| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സമ്മോഹവിനോദനീ-അട്ഠകഥാ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
(൭.) സത്തകനിദ്ദേസാദിവണ്ണനാ
(7.) Sattakaniddesādivaṇṇanā
൮൦൬. സത്തവിധേന ഞാണവത്ഥുനിദ്ദേസേ ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണന്തിആദിനാ നയേന പവത്തിനിവത്തിവസേന ഏകാദസസു പടിച്ചസമുപ്പാദങ്ഗേസു ഏകേകസ്മിം കാലത്തയഭേദതോ പച്ചവേക്ഖണഞാണം വത്വാ പുന ‘‘യമ്പിസ്സ തം ധമ്മട്ഠിതിഞാണ’’ന്തി ഏവം തദേവ ഞാണം സങ്ഖേപതോ ഖയധമ്മതാദീഹി പകാരേഹി വുത്തം. തത്ഥ ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം, അസതി ജാതിയാ നത്ഥി ജരാമരണന്തി ഞാണദ്വയം പച്ചുപ്പന്നദ്ധാനവസേന വുത്തം. അതീതമ്പി അദ്ധാനം, അനാഗതമ്പി അദ്ധാനന്തി ഏവം അതീതേ ഞാണദ്വയം, അനാഗതേ ഞാണദ്വയന്തി ഛ. താനി ധമ്മട്ഠിതിഞാണേന സദ്ധിം സത്ത. തത്ഥ ധമ്മട്ഠിതിഞാണന്തി പച്ചയാകാരഞാണം. പച്ചയാകാരോ ഹി ധമ്മാനം പവത്തിട്ഠിതികാരണത്താ ധമ്മട്ഠിതീതി വുച്ചതി; തത്ഥ ഞാണം ധമ്മട്ഠിതിഞാണം. ഏതസ്സേവ ഛബ്ബിധസ്സ ഞാണസ്സേതം അധിവചനം. ഏവം ഏകേകസ്മിം അങ്ഗേ ഇമാനി സത്ത സത്ത കത്വാ ഏകാദസസു അങ്ഗേസു സത്തസത്തതി ഹോന്തി. തത്ഥ ഖയധമ്മന്തി ഖയഗമനസഭാവം. വയധമ്മന്തി വയഗമനസഭാവം. വിരാഗധമ്മന്തി വിരജ്ജനസഭാവം. നിരോധധമ്മന്തി നിരുജ്ഝനസഭാവം. ഇമിനാ കിം കഥിതം? അപരവിപസ്സനായ പുരിമവിപസ്സനാസമ്മസനം കഥിതം. തേന കിം കഥിതം ഹോതി? സത്തക്ഖത്തും വിപസ്സനാപടിവിപസ്സനാ കഥിതാ. പഠമഞാണേന ഹി സബ്ബസങ്ഖാരേ അനിച്ചാ ദുക്ഖാ അനത്താതി ദിസ്വാ തം ഞാണം ദുതിയേന ദട്ഠും വട്ടതി, ദുതിയം തതിയേന, തതിയം ചതുത്ഥേന, ചതുത്ഥം പഞ്ചമേന, പഞ്ചമം ഛട്ഠേന, ഛട്ഠം സത്തമേന. ഏവം സത്ത വിപസ്സനാപടിവിപസ്സനാ കഥിതാ ഹോന്തീതി.
806. Sattavidhena ñāṇavatthuniddese jātipaccayā jarāmaraṇantiādinā nayena pavattinivattivasena ekādasasu paṭiccasamuppādaṅgesu ekekasmiṃ kālattayabhedato paccavekkhaṇañāṇaṃ vatvā puna ‘‘yampissa taṃ dhammaṭṭhitiñāṇa’’nti evaṃ tadeva ñāṇaṃ saṅkhepato khayadhammatādīhi pakārehi vuttaṃ. Tattha jātipaccayā jarāmaraṇaṃ, asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti ñāṇadvayaṃ paccuppannaddhānavasena vuttaṃ. Atītampi addhānaṃ, anāgatampi addhānanti evaṃ atīte ñāṇadvayaṃ, anāgate ñāṇadvayanti cha. Tāni dhammaṭṭhitiñāṇena saddhiṃ satta. Tattha dhammaṭṭhitiñāṇanti paccayākārañāṇaṃ. Paccayākāro hi dhammānaṃ pavattiṭṭhitikāraṇattā dhammaṭṭhitīti vuccati; tattha ñāṇaṃ dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. Etasseva chabbidhassa ñāṇassetaṃ adhivacanaṃ. Evaṃ ekekasmiṃ aṅge imāni satta satta katvā ekādasasu aṅgesu sattasattati honti. Tattha khayadhammanti khayagamanasabhāvaṃ. Vayadhammanti vayagamanasabhāvaṃ. Virāgadhammanti virajjanasabhāvaṃ. Nirodhadhammanti nirujjhanasabhāvaṃ. Iminā kiṃ kathitaṃ? Aparavipassanāya purimavipassanāsammasanaṃ kathitaṃ. Tena kiṃ kathitaṃ hoti? Sattakkhattuṃ vipassanāpaṭivipassanā kathitā. Paṭhamañāṇena hi sabbasaṅkhāre aniccā dukkhā anattāti disvā taṃ ñāṇaṃ dutiyena daṭṭhuṃ vaṭṭati, dutiyaṃ tatiyena, tatiyaṃ catutthena, catutthaṃ pañcamena, pañcamaṃ chaṭṭhena, chaṭṭhaṃ sattamena. Evaṃ satta vipassanāpaṭivipassanā kathitā hontīti.
സത്തകനിദ്ദേസവണ്ണനാ.
Sattakaniddesavaṇṇanā.
൮൦൭. അട്ഠവിധേന ഞാണവത്ഥുനിദ്ദേസേ സോതാപത്തിമഗ്ഗേ പഞ്ഞാതി സോതാപത്തിമഗ്ഗമ്ഹി പഞ്ഞാ. ഇമിനാ സമ്പയുത്തപഞ്ഞാവ കഥിതാ. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോതി.
807. Aṭṭhavidhena ñāṇavatthuniddese sotāpattimagge paññāti sotāpattimaggamhi paññā. Iminā sampayuttapaññāva kathitā. Sesapadesupi eseva nayoti.
അട്ഠകനിദ്ദേസവണ്ണനാ.
Aṭṭhakaniddesavaṇṇanā.
൮൦൮. നവവിധേന ഞാണവത്ഥുനിദ്ദേസേ അനുപുബ്ബവിഹാരസമാപത്തീസൂതി അനുപുബ്ബവിഹാരസങ്ഖാതാസു സമാപത്തീസു. താസം അനുപുബ്ബേന അനുപടിപാടിയാ വിഹാരിതബ്ബട്ഠേന അനുപുബ്ബവിഹാരതാ, സമാപജ്ജിതബ്ബട്ഠേന സമാപത്തിതാ ദട്ഠബ്ബാ. തത്ഥ പഠമജ്ഝാനസമാപത്തിയാ പഞ്ഞാതിആദയോ അട്ഠ സമ്പയുത്തപഞ്ഞാ വേദിതബ്ബാ . നവമാ പച്ചവേക്ഖണപഞ്ഞാ. സാ ഹി നിരോധസമാപത്തിം സന്തതോ പണീതതോ പച്ചവേക്ഖമാനസ്സ പവത്തതി. തേന വുത്തം – ‘‘സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധസമാപത്തിയാ വുട്ഠിതസ്സ പച്ചവേക്ഖണഞാണ’’ന്തി.
808. Navavidhena ñāṇavatthuniddese anupubbavihārasamāpattīsūti anupubbavihārasaṅkhātāsu samāpattīsu. Tāsaṃ anupubbena anupaṭipāṭiyā vihāritabbaṭṭhena anupubbavihāratā, samāpajjitabbaṭṭhena samāpattitā daṭṭhabbā. Tattha paṭhamajjhānasamāpattiyā paññātiādayo aṭṭha sampayuttapaññā veditabbā . Navamā paccavekkhaṇapaññā. Sā hi nirodhasamāpattiṃ santato paṇītato paccavekkhamānassa pavattati. Tena vuttaṃ – ‘‘saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhitassa paccavekkhaṇañāṇa’’nti.
നവകനിദ്ദേസവണ്ണനാ.
Navakaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / വിഭങ്ഗപാളി • Vibhaṅgapāḷi / ൧൬. ഞാണവിഭങ്ഗോ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-മൂലടീകാ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ൧൬. ഞാണവിഭങ്ഗോ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / വിഭങ്ഗ-അനുടീകാ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ൧൬. ഞാണവിഭങ്ഗോ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
