| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๗. สตฺตกนิเทฺทสวณฺณนา
7. Sattakaniddesavaṇṇanā
๒๐๓. สตฺตเก – สกิํ นิมุโคฺคติ เอกวารํ นิมุโคฺคฯ เอกนฺตกาฬเกหีติ เอกเนฺตเนว กาฬเกหิ นตฺถิกวาทอเหตุกวาทอกิริยวาทสงฺขาเตหิ นิยตมิจฺฉาทิฎฺฐิธเมฺมหิฯ เอวํ ปุคฺคโลติ อิมินา การเณน ปุคฺคโล เอกวารํ นิมุโคฺค ตถา นิมุโคฺคว โหติฯ เอตสฺส หิ ปุน ภวโต วุฎฺฐานํ นาม นตฺถีติ วทนฺติฯ มกฺขลิโคสาลาทโย วิย เหฎฺฐา นรกคฺคีนํเยว อาหาโร โหติฯ
203. Sattake – sakiṃ nimuggoti ekavāraṃ nimuggo. Ekantakāḷakehīti ekanteneva kāḷakehi natthikavādaahetukavādaakiriyavādasaṅkhātehi niyatamicchādiṭṭhidhammehi. Evaṃ puggaloti iminā kāraṇena puggalo ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti. Etassa hi puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthīti vadanti. Makkhaligosālādayo viya heṭṭhā narakaggīnaṃyeva āhāro hoti.
สาหุ สทฺธา กุสเลสุ ธเมฺมสูติ กุสลธเมฺมสุ สทฺธา นาม สาธุลทฺธิกาติ อุมฺมุชฺชติฯ โส ตาวตเกเนว กุสเลน อุมฺมุชฺชติ นามฯ สาธุ หิรีติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ หายติเยวาติ จงฺกวาเร อาสิตฺตอุทกํ วิย เอกเนฺตน ปริหายเตวฯ เอวํ ปุคฺคโลติ เอวํ สาหุ สทฺธาติฯ อิเมสํ สทฺธาทีนํ วเสน เอกวารํ อุมฺมุชฺชิตฺวา เตสํ ปริหานิยา ปุน นิมุชฺชติเยว, เทวทตฺตาทโย วิยฯ เทวทโตฺต หิ อฎฺฐ สมาปตฺติโย, ปญฺจ จ อภิญฺญาโย นิพฺพเตฺตตฺวาปิ ปุน พุทฺธานํ ปฎิกณฺฎกตาย เตหิ คุเณหิ ปริหีโน รุหิรุปฺปาทกมฺมํ สงฺฆเภทกมฺมญฺจ กตฺวา กายสฺส เภทา ทุติยจิตฺตวาเรน นิรเย นิพฺพตฺติฯ โกกาลิโก เทฺว อคฺคสาวเก อุปวทิตฺวา ปทุมนิรเย นิพฺพโตฺตฯ
Sāhu saddhā kusalesu dhammesūti kusaladhammesu saddhā nāma sādhuladdhikāti ummujjati. So tāvatakeneva kusalena ummujjati nāma. Sādhu hirītiādīsupi eseva nayo. Hāyatiyevāti caṅkavāre āsittaudakaṃ viya ekantena parihāyateva. Evaṃ puggaloti evaṃ sāhu saddhāti. Imesaṃ saddhādīnaṃ vasena ekavāraṃ ummujjitvā tesaṃ parihāniyā puna nimujjatiyeva, devadattādayo viya. Devadatto hi aṭṭha samāpattiyo, pañca ca abhiññāyo nibbattetvāpi puna buddhānaṃ paṭikaṇṭakatāya tehi guṇehi parihīno ruhiruppādakammaṃ saṅghabhedakammañca katvā kāyassa bhedā dutiyacittavārena niraye nibbatti. Kokāliko dve aggasāvake upavaditvā padumaniraye nibbatto.
