| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၂. သတ္တသူရိယသုတ္တံ
2. Sattasūriyasuttaṃ
၆၆. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ အမ္ဗပာလိဝနေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
66. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati ambapālivane. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘အနိစ္စာ , ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; အဓုဝာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; အနသ္သာသိကာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ ယာဝဉ္စိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အလမေဝ သဗ္ဗသင္ခာရေသု နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ အလံ ဝိရဇ္ဇိတုံ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Aniccā , bhikkhave, saṅkhārā; adhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ alaṃ virajjituṃ alaṃ vimuccituṃ.
‘‘သိနေရု, ဘိက္ခဝေ, ပဗ္ဗတရာဇာ စတုရာသီတိယောဇနသဟသ္သာနိ အာယာမေန, စတုရာသီတိယောဇနသဟသ္သာနိ ဝိတ္ထာရေန, စတုရာသီတိယောဇနသဟသ္သာနိ မဟာသမုဒ္ဒေ အဇ္ဈောဂာဠ္ဟော, စတုရာသီတိယောဇနသဟသ္သာနိ မဟာသမုဒ္ဒာ အစ္စုဂ္ဂတော။ ဟောတိ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန ဗဟူနိ ဝသ္သာနိ ဗဟူနိ ဝသ္သသတာနိ ဗဟူနိ ဝသ္သသဟသ္သာနိ ဗဟူနိ ဝသ္သသတသဟသ္သာနိ ဒေဝော န ဝသ္သတိ။ ဒေဝေ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, အဝသ္သန္တေ ယေ ကေစိမေ ဗီဇဂာမဘူတဂာမာ ဩသဓိတိဏဝနပ္ပတယော တေ ဥသ္သုသ္သန္တိ ဝိသုသ္သန္တိ, န ဘဝန္တိ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အဓုဝာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Sineru, bhikkhave, pabbatarājā caturāsītiyojanasahassāni āyāmena, caturāsītiyojanasahassāni vitthārena, caturāsītiyojanasahassāni mahāsamudde ajjhogāḷho, caturāsītiyojanasahassāni mahāsamuddā accuggato. Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena bahūni vassāni bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni bahūni vassasatasahassāni devo na vassati. Deve kho pana, bhikkhave, avassante ye kecime bījagāmabhūtagāmā osadhitiṇavanappatayo te ussussanti visussanti, na bhavanti. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ adhuvā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဟောတိ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန ဒုတိယော သူရိယော ပာတုဘဝတိ။ ဒုတိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ ယာ ကာစိ ကုန္နဒိယော ကုသောဗ္ဘာ 1 တာ ဥသ္သုသ္သန္တိ ဝိသုသ္သန္တိ, န ဘဝန္တိ ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena dutiyo sūriyo pātubhavati. Dutiyassa, bhikkhave, sūriyassa pātubhāvā yā kāci kunnadiyo kusobbhā 2 tā ussussanti visussanti, na bhavanti . Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဟောတိ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန တတိယော သူရိယော ပာတုဘဝတိ။ တတိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ ယာ ကာစိ မဟာနဒိယော, သေယ္ယထိဒံ – ဂင္ဂာ, ယမုနာ, အစိရဝတီ, သရဘူ, မဟီ, တာ ဥသ္သုသ္သန္တိ ဝိသုသ္သန္တိ, န ဘဝန္တိ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena tatiyo sūriyo pātubhavati. Tatiyassa, bhikkhave, sūriyassa pātubhāvā yā kāci mahānadiyo, seyyathidaṃ – gaṅgā, yamunā, aciravatī, sarabhū, mahī, tā ussussanti visussanti, na bhavanti. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဟောတိ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန စတုတ္ထော သူရိယော ပာတုဘဝတိ။ စတုတ္ထသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ ယေ တေ မဟာသရာ ယတော ဣမာ မဟာနဒိယော ပဝတ္တန္တိ, သေယ္ယထိဒံ – အနောတတ္တာ, သီဟပပာတာ, ရထကာရာ, ကဏ္ဏမုဏ