| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಸತ್ತಕವಾರವಣ್ಣನಾ
Sattakavāravaṇṇanā
೩೨೭. ಸತ್ತಕೇಸು ಛಕ್ಕೇ ವುತ್ತಾನಿಯೇವ ಸತ್ತಕವಸೇನ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾನೀತಿ ಛಕ್ಕೇ ವುತ್ತಚುದ್ದಸಪರಮಾನಿ ದ್ವಿಧಾ ಕತ್ವಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸತ್ತಕಾನಂ ವಸೇನ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾನಿ।
327. Sattakesu chakke vuttāniyeva sattakavasena yojetabbānīti chakke vuttacuddasaparamāni dvidhā katvā dvinnaṃ sattakānaṃ vasena yojetabbāni.
ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತೀತಿ ಆಪತ್ತಿಂಯೇವ ‘‘ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಜಾನಾತಿ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಆಭಿಚೇತಸಿಕಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ (ಮ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೬೬) ಅಭಿಚೇತೋತಿ ಪಾಕತಿಕಕಾಮಾವಚರಚಿತ್ತೇಹಿ ಸುನ್ದರತಾಯ ಪಟಿಪಕ್ಖತೋ ವಿಸುದ್ಧತ್ತಾ ಚ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ ವಿಸುದ್ಧಚಿತ್ತಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಉಪಚಾರಜ್ಝಾನಚಿತ್ತಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಅಭಿಚೇತಸಿ ಜಾತಾನಿ ಆಭಿಚೇತಸಿಕಾನಿ, ಅಭಿಚೇತೋಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಾನೀತಿ ವಾ ಆಭಿಚೇತಸಿಕಾನಿ। ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾನನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೇ ಸುಖವಿಹಾರಾನಂ। ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೋತಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖೋ ಅತ್ತಭಾವೋ ವುಚ್ಚತಿ, ತತ್ಥ ಸುಖವಿಹಾರಭೂತಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ರೂಪಾವಚರಜ್ಝಾನಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ತಾನಿ ಹಿ ಅಪ್ಪೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ಝಾಯಿನೋ ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸುಖಂ ವಿನ್ದನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾನೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ನಿಕಾಮಲಾಭೀತಿ ನಿಕಾಮೇನ ಲಾಭೀ, ಅತ್ತನೋ ಇಚ್ಛಾವಸೇನ ಲಾಭೀ, ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಕ್ಖಣೇ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಕಿಚ್ಛಲಾಭೀತಿ ಸುಖೇನೇವ ಪಚ್ಚನೀಕಧಮ್ಮೇ ವಿಕ್ಖಮ್ಭೇತ್ವಾ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಅಕಸಿರಲಾಭೀತಿ ಅಕಸಿರಾನಂ ಲಾಭೀ ವಿಪುಲಾನಂ, ಯಥಾಪರಿಚ್ಛೇದೇನೇವ ವುಟ್ಠಾತುಂ ಸಮತ್ಥೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏಕಚ್ಚೋ ಹಿ ಲಾಭೀಯೇವ ಹೋತಿ, ನ ಪನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಕ್ಖಣೇ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತುಂ। ಏಕಚ್ಚೋ ಸಕ್ಕೋತಿ ತಥಾ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತುಂ, ಪಾರಿಪನ್ಥಿಕೇ ಪನ ಕಿಚ್ಛೇನ ವಿಕ್ಖಮ್ಭೇತಿ। ಏಕಚ್ಚೋ ತಥಾ ಚ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಪಾರಿಪನ್ಥಿಕೇ ಚ ಅಕಿಚ್ಛೇನೇವ ವಿಕ್ಖಮ್ಭೇತಿ, ನ ಸಕ್ಕೋತಿ ಕಾಲಮಾನನಾಳಿಕಯನ್ತಂ ವಿಯ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛೇದೇಯೇವ ವುಟ್ಠಾತುಂ।
Āpattiṃ jānātīti āpattiṃyeva ‘‘āpattī’’ti jānāti. Sesapadesupi eseva nayo. Ābhicetasikānanti ettha (ma. ni. aṭṭha. 1.66) abhicetoti pākatikakāmāvacaracittehi sundaratāya paṭipakkhato visuddhattā ca abhikkantaṃ visuddhacittaṃ vuccati, upacārajjhānacittassetaṃ adhivacanaṃ. Abhicetasi jātāni ābhicetasikāni, abhicetosannissitānīti vā ābhicetasikāni. Diṭṭhadhammasukhavihārānanti diṭṭhadhamme sukhavihārānaṃ. Diṭṭhadhammoti paccakkho attabhāvo vuccati, tattha sukhavihārabhūtānanti attho. Rūpāvacarajjhānānametaṃ adhivacanaṃ. Tāni hi appetvā nisinnā jhāyino imasmiññeva attabhāve asaṃkiliṭṭhaṃ nekkhammasukhaṃ vindanti, tasmā ‘‘diṭṭhadhammasukhavihārānī’’ti vuccanti. Nikāmalābhīti nikāmena lābhī, attano icchāvasena lābhī, icchiticchitakkhaṇe samāpajjituṃ samatthoti vuttaṃ hoti. Akicchalābhīti sukheneva paccanīkadhamme vikkhambhetvā samāpajjituṃ samatthoti vuttaṃ hoti. Akasiralābhīti akasirānaṃ lābhī vipulānaṃ, yathāparicchedeneva vuṭṭhātuṃ samatthoti vuttaṃ hoti. Ekacco hi lābhīyeva hoti, na pana sakkoti icchiticchitakkhaṇe samāpajjituṃ. Ekacco sakkoti tathā samāpajjituṃ, pāripanthike pana kicchena vikkhambheti. Ekacco tathā ca samāpajjati, pāripanthike ca akiccheneva vikkhambheti, na sakkoti kālamānanāḷikayantaṃ viya yathāparicchedeyeva vuṭṭhātuṃ.
ಆಸವಾನಂ ಖಯಾತಿ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ ಖಯಾ। ಅನಾಸವನ್ತಿ ಆಸವವಿರಹಿತಂ। ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಚೇತೋ-ವಚನೇನ ಅರಹತ್ತಫಲಸಮ್ಪಯುತ್ತೋ ಸಮಾಧಿ, ಪಞ್ಞಾ-ವಚನೇನ ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಚ ಪಞ್ಞಾ ವುತ್ತಾ। ತತ್ಥ ಚ ಸಮಾಧಿ ರಾಗತೋ ವಿಮುತ್ತತ್ತಾ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ, ಪಞ್ಞಾ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ವಿಮುತ್ತತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಭಗವತಾ ‘‘ಯೋ ಹಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಾಧಿ, ತದಸ್ಸ ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯಂ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೫೨೦)। ಯಾ ಹಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಞಾ, ತದಸ್ಸ ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೫೧೬)। ಇತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಗವಿರಾಗಾ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ ಅವಿಜ್ಜಾವಿರಾಗಾ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೨.೩೨)। ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಸಮಥಫಲಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿ, ವಿಪಸ್ಸನಾಫಲಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾತಿ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ। ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ತನಾಯೇವ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ, ಅಪರಪ್ಪಚ್ಚಯೇನ ಞತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸುತಮಯಞಾಣಾದಿನಾ ವಿಯ ಪರಪ್ಪಚ್ಚಯತಂ ನಯಗ್ಗಾಹಞ್ಚ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಪರತೋಘೋಸಾನುಗತಭಾವನಾಧಿಗಮಭೂತಾಯ ಅತ್ತನೋಯೇವ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ, ನ ಸಯಮ್ಭೂಞಾಣಭೂತಾಯಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತೀತಿ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ವಿಹರತಿ।
Āsavānaṃ khayāti arahattamaggena sabbakilesānaṃ khayā. Anāsavanti āsavavirahitaṃ. Cetovimuttiṃ paññāvimuttinti ettha ceto-vacanena arahattaphalasampayutto samādhi, paññā-vacanena taṃsampayuttā ca paññā vuttā. Tattha ca samādhi rāgato vimuttattā cetovimutti, paññā avijjāya vimuttattā paññāvimuttīti veditabbā. Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘yo hissa, bhikkhave, samādhi, tadassa samādhindriyaṃ (saṃ. ni. 5.520). Yā hissa, bhikkhave, paññā, tadassa paññindriyaṃ (saṃ. ni. 5.516). Iti kho, bhikkhave, rāgavirāgā cetovimutti avijjāvirāgā paññāvimuttī’’ti (a. ni. 2.32). Apicettha samathaphalaṃ cetovimutti, vipassanāphalaṃ paññāvimuttīti veditabbāti. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Sayaṃ abhiññā sacchikatvāti attanāyeva paññāya paccakkhaṃ katvā, aparappaccayena ñatvāti attho. Sutamayañāṇādinā viya parappaccayataṃ nayaggāhañca muñcitvā paratoghosānugatabhāvanādhigamabhūtāya attanoyeva paññāya paccakkhaṃ katvā, na sayambhūñāṇabhūtāyāti adhippāyo. Upasampajja viharatīti pāpuṇitvā sampādetvā viharati.
ಸತ್ತಕವಾರವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sattakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೭. ಸತ್ತಕವಾರೋ • 7. Sattakavāro
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಸತ್ತಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Sattakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸತ್ತಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Sattakavāravaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಏಕುತ್ತರಿಕನಯೋ ಸತ್ತಕವಾರವಣ್ಣನಾ • Ekuttarikanayo sattakavāravaṇṇanā
