| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
൭. സത്തമനയോ സമ്പയുത്തേനവിപ്പയുത്തപദവണ്ണനാ
7. Sattamanayo sampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā
൩൦൬. സമ്പയുത്തേനവിപ്പയുത്തപദനിദ്ദേസേ രൂപക്ഖന്ധാദയോ തേഹി സമ്പയുത്താഭാവതോ ന ഗഹിതാ. സമുദയസച്ചാദീനി സതിപി തേഹി സമ്പയുത്തേ, സമ്പയുത്തേഹി ച വിപ്പയുത്തേ സമ്പയുത്തേനവിപ്പയുത്താനം ഖന്ധാദീഹി വിപ്പയോഗാഭാവതോ. ന ഹി സമുദയസച്ചേന സമ്പയുത്തേഹി ലോഭസഹഗതചിത്തുപ്പാദേഹി വിപ്പയുത്താനം തതോ അഞ്ഞധമ്മാനം ഖന്ധാദീസു കേനചി വിപ്പയോഗോ അത്ഥി. നനു ച തേ ഏവ ചിത്തുപ്പാദാ ചത്താരോ ഖന്ധാ അഡ്ഢദുതിയാനി ആയതനാനി അഡ്ഢദുതിയാ ധാതുയോ ച ഹോന്തീതി തേഹി വിപ്പയോഗോ വത്തബ്ബോതി? ന, തദഞ്ഞധമ്മാനം ഖന്ധാദിഭാവതോ. ന ഹി തേ ഏവ ധമ്മാ ചത്താരോ ഖന്ധാ, അഥ ഖോ തേ ച തതോ അഞ്ഞേ ച, തഥാ അഡ്ഢദുതിയായതനധാതുയോപി. ന ച തദഞ്ഞസമുദായേഹി അഞ്ഞേ വിപ്പയുത്താ ഹോന്തി സമുദായേകദേസാനം ഏകദേസഞ്ഞസമുദായാനഞ്ച വിപ്പയോഗാഭാവതോ. ഏസ നയോ മഗ്ഗസച്ചസുഖിന്ദ്രിയാദീസു. അവിതക്കവിചാരമത്തേസുപി നിരവസേസേസു അധിപ്പേതേസു തേസം സവിതക്കസവിചാരസമാനഗതികത്താ അഗ്ഗഹണേ കാരണം ന ദിസ്സതി.
306. Sampayuttenavippayuttapadaniddese rūpakkhandhādayo tehi sampayuttābhāvato na gahitā. Samudayasaccādīni satipi tehi sampayutte, sampayuttehi ca vippayutte sampayuttenavippayuttānaṃ khandhādīhi vippayogābhāvato. Na hi samudayasaccena sampayuttehi lobhasahagatacittuppādehi vippayuttānaṃ tato aññadhammānaṃ khandhādīsu kenaci vippayogo atthi. Nanu ca te eva cittuppādā cattāro khandhā aḍḍhadutiyāni āyatanāni aḍḍhadutiyā dhātuyo ca hontīti tehi vippayogo vattabboti? Na, tadaññadhammānaṃ khandhādibhāvato. Na hi te eva dhammā cattāro khandhā, atha kho te ca tato aññe ca, tathā aḍḍhadutiyāyatanadhātuyopi. Na ca tadaññasamudāyehi aññe vippayuttā honti samudāyekadesānaṃ ekadesaññasamudāyānañca vippayogābhāvato. Esa nayo maggasaccasukhindriyādīsu. Avitakkavicāramattesupi niravasesesu adhippetesu tesaṃ savitakkasavicārasamānagatikattā aggahaṇe kāraṇaṃ na dissati.
അട്ഠകഥായം പന ഏവരൂപാനീതി യഥാ രൂപക്ഖന്ധേ വിസ്സജ്ജനം ന യുജ്ജതി, ഏവം യേസു അഞ്ഞേസുപി ന യുജ്ജതി, താനി വിസ്സജ്ജനസ്സ അയോഗേന ‘‘ഏവരൂപാനീ’’തി വുത്താനി, ന സമ്പയുത്താഭാവേനാതി ദട്ഠബ്ബം. യാനി പന പദാനി ധമ്മധാതുയാ സമ്പയുത്തേ ധമ്മേ ദീപേന്തീതി ഏതേന വേദനാക്ഖന്ധാദിപദാനി ദസ്സേതി, വിഞ്ഞാണഞ്ച അഞ്ഞേന അസമ്മിസ്സന്തി വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധമനായതനാദിപദാനി. തത്ഥ അഞ്ഞേന അസമ്മിസ്സന്തി അസമ്പയുത്തേന അസമ്മിസ്സന്തി അത്ഥോ. അദുക്ഖമസുഖായവേദനായസമ്പയുത്തപദാനിപി ഹി സമ്പയുത്തേഹി സമ്മിസ്സവിഞ്ഞാണദീപകാനി ഇധ ഗഹിതാനീതി. ഏതേന ച ലക്ഖണേന ഏവരൂപാനേവ ഗഹിതാനീതി ദസ്സേതി, ന ഏവരൂപാനി ഗഹിതാനേവാതി സമുദയസച്ചാദിഇദ്ധിപാദാദിപദാനം അസങ്ഗഹിതത്താ. ‘‘അഥ ഫസ്സസത്തകം ചിത്തം സഹ യുത്തപദേഹി സത്താ’’തി പുരാണപാഠോ, അയം പന ഊനോതി കത്വാ ‘‘അഥ ഫസ്സസത്തകം, തികേ തയോ സത്ത മഹന്തരേ ചാ’’തി പാഠോ കതോ.
Aṭṭhakathāyaṃ pana evarūpānīti yathā rūpakkhandhe vissajjanaṃ na yujjati, evaṃ yesu aññesupi na yujjati, tāni vissajjanassa ayogena ‘‘evarūpānī’’ti vuttāni, na sampayuttābhāvenāti daṭṭhabbaṃ. Yāni pana padāni dhammadhātuyā sampayutte dhamme dīpentīti etena vedanākkhandhādipadāni dasseti, viññāṇañca aññena asammissanti viññāṇakkhandhamanāyatanādipadāni. Tattha aññena asammissanti asampayuttena asammissanti attho. Adukkhamasukhāyavedanāyasampayuttapadānipi hi sampayuttehi sammissaviññāṇadīpakāni idha gahitānīti. Etena ca lakkhaṇena evarūpāneva gahitānīti dasseti, na evarūpāni gahitānevāti samudayasaccādiiddhipādādipadānaṃ asaṅgahitattā. ‘‘Atha phassasattakaṃ cittaṃ saha yuttapadehi sattā’’ti purāṇapāṭho, ayaṃ pana ūnoti katvā ‘‘atha phassasattakaṃ, tike tayo satta mahantare cā’’ti pāṭho kato.
൩൦൯. പുച്ഛായ ഉദ്ധടപദേനേവ സദ്ധിം വിപ്പയുത്താനം വസേനാതി ഇദം പുച്ഛായ ഉദ്ധടപദേന സമ്പയുത്തേഹി വിപ്പയുത്താ തേന സദ്ധിം വിപ്പയുത്താ ഹോന്തീതി കത്വാ വുത്തം. പാളിഉദ്ദാനഗാഥായം ദ്വേ ച മനേന യുത്താ, വിതക്കവിചാരണാതി മനോധാതുയാ ഏകന്തസമ്പയുത്താ ദ്വേ വിതക്കവിചാരാതി സവിതക്കപദം സവിചാരപദഞ്ച ദസ്സേതി.
309. Pucchāya uddhaṭapadeneva saddhiṃ vippayuttānaṃ vasenāti idaṃ pucchāya uddhaṭapadena sampayuttehi vippayuttā tena saddhiṃ vippayuttā hontīti katvā vuttaṃ. Pāḷiuddānagāthāyaṃ dve ca manena yuttā, vitakkavicāraṇāti manodhātuyā ekantasampayuttā dve vitakkavicārāti savitakkapadaṃ savicārapadañca dasseti.
സത്തമനയസമ്പയുത്തേനവിപ്പയുത്തപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Sattamanayasampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / ധാതുകഥാപാളി • Dhātukathāpāḷi / ൭. സമ്പയുത്തേനവിപ്പയുത്തപദനിദ്ദേസോ • 7. Sampayuttenavippayuttapadaniddeso
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൭. സത്തമനയോ സമ്പയുത്തേനവിപ്പയുത്തപദവണ്ണനാ • 7. Sattamanayo sampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൭. സത്തമനയോ സമ്പയുത്തേനവിപ്പയുത്തപദവണ്ണനാ • 7. Sattamanayo sampayuttenavippayuttapadavaṇṇanā
