សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទវណ្ណនា

Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā

៣៣៥. ឯកំសន្តិ ឯត្ថ ភុម្មត្ថេ ឧបយោគវចនន្តិ អាហ ‘‘ឯកស្មិំ អំសេ’’តិ។ ទសនខសមោធានសមុជ្ជលន្តិ ទសន្នំ នខានំ សមូហេន សុដ្ឋុ ឧជ្ជលំ។ ឯត្ថ ‘‘សមុជ្ជល’’ន្តិ ឥមិនា អញ្ជលិន្តិ បទស្ស អាទរេន, អភិមុខំ វា ជលតិ ទិព្ពតីតិ អញ្ជលីតិ អត្ថំ ទស្សេតិ។ អាសីសមានរូបោវាតិ ឯត្ថ អាសីសមានរូបោ ឯវាតិ អត្ថំ បដិក្ខិបន្តោ អាហ ‘‘បច្ចាសីសមានរូបោ វិយា’’តិ។ ឯត្ថ ‘‘វិយា’’តិ ឥមិនា ‘‘អាសីសមានោ ឥវា’’តិ បទវិភាគំ កត្វា ឥវសទ្ទោ ឧបមត្ថជោតកោតិ ទស្សេតិ។ កិស្សាតិ ឯត្ថ ករណត្ថេ ឆដ្ឋីវិភត្តិ ហោតីតិ អាហ ‘‘កេន ការណេនា’’តិ។ ឥធាតិ មម និសិន្នដ្ឋានំ។ ‘‘អាគតោ’’តិ ឥមិនា ឥធមាគតោតិ ឯត្ថ មការោ បទសន្ធិករមត្តោតិ ទស្សេតិ។ អស្សាតិ ឧបាលិស្ស វិស្សជ្ជេសីតិ សម្ពន្ធោ។ សព្ពត្ថាតិ សព្ពេសុ បញ្ហេសុ។ ឥតីតិ ឯវំ។

335.Ekaṃsanti ettha bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘ekasmiṃ aṃse’’ti. Dasanakhasamodhānasamujjalanti dasannaṃ nakhānaṃ samūhena suṭṭhu ujjalaṃ. Ettha ‘‘samujjala’’nti iminā añjalinti padassa ādarena, abhimukhaṃ vā jalati dibbatīti añjalīti atthaṃ dasseti. Āsīsamānarūpovāti ettha āsīsamānarūpo evāti atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘paccāsīsamānarūpo viyā’’ti. Ettha ‘‘viyā’’ti iminā ‘‘āsīsamāno ivā’’ti padavibhāgaṃ katvā ivasaddo upamatthajotakoti dasseti. Kissāti ettha karaṇatthe chaṭṭhīvibhatti hotīti āha ‘‘kena kāraṇenā’’ti. Idhāti mama nisinnaṭṭhānaṃ. ‘‘Āgato’’ti iminā idhamāgatoti ettha makāro padasandhikaramattoti dasseti. Assāti upālissa vissajjesīti sambandho. Sabbatthāti sabbesu pañhesu. Itīti evaṃ.

តត្ថាតិ វិស្សជ្ជនេ។ ភទ្ទកោ តេ ឧម្មង្គោតិ ឯត្ថ ឧម្មង្គសទ្ទោ បញ្ហវាចកោតិ អាហ ‘‘ភទ្ទកា តេ បញ្ហា’’តិ។ តត្ថ តេតិ តវ។ កស្មា បញ្ហា ‘‘ឧម្មង្គោ’’តិ វុច្ចតីតិ អាហ ‘‘បញ្ចា ហី’’តិអាទិ។ ហិ យស្មា ឧម្មង្គោតិ វុច្ចតិ, តស្មា បញ្ហា ឧម្មង្គោ នាមាតិ យោជនា។ ‘‘ឧម្មុជ្ជិត្វា ឋិតត្តា’’តិ ឥមិនា ឧម្មុជ្ជតីតិ ឧម្មង្គោតិ វចនត្ថំ ទស្សេតិ។ មុជធាតុ ឧការស្ស អការោ, អវិជ្ជន្ធការសង្ខាតា ឧទកតោ ឧម្មុជ្ជតីតិ អត្ថោ។ ‘‘តគ្ឃា’’តិ និបាតស្ស តស្មា ការណាតិ អត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘យស្មា’’តិអាទិ។ ‘‘សម្បដិច្ឆនត្ថេ’’តិ ឥមិនា តគ្ឃសទ្ទោ សាធុអត្ថោតិ ទស្សេតិ, តគ្ឃ សាធូតិ អត្ថោ។ តីណិយេវាតិ ‘‘សមាទហិត្វា វិសិព្ពេន្តី’’តិ ឯកំ, ‘‘សាមិសេនា’’តិ ឯកំ, ‘‘សសិត្ថក’’ន្តិ ឯកន្តិ ឥមានិ តីណិយេវ។

Tatthāti vissajjane. Bhaddako te ummaṅgoti ettha ummaṅgasaddo pañhavācakoti āha ‘‘bhaddakā te pañhā’’ti. Tattha teti tava. Kasmā pañhā ‘‘ummaṅgo’’ti vuccatīti āha ‘‘pañcā hī’’tiādi. Hi yasmā ummaṅgoti vuccati, tasmā pañhā ummaṅgo nāmāti yojanā. ‘‘Ummujjitvā ṭhitattā’’ti iminā ummujjatīti ummaṅgoti vacanatthaṃ dasseti. Mujadhātu ukārassa akāro, avijjandhakārasaṅkhātā udakato ummujjatīti attho. ‘‘Tagghā’’ti nipātassa tasmā kāraṇāti atthaṃ dassento āha ‘‘yasmā’’tiādi. ‘‘Sampaṭicchanatthe’’ti iminā tagghasaddo sādhuatthoti dasseti, taggha sādhūti attho. Tīṇiyevāti ‘‘samādahitvā visibbentī’’ti ekaṃ, ‘‘sāmisenā’’ti ekaṃ, ‘‘sasitthaka’’nti ekanti imāni tīṇiyeva.

Next: ចតុវិបត្តិវណ្ណនា • Catuvipattivaṇṇanā

Related texts:

តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ១. សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទំ • 1. Sattanagaresu paññattasikkhāpadaṃ

អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទវណ្ណនា • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā

ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទវណ្ណនា • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā

ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទវណ្ណនា • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā

ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / សត្តនគរេសុ បញ្ញត្តសិក្ខាបទវណ្ណនា • Sattanagaresu paññattasikkhāpadavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact