṇhanapaññāya sappaññena. Jānituṃ na sakkoti sabhāvassa sato sīlassa anupadhāraṇato.
කථනෙනාති අපරාපරං කථනෙන. තථා හි වක්‌ඛති ‘‘එකච්‌චස්‌ස හී’’තිආදි. අරියවොහාරොති දිට්‌ඨාදිලක්‌ඛණෙන වොහරිතො ‘‘දිට්‌ඨං අදිට්‌ඨ’’න්‌තිආදිනා පවුත්‌තසද්‌දවොහාරො. තස්‌ස පන කාරණමෙව ගණ්‌හන්‌තො ‘‘එත්‌ථ චෙතනා’’ති ආහ. එස නයො අනරියවොහාරෙපි. පරමත්‌ථතො හි සච්‌චවාචාදයො මුසාවාදාදයො චෙතනාලක්‌ඛණාති. පඤ්‌ඤත්‌තිවොහාරො තථා තථා වොහරිතබ්‌බතො එවමාහ ‘‘සංවොහාරෙන ඛො, මහාරාජ, සොචෙය්‍යං වෙදිතබ්‌බ’’න්‌ති.
Kathanenāti aparāparaṃ kathanena. Tathā hi vakkhati ‘‘ekaccassa hī’’tiādi. Ariyavohāroti diṭṭhādilakkhaṇena voharito ‘‘diṭṭhaṃ adiṭṭha’’ntiādinā pavuttasaddavohāro. Tassa pana kāraṇameva gaṇhanto ‘‘ettha cetanā’’ti āha. Esa nayo anariyavohārepi. Paramatthato hi saccavācādayo musāvādādayo cetanālakkhaṇāti. Paññattivohāro tathā tathā voharitabbato evamāha ‘‘saṃvohārena kho, mahārāja, soceyyaṃ veditabba’’nti.
ඤාණථාමොති ඤාණගුණබලං, යෙන ඨානුප්‌පත්‌තිකපටිභානාදිනා අච්‌චායිකකිච්‌චකරණීයානි නිට්‌ඨාපෙති. සංකථායාති අත්‌ථවීමංසනවසෙන පවත්‌තාය සම්‌මාකථාය. උප්‌පිලවති ලහුකභාවතො. හෙට්‌ඨාචරකාති අවචරකා. යෙ අනුපවිසිත්‌වා පරෙසං රහස්‌සවීමංසනවසෙන පවත්‌තා, තෙසු ඔචරකවොහාරොති වුත්‌තං ‘‘චරා හී’’තිආදි.
Ñāṇathāmoti ñāṇaguṇabalaṃ, yena ṭhānuppattikapaṭibhānādinā accāyikakiccakaraṇīyāni niṭṭhāpeti. Saṃkathāyāti atthavīmaṃsanavasena pavattāya sammākathāya. Uppilavati lahukabhāvato. Heṭṭhācarakāti avacarakā. Ye anupavisitvā paresaṃ rahassavīmaṃsanavasena pavattā, tesu ocarakavohāroti vuttaṃ ‘‘carā hī’’tiādi.
වණ්‌ණසණ්‌ඨානෙනාති වණ්‌ණෙන වා සණ්‌ඨානෙන වා වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය වා සණ්‌ඨානසම්‌පත්‌තියා වා. සුජානො පෙසලො විස්‌සසෙති යොජනා. ලහුකදස්‌සනෙනාති පරිත්‌තදස්‌සනෙන විජ්‌ජුකෙන විය. පරික්‌ඛාරභණ්‌ඩකෙනාති පබ්‌බජිතපරික්‌ඛාරභූතෙන භණ්‌ඩකෙන. ලොහඩ්‌ඪමාසොති ලොහමයො උපඩ්‌ඪග්‌ඝනකමාසො.
Vaṇṇasaṇṭhānenāti vaṇṇena vā saṇṭhānena vā vaṇṇapokkharatāya vā saṇṭhānasampattiyā vā. Sujāno pesalo vissaseti yojanā. Lahukadassanenāti parittadassanena vijjukena viya. Parikkhārabhaṇḍakenāti pabbajitaparikkhārabhūtena bhaṇḍakena. Lohaḍḍhamāsoti lohamayo upaḍḍhagghanakamāso.
සත්‌තජටිලසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sattajaṭilasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. සත්‌තජටිලසුත්‌තං • 1. Sattajaṭilasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. සත්‌තජටිලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā
