Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්චපකරණ-අට්ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
7. සත්තකනිද්දෙසවණ්ණනා
7. Sattakaniddesavaṇṇanā
203. සත්තකෙ – සකිං නිමුග්ගොති එකවාරං නිමුග්ගො. එකන්තකාළකෙහීති එකන්තෙනෙව කාළකෙහි නත්ථිකවාදඅහෙතුකවාදඅකිරියවාදසඞ්ඛාතෙහි නියතමිච්ඡාදිට්ඨිධම්මෙහි. එවං පුග්ගලොති ඉමිනා කාරණෙන පුග්ගලො එකවාරං නිමුග්ගො තථා නිමුග්ගොව හොති. එතස්ස හි පුන භවතො වුට්ඨානං නාම නත්ථීති වදන්ති. මක්ඛලිගොසාලාදයො විය හෙට්ඨා නරකග්ගීනංයෙව ආහාරො හොති.
203. Sattake – sakiṃ nimuggoti ekavāraṃ nimuggo. Ekantakāḷakehīti ekanteneva kāḷakehi natthikavādaahetukavādaakiriyavādasaṅkhātehi niyatamicchādiṭṭhidhammehi. Evaṃ puggaloti iminā kāraṇena puggalo ekavāraṃ nimuggo tathā nimuggova hoti. Etassa hi puna bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthīti vadanti. Makkhaligosālādayo viya heṭṭhā narakaggīnaṃyeva āhāro hoti.
සාහු සද්ධා කුසලෙසු ධම්මෙසූති කුසලධම්මෙසු සද්ධා නාම සාධුලද්ධිකාති උම්මුජ්ජති. සො තාවතකෙනෙව කුසලෙන උම්මුජ්ජති නාම. සාධු හිරීතිආදීසුපි එසෙව නයො. හායතියෙවාති චඞ්කවාරෙ ආසිත්තඋදකං විය එකන්තෙන පරිහායතෙව. එවං පුග්ගලොති එවං සාහු සද්ධාති. ඉමෙසං සද්ධාදීනං වසෙන එකවාරං උම්මුජ්ජිත්වා තෙසං පරිහානියා පුන නිමුජ්ජතියෙව, දෙවදත්තාදයො විය. දෙවදත්තො හි අට්ඨ සමාපත්තියො, පඤ්ච ච අභිඤ්ඤායො නිබ්බත්තෙත්වාපි පුන බුද්ධානං පටිකණ්ටකතාය තෙහි ගුණෙහි පරිහීනො රුහිරුප්පාදකම්මං සඞ්ඝභෙදකම්මඤ්ච කත්වා කායස්ස භෙදා දුතියචිත්තවාරෙන නිරයෙ නිබ්බත්ති. කොකාලිකො ද්වෙ අග්ගසාවකෙ උපවදිත්වා පදුමනිරයෙ නිබ්බත්තො.
Sāhu saddhā kusalesu dhammesūti kusaladhammesu saddhā nāma sādhuladdhikāti ummujjati. So tāvatakeneva kusalena ummujjati nāma. Sādhu hirītiādīsupi eseva nayo. Hāyatiyevāti caṅkavāre āsittaudakaṃ viya ekantena parihāyateva. Evaṃ puggaloti evaṃ sāhu saddhāti. Imesaṃ saddhādīnaṃ vasena ekavāraṃ ummujjitvā tesaṃ parihāniyā puna nimujjatiyeva, devadattādayo viya. Devadatto hi aṭṭha samāpattiyo, pañca ca abhiññāyo nibbattetvāpi puna buddhānaṃ paṭikaṇṭakatāya tehi guṇehi parihīno ruhiruppādakammaṃ saṅghabhedakammañca katvā kāyassa bhedā dutiyacittavārena niraye nibbatti. Kokāliko dve aggasāvake upavaditvā padumaniraye nibbatto.
නෙව හායති නො වඩ්ඪතීති අප්පහොනකකාලෙපි න හායති, පහොනකකාලෙපි න වඩ්ඪති. උභයම්පි පනෙතං අගාරිකෙනපි අනගාරිකෙනපි දීපෙතබ්බං. එකච්චො හි අගාරිකො අප්පහොනකකාලෙ පක්ඛිකභත්තං වා සලාකභත්තං වා වස්සාවාසිකං වා උපනිබන්ධාපෙති. සො පච්ඡා පහොනකකාලෙපි පක්ඛිකභත්තාදිමත්තමෙව පවත්තෙති. අනගාරිකොපි ආදිම්හි අප්පහොනකකාලෙ උද්දෙසං වා ධුතඞ්ගං වා ගණ්හාති, මෙධාබලවීරියසම්පත්තියා පහොනකකාලෙපි තතො උත්තරිං න කරොති. එවං පුග්ගලොති එවං ඉමාය සද්ධාදීනං ඨිතියා පුග්ගලො උම්මුජ්ජිත්වා ඨිතො නාම හොති.
Neva hāyati no vaḍḍhatīti appahonakakālepi na hāyati, pahonakakālepi na vaḍḍhati. Ubhayampi panetaṃ agārikenapi anagārikenapi dīpetabbaṃ. Ekacco hi agāriko appahonakakāle pakkhikabhattaṃ vā salākabhattaṃ vā vassāvāsikaṃ vā upanibandhāpeti. So pacchā pahonakakālepi pakkhikabhattādimattameva pavatteti. Anagārikopi ādimhi appahonakakāle uddesaṃ vā dhutaṅgaṃ vā gaṇhāti, medhābalavīriyasampattiyā pahonakakālepi tato uttariṃ na karoti. Evaṃ puggaloti evaṃ imāya saddhādīnaṃ ṭhitiyā puggalo ummujjitvā ṭhito nāma hoti.
උම්මුජ්ජිත්වා විපස්සති විලොකෙතීති සොතාපන්නො පුග්ගලො උට්ඨහිත්වා ගමනමග්ගං ගන්තබ්බං දිසං වා ආලොකෙති නාම.
Ummujjitvā vipassati viloketīti sotāpanno puggalo uṭṭhahitvā gamanamaggaṃ gantabbaṃ disaṃ vā āloketi nāma.
උම්මුජ්ජිත්වා පතරතීති සකදාගාමිපුග්ගලො කිලෙසතනුතාය උට්ඨහිත්වා ගන්තබ්බදිසාභිමුඛො පතරති නාම.
Ummujjitvāpataratīti sakadāgāmipuggalo kilesatanutāya uṭṭhahitvā gantabbadisābhimukho patarati nāma.
පතිගාධප්පත්තො හොතීති අනාගාමිපුග්ගලො උට්ඨාය විලොකෙත්වා පතරිත්වා ගන්ත්වා එකස්මිං ඨානෙ පතිට්ඨාපත්තො නාම හොති, තිට්ඨති, න පුනාගච්ඡති.
Patigādhappatto hotīti anāgāmipuggalo uṭṭhāya viloketvā pataritvā gantvā ekasmiṃ ṭhāne patiṭṭhāpatto nāma hoti, tiṭṭhati, na punāgacchati.
තිණ්ණො පාරඞ්ගතො ථලෙ තිට්ඨතීති සබ්බකිලෙසොඝං තරිත්වා පරතීරං ගන්ත්වා නිබ්බානථලෙ ඨිතො නාම හොති. ඉමෙ පන සත්ත පුග්ගලා උදකොපමෙන දීපිතා.
Tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhatīti sabbakilesoghaṃ taritvā paratīraṃ gantvā nibbānathale ṭhito nāma hoti. Ime pana satta puggalā udakopamena dīpitā.
සත්ත කිර ජඞ්ඝවාණිජා අද්ධානමග්ගපටිපන්නා අන්තරාමග්ගෙ එකං පුණ්ණනදිං පාපුණිංසු. තෙසු පඨමං ඔතිණ්ණො උදකභීරුකො පුරිසො ඔතිණ්ණට්ඨානෙයෙව නිමුජ්ජිත්වා පුන උට්ඨාතුං නාසක්ඛි, අන්තොයෙව මච්ඡකච්ඡපභක්ඛො ජාතො. දුතියො ඔතිණ්ණට්ඨානෙ නිමුජ්ජිත්වා සකිං උට්ඨහිත්වා පුන නිමුග්ගො උට්ඨාතුං නාසක්ඛි, අන්තොයෙව මච්ඡකච්ඡපභක්ඛො ජාතො. තතියො නිමුජ්ජිත්වා උට්ඨහි. සො මජ්ඣෙ නදියා ඨත්වා නෙව ඔරතො ආගන්තුං, න පරතො ගන්තුං අසක්ඛි . චතුත්ථො උට්ඨාය ඨිතො උත්තරණතිත්ථං ඔලොකෙසි. පඤ්චමො ඔතරණතිත්ථං ඔලොකෙත්වා පතරි. ඡට්ඨො තරිත්වා පාරිමතීරං ගන්ත්වා කටිප්පමාණෙ උදකෙ ඨිතො. සත්තමො පාරිමතීරං ගන්ත්වා ගන්ධචුණ්ණාදීහි න්හාත්වා වරවත්ථානි නිවාසෙත්වා සුරභිවිලෙපනං විලිම්පිත්වා නීලුප්පලාදීනි පිළන්ධිත්වා නානාලඞ්කාරපටිමණ්ඩිතො මහානගරං පවිසිත්වා පාසාදවරමාරුය්හ උත්තමභොජනං භුඤ්ජි.
Satta kira jaṅghavāṇijā addhānamaggapaṭipannā antarāmagge ekaṃ puṇṇanadiṃ pāpuṇiṃsu. Tesu paṭhamaṃ otiṇṇo udakabhīruko puriso otiṇṇaṭṭhāneyeva nimujjitvā puna uṭṭhātuṃ nāsakkhi, antoyeva macchakacchapabhakkho jāto. Dutiyo otiṇṇaṭṭhāne nimujjitvā sakiṃ uṭṭhahitvā puna nimuggo uṭṭhātuṃ nāsakkhi, antoyeva macchakacchapabhakkho jāto. Tatiyo nimujjitvā uṭṭhahi. So majjhe nadiyā ṭhatvā neva orato āgantuṃ, na parato gantuṃ asakkhi . Catuttho uṭṭhāya ṭhito uttaraṇatitthaṃ olokesi. Pañcamo otaraṇatitthaṃ oloketvā patari. Chaṭṭho taritvā pārimatīraṃ gantvā kaṭippamāṇe udake ṭhito. Sattamo pārimatīraṃ gantvā gandhacuṇṇādīhi nhātvā varavatthāni nivāsetvā surabhivilepanaṃ vilimpitvā nīluppalādīni piḷandhitvā nānālaṅkārapaṭimaṇḍito mahānagaraṃ pavisitvā pāsādavaramāruyha uttamabhojanaṃ bhuñji.
තත්ථ සත්ත ජඞ්ඝවාණිජා විය ඉමෙ සත්ත පුග්ගලා. නදී විය වට්ටං. පඨමස්ස උදකභීරුකස්ස පුරිසස්ස ඔතිණ්ණට්ඨානෙයෙව නිමුජ්ජනං විය මිච්ඡාදිට්ඨිකස්ස වට්ටෙ නිමුජ්ජනං. උම්මුජ්ජිත්වා නිමුග්ගපුරිසො විය සද්ධාදීනං උප්පත්තිමත්තකෙන උම්මුජ්ජිත්වා තෙසං පරිහානියා නිමුග්ගපුග්ගලො. මජ්ඣෙ නදියා ඨිතො විය සද්ධාදීනං ඨිතියා ඨිතපුග්ගලො. උත්තරණතිත්ථං ඔලොකෙන්තො විය ගන්තබ්බමග්ගං ගන්තබ්බදිසං වා ඔලොකෙන්තො සොතාපන්නො. පතරිතපුරිසො විය කිලෙසතනුතාය පතරන්තො සකදාගාමී. තරිත්වා කටිමත්තෙ උදකෙ ඨිතපුරිසො විය අනාවත්තිතධම්මතාය ඨිතො අනාගාමී. න්හත්වා පාරිමතීරං උත්තරිත්වා ථලෙ ඨිතපුරිසො විය චත්තාරො ඔඝෙ අතික්කමිත්වා නිබ්බානථලෙ ඨිතො ඛීණාසවබ්රාහ්මණො. ථලෙ ඨිතපුරිසස්ස නගරං පවිසිත්වා පාසාදවරං ආරුය්හ උත්තමභොජනභුඤ්ජනං විය ඛීණාසවස්ස නිබ්බානාරම්මණං ඵලසමාපත්තිං අප්පෙත්වා වීතිනාමනං වෙදිතබ්බං. උභතොභාගවිමුත්තාදයො හෙට්ඨා පකාසිතායෙවාති.
Tattha satta jaṅghavāṇijā viya ime satta puggalā. Nadī viya vaṭṭaṃ. Paṭhamassa udakabhīrukassa purisassa otiṇṇaṭṭhāneyeva nimujjanaṃ viya micchādiṭṭhikassa vaṭṭe nimujjanaṃ. Ummujjitvā nimuggapuriso viya saddhādīnaṃ uppattimattakena ummujjitvā tesaṃ parihāniyā nimuggapuggalo. Majjhe nadiyā ṭhito viya saddhādīnaṃ ṭhitiyā ṭhitapuggalo. Uttaraṇatitthaṃ olokento viya gantabbamaggaṃ gantabbadisaṃ vā olokento sotāpanno. Pataritapuriso viya kilesatanutāya pataranto sakadāgāmī. Taritvā kaṭimatte udake ṭhitapuriso viya anāvattitadhammatāya ṭhito anāgāmī. Nhatvā pārimatīraṃ uttaritvā thale ṭhitapuriso viya cattāro oghe atikkamitvā nibbānathale ṭhito khīṇāsavabrāhmaṇo. Thale ṭhitapurisassa nagaraṃ pavisitvā pāsādavaraṃ āruyha uttamabhojanabhuñjanaṃ viya khīṇāsavassa nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā vītināmanaṃ veditabbaṃ. Ubhatobhāgavimuttādayo heṭṭhā pakāsitāyevāti.
සත්තකනිද්දෙසවණ්ණනා.
Sattakaniddesavaṇṇanā.
207. අට්ඨකනවකනිද්දෙසාපි හෙට්ඨා වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බා.
207. Aṭṭhakanavakaniddesāpi heṭṭhā vuttanayeneva veditabbā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්මපිටක • Abhidhammapiṭaka / පුග්ගලපඤ්ඤත්තිපාළි • Puggalapaññattipāḷi
7. සත්තකපුග්ගලපඤ්ඤත්ති • 7. Sattakapuggalapaññatti
8. අට්ඨකපුග්ගලපඤ්ඤත්ති • 8. Aṭṭhakapuggalapaññatti
9. නවකපුග්ගලපඤ්ඤත්ති • 9. Navakapuggalapaññatti
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 7. සත්තකනිද්දෙසවණ්ණනා • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 7. සත්තකනිද්දෙසවණ්ණනා • 7. Sattakaniddesavaṇṇanā