Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ

    7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā

    ೮೨೦-೮೨೨. ‘‘ನಗರಂ ಅತಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ ಪಾಠೋ। ‘‘ನಗರದ್ವಾರೇ ಅತಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ ಕತ್ಥಚಿ, ತತ್ಥ ದ್ವಾರೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ತಂ ಪುಬ್ಬಾಪರವಿರುದ್ಧನ್ತಿ ‘‘ಪುನಪಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ವಾದಂ ಸನ್ಧಾಯ, ನ ತತೋ ಪುಬ್ಬೇ ತತ್ಥ ವುತ್ತಂ ವಾದಂ। ಏತ್ಥ ‘‘ಮಾತರಮ್ಪಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾತಿ ವಚನೇನ ವಿರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ, ತಂ ದುಲ್ಲಿಖಿತಂ, ನ ಹಿ ತೇನ ವಿರೋಧಂ ಸನ್ಧಾಯ ಇದಂ ವುತ್ತನ್ತಿ। ಕರಣೇ ಚೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಕಾರಾಪನೇಪಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನೇವ ಭವಿತಬ್ಬಂ। ಅಥ ಕಾರಾಪನೇ ದುಕ್ಕಟಂ, ಕರಣೇಪಿ ದುಕ್ಕಟೇನೇವ ಭವಿತಬ್ಬಂ। ನ ಹಿ ಕರಣೇ ವಾ ಕಾರಾಪನೇ ವಾ ವಿಸೇಸೋ ಅತ್ಥಿ ಆಪಜ್ಜನೇ ಸತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।

    820-822. ‘‘Nagaraṃ atiharantī’’ti pāṭho. ‘‘Nagaradvāre atiharantī’’ti katthaci, tattha dvārenāti attho. Ayameva vā pāṭho. Taṃ pubbāparaviruddhanti ‘‘punapi vutta’’nti vuttaṃ vādaṃ sandhāya, na tato pubbe tattha vuttaṃ vādaṃ. Ettha ‘‘mātarampi viññāpetvāti vacanena virujjhatī’’ti likhitaṃ, taṃ dullikhitaṃ, na hi tena virodhaṃ sandhāya idaṃ vuttanti. Karaṇe ce pācittiyaṃ, kārāpanepi pācittiyeneva bhavitabbaṃ. Atha kārāpane dukkaṭaṃ, karaṇepi dukkaṭeneva bhavitabbaṃ. Na hi karaṇe vā kārāpane vā viseso atthi āpajjane satīti adhippāyo.

    ೮೨೩. ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ನ ಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಅನಾಮಾಸತ್ತಾ ‘‘ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ಪನ ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇಪಿ ನ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅನುಗಣ್ಠಿಪದೇ ಪನ ‘‘ಕಪ್ಪಿಯೇನ ಲದ್ಧಂ ಧಞ್ಞಂ ಭಜ್ಜಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಅಪರಣ್ಣೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ’’ತಿ ಚ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾತಿ ವಚನತೋ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿಪಿ ಅನಾಮಾಸಾನೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ, ತೇನೇವ ಹೇಟ್ಠಾ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಸತ್ತ ಧಞ್ಞಾನಿಪಿ ಗಹಿತಾನಿ ಅನಾಮಾಸಾನೀ’’ತಿ ಚ ವುತ್ತಾನಿ। ಆಮಾಸಾನಿ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥೂನಿ ಚ ಯದಿ ಭವೇಯ್ಯುಂ, ಯಥಾ ಞಾತಕಪವಾರಿತೇ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಅಪರಣ್ಣಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತೀ’’ತಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತಂ, ಏವಂ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಞಾತಕಾನಂ ಪವಾರಿತಾನಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಉಮ್ಮತ್ತಿಕಾಯ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಾಯಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಯಸ್ಮಾ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುತ್ತಾ ಚ ಅನಾಮಾಸತ್ತಾ ಚ ಮಾತರಮ್ಪಿ ಸತ್ತವಿಧಂ ಧಞ್ಞಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ , ತಸ್ಮಾ ತದತ್ಥದೀಪನತ್ಥಂ ಸತ್ತವಿಧಂ ಧಞ್ಞಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಯಥಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಬಾಧಪಚ್ಚಯಾ ವಟ್ಟತಿ, ತಥಾ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾಪೀತಿ ಚ। ಯಥಾ ವಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಭಜ್ಜನಾದೀನಿ ಕಾರಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಏವಂ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸಾಪಿ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅಞ್ಞತರೋ ಬಾಲಭಿಕ್ಖು ಕಪ್ಪಿಯಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಏತದವೋಚ ‘ಆಮಕಧಞ್ಞಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಏತಂ ಧಞ್ಞಂ ಭಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕೋಟ್ಟೇತ್ವಾ ಪಚಿತ್ವಾ ಯಾಗುಖಜ್ಜಕಂ ಭತ್ತಞ್ಚ ದೇಥಾ’ತಿ, ಆಣಾಪಕಸ್ಸೇವ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸಙ್ಘವಾರಿಕಾನಂ ಧಞ್ಞಂ ಕೋಟ್ಟೇಥಾ’’ತಿ ಆರಾಮಿಕಾನಂ ವತ್ತುಞ್ಚ ನ ವಟ್ಟತಿ। ‘‘ದಿವಸಂ ಪರಿಬ್ಬಯಂ ಗಣ್ಹಥ, ತಣ್ಡುಲೇ ಸಮ್ಪಾದೇಥ, ತ್ವಂ ಏತ್ತಕೇ ಗಣ್ಹ, ತ್ವಂ ಏತ್ತಕೇ’’ತಿ ಏವಮಾದೀನಿ ಪನ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಚ। ಯಂ ಪನ ‘‘ಅವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಲಬ್ಭಮಾನಂ ಪನ ನವಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಮ್ಪಿ ಹೇಟ್ಠಾ ‘‘ಇಮಂ ತಳಾಕಂ ಖೇತ್ತಂ ವತ್ಥುಂ ವಿಹಾರಸ್ಸ ದೇಮಾ’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ನಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ಸುವುತ್ತಮೇವ। ‘‘ನವಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಧಞ್ಞಂ ದೇಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ಸಾಧೂ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಯಂ ಪನ ಹೇಟ್ಠಾ ‘‘ತತ್ಥ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಂ ಅತ್ತನೋ ವಾ ಸಙ್ಘಗಣಪುಗ್ಗಲಚೇತಿಯಾನಂ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಂ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛತೋ ದುಕ್ಕಟಮೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಮ್ಪಿ ಸುವುತ್ತಮೇವ। ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ಚೇತಿಯಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಯ ಧಞ್ಞಂ ದಾತುಕಾಮೋಮ್ಹಿ, ತುಮ್ಹೇ ಭನ್ತೇ ತದತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತುಂ ಅಕಪ್ಪಿಯತ್ತಾ। ‘‘ಇದಂ ಪನ ತಾದಿಸಂ ನ ಹೋತೀ’’ತಿ ಚ ವುತ್ತಂ। ಸಬ್ಬೋಪಾಯಂ ಉಪತಿಸ್ಸತ್ಥೇರವಾದೋ ಕಿರ। ಧಮ್ಮಸಿರಿತ್ಥೇರೋ ಪನೇವಮಾಹ ‘‘ಪುಬ್ಬೇಪಿ ನವಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ನ ವಾರಿತೋ, ಸಙ್ಘಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಸ್ಸೇವ ಅಕಪ್ಪಿಯ’’ನ್ತಿ।

    823.Sampaṭicchituṃ vaṭṭatīti appaṭikkhipitvā ‘‘sādhū’’ti vattuṃ vaṭṭatīti adhippāyo. Na hi paṭiggahetuṃ vaṭṭati. Anāmāsattā ‘‘āmakadhaññaṃ pana ñātakapavāritaṭṭhānepi na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Anugaṇṭhipade pana ‘‘kappiyena laddhaṃ dhaññaṃ bhajjitvā bhuñjantiyā dukkaṭaṃ. Aparaṇṇepi eseva nayo’’ti ca ‘‘anāpatti ābādhapaccayāti vacanato satta dhaññānipi anāmāsānīti siddhaṃ, teneva heṭṭhā aṭṭhakathāyaṃ dukkaṭavatthumhi satta dhaññānipi gahitāni anāmāsānī’’ti ca vuttāni. Āmāsāni kappiyavatthūni ca yadi bhaveyyuṃ, yathā ñātakapavārite sandhāya ‘‘aparaṇṇaṃ viññāpetī’’ti avisesena vuttaṃ, evaṃ ‘‘anāpatti ñātakānaṃ pavāritānaṃ aññassa atthāya viññāpeti, ummattikāya ādikammikāyā’’ti vattabbaṃ. Yasmā dukkaṭavatthuttā ca anāmāsattā ca mātarampi sattavidhaṃ dhaññaṃ viññāpetuṃ na vaṭṭati , tasmā tadatthadīpanatthaṃ sattavidhaṃ dhaññaṃ sandhāya ‘‘anāpatti ābādhapaccayā’’ti vuttaṃ, yathā bhikkhuniyā ābādhapaccayā vaṭṭati, tathā bhikkhussāpīti ca. Yathā vā pana bhikkhuniyā bhajjanādīni kārāpetuṃ na vaṭṭati, evaṃ bhikkhussāpi. Vuttampi cetaṃ andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘aññataro bālabhikkhu kappiyaṃ ajānanto etadavoca ‘āmakadhaññaṃ sampaṭicchituṃ bhikkhūnaṃ na vaṭṭati. Etaṃ dhaññaṃ bhajjitvā koṭṭetvā pacitvā yāgukhajjakaṃ bhattañca dethā’ti, āṇāpakasseva bhikkhussa āpatti, sabbesaṃ anāpattī’’ti. Tasmā ‘‘saṅghavārikānaṃ dhaññaṃ koṭṭethā’’ti ārāmikānaṃ vattuñca na vaṭṭati. ‘‘Divasaṃ paribbayaṃ gaṇhatha, taṇḍule sampādetha, tvaṃ ettake gaṇha, tvaṃ ettake’’ti evamādīni pana vattuṃ vaṭṭatīti ca. Yaṃ pana ‘‘aviññattiyā labbhamānaṃ pana navakammatthāya sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, tampi heṭṭhā ‘‘imaṃ taḷākaṃ khettaṃ vatthuṃ vihārassa demā’ti vutte ‘sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ nayaṃ sandhāya vuttattā suvuttameva. ‘‘Navakammatthāya dhaññaṃ demā’’ti vutte ‘‘sādhū’’ti vattabbaṃ. Yaṃ pana heṭṭhā ‘‘tattha nissaggiyavatthuṃ attano vā saṅghagaṇapuggalacetiyānaṃ vā atthāya sampaṭicchituṃ na vaṭṭati…pe… dukkaṭavatthuṃ sabbesampi atthāya sampaṭicchato dukkaṭamevā’’ti vuttaṃ, tampi suvuttameva. Kasmā? ‘‘Cetiyassa atthāya dhaññaṃ dātukāmomhi, tumhe bhante tadatthāya sampaṭicchathā’’ti vutte paṭiggahetuṃ akappiyattā. ‘‘Idaṃ pana tādisaṃ na hotī’’ti ca vuttaṃ. Sabbopāyaṃ upatissattheravādo kira. Dhammasiritthero panevamāha ‘‘pubbepi navakammatthāya paṭiggaho na vārito, saṅghassatthāya paṭiggahitampi paṭiggāhakasseva akappiya’’nti.

    ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Sattamasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗ • Bhikkhunīvibhaṅga / ೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 7. Sattamasikkhāpadaṃ

    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೧. ಲಸುಣವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧. ಪಠಮಲಸುಣಾದಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೭. ಸತ್ತಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 7. Sattamasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact