| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ปฐมคาถาสงฺคณิกํ
Paṭhamagāthāsaṅgaṇikaṃ
สตฺตนคเรสุ ปญฺญตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา
Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
๓๓๕. อฑฺฒุฑฺฒสตานีติ ตีณิ สตานิ ปญฺญาสญฺจ สิกฺขาปทานิฯ วิคฺคหนฺติ มนุสฺสวิคฺคหํฯ อติเรกนฺติ ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํฯ กาฬกนฺติ ‘‘สุทฺธกาฬกาน’’นฺติ วุตฺตกาฬกํฯ ภูตนฺติ ภูตาโรจนํฯ ปรมฺปรภตฺตนฺติ ปรมฺปรโภชนํฯ ภิกฺขุนีสุ จ อโกฺกโสติ ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุํ อโกฺกเสยฺย วา ปริภาเสยฺย วา’’ติ (ปาจิ. ๑๐๒๙) วุตฺตสิกฺขาปทํฯ อนฺตรวาสกนฺติ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรปฎิคฺคณฺหนํฯ รูปิยนฺติ รูปิยสํโวหารํฯ สุตฺตนฺติ ‘‘สามํ สุตฺตํ วิญฺญาเปตฺวา ตนฺตวาเยหี’’ติ (ปารา. ๖๓๗) วุตฺตสิกฺขาปทํฯ อุชฺฌาปนเกติ อุชฺฌาปนเก ขิยฺยนเก ปาจิตฺติยํฯ ปาจิตปิณฺฑนฺติ ภิกฺขุนีปริปาจิตํฯ จีวรํ ทตฺวาติ ‘‘สมเคฺคน สเงฺฆน จีวรํ ทตฺวา’’ติ (ปาจิ. ๔๘๕) วุตฺตสิกฺขาปทํฯ โวสาสนฺตีติ ‘‘ภิกฺขู ปเนว กุเลสุ นิมนฺติตา ภุญฺชนฺติ, ตตฺร เจสา ภิกฺขุนี’’ติ (ปาจิ. ๕๕๘) วุตฺตปาฎิเทสนียํฯ คิรคฺคนฺติ ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี นจฺจํ วา คีตํ วา’’ติ (ปาจิ. ๘๓๔) วุตฺตสิกฺขาปทํฯ จริยาติ ‘‘อโนฺตวสฺสํ จาริกํ จเรยฺยา’’ติ (ปาจิ. ๙๗๐) จ, ‘‘วสฺสํวุตฺถา จาริกํ น ปกฺกเมยฺยา’’ติ (ปาจิ. ๙๗๔) จ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยํฯ ฉนฺททาเนนาติ ปาริวาสิเกน ฉนฺททาเนนฯ
335.Aḍḍhuḍḍhasatānīti tīṇi satāni paññāsañca sikkhāpadāni. Viggahanti manussaviggahaṃ. Atirekanti dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ. Kāḷakanti ‘‘suddhakāḷakāna’’nti vuttakāḷakaṃ. Bhūtanti bhūtārocanaṃ. Paramparabhattanti paramparabhojanaṃ. Bhikkhunīsu ca akkosoti ‘‘yā pana bhikkhunī bhikkhuṃ akkoseyya vā paribhāseyya vā’’ti (pāci. 1029) vuttasikkhāpadaṃ. Antaravāsakanti aññātikāya bhikkhuniyā cīvarapaṭiggaṇhanaṃ. Rūpiyanti rūpiyasaṃvohāraṃ. Suttanti ‘‘sāmaṃ suttaṃ viññāpetvā tantavāyehī’’ti (pārā. 637) vuttasikkhāpadaṃ. Ujjhāpanaketi ujjhāpanake khiyyanake pācittiyaṃ. Pācitapiṇḍanti bhikkhunīparipācitaṃ. Cīvaraṃ datvāti ‘‘samaggena saṅghena cīvaraṃ datvā’’ti (pāci. 485) vuttasikkhāpadaṃ. Vosāsantīti ‘‘bhikkhū paneva kulesu nimantitā bhuñjanti, tatra cesā bhikkhunī’’ti (pāci. 558) vuttapāṭidesanīyaṃ. Giragganti ‘‘yā pana bhikkhunī naccaṃ vā gītaṃ vā’’ti (pāci. 834) vuttasikkhāpadaṃ. Cariyāti ‘‘antovassaṃ cārikaṃ careyyā’’ti (pāci. 970) ca, ‘‘vassaṃvutthā cārikaṃ na pakkameyyā’’ti (pāci. 974) ca vuttasikkhāpadadvayaṃ. Chandadānenāti pārivāsikena chandadānena.
ปาราชิกานิ จตฺตารีติ ภิกฺขุนีนํ จตฺตาริ ปาราชิกานิฯ กุฎีติ กุฎิการสิกฺขาปทํฯ โกสิยนฺติ โกสิยมิสฺสกสิกฺขาปทํฯ เสยฺยาติ อนุปสมฺปเนฺนน สหเสยฺยสิกฺขาปทํฯ ขณเนติ ปถวีขณนํฯ คจฺฉ เทวเตติ ภูตคามสิกฺขาปทํฯ สิญฺจนฺติ สปฺปาณกอุทกสิญฺจนํฯ มหาวิหาโรติ มหลฺลกวิหาโรฯ อญฺญนฺติ อญฺญวาทกํฯ ทฺวารนฺติ ยาว ทฺวารโกสาฯ สหธโมฺมติ สหธมฺมิกํ วุจฺจมาโนฯ ปโยปานนฺติ สุรุสุรุการกํฯ เอฬกโลมานีติ เอฬกโลมโธวาปนํฯ ปโตฺตติ อูนปญฺจพนฺธนปโตฺตฯ โอวาโทติ ภิกฺขุนุปสฺสยํ อุปสงฺกมิตฺวา โอวาโทฯ เภสชฺชนฺติ ตทุตฺตริเภสชฺชวิญฺญาปนํฯ สูจีติ อฎฺฐิมยาทิสูจิฆรํฯ อารญฺญิโกติ ‘‘ยานิ โข ปน ตานิ อารญฺญกานิ เสนาสนานี’’ติอาทินา (ปาจิ. ๕๗๐) วุตฺตปาฎิเทสนียํ ฯ โอวาโทติ ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี โอวาทาย วา สํวาสาย วา น คเจฺฉยฺยา’’ติ (ปาจิ. ๑๐๕๕) วุตฺตสิกฺขาปทํฯ
Pārājikāni cattārīti bhikkhunīnaṃ cattāri pārājikāni. Kuṭīti kuṭikārasikkhāpadaṃ. Kosiyanti kosiyamissakasikkhāpadaṃ. Seyyāti anupasampannena sahaseyyasikkhāpadaṃ. Khaṇaneti pathavīkhaṇanaṃ. Gaccha devateti bhūtagāmasikkhāpadaṃ. Siñcanti sappāṇakaudakasiñcanaṃ. Mahāvihāroti mahallakavihāro. Aññanti aññavādakaṃ. Dvāranti yāva dvārakosā. Sahadhammoti sahadhammikaṃ vuccamāno. Payopānanti surusurukārakaṃ. Eḷakalomānīti eḷakalomadhovāpanaṃ. Pattoti ūnapañcabandhanapatto. Ovādoti bhikkhunupassayaṃ upasaṅkamitvā ovādo. Bhesajjanti taduttaribhesajjaviññāpanaṃ. Sūcīti aṭṭhimayādisūcigharaṃ. Āraññikoti ‘‘yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanānī’’tiādinā (pāci. 570) vuttapāṭidesanīyaṃ . Ovādoti ‘‘yā pana bhikkhunī ovādāya vā saṃvāsāya vā na gaccheyyā’’ti (pāci. 1055) vuttasikkhāpadaṃ.
ปาราชิกานิ จตฺตารีติอาทินา ฉสุ นคเรสุ ปญฺญตฺตํ เอกโต สมฺปิณฺฑิตฺวา สาวตฺถิยา ปญฺญตฺตํ วิสุํ คเณตฺวา สพฺพาเนว สิกฺขาปทานิ ทฺวีหิ ราสีหิ สงฺคณฺหาติฯ
Pārājikāni cattārītiādinā chasu nagaresu paññattaṃ ekato sampiṇḍitvā sāvatthiyā paññattaṃ visuṃ gaṇetvā sabbāneva sikkhāpadāni dvīhi rāsīhi saṅgaṇhāti.
สตฺตนคเรสุ ปญฺญตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๑. สตฺตนคเรสุ ปญฺญตฺตสิกฺขาปทํ • 1. Sattanagaresu paññattasikkhāpadaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / สตฺตนคเรสุ ปญฺญตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / สตฺตนคเรสุ ปญฺญตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / สตฺตนคเรสุ ปญฺญตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / สตฺตนคเรสุ ปญฺญตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā
