| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā |
७. सत्तमसिक्खापदवण्णना
7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā
८२२. सत्तमे – भुञ्जिस्सामीति पटिग्गण्हाति आपत्ति दुक्कटस्साति इदं पयोगदुक्कटं नाम, तस्मा न केवलं पटिग्गहणेयेव होति, पटिग्गण्हित्वा पन अरञ्ञतो आहरणेपि सुक्खापनेपि वद्दलिदिवसे भज्जनत्थाय उद्धनसज्जनेपि कपल्लसज्जनेपि दब्बिसज्जनेपि दारूनि आदाय अग्गिकरणेपि कपल्लम्हि धञ्ञपक्खिपनेपि दब्बिया सङ्घट्टनेसुपि कोट्टनत्थं उदुक्खलमुसलादिसज्जनेसुपि कोट्टनपप्फोटनधोवनादीसुपि याव मुखे ठपेत्वा अज्झोहरणत्थं दन्तेहि सङ्खादति, ताव सब्बपयोगेसु दुक्कटानि, अज्झोहरणकाले पन अज्झोहरणगणनाय पाचित्तियानि। एत्थ च विञ्ञत्ति चेव भोजनञ्च पमाणं। तस्मा सयं विञ्ञापेत्वा अञ्ञाय भज्जनकोट्टनपचनानि कारापेत्वा भुञ्जन्तियापि आपत्ति। अञ्ञाय विञ्ञापेत्वा सयं भज्जनादीनि कत्वा भुञ्जन्तियापि आपत्ति। महापच्चरियं पन वुत्तं – ‘‘इदं आमकधञ्ञं नाम मातरम्पि विञ्ञापेत्वा भुञ्जन्तिया पाचित्तियमेव, अविञ्ञत्तिया लद्धं सयं भज्जनादीनि कत्वा वा कारापेत्वा वा भुञ्जन्तिया दुक्कटं। अञ्ञाय विञ्ञत्तिया लद्धं सयं वा भज्जनादीनि कत्वा ताय वा कारापेत्वा अञ्ञाय वा कारापेत्वा भुञ्जन्तियापि दुक्कटमेवा’’ति। पुनपि वुत्तं ‘‘अञ्ञाय विञ्ञत्तिया लद्धं, सयं भज्जनादीनि कत्वा भुञ्जन्तिया पाचित्तियमेव। भज्जनादीनि कारापेत्वा भुञ्जन्तिया पन दुक्कट’’न्ति। तं पुब्बापरविरुद्धं होति, न हि भज्जनादीनं करणे वा कारापने वा विसेसो अत्थि। महाअट्ठकथायं पन ‘‘अञ्ञाय विञ्ञत्तं भुञ्जन्तिया दुक्कट’’न्ति अविसेसेन वुत्तं।
822. Sattame – bhuñjissāmīti paṭiggaṇhāti āpatti dukkaṭassāti idaṃ payogadukkaṭaṃ nāma, tasmā na kevalaṃ paṭiggahaṇeyeva hoti, paṭiggaṇhitvā pana araññato āharaṇepi sukkhāpanepi vaddalidivase bhajjanatthāya uddhanasajjanepi kapallasajjanepi dabbisajjanepi dārūni ādāya aggikaraṇepi kapallamhi dhaññapakkhipanepi dabbiyā saṅghaṭṭanesupi koṭṭanatthaṃ udukkhalamusalādisajjanesupi koṭṭanapapphoṭanadhovanādīsupi yāva mukhe ṭhapetvā ajjhoharaṇatthaṃ dantehi saṅkhādati, tāva sabbapayogesu dukkaṭāni, ajjhoharaṇakāle pana ajjhoharaṇagaṇanāya pācittiyāni. Ettha ca viññatti ceva bhojanañca pamāṇaṃ. Tasmā sayaṃ viññāpetvā aññāya bhajjanakoṭṭanapacanāni kārāpetvā bhuñjantiyāpi āpatti. Aññāya viññāpetvā sayaṃ bhajjanādīni katvā bhuñjantiyāpi āpatti. Mahāpaccariyaṃ pana vuttaṃ – ‘‘idaṃ āmakadhaññaṃ nāma mātarampi viññāpetvā bhuñjantiyā pācittiyameva, aviññattiyā laddhaṃ sayaṃ bhajjanādīni katvā vā kārāpetvā vā bhuñjantiyā dukkaṭaṃ. Aññāya viññattiyā laddhaṃ sayaṃ vā bhajjanādīni katvā tāya vā kārāpetvā aññāya vā kārāpetvā bhuñjantiyāpi dukkaṭamevā’’ti. Punapi vuttaṃ ‘‘aññāya viññattiyā laddhaṃ, sayaṃ bhajjanādīni katvā bhuñjantiyā pācittiyameva. Bhajjanādīni kārāpetvā bhuñjantiyā pana dukkaṭa’’nti. Taṃ pubbāparaviruddhaṃ hoti, na hi bhajjanādīnaṃ karaṇe vā kārāpane vā viseso atthi. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘aññāya viññattaṃ bhuñjantiyā dukkaṭa’’nti avisesena vuttaṃ.
८२३. आबाधपच्चयाति सेदकम्मादीनं अत्थाय धञ्ञविञ्ञत्तिया अनापत्ति। ‘‘अविञ्ञत्तिया लब्भमानं पन नवकम्मत्थाय सम्पटिच्छितुं वट्टती’’ति महापच्चरियं वुत्तं। अपरण्णं विञ्ञापेतीति ठपेत्वा सत्त धञ्ञानि मुग्गमासादिं वा लाबुकुम्भण्डादिं वा अञ्ञं यंकिञ्चि ञातकपवारितट्ठाने विञ्ञापेन्तिया अनापत्ति। आमकधञ्ञं पन ञातकपवारितट्ठाने न वट्टति। सेसं उत्तानमेव।
823.Ābādhapaccayāti sedakammādīnaṃ atthāya dhaññaviññattiyā anāpatti. ‘‘Aviññattiyā labbhamānaṃ pana navakammatthāya sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Aparaṇṇaṃ viññāpetīti ṭhapetvā satta dhaññāni muggamāsādiṃ vā lābukumbhaṇḍādiṃ vā aññaṃ yaṃkiñci ñātakapavāritaṭṭhāne viññāpentiyā anāpatti. Āmakadhaññaṃ pana ñātakapavāritaṭṭhāne na vaṭṭati. Sesaṃ uttānameva.
चतुसमुट्ठानं – कायतो कायवाचतो कायचित्ततो कायवाचाचित्ततो च समुट्ठाति, किरियं, नोसञ्ञाविमोक्खं, अचित्तकं, पण्णत्तिवज्जं, कायकम्मं, वचीकम्मं, तिचित्तं, तिवेदनन्ति।
Catusamuṭṭhānaṃ – kāyato kāyavācato kāyacittato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
सत्तमसिक्खापदं।
Sattamasikkhāpadaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga / ७. सत्तमसिक्खापदं • 7. Sattamasikkhāpadaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / १. लसुणवग्गवण्णना • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ७. सत्तमसिक्खापदवण्णना • 7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / १. पठमलसुणादिसिक्खापदवण्णना • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ७. सत्तमसिक्खापदं • 7. Sattamasikkhāpadaṃ
