Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
७. सत्तमनिस्सग्गियपाचित्तियसिक्खापदवण्णना
7. Sattamanissaggiyapācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
७६४. सत्तमे ‘‘सयं याचितकेना’’ति किञ्चापि अविसेसेन वुत्तं। तथापि अञ्ञदत्थिकेन अत्तुद्देसिकेन सञ्ञाचिकेनाति अत्थो वेदितब्बो। अयमत्थो ‘‘भिक्खुनियो तेन च परिक्खारेन सयम्पि याचित्वा भेसज्जं चेतापेत्वा परिभुञ्जिंसू’’ति इमिस्सा पाळिया अत्थेन संसन्दित्वा वेदितब्बो। तस्सायमत्थो – तेन परिक्खारेन भेसज्जं चेतापेत्वा च-सद्देन सञ्ञाचिकेन च भेसज्जं चेतापेत्वाति इममत्थं दीपेन्तो ‘‘सयम्पि याचित्वा भेसज्जं चेतापेत्वा’’ति आह। अञ्ञथा ‘‘तेन परिक्खारेन भेसज्जं चेतापेत्वा सयम्पि याचित्वा परिभुञ्जिंसू’’ति इमिना अनुक्कमेन पाळि वत्तब्बा सिया।
764. Sattame ‘‘sayaṃ yācitakenā’’ti kiñcāpi avisesena vuttaṃ. Tathāpi aññadatthikena attuddesikena saññācikenāti attho veditabbo. Ayamattho ‘‘bhikkhuniyo tena ca parikkhārena sayampi yācitvā bhesajjaṃ cetāpetvā paribhuñjiṃsū’’ti imissā pāḷiyā atthena saṃsanditvā veditabbo. Tassāyamattho – tena parikkhārena bhesajjaṃ cetāpetvā ca-saddena saññācikena ca bhesajjaṃ cetāpetvāti imamatthaṃ dīpento ‘‘sayampi yācitvā bhesajjaṃ cetāpetvā’’ti āha. Aññathā ‘‘tena parikkhārena bhesajjaṃ cetāpetvā sayampi yācitvā paribhuñjiṃsū’’ti iminā anukkamena pāḷi vattabbā siyā.
पदभाजने पन ‘‘संयाचिकेनाति सयं याचित्वा’’ति तस्सेव पदस्स अधिप्पायमत्तं वुत्तं। सा हि पदभाजनधम्मता। ‘‘सङ्घिकं लाभं परिणत’’न्तिआदिपदानं भाजने पन सा पाकटा। अञ्ञथा संयाचिकपदेन को अञ्ञो अतिरेकत्थो सङ्गहितो सिया, सो न दिस्सतीति तदेव पदं निप्पयोजनं, इदञ्च सिक्खापदं पुरिमेन निन्नानाकरणं सिया। अत्तनो हि सन्तकं यथाकामं करणीयन्ति। एत्थ च सङ्घस्स याचनाय वसेन एकतो हुत्वा याचनाय लद्धं संयाचिकन्ति वेदितब्बं। अञ्ञथा इतो परेन संयाचिक-सद्देन इदं निब्बिसेसं आपज्जतीति ‘‘पुग्गलिकेन संयाचिकेना’’ति इदञ्च सिक्खापदं विसुं न वत्तब्बं सिया इधेव तेन आपज्जितब्बापत्तिया सङ्गहितत्ता, न च सङ्गहिता आपत्तिद्वयभावतो। मिस्सेत्वा चेतापितत्ता हि एकमेव आपत्तीति चे? न, संयाचिकपदस्स निप्पयोजनभावप्पसङ्गतो, एवं सङ्घिकमहाजनिकपुग्गलिकानि मिस्सित्वा चेतापने एकापत्तिभावप्पसङ्गतो च।
Padabhājane pana ‘‘saṃyācikenāti sayaṃ yācitvā’’ti tasseva padassa adhippāyamattaṃ vuttaṃ. Sā hi padabhājanadhammatā. ‘‘Saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇata’’ntiādipadānaṃ bhājane pana sā pākaṭā. Aññathā saṃyācikapadena ko añño atirekattho saṅgahito siyā, so na dissatīti tadeva padaṃ nippayojanaṃ, idañca sikkhāpadaṃ purimena ninnānākaraṇaṃ siyā. Attano hi santakaṃ yathākāmaṃ karaṇīyanti. Ettha ca saṅghassa yācanāya vasena ekato hutvā yācanāya laddhaṃ saṃyācikanti veditabbaṃ. Aññathā ito parena saṃyācika-saddena idaṃ nibbisesaṃ āpajjatīti ‘‘puggalikena saṃyācikenā’’ti idañca sikkhāpadaṃ visuṃ na vattabbaṃ siyā idheva tena āpajjitabbāpattiyā saṅgahitattā, na ca saṅgahitā āpattidvayabhāvato. Missetvā cetāpitattā hi ekameva āpattīti ce? Na, saṃyācikapadassa nippayojanabhāvappasaṅgato, evaṃ saṅghikamahājanikapuggalikāni missitvā cetāpane ekāpattibhāvappasaṅgato ca.
सत्तमनिस्सग्गियपाचित्तियसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Sattamanissaggiyapācittiyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga / ७. सत्तमसिक्खापदं • 7. Sattamasikkhāpadaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / सत्तमनिस्सग्गियपाचित्तियसिक्खापदवण्णना • Sattamanissaggiyapācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ३. निस्सग्गियकण्डं (भिक्खुनीविभङ्गवण्णना) • 3. Nissaggiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā)
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / २. दुतियनिस्सग्गियादिपाचित्तियसिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyanissaggiyādipācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७. सत्तमनिस्सग्गियपाचित्तियसिक्खापदं • 7. Sattamanissaggiyapācittiyasikkhāpadaṃ