| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
५. सत्तक्खत्तुपरमकथावण्णना
5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
६४१-६४५. अस्साति इमस्स सत्तक्खत्तुपरमस्स। तेनाह ‘‘सत्तक्खत्तुपरमभावे च नियामं इच्छसी’’ति। येन आनन्तरियकम्मेन। अन्तराति सत्त भवे अनिब्बत्तेत्वा तेसं अन्तरेयेव। केचीति अभयगिरिवासिनो। अपरेति पदकारा। तस्साति यो सत्तक्खत्तुपरमोति वा, कोलंकोलोति वा, एकबीजीति वा भगवता ञाणेन परिच्छिन्दित्वा ब्याकतो, तस्स यथावुत्तपरिच्छेदा अन्तरा उपरिमग्गाधिगमो नत्थि अवितथदेसनत्ता। यथापरिच्छेदमेव तस्स अभिसमयो, स्वायं विभागो तेसंयेव पुग्गलानं इन्द्रियपरोपरियत्तेन वेदितब्बो भवनियामेन तादिसस्स कस्सचि अभावतो। यस्मा कस्सचि मुदुकानिपि इन्द्रियानि पच्चयविसेसेन तिक्खभावं आपज्जेय्युं, तस्मा तादिसं सन्धाय ‘‘भब्बोति वुच्चति, न सो अभब्बो नामा’’ति च वुत्तं। यस्मा पन भगवा न तादिसं ‘‘सत्तक्खत्तुपरमो’’तिआदिना नियमेत्वा ब्याकरोति, तस्मा आह ‘‘न पन अन्तरा अभिसमेतुं भब्बता वुत्ता’’ति। अयञ्च नयो एकन्तेन इच्छितब्बो। अञ्ञथा पुग्गलस्स सङ्करो सियाति दस्सेन्तो ‘‘यदि चा’’तिआदिमाह।
641-645. Assāti imassa sattakkhattuparamassa. Tenāha ‘‘sattakkhattuparamabhāve ca niyāmaṃ icchasī’’ti. Yena ānantariyakammena. Antarāti satta bhave anibbattetvā tesaṃ antareyeva. Kecīti abhayagirivāsino. Apareti padakārā. Tassāti yo sattakkhattuparamoti vā, kolaṃkoloti vā, ekabījīti vā bhagavatā ñāṇena paricchinditvā byākato, tassa yathāvuttaparicchedā antarā uparimaggādhigamo natthi avitathadesanattā. Yathāparicchedameva tassa abhisamayo, svāyaṃ vibhāgo tesaṃyeva puggalānaṃ indriyaparopariyattena veditabbo bhavaniyāmena tādisassa kassaci abhāvato. Yasmā kassaci mudukānipi indriyāni paccayavisesena tikkhabhāvaṃ āpajjeyyuṃ, tasmā tādisaṃ sandhāya ‘‘bhabboti vuccati, na so abhabbo nāmā’’ti ca vuttaṃ. Yasmā pana bhagavā na tādisaṃ ‘‘sattakkhattuparamo’’tiādinā niyametvā byākaroti, tasmā āha ‘‘na pana antarā abhisametuṃ bhabbatā vuttā’’ti. Ayañca nayo ekantena icchitabbo. Aññathā puggalassa saṅkaro siyāti dassento ‘‘yadi cā’’tiādimāha.
सत्तक्खत्तुपरमकथावण्णना निट्ठिता।
Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
द्वादसमवग्गवण्णना निट्ठिता।
Dvādasamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (१२०) ५. सत्तक्खत्तुपरमकथा • (120) 5. Sattakkhattuparamakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ५. सत्तक्खत्तुपरमकथावण्णना • 5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ५. सत्तक्खत्तुपरमकथावण्णना • 5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
