| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนา
5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
๖๔๑-๖๔๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมตานิยโตติ สตฺตกฺขตฺตุปรมตาย นิยโตฯ อิมํ วิภาคนฺติ อิมํ วิเสสํฯ ตฺวํ ปนสฺส นิยามํ อิจฺฉสีติ อวินิปาตธมฺมตาผลปฺปตฺตีหิ อญฺญสฺมิํ สตฺตกฺขตฺตุปรมภาเว จ นิยามํ อิจฺฉสีติ อโตฺถฯ
641-645. Sattakkhattuparamatāniyatoti sattakkhattuparamatāya niyato. Imaṃ vibhāganti imaṃ visesaṃ. Tvaṃ panassa niyāmaṃ icchasīti avinipātadhammatāphalappattīhi aññasmiṃ sattakkhattuparamabhāve ca niyāmaṃ icchasīti attho.
อานนฺตริยาภาวนฺติ เยน โส ธมฺมาภิสมเยน ภโพฺพ นาม โหติ, ตสฺส อานนฺตริยกมฺมสฺส อภาวนฺติ อโตฺถ, ปุคฺคลสฺส วา อานนฺตริยภาวสฺส อภาวนฺติฯ กิํ ปน โส อนฺตราธมฺมํ อภิสมิสฺสตีติ? เกจิ วทนฺติ ‘‘สตฺตกฺขตฺตุปรโม สตฺตมํ ภวํ นาติกฺกมติ, โอรโต ปน นตฺถิ ปฎิเสโธ’’ติฯ อปเร ‘‘โย ภควตา ญาณพเลน พฺยากโต, ตสฺส อนฺตรา อภิสมโย นาม นตฺถิ, ตถาปิ ภวนิยามสฺส กสฺสจิ อภาวา ภโพฺพติ วุจฺจติฯ ยถา กุสลา อภิญฺญาเจตนา กทาจิ วิปากํ อททมานาปิ สติ การเณ ทาตุํ ภพฺพตาย วิปากธมฺมธมฺมา นาม, ตถา อินฺทฺริยานํ มุทุตาย สตฺตกฺขตฺตุปรโม, น นิยามสพฺภาวา นาปิ ภควตา พฺยากตตฺตา, น จ อินฺทฺริยมุทุตา อภพฺพตากโร ธโมฺมติ น โส อภโพฺพ นามฯ อภพฺพตากรธมฺมาภาวโต เจตฺถ อภพฺพตา ปฎิเสธิตา, น ปน อนฺตรา อภิสเมตุํ ภพฺพตา วุตฺตาฯ ยทิ จ สตฺตกฺขตฺตุปรโม อนฺตรา อภิสเมยฺย, โกลํโกโล สิยา’’ติฯ วิเสสํ ปน อกตฺวา ภพฺพสภาวตาย ภโพฺพติ วตฺตุํ ยุตฺตํฯ น ภวนิยามกํ กิญฺจีติ เอตฺถ ปสฺสิตฺวาติ วจนเสโส, พฺยากโรตีติ วา สมฺพโนฺธฯ
Ānantariyābhāvanti yena so dhammābhisamayena bhabbo nāma hoti, tassa ānantariyakammassa abhāvanti attho, puggalassa vā ānantariyabhāvassa abhāvanti. Kiṃ pana so antarādhammaṃ abhisamissatīti? Keci vadanti ‘‘sattakkhattuparamo sattamaṃ bhavaṃ nātikkamati, orato pana natthi paṭisedho’’ti. Apare ‘‘yo bhagavatā ñāṇabalena byākato, tassa antarā abhisamayo nāma natthi, tathāpi bhavaniyāmassa kassaci abhāvā bhabboti vuccati. Yathā kusalā abhiññācetanā kadāci vipākaṃ adadamānāpi sati kāraṇe dātuṃ bhabbatāya vipākadhammadhammā nāma, tathā indriyānaṃ mudutāya sattakkhattuparamo, na niyāmasabbhāvā nāpi bhagavatā byākatattā, na ca indriyamudutā abhabbatākaro dhammoti na so abhabbo nāma. Abhabbatākaradhammābhāvato cettha abhabbatā paṭisedhitā, na pana antarā abhisametuṃ bhabbatā vuttā. Yadi ca sattakkhattuparamo antarā abhisameyya, kolaṃkolo siyā’’ti. Visesaṃ pana akatvā bhabbasabhāvatāya bhabboti vattuṃ yuttaṃ. Na bhavaniyāmakaṃ kiñcīti ettha passitvāti vacanaseso, byākarotīti vā sambandho.
สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ทฺวาทสมวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Dvādasamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๑๒๐) ๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถา • (120) 5. Sattakkhattuparamakathā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนา • 5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๕. สตฺตกฺขตฺตุปรมกถาวณฺณนา • 5. Sattakkhattuparamakathāvaṇṇanā
