Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā

    7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා

    7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā

    820-822. ‘‘නගරං අතිහරන්‌තී’’ති පාඨො. ‘‘නගරද්‌වාරෙ අතිහරන්‌තී’’ති කත්‌ථචි, තත්‌ථ ද්‌වාරෙනාති අත්‌ථො. අයමෙව වා පාඨො. තං පුබ්‌බාපරවිරුද්‌ධන්‌ති ‘‘පුනපි වුත්‌ත’’න්‌ති වුත්‌තං වාදං සන්‌ධාය, න තතො පුබ්‌බෙ තත්‌ථ වුත්‌තං වාදං. එත්‌ථ ‘‘මාතරම්‌පි විඤ්‌ඤාපෙත්‌වාති වචනෙන විරුජ්‌ඣතී’’ති ලිඛිතං, තං දුල්‌ලිඛිතං, න හි තෙන විරොධං සන්‌ධාය ඉදං වුත්‌තන්‌ති. කරණෙ චෙ පාචිත්‌තියං, කාරාපනෙපි පාචිත්‌තියෙනෙව භවිතබ්‌බං. අථ කාරාපනෙ දුක්‌කටං, කරණෙපි දුක්‌කටෙනෙව භවිතබ්‌බං. න හි කරණෙ වා කාරාපනෙ වා විසෙසො අත්‌ථි ආපජ්‌ජනෙ සතීති අධිප්‌පායො.

    820-822. ‘‘Nagaraṃ atiharantī’’ti pāṭho. ‘‘Nagaradvāre atiharantī’’ti katthaci, tattha dvārenāti attho. Ayameva vā pāṭho. Taṃ pubbāparaviruddhanti ‘‘punapi vutta’’nti vuttaṃ vādaṃ sandhāya, na tato pubbe tattha vuttaṃ vādaṃ. Ettha ‘‘mātarampi viññāpetvāti vacanena virujjhatī’’ti likhitaṃ, taṃ dullikhitaṃ, na hi tena virodhaṃ sandhāya idaṃ vuttanti. Karaṇe ce pācittiyaṃ, kārāpanepi pācittiyeneva bhavitabbaṃ. Atha kārāpane dukkaṭaṃ, karaṇepi dukkaṭeneva bhavitabbaṃ. Na hi karaṇe vā kārāpane vā viseso atthi āpajjane satīti adhippāyo.

    823. සම්‌පටිච්‌ඡිතුං වට්‌ටතීති අප්‌පටික්‌ඛිපිත්‌වා ‘‘සාධූ’’ති වත්‌තුං වට්‌ටතීති අධිප්‌පායො. න හි පටිග්‌ගහෙතුං වට්‌ටති. අනාමාසත්‌තා ‘‘ආමකධඤ්‌ඤං පන ඤාතකපවාරිතට්‌ඨානෙපි න වට්‌ටතී’’ති වුත්‌තං. අනුගණ්‌ඨිපදෙ පන ‘‘කප්‌පියෙන ලද්‌ධං ධඤ්‌ඤං භජ්‌ජිත්‌වා භුඤ්‌ජන්‌තියා දුක්‌කටං. අපරණ්‌ණෙපි එසෙව නයො’’ති ච ‘‘අනාපත්‌ති ආබාධපච්‌චයාති වචනතො සත්‌ත ධඤ්‌ඤානිපි අනාමාසානීති සිද්‌ධං, තෙනෙව හෙට්‌ඨා අට්‌ඨකථායං දුක්‌කටවත්‌ථුම්‌හි සත්‌ත ධඤ්‌ඤානිපි ගහිතානි අනාමාසානී’’ති ච වුත්‌තානි. ආමාසානි කප්‌පියවත්‌ථූනි ච යදි භවෙය්‍යුං, යථා ඤාතකපවාරිතෙ සන්‌ධාය ‘‘අපරණ්‌ණං විඤ්‌ඤාපෙතී’’ති අවිසෙසෙන වුත්‌තං, එවං ‘‘අනාපත්‌ති ඤාතකානං පවාරිතානං අඤ්‌ඤස්‌ස අත්‌ථාය විඤ්‌ඤාපෙති, උම්‌මත්‌තිකාය ආදිකම්‌මිකායා’’ති වත්‌තබ්‌බං. යස්‌මා දුක්‌කටවත්‌ථුත්‌තා ච අනාමාසත්‌තා ච මාතරම්‌පි සත්‌තවිධං ධඤ්‌ඤං විඤ්‌ඤාපෙතුං න වට්‌ටති , තස්‌මා තදත්‌ථදීපනත්‌ථං සත්‌තවිධං ධඤ්‌ඤං සන්‌ධාය ‘‘අනාපත්‌ති ආබාධපච්‌චයා’’ති වුත්‌තං, යථා භික්‌ඛුනියා ආබාධපච්‌චයා වට්‌ටති, තථා භික්‌ඛුස්‌සාපීති ච. යථා වා පන භික්‌ඛුනියා භජ්‌ජනාදීනි කාරාපෙතුං න වට්‌ටති, එවං භික්‌ඛුස්‌සාපි. වුත්‌තම්‌පි චෙතං අන්‌ධකට්‌ඨකථායං ‘‘අඤ්‌ඤතරො බාලභික්‌ඛු කප්‌පියං අජානන්‌තො එතදවොච ‘ආමකධඤ්‌ඤං සම්‌පටිච්‌ඡිතුං භික්‌ඛූනං න වට්‌ටති. එතං ධඤ්‌ඤං භජ්‌ජිත්‌වා කොට්‌ටෙත්‌වා පචිත්‌වා යාගුඛජ්‌ජකං භත්‌තඤ්‌ච දෙථා’ති, ආණාපකස්‌සෙව භික්‌ඛුස්‌ස ආපත්‌ති, සබ්‌බෙසං අනාපත්‌තී’’ති. තස්‌මා ‘‘සඞ්‌ඝවාරිකානං ධඤ්‌ඤං කොට්‌ටෙථා’’ති ආරාමිකානං වත්‌තුඤ්‌ච න වට්‌ටති. ‘‘දිවසං පරිබ්‌බයං ගණ්‌හථ, තණ්‌ඩුලෙ සම්‌පාදෙථ, ත්‌වං එත්‌තකෙ ගණ්‌හ, ත්‌වං එත්‌තකෙ’’ති එවමාදීනි පන වත්‌තුං වට්‌ටතීති ච. යං පන ‘‘අවිඤ්‌ඤත්‌තියා ලබ්‌භමානං පන නවකම්‌මත්‌ථාය සම්‌පටිච්‌ඡිතුං වට්‌ටතී’’ති වුත්‌තං, තම්‌පි හෙට්‌ඨා ‘‘ඉමං තළාකං ඛෙත්‌තං වත්‌ථුං විහාරස්‌ස දෙමා’ති වුත්‌තෙ ‘සම්‌පටිච්‌ඡිතුං වට්‌ටතී’’ති වුත්‌තං නයං සන්‌ධාය වුත්‌තත්‌තා සුවුත්‌තමෙව. ‘‘නවකම්‌මත්‌ථාය ධඤ්‌ඤං දෙමා’’ති වුත්‌තෙ ‘‘සාධූ’’ති වත්‌තබ්‌බං. යං පන හෙට්‌ඨා ‘‘තත්‌ථ නිස්‌සග්‌ගියවත්‌ථුං අත්‌තනො වා සඞ්‌ඝගණපුග්‌ගලචෙතියානං වා අත්‌ථාය සම්‌පටිච්‌ඡිතුං න වට්‌ටති…පෙ.… දුක්‌කටවත්‌ථුං සබ්‌බෙසම්‌පි අත්‌ථාය සම්‌පටිච්‌ඡතො දුක්‌කටමෙවා’’ති වුත්‌තං, තම්‌පි සුවුත්‌තමෙව. කස්‌මා? ‘‘චෙතියස්‌ස අත්‌ථාය ධඤ්‌ඤං දාතුකාමොම්‌හි, තුම්‌හෙ භන්‌තෙ තදත්‌ථාය සම්‌පටිච්‌ඡථා’’ති වුත්‌තෙ පටිග්‌ගහෙතුං අකප්‌පියත්‌තා. ‘‘ඉදං පන තාදිසං න හොතී’’ති ච වුත්‌තං. සබ්‌බොපායං උපතිස්‌සත්‌ථෙරවාදො කිර. ධම්‌මසිරිත්‌ථෙරො පනෙවමාහ ‘‘පුබ්‌බෙපි නවකම්‌මත්‌ථාය පටිග්‌ගහො න වාරිතො, සඞ්‌ඝස්‌සත්‌ථාය පටිග්‌ගහිතම්‌පි පටිග්‌ගාහකස්‌සෙව අකප්‌පිය’’න්‌ති.

    823.Sampaṭicchituṃ vaṭṭatīti appaṭikkhipitvā ‘‘sādhū’’ti vattuṃ vaṭṭatīti adhippāyo. Na hi paṭiggahetuṃ vaṭṭati. Anāmāsattā ‘‘āmakadhaññaṃ pana ñātakapavāritaṭṭhānepi na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Anugaṇṭhipade pana ‘‘kappiyena laddhaṃ dhaññaṃ bhajjitvā bhuñjantiyā dukkaṭaṃ. Aparaṇṇepi eseva nayo’’ti ca ‘‘anāpatti ābādhapaccayāti vacanato satta dhaññānipi anāmāsānīti siddhaṃ, teneva heṭṭhā aṭṭhakathāyaṃ dukkaṭavatthumhi satta dhaññānipi gahitāni anāmāsānī’’ti ca vuttāni. Āmāsāni kappiyavatthūni ca yadi bhaveyyuṃ, yathā ñātakapavārite sandhāya ‘‘aparaṇṇaṃ viññāpetī’’ti avisesena vuttaṃ, evaṃ ‘‘anāpatti ñātakānaṃ pavāritānaṃ aññassa atthāya viññāpeti, ummattikāya ādikammikāyā’’ti vattabbaṃ. Yasmā dukkaṭavatthuttā ca anāmāsattā ca mātarampi sattavidhaṃ dhaññaṃ viññāpetuṃ na vaṭṭati , tasmā tadatthadīpanatthaṃ sattavidhaṃ dhaññaṃ sandhāya ‘‘anāpatti ābādhapaccayā’’ti vuttaṃ, yathā bhikkhuniyā ābādhapaccayā vaṭṭati, tathā bhikkhussāpīti ca. Yathā vā pana bhikkhuniyā bhajjanādīni kārāpetuṃ na vaṭṭati, evaṃ bhikkhussāpi. Vuttampi cetaṃ andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘aññataro bālabhikkhu kappiyaṃ ajānanto etadavoca ‘āmakadhaññaṃ sampaṭicchituṃ bhikkhūnaṃ na vaṭṭati. Etaṃ dhaññaṃ bhajjitvā koṭṭetvā pacitvā yāgukhajjakaṃ bhattañca dethā’ti, āṇāpakasseva bhikkhussa āpatti, sabbesaṃ anāpattī’’ti. Tasmā ‘‘saṅghavārikānaṃ dhaññaṃ koṭṭethā’’ti ārāmikānaṃ vattuñca na vaṭṭati. ‘‘Divasaṃ paribbayaṃ gaṇhatha, taṇḍule sampādetha, tvaṃ ettake gaṇha, tvaṃ ettake’’ti evamādīni pana vattuṃ vaṭṭatīti ca. Yaṃ pana ‘‘aviññattiyā labbhamānaṃ pana navakammatthāya sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, tampi heṭṭhā ‘‘imaṃ taḷākaṃ khettaṃ vatthuṃ vihārassa demā’ti vutte ‘sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ nayaṃ sandhāya vuttattā suvuttameva. ‘‘Navakammatthāya dhaññaṃ demā’’ti vutte ‘‘sādhū’’ti vattabbaṃ. Yaṃ pana heṭṭhā ‘‘tattha nissaggiyavatthuṃ attano vā saṅghagaṇapuggalacetiyānaṃ vā atthāya sampaṭicchituṃ na vaṭṭati…pe… dukkaṭavatthuṃ sabbesampi atthāya sampaṭicchato dukkaṭamevā’’ti vuttaṃ, tampi suvuttameva. Kasmā? ‘‘Cetiyassa atthāya dhaññaṃ dātukāmomhi, tumhe bhante tadatthāya sampaṭicchathā’’ti vutte paṭiggahetuṃ akappiyattā. ‘‘Idaṃ pana tādisaṃ na hotī’’ti ca vuttaṃ. Sabbopāyaṃ upatissattheravādo kira. Dhammasiritthero panevamāha ‘‘pubbepi navakammatthāya paṭiggaho na vārito, saṅghassatthāya paṭiggahitampi paṭiggāhakasseva akappiya’’nti.

    සත්‌තමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Sattamasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ග • Bhikkhunīvibhaṅga / 7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදං • 7. Sattamasikkhāpadaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / 7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 1. ලසුණවග්‌ගවණ්‌ණනා • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 1. පඨමලසුණාදිසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදං • 7. Sattamasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact