Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៧. សត្តកនិទ្ទេសវណ្ណនា
7. Sattakaniddesavaṇṇanā
២០៣. សត្តកេ – សកិំ និមុគ្គោតិ ឯកវារំ និមុគ្គោ។ ឯកន្តកាឡកេហីតិ ឯកន្តេនេវ កាឡកេហិ នត្ថិកវាទអហេតុកវាទអកិរិយវាទសង្ខាតេហិ និយតមិច្ឆាទិដ្ឋិធម្មេហិ។ ឯវំ បុគ្គលោតិ ឥមិនា ការណេន បុគ្គលោ ឯកវារំ និមុគ្គោ តថា និមុគ្គោវ ហោតិ។ ឯតស្ស ហិ បុន ភវតោ វុដ្ឋានំ នាម នត្ថីតិ វទន្តិ។ មក្ខលិគោសាលាទយោ វិយ ហេដ្ឋា នរកគ្គីនំយេវ អាហារោ ហោតិ។
203. Sattake – sakiṃ nimuggoti ekavāraṃ nimuggo. Ekantakāḷakehīti ekanteneva kāḷakehi natthikavādaahetukavādaakiriyavādasaṅkhātehi niyatamicchādiṭṭhidhammehi. Evaṃ puggaloti iminā kāraṇena puggalo ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti. Etassa hi puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthīti vadanti. Makkhaligosālādayo viya heṭṭhā narakaggīnaṃyeva āhāro hoti.
សាហុ សទ្ធា កុសលេសុ ធម្មេសូតិ កុសលធម្មេសុ សទ្ធា នាម សាធុលទ្ធិកាតិ ឧម្មុជ្ជតិ។ សោ តាវតកេនេវ កុសលេន ឧម្មុជ្ជតិ នាម។ សាធុ ហិរីតិអាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ ហាយតិយេវាតិ ចង្កវារេ អាសិត្តឧទកំ វិយ ឯកន្តេន បរិហាយតេវ។ ឯវំ បុគ្គលោតិ ឯវំ សាហុ សទ្ធាតិ។ ឥមេសំ សទ្ធាទីនំ វសេន ឯកវារំ ឧម្មុជ្ជិត្វា តេសំ បរិហានិយា បុន និមុជ្ជតិយេវ, ទេវទត្តាទយោ វិយ។ ទេវទត្តោ ហិ អដ្ឋ សមាបត្តិយោ, បញ្ច ច អភិញ្ញាយោ និព្ពត្តេត្វាបិ បុន ពុទ្ធានំ បដិកណ្ដកតាយ តេហិ គុណេហិ បរិហីនោ រុហិរុប្បាទកម្មំ សង្ឃភេទកម្មញ្ច កត្វា កាយស្ស ភេទា ទុតិយចិត្តវារេន និរយេ និព្ពត្តិ។ កោកាលិកោ ទ្វេ អគ្គសាវកេ ឧបវទិត្វា បទុមនិរយេ និព្ពត្តោ។
Sāhu saddhā kusalesu dhammesūti kusaladhammesu saddhā nāma sādhuladdhikāti ummujjati. So tāvatakeneva kusalena ummujjati nāma. Sādhu hirītiādīsupi eseva nayo. Hāyatiyevāti caṅkavāre āsittaudakaṃ viya ekantena parihāyateva. Evaṃ puggaloti evaṃ sāhu saddhāti. Imesaṃ saddhādīnaṃ vasena ekavāraṃ ummujjitvā tesaṃ parihāniyā puna nimujjatiyeva, devadattādayo viya. Devadatto hi aṭṭha samāpattiyo, pañca ca abhiññāyo nibbattetvāpi puna buddhānaṃ paṭikaṇṭakatāya tehi guṇehi parihīno ruhiruppādakammaṃ saṅghabhedakammañca katvā kāyassa bhedā dutiyacittavārena niraye nibbatti. Kokāliko dve aggasāvake upavaditvā padumaniraye nibbatto.
នេវ ហាយតិ នោ វឌ្ឍតីតិ អប្បហោនកកាលេបិ ន ហាយតិ, បហោនកកាលេបិ ន វឌ្ឍតិ។ ឧភយម្បិ បនេតំ អគារិកេនបិ អនគារិកេនបិ ទីបេតព្ពំ។ ឯកច្ចោ ហិ អគារិកោ អប្បហោនកកាលេ បក្ខិកភត្តំ វា សលាកភត្តំ វា វស្សាវាសិកំ វា ឧបនិពន្ធាបេតិ។ សោ បច្ឆា បហោនកកាលេបិ បក្ខិកភត្តាទិមត្តមេវ បវត្តេតិ។ អនគារិកោបិ អាទិម្ហិ អប្បហោនកកាលេ ឧទ្ទេសំ វា ធុតង្គំ វា គណ្ហាតិ, មេធាពលវីរិយសម្បត្តិយា បហោនកកាលេបិ តតោ ឧត្តរិំ ន ករោតិ។ ឯវំ បុគ្គលោតិ ឯវំ ឥមាយ សទ្ធាទីនំ ឋិតិយា បុគ្គលោ ឧម្មុជ្ជិត្វា ឋិតោ នាម ហោតិ។
Neva hāyati no vaḍḍhatīti appahonakakālepi na hāyati, pahonakakālepi na vaḍḍhati. Ubhayampi panetaṃ agārikenapi anagārikenapi dīpetabbaṃ. Ekacco hi agāriko appahonakakāle pakkhikabhattaṃ vā salākabhattaṃ vā vassāvāsikaṃ vā upanibandhāpeti. So pacchā pahonakakālepi pakkhikabhattādimattameva pavatteti. Anagārikopi ādimhi appahonakakāle uddesaṃ vā dhutaṅgaṃ vā gaṇhāti, medhābalavīriyasampattiyā pahonakakālepi tato uttariṃ na karoti. Evaṃ puggaloti evaṃ imāya saddhādīnaṃ ṭhitiyā puggalo ummujjitvā ṭhito nāma hoti.
ឧម្មុជ្ជិត្វា វិបស្សតិ វិលោកេតីតិ សោតាបន្នោ បុគ្គលោ ឧដ្ឋហិត្វា គមនមគ្គំ គន្តព្ពំ ទិសំ វា អាលោកេតិ នាម។
Ummujjitvā vipassati viloketīti sotāpanno puggalo uṭṭhahitvā gamanamaggaṃ gantabbaṃ disaṃ vā āloketi nāma.
ឧម្មុជ្ជិត្វា បតរតីតិ សកទាគាមិបុគ្គលោ កិលេសតនុតាយ ឧដ្ឋហិត្វា គន្តព្ពទិសាភិមុខោ បតរតិ នាម។
Ummujjitvāpataratīti sakadāgāmipuggalo kilesatanutāya uṭṭhahitvā gantabbadisābhimukho patarati nāma.
បតិគាធប្បត្តោ ហោតីតិ អនាគាមិបុគ្គលោ ឧដ្ឋាយ វិលោកេត្វា បតរិត្វា គន្ត្វា ឯកស្មិំ ឋានេ បតិដ្ឋាបត្តោ នាម ហោតិ, តិដ្ឋតិ, ន បុនាគច្ឆតិ។
Patigādhappatto hotīti anāgāmipuggalo uṭṭhāya viloketvā pataritvā gantvā ekasmiṃ ṭhāne patiṭṭhāpatto nāma hoti, tiṭṭhati, na punāgacchati.
តិណ្ណោ បារង្គតោ ថលេ តិដ្ឋតីតិ សព្ពកិលេសោឃំ តរិត្វា បរតីរំ គន្ត្វា និព្ពានថលេ ឋិតោ នាម ហោតិ។ ឥមេ បន សត្ត បុគ្គលា ឧទកោបមេន ទីបិតា។
Tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhatīti sabbakilesoghaṃ taritvā paratīraṃ gantvā nibbānathale ṭhito nāma hoti. Ime pana satta puggalā udakopamena dīpitā.
សត្ត កិរ ជង្ឃវាណិជា អទ្ធានមគ្គបដិបន្នា អន្តរាមគ្គេ ឯកំ បុណ្ណនទិំ បាបុណិំសុ។ តេសុ បឋមំ ឱតិណ្ណោ ឧទកភីរុកោ បុរិសោ ឱតិណ្ណដ្ឋានេយេវ និមុជ្ជិត្វា បុន ឧដ្ឋាតុំ នាសក្ខិ, អន្តោយេវ មច្ឆកច្ឆបភក្ខោ ជាតោ។ ទុតិយោ ឱតិណ្ណដ្ឋានេ និមុជ្ជិត្វា សកិំ ឧដ្ឋហិត្វា បុន និមុគ្គោ ឧដ្ឋាតុំ នាសក្ខិ, អន្តោយេវ មច្ឆកច្ឆបភក្ខោ ជាតោ។ តតិយោ និមុជ្ជិត្វា ឧដ្ឋហិ។ សោ មជ្ឈេ នទិយា ឋត្វា នេវ ឱរតោ អាគន្តុំ, ន បរតោ គន្តុំ អសក្ខិ ។ ចតុត្ថោ ឧដ្ឋាយ ឋិតោ ឧត្តរណតិត្ថំ ឱលោកេសិ។ បញ្ចមោ ឱតរណតិត្ថំ ឱលោកេត្វា បតរិ។ ឆដ្ឋោ តរិត្វា បារិមតីរំ គន្ត្វា កដិប្បមាណេ ឧទកេ ឋិតោ។ សត្តមោ បារិមតីរំ គន្ត្វា គន្ធចុណ្ណាទីហិ ន្ហាត្វា វរវត្ថានិ និវាសេត្វា សុរភិវិលេបនំ វិលិម្បិត្វា នីលុប្បលាទីនិ បិឡន្ធិត្វា នានាលង្ការបដិមណ្ឌិតោ មហានគរំ បវិសិត្វា បាសាទវរមារុយ្ហ ឧត្តមភោជនំ ភុញ្ជិ។
Satta kira jaṅghavāṇijā addhānamaggapaṭipannā antarāmagge ekaṃ puṇṇanadiṃ pāpuṇiṃsu. Tesu paṭhamaṃ otiṇṇo udakabhīruko puriso otiṇṇaṭṭhāneyeva nimujjitvā puna uṭṭhātuṃ nāsakkhi, antoyeva macchakacchapabhakkho jāto. Dutiyo otiṇṇaṭṭhāne nimujjitvā sakiṃ uṭṭhahitvā puna nimuggo uṭṭhātuṃ nāsakkhi, antoyeva macchakacchapabhakkho jāto. Tatiyo nimujjitvā uṭṭhahi. So majjhe nadiyā ṭhatvā neva orato āgantuṃ, na parato gantuṃ asakkhi . Catuttho uṭṭhāya ṭhito uttaraṇatitthaṃ olokesi. Pañcamo otaraṇatitthaṃ oloketvā patari. Chaṭṭho taritvā pārimatīraṃ gantvā kaṭippamāṇe udake ṭhito. Sattamo pārimatīraṃ gantvā gandhacuṇṇādīhi nhātvā varavatthāni nivāsetvā surabhivilepanaṃ vilimpitvā nīluppalādīni piḷandhitvā nānālaṅkārapaṭimaṇḍito mahānagaraṃ pavisitvā pāsādavaramāruyha uttamabhojanaṃ bhuñji.
តត្ថ សត្ត ជង្ឃវាណិជា វិយ ឥមេ សត្ត បុគ្គលា។ នទី វិយ វដ្ដំ។ បឋមស្ស ឧទកភីរុកស្ស បុរិសស្ស ឱតិណ្ណដ្ឋានេយេវ និមុជ្ជនំ វិយ មិច្ឆាទិដ្ឋិកស្ស វដ្ដេ និមុជ្ជនំ។ ឧម្មុជ្ជិត្វា និមុគ្គបុរិសោ វិយ សទ្ធាទីនំ ឧប្បត្តិមត្តកេន ឧម្មុជ្ជិត្វា តេសំ បរិហានិយា និមុគ្គបុគ្គលោ។ មជ្ឈេ នទិយា ឋិតោ វិយ សទ្ធាទីនំ ឋិតិយា ឋិតបុគ្គលោ។ ឧត្តរណតិត្ថំ ឱលោកេន្តោ វិយ គន្តព្ពមគ្គំ គន្តព្ពទិសំ វា ឱលោកេន្តោ សោតាបន្នោ។ បតរិតបុរិសោ វិយ កិលេសតនុតាយ បតរន្តោ សកទាគាមី។ តរិត្វា កដិមត្តេ ឧទកេ ឋិតបុរិសោ វិយ អនាវត្តិតធម្មតាយ ឋិតោ អនាគាមី។ ន្ហត្វា បារិមតីរំ ឧត្តរិត្វា ថលេ ឋិតបុរិសោ វិយ ចត្តារោ ឱឃេ អតិក្កមិត្វា និព្ពានថលេ ឋិតោ ខីណាសវព្រាហ្មណោ។ ថលេ ឋិតបុរិសស្ស នគរំ បវិសិត្វា បាសាទវរំ អារុយ្ហ ឧត្តមភោជនភុញ្ជនំ វិយ ខីណាសវស្ស និព្ពានារម្មណំ ផលសមាបត្តិំ អប្បេត្វា វីតិនាមនំ វេទិតព្ពំ។ ឧភតោភាគវិមុត្តាទយោ ហេដ្ឋា បកាសិតាយេវាតិ។
Tattha satta jaṅghavāṇijā viya ime satta puggalā. Nadī viya vaṭṭaṃ. Paṭhamassa udakabhīrukassa purisassa otiṇṇaṭṭhāneyeva nimujjanaṃ viya micchādiṭṭhikassa vaṭṭe nimujjanaṃ. Ummujjitvā nimuggapuriso viya saddhādīnaṃ uppattimattakena ummujjitvā tesaṃ parihāniyā nimuggapuggalo. Majjhe nadiyā ṭhito viya saddhādīnaṃ ṭhitiyā ṭhitapuggalo. Uttaraṇatitthaṃ olokento viya gantabbamaggaṃ gantabbadisaṃ vā olokento sotāpanno. Pataritapuriso viya kilesatanutāya pataranto sakadāgāmī. Taritvā kaṭimatte udake ṭhitapuriso viya anāvattitadhammatāya ṭhito anāgāmī. Nhatvā pārimatīraṃ uttaritvā thale ṭhitapuriso viya cattāro oghe atikkamitvā nibbānathale ṭhito khīṇāsavabrāhmaṇo. Thale ṭhitapurisassa nagaraṃ pavisitvā pāsādavaraṃ āruyha uttamabhojanabhuñjanaṃ viya khīṇāsavassa nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā vītināmanaṃ veditabbaṃ. Ubhatobhāgavimuttādayo heṭṭhā pakāsitāyevāti.
សត្តកនិទ្ទេសវណ្ណនា។
Sattakaniddesavaṇṇanā.
២០៧. អដ្ឋកនវកនិទ្ទេសាបិ ហេដ្ឋា វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពា។
207. Aṭṭhakanavakaniddesāpi heṭṭhā vuttanayeneva veditabbā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បុគ្គលបញ្ញត្តិបាឡិ • Puggalapaññattipāḷi
៧. សត្តកបុគ្គលបញ្ញត្តិ • 7. Sattakapuggalapaññatti
៨. អដ្ឋកបុគ្គលបញ្ញត្តិ • 8. Aṭṭhakapuggalapaññatti
៩. នវកបុគ្គលបញ្ញត្តិ • 9. Navakapuggalapaññatti
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៧. សត្តកនិទ្ទេសវណ្ណនា • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៧. សត្តកនិទ្ទេសវណ្ណនា • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā