| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਮ੍ਮੋਹવਿਨੋਦਨੀ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
(੭.) ਸਤ੍ਤਕਨਿਦ੍ਦੇਸਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
(7.) Sattakaniddesādivaṇṇanā
੮੦੬. ਸਤ੍ਤવਿਧੇਨ ਞਾਣવਤ੍ਥੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਪવਤ੍ਤਿਨਿવਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਏਕਾਦਸਸੁ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਙ੍ਗੇਸੁ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲਤ੍ਤਯਭੇਦਤੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣਂ વਤ੍વਾ ਪੁਨ ‘‘ਯਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਤਂ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਤਦੇવ ਞਾਣਂ ਸਙ੍ਖੇਪਤੋ ਖਯਧਮ੍ਮਤਾਦੀਹਿ ਪਕਾਰੇਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਂ, ਅਸਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਨਤ੍ਥਿ ਜਰਾਮਰਣਨ੍ਤਿ ਞਾਣਦ੍વਯਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਦ੍ਧਾਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ, ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਤੀਤੇ ਞਾਣਦ੍વਯਂ, ਅਨਾਗਤੇ ਞਾਣਦ੍વਯਨ੍ਤਿ ਛ। ਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਤ੍ਤ। ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰਞਾਣਂ। ਪਚ੍ਚਯਾਕਾਰੋ ਹਿ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਿਟ੍ਠਿਤਿਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ; ਤਤ੍ਥ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮਟ੍ਠਿਤਿਞਾਣਂ। ਏਤਸ੍ਸੇવ ਛਬ੍ਬਿਧਸ੍ਸ ਞਾਣਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਏવਂ ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਅਙ੍ਗੇ ਇਮਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਕਤ੍વਾ ਏਕਾਦਸਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਤਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਖਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਖਯਗਮਨਸਭਾવਂ। વਯਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ વਯਗਮਨਸਭਾવਂ। વਿਰਾਗਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ વਿਰਜ੍ਜਨਸਭਾવਂ। ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨਸਭਾવਂ। ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਕਥਿਤਂ? ਅਪਰવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਪੁਰਿਮવਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਮਸਨਂ ਕਥਿਤਂ। ਤੇਨ ਕਿਂ ਕਥਿਤਂ ਹੋਤਿ? ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ। ਪਠਮਞਾਣੇਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਦੁਕ੍ਖਾ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਦਿਸ੍વਾ ਤਂ ਞਾਣਂ ਦੁਤਿਯੇਨ ਦਟ੍ਠੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਤਤਿਯੇਨ, ਤਤਿਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥੇਨ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਚਮੇਨ, ਪਞ੍ਚਮਂ ਛਟ੍ਠੇਨ, ਛਟ੍ਠਂ ਸਤ੍ਤਮੇਨ। ਏવਂ ਸਤ੍ਤ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਕਥਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ।
806. Sattavidhena ñāṇavatthuniddese jātipaccayā jarāmaraṇantiādinā nayena pavattinivattivasena ekādasasu paṭiccasamuppādaṅgesu ekekasmiṃ kālattayabhedato paccavekkhaṇañāṇaṃ vatvā puna ‘‘yampissa taṃ dhammaṭṭhitiñāṇa’’nti evaṃ tadeva ñāṇaṃ saṅkhepato khayadhammatādīhi pakārehi vuttaṃ. Tattha jātipaccayā jarāmaraṇaṃ, asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti ñāṇadvayaṃ paccuppannaddhānavasena vuttaṃ. Atītampi addhānaṃ, anāgatampi addhānanti evaṃ atīte ñāṇadvayaṃ, anāgate ñāṇadvayanti cha. Tāni dhammaṭṭhitiñāṇena saddhiṃ satta. Tattha dhammaṭṭhitiñāṇanti paccayākārañāṇaṃ. Paccayākāro hi dhammānaṃ pavattiṭṭhitikāraṇattā dhammaṭṭhitīti vuccati; tattha ñāṇaṃ dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Etasseva chabbidhassa ñāṇassetaṃ adhivacanaṃ. Evaṃ ekekasmiṃ aṅge imāni satta satta katvā ekādasasu aṅgesu sattasattati honti. Tattha khayadhammanti khayagamanasabhāvaṃ. Vayadhammanti vayagamanasabhāvaṃ. Virāgadhammanti virajjanasabhāvaṃ. Nirodhadhammanti nirujjhanasabhāvaṃ. Iminā kiṃ kathitaṃ? Aparavipassanāya purimavipassanāsammasanaṃ kathitaṃ. Tena kiṃ kathitaṃ hoti? Sattakkhattuṃ vipassanāpaṭivipassanā kathitā. Paṭhamañāṇena hi sabbasaṅkhāre aniccā dukkhā anattāti disvā taṃ ñāṇaṃ dutiyena daṭṭhuṃ vaṭṭati, dutiyaṃ tatiyena, tatiyaṃ catutthena, catutthaṃ pañcamena, pañcamaṃ chaṭṭhena, chaṭṭhaṃ sattamena. Evaṃ satta vipassanāpaṭivipassanā kathitā hontīti.
ਸਤ੍ਤਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ।
Sattakaniddesavaṇṇanā.
੮੦੭. ਅਟ੍ਠવਿਧੇਨ ਞਾਣવਤ੍ਥੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇ ਪਞ੍ਞਾਤਿ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਮ੍ਹਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾવ ਕਥਿਤਾ। ਸੇਸਪਦੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋਤਿ।
807. Aṭṭhavidhena ñāṇavatthuniddese sotāpattimagge paññāti sotāpattimaggamhi paññā. Iminā sampayuttapaññāva kathitā. Sesapadesupi eseva nayoti.
ਅਟ੍ਠਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ।
Aṭṭhakaniddesavaṇṇanā.
੮੦੮. ਨવવਿਧੇਨ ਞਾਣવਤ੍ਥੁਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬવਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੂਤਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬવਿਹਾਰਸਙ੍ਖਾਤਾਸੁ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਸੁ। ਤਾਸਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਅਨੁਪਟਿਪਾਟਿਯਾ વਿਹਾਰਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬવਿਹਾਰਤਾ, ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ। ਤਤ੍ਥ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਤਿਆਦਯੋ ਅਟ੍ਠ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਪਞ੍ਞਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ । ਨવਮਾ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਪਞ੍ਞਾ। ਸਾ ਹਿ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਤਤੋ ਪਣੀਤਤੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ।
808. Navavidhena ñāṇavatthuniddese anupubbavihārasamāpattīsūti anupubbavihārasaṅkhātāsu samāpattīsu. Tāsaṃ anupubbena anupaṭipāṭiyā vihāritabbaṭṭhena anupubbavihāratā, samāpajjitabbaṭṭhena samāpattitā daṭṭhabbā. Tattha paṭhamajjhānasamāpattiyā paññātiādayo aṭṭha sampayuttapaññā veditabbā . Navamā paccavekkhaṇapaññā. Sā hi nirodhasamāpattiṃ santato paṇītato paccavekkhamānassa pavattati. Tena vuttaṃ – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitassa paccavekkhaṇañāṇa’’nti.
ਨવਕਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ।
Navakaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / વਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Vibhaṅgapāḷi / ੧੬. ਞਾਣવਿਭਙ੍ਗੋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ੧੬. ਞਾਣવਿਭਙ੍ਗੋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / વਿਭਙ੍ਗ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ੧੬. ਞਾਣવਿਭਙ੍ਗੋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
