| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
සත්‌තසමථනිදානවණ්‌ණනා
Sattasamathanidānavaṇṇanā
352. අස්‌සාති සම්‌මුඛාවිනයස්‌ස. තත්‌ථාති ‘‘නිදානනිදානො’’ති පාඨෙ. ඉදන්‌ති සම්‌මුඛාචතුක්‌කං. ලද්‌ධුපවාදොති ලද්‌ධො පරෙසං උපවාදො යෙනාති ලද්‌ධුපවාදො, ඛීණාසවො. යස්‌ස චාති යස්‌ස ච සන්‌තිකෙති සම්‌බන්‌ධො. උභින්‌නන්‌ති දෙසකපටිග්‌ගාහකානං ද්‌වින්‌නං.
352.Assāti sammukhāvinayassa. Tatthāti ‘‘nidānanidāno’’ti pāṭhe. Idanti sammukhācatukkaṃ. Laddhupavādoti laddho paresaṃ upavādo yenāti laddhupavādo, khīṇāsavo. Yassa cāti yassa ca santiketi sambandho. Ubhinnanti desakapaṭiggāhakānaṃ dvinnaṃ.
353. නනු පුච්‌ඡායං ‘‘සත්‌තන්‌නං සමථාන’’න්‌ති වුත්‌තං, කස්‌මා පන විස්‌සජ්‌ජනායං සම්‌මුඛාවිනයස්‌ස සමුට්‌ඨානං න වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘කිඤ්‌චාපී’’තිආදි. තත්‌ථ කිඤ්‌චාපි වුත්‌තන්‌ති යොජනා. එත්‌ථ කිඤ්‌චාපිසද්‌දො සම්‌භාවනත්‌ථො, පනසද්‌දො ගරහත්‌ථො. තථා වුත්‌තම්‌පීති යොජනා. කම්‌මසඞ්‌ගහාභාවෙනාති කම්‌මෙ සඞ්‌ගහස්‌ස අභාවෙන. තත්‌ථාති තස්‌මිං ‘‘කම්‌මස්‌ස කිරියා’’තිආදිපාඨෙ. කම්‌මං කරීයති ඉමායාති කිරියා, ඤත්‌ති. තෙන වුත්‌තං ‘‘කම්‌මස්‌ස කිරියාති ඤත්‌ති වෙදිතබ්‌බා’’ති. කරියතෙ ඨපියතෙ කරණං. සයං උපගමියතෙ උපගමනං. අජ්‌ඣෙසනෙන පරං උපගමාපියතෙ අජ්‌ඣුපගමනං. අධිවාසියතෙ අධිවාසනා. අප්‌පටික්‌කොසියතෙ අපටික්‌කොසනා. ඉති ඉමමත්‌ථං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘කරණන්‌ති තස්‌සායෙවා’’තිආදි. එතන්‌ති කම්‌මං. මෙති මය්‌හං. ඛමුධාතුපයොගෙ සම්‌පදානත්‌ථෙ සම්‌පදානවචනං. අථ වා මෙති මයා. කත්‌වත්‌ථෙ කරණවචනං, සාමිවචනං වා. ඛමතීති කත්‌තුරූපසදිසං කම්‌මරූපං. රූපඤ්‌හි කත්‌තුරූපසදිසං කම්‌මරූපං ‘‘ඛමති සඞ්‌ඝස්‌සා’’තිආදීසු (මහාව. 127) විය. කම්‌මරූපසදිසං කත්‌තුරූපං ‘‘උපාසකො සීලං සමාදියතී’’තිආදීසු (පට්‌ඨා. 1.1.423) විය. එත්‌ථ කම්‌මත්‌ථෙ පවත්‌තො යපච්‌චයො ලොපොති දට්‌ඨබ්‌බං.
353. Nanu pucchāyaṃ ‘‘sattannaṃ samathāna’’nti vuttaṃ, kasmā pana vissajjanāyaṃ sammukhāvinayassa samuṭṭhānaṃ na vuttanti āha ‘‘kiñcāpī’’tiādi. Tattha kiñcāpi vuttanti yojanā. Ettha kiñcāpisaddo sambhāvanattho, panasaddo garahattho. Tathā vuttampīti yojanā. Kammasaṅgahābhāvenāti kamme saṅgahassa abhāvena. Tatthāti tasmiṃ ‘‘kammassa kiriyā’’tiādipāṭhe. Kammaṃ karīyati imāyāti kiriyā, ñatti. Tena vuttaṃ ‘‘kammassa kiriyāti ñatti veditabbā’’ti. Kariyate ṭhapiyate karaṇaṃ. Sayaṃ upagamiyate upagamanaṃ. Ajjhesanena paraṃ upagamāpiyate ajjhupagamanaṃ. Adhivāsiyate adhivāsanā. Appaṭikkosiyate apaṭikkosanā. Iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘karaṇanti tassāyevā’’tiādi. Etanti kammaṃ. Meti mayhaṃ. Khamudhātupayoge sampadānatthe sampadānavacanaṃ. Atha vā meti mayā. Katvatthe karaṇavacanaṃ, sāmivacanaṃ vā. Khamatīti katturūpasadisaṃ kammarūpaṃ. Rūpañhi katturūpasadisaṃ kammarūpaṃ ‘‘khamati saṅghassā’’tiādīsu (mahāva. 127) viya. Kammarūpasadisaṃ katturūpaṃ ‘‘upāsako sīlaṃ samādiyatī’’tiādīsu (paṭṭhā. 1.1.423) viya. Ettha kammatthe pavatto yapaccayo lopoti daṭṭhabbaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / 9. සත්‌තසමථනිදානං • 9. Sattasamathanidānaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / සත්‌තසමථනිදානවණ්‌ණනා • Sattasamathanidānavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අධිකරණභෙදවණ්‌ණනා • Adhikaraṇabhedavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අධිකරණනිදානාදිවණ්‌ණනා • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