เนว หายติ โน วฑฺฒตีติ อปฺปโหนกกาเลปิ น หายติ, ปโหนกกาเลปิ น วฑฺฒติฯ อุภยมฺปิ ปเนตํ อคาริเกนปิ อนคาริเกนปิ ทีเปตพฺพํฯ เอกโจฺจ หิ อคาริโก อปฺปโหนกกาเล ปกฺขิกภตฺตํ วา สลากภตฺตํ วา วสฺสาวาสิกํ วา อุปนิพนฺธาเปติฯ โส ปจฺฉา ปโหนกกาเลปิ ปกฺขิกภตฺตาทิมตฺตเมว ปวเตฺตติฯ อนคาริโกปิ อาทิมฺหิ อปฺปโหนกกาเล อุเทฺทสํ วา ธุตงฺคํ วา คณฺหาติ, เมธาพลวีริยสมฺปตฺติยา ปโหนกกาเลปิ ตโต อุตฺตริํ น กโรติฯ เอวํ ปุคฺคโลติ เอวํ อิมาย สทฺธาทีนํ ฐิติยา ปุคฺคโล อุมฺมุชฺชิตฺวา ฐิโต นาม โหติฯ
Neva hāyati no vaḍḍhatīti appahonakakālepi na hāyati, pahonakakālepi na vaḍḍhati. Ubhayampi panetaṃ agārikenapi anagārikenapi dīpetabbaṃ. Ekacco hi agāriko appahonakakāle pakkhikabhattaṃ vā salākabhattaṃ vā vassāvāsikaṃ vā upanibandhāpeti. So pacchā pahonakakālepi pakkhikabhattādimattameva pavatteti. Anagārikopi ādimhi appahonakakāle uddesaṃ vā dhutaṅgaṃ vā gaṇhāti, medhābalavīriyasampattiyā pahonakakālepi tato uttariṃ na karoti. Evaṃ puggaloti evaṃ imāya saddhādīnaṃ ṭhitiyā puggalo ummujjitvā ṭhito nāma hoti.
อุมฺมุชฺชิตฺวา วิปสฺสติ วิโลเกตีติ โสตาปโนฺน ปุคฺคโล อุฎฺฐหิตฺวา คมนมคฺคํ คนฺตพฺพํ ทิสํ วา อาโลเกติ นามฯ
Ummujjitvā vipassati viloketīti sotāpanno puggalo uṭṭhahitvā gamanamaggaṃ gantabbaṃ disaṃ vā āloketi nāma.
อุมฺมุชฺชิตฺวา ปตรตีติ สกทาคามิปุคฺคโล กิเลสตนุตาย อุฎฺฐหิตฺวา คนฺตพฺพทิสาภิมุโข ปตรติ นามฯ
Ummujjitvāpataratīti sakadāgāmipuggalo kilesatanutāya uṭṭhahitvā gantabbadisābhimukho patarati nāma.
ปติคาธปฺปโตฺต โหตีติ อนาคามิปุคฺคโล อุฎฺฐาย วิโลเกตฺวา ปตริตฺวา คนฺตฺวา เอกสฺมิํ ฐาเน ปติฎฺฐาปโตฺต นาม โหติ, ติฎฺฐติ, น ปุนาคจฺฉติฯ
Patigādhappatto hotīti anāgāmipuggalo uṭṭhāya viloketvā pataritvā gantvā ekasmiṃ ṭhāne patiṭṭhāpatto nāma hoti, tiṭṭhati, na punāgacchati.
ติโณฺณ ปารงฺคโต ถเล ติฎฺฐตีติ สพฺพกิเลโสฆํ ตริตฺวา ปรตีรํ คนฺตฺวา นิพฺพานถเล ฐิโต นาม โหติฯ อิเม ปน สตฺต ปุคฺคลา อุทโกปเมน ทีปิตาฯ
Tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhatīti sabbakilesoghaṃ taritvā paratīraṃ gantvā nibbānathale ṭhito nāma hoti. Ime pana satta puggalā udakopamena dīpitā.
