| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนา
5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
๕๔๑-๕๔๕. อิทานิ สตฺตกฺขตฺตุปรมกถา นาม โหติ, ตตฺถ ยสฺมา ‘‘สตฺตกฺขตฺตุปรโม’’ติ วุตฺตํ, ตสฺมา ‘‘สตฺตกฺขตฺตุปรโม ปุคฺคโล สตฺตกฺขตฺตุปรมตาย นิยโต’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อุตฺตราปถกานํ; เตสํ ฐเปตฺวา ‘‘อริยมคฺคํ อโญฺญ ตสฺส นิยโม นตฺถิ, เยน โส สตฺตกฺขตฺตุปรมตาย นิยโต ภเวยฺยา’’ติ อิมํ วิภาคํ ทเสฺสตุํ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ
641-645. Idāni sattakkhattuparamakathā nāma hoti, tattha yasmā ‘‘sattakkhattuparamo’’ti vuttaṃ, tasmā ‘‘sattakkhattuparamo puggalo sattakkhattuparamatāya niyato’’ti yesaṃ laddhi, seyyathāpi uttarāpathakānaṃ; tesaṃ ṭhapetvā ‘‘ariyamaggaṃ añño tassa niyamo natthi, yena so sattakkhattuparamatāya niyato bhaveyyā’’ti imaṃ vibhāgaṃ dassetuṃ pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa.
มาตา ชีวิตาติอาทีสุ อยมธิปฺปาโย – เทฺว นิยามา สมฺมตฺตนิยาโม จ มิจฺฉตฺตนิยาโม จฯ สมฺมตฺตนิยาโม อริยมโคฺคฯ โส อวินิปาตธมฺมตเญฺจว ผลุปฺปตฺติญฺจ นิยเมติฯ มิจฺฉตฺตนิยาโม อานนฺตริยกมฺมํฯ ตํ อนนฺตรา นิรยูปปตฺติํ นิยเมติฯ ตตฺถ สตฺตกฺขตฺตุปรโม โสตาปตฺติมเคฺคน อวินิปาตธมฺมตาย จ ผลุปฺปตฺติยา จ นิยมิโตฯ เสสมคฺคนิยาโม ปนสฺส นตฺถิ อนธิคตตฺตา, อานนฺตริยมฺปิ กาตุํ โส อภโพฺพฯ ตฺวํ ปนสฺส นิยามํ อิจฺฉสิ, เตน ตํ วทาม – ‘‘กิํ เต โส อิมินา มิจฺฉตฺตนิยาเมน นิยมิโต’’ติฯ
Mātā jīvitātiādīsu ayamadhippāyo – dve niyāmā sammattaniyāmo ca micchattaniyāmo ca. Sammattaniyāmo ariyamaggo. So avinipātadhammatañceva phaluppattiñca niyameti. Micchattaniyāmo ānantariyakammaṃ. Taṃ anantarā nirayūpapattiṃ niyameti. Tattha sattakkhattuparamo sotāpattimaggena avinipātadhammatāya ca phaluppattiyā ca niyamito. Sesamagganiyāmo panassa natthi anadhigatattā, ānantariyampi kātuṃ so abhabbo. Tvaṃ panassa niyāmaṃ icchasi, tena taṃ vadāma – ‘‘kiṃ te so iminā micchattaniyāmena niyamito’’ti.
อภโพฺพ อนฺตราติ ปเญฺหสุ อานนฺตริยาภาวํ สนฺธาย ปฎิกฺขิปติ, สตฺตกฺขตฺตุปรมํ สนฺธาย ปฎิชานาติฯ อตฺถิ โส นิยาโมติ ปเญฺห สตฺตกฺขตฺตุปรมตาย นิยามํ อปสฺสโนฺต ปฎิกฺขิปติฯ อตฺถิ เต สติปฎฺฐานาติอาทิ นิยามสงฺขาเต มคฺคธเมฺม ทเสฺสตุํ วุตฺตํฯ ตสฺส ปน ปุน ปฐมมคฺคานุปฺปตฺติโต เตปิ นตฺถิ, ตสฺมา ปฎิกฺขิปติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ นนุ โส สตฺตกฺขตฺตุปรโมติ เอตฺถ ภควา ‘‘อยํ ปุคฺคโล เอตฺตเก ภเว สนฺธาวิตฺวา ปรินิพฺพายิสฺสติ, อยํ เอตฺตเก’’ติ อตฺตโน ญาณพเลน พฺยากโรติ, น ภวนิยามํ นาม กิญฺจิ เตน สตฺตกฺขตฺตุปรโม, โกลํโกโล, เอกพีชี วาติ วุตฺตํ, ตสฺมา อสาธกเมตนฺติฯ
Abhabbo antarāti pañhesu ānantariyābhāvaṃ sandhāya paṭikkhipati, sattakkhattuparamaṃ sandhāya paṭijānāti. Atthi so niyāmoti pañhe sattakkhattuparamatāya niyāmaṃ apassanto paṭikkhipati. Atthi te satipaṭṭhānātiādi niyāmasaṅkhāte maggadhamme dassetuṃ vuttaṃ. Tassa pana puna paṭhamamaggānuppattito tepi natthi, tasmā paṭikkhipati. Sesamettha uttānatthameva. Nanu so sattakkhattuparamoti ettha bhagavā ‘‘ayaṃ puggalo ettake bhave sandhāvitvā parinibbāyissati, ayaṃ ettake’’ti attano ñāṇabalena byākaroti, na bhavaniyāmaṃ nāma kiñci tena sattakkhattuparamo, kolaṃkolo, ekabījī vāti vuttaṃ, tasmā asādhakametanti.
สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนาฯ
Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā.
๖๔๖-๖๔๗. โกลํโกลเอกพีชิกถาโยปิ อิมินาวุปาเยน เวทิตพฺพาฯ
646-647. Kolaṃkolaekabījikathāyopi imināvupāyena veditabbā.
โกลํโกลเอกพีชิกถาวณฺณนาฯ
Kolaṃkolaekabījikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi
(๑๒๐) ๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถา • (120) 5. Sattakkhattuparamakathā
(๑๒๑) ๖. โกลโงฺกลกถา • (121) 6. Kolaṅkolakathā
(๑๒๒) ๗. เอกพีชีกถา • (122) 7. Ekabījīkathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนา • 5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนา • 5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