สตฺต กิร ชงฺฆวาณิชา อทฺธานมคฺคปฎิปนฺนา อนฺตรามเคฺค เอกํ ปุณฺณนทิํ ปาปุณิํสุฯ เตสุ ปฐมํ โอติโณฺณ อุทกภีรุโก ปุริโส โอติณฺณฎฺฐาเนเยว นิมุชฺชิตฺวา ปุน อุฎฺฐาตุํ นาสกฺขิ, อโนฺตเยว มจฺฉกจฺฉปภโกฺข ชาโตฯ ทุติโย โอติณฺณฎฺฐาเน นิมุชฺชิตฺวา สกิํ อุฎฺฐหิตฺวา ปุน นิมุโคฺค อุฎฺฐาตุํ นาสกฺขิ, อโนฺตเยว มจฺฉกจฺฉปภโกฺข ชาโตฯ ตติโย นิมุชฺชิตฺวา อุฎฺฐหิฯ โส มเชฺฌ นทิยา ฐตฺวา เนว โอรโต อาคนฺตุํ, น ปรโต คนฺตุํ อสกฺขิ ฯ จตุโตฺถ อุฎฺฐาย ฐิโต อุตฺตรณติตฺถํ โอโลเกสิฯ ปญฺจโม โอตรณติตฺถํ โอโลเกตฺวา ปตริฯ ฉโฎฺฐ ตริตฺวา ปาริมตีรํ คนฺตฺวา กฎิปฺปมาเณ อุทเก ฐิโตฯ สตฺตโม ปาริมตีรํ คนฺตฺวา คนฺธจุณฺณาทีหิ นฺหาตฺวา วรวตฺถานิ นิวาเสตฺวา สุรภิวิเลปนํ วิลิมฺปิตฺวา นีลุปฺปลาทีนิ ปิฬนฺธิตฺวา นานาลงฺการปฎิมณฺฑิโต มหานครํ ปวิสิตฺวา ปาสาทวรมารุยฺห อุตฺตมโภชนํ ภุญฺชิฯ
Satta kira jaṅghavāṇijā addhānamaggapaṭipannā antarāmagge ekaṃ puṇṇanadiṃ pāpuṇiṃsu. Tesu paṭhamaṃ otiṇṇo udakabhīruko puriso otiṇṇaṭṭhāneyeva nimujjitvā puna uṭṭhātuṃ nāsakkhi, antoyeva macchakacchapabhakkho jāto. Dutiyo otiṇṇaṭṭhāne nimujjitvā sakiṃ uṭṭhahitvā puna nimuggo uṭṭhātuṃ nāsakkhi, antoyeva macchakacchapabhakkho jāto. Tatiyo nimujjitvā uṭṭhahi. So majjhe nadiyā ṭhatvā neva orato āgantuṃ, na parato gantuṃ asakkhi . Catuttho uṭṭhāya ṭhito uttaraṇatitthaṃ olokesi. Pañcamo otaraṇatitthaṃ oloketvā patari. Chaṭṭho taritvā pārimatīraṃ gantvā kaṭippamāṇe udake ṭhito. Sattamo pārimatīraṃ gantvā gandhacuṇṇādīhi nhātvā varavatthāni nivāsetvā surabhivilepanaṃ vilimpitvā nīluppalādīni piḷandhitvā nānālaṅkārapaṭimaṇḍito mahānagaraṃ pavisitvā pāsādavaramāruyha uttamabhojanaṃ bhuñji.
ตตฺถ สตฺต ชงฺฆวาณิชา วิย อิเม สตฺต ปุคฺคลาฯ นที วิย วฎฺฎํฯ ปฐมสฺส อุทกภีรุกสฺส ปุริสสฺส โอติณฺณฎฺฐาเนเยว นิมุชฺชนํ วิย มิจฺฉาทิฎฺฐิกสฺส วเฎฺฎ นิมุชฺชนํฯ อุมฺมุชฺชิตฺวา นิมุคฺคปุริโส วิย สทฺธาทีนํ อุปฺปตฺติมตฺตเกน อุมฺมุชฺชิตฺวา เตสํ ปริหานิยา นิมุคฺคปุคฺคโลฯ มเชฺฌ นทิยา ฐิโต วิย สทฺธาทีนํ ฐิติยา ฐิตปุคฺคโลฯ อุตฺตรณติตฺถํ โอโลเกโนฺต วิย คนฺตพฺพมคฺคํ คนฺตพฺพทิสํ วา โอโลเกโนฺต โสตาปโนฺนฯ ปตริตปุริโส วิย กิเลสตนุตาย ปตรโนฺต สกทาคามีฯ ตริตฺวา กฎิมเตฺต อุทเก ฐิตปุริโส วิย อนาวตฺติตธมฺมตาย ฐิโต อนาคามีฯ นฺหตฺวา ปาริมตีรํ อุตฺตริตฺวา ถเล ฐิตปุริโส วิย จตฺตาโร โอเฆ อติกฺกมิตฺวา นิพฺพานถเล ฐิโต ขีณาสวพฺราหฺมโณฯ ถเล ฐิตปุริสสฺส นครํ ปวิสิตฺวา ปาสาทวรํ อารุยฺห อุตฺตมโภชนภุญฺชนํ วิย ขีณาสวสฺส นิพฺพานารมฺมณํ ผลสมาปตฺติํ อเปฺปตฺวา วีตินามนํ เวทิตพฺพํฯ อุภโตภาควิมุตฺตาทโย เหฎฺฐา ปกาสิตาเยวาติฯ
Tattha satta jaṅghavāṇijā viya ime satta puggalā. Nadī viya vaṭṭaṃ. Paṭhamassa udakabhīrukassa purisassa otiṇṇaṭṭhāneyeva nimujjanaṃ viya micchādiṭṭhikassa vaṭṭe nimujjanaṃ. Ummujjitvā nimuggapuriso viya saddhādīnaṃ uppattimattakena ummujjitvā tesaṃ parihāniyā nimuggapuggalo. Majjhe nadiyā ṭhito viya saddhādīnaṃ ṭhitiyā ṭhitapuggalo. Uttaraṇatitthaṃ olokento viya gantabbamaggaṃ gantabbadisaṃ vā olokento sotāpanno. Pataritapuriso viya kilesatanutāya pataranto sakadāgāmī. Taritvā kaṭimatte udake ṭhitapuriso viya anāvattitadhammatāya ṭhito anāgāmī. Nhatvā pārimatīraṃ uttaritvā thale ṭhitapuriso viya cattāro oghe atikkamitvā nibbānathale ṭhito khīṇāsavabrāhmaṇo. Thale ṭhitapurisassa nagaraṃ pavisitvā pāsādavaraṃ āruyha uttamabhojanabhuñjanaṃ viya khīṇāsavassa nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā vītināmanaṃ veditabbaṃ. Ubhatobhāgavimuttādayo heṭṭhā pakāsitāyevāti.
สตฺตกนิเทฺทสวณฺณนาฯ
Sattakaniddesavaṇṇanā.
๒๐๗. อฎฺฐกนวกนิเทฺทสาปิ เหฎฺฐา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพาฯ
207. Aṭṭhakanavakaniddesāpi heṭṭhā vuttanayeneva veditabbā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / ปุคฺคลปญฺญตฺติปาฬิ • Puggalapaññattipāḷi
๗. สตฺตกปุคฺคลปญฺญตฺติ • 7. Sattakapuggalapaññatti
๘. อฎฺฐกปุคฺคลปญฺญตฺติ • 8. Aṭṭhakapuggalapaññatti
๙. นวกปุคฺคลปญฺญตฺติ • 9. Navakapuggalapaññatti
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๗. สตฺตกนิเทฺทสวณฺณนา • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๗. สตฺตกนิเทฺทสวณฺณนา • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā
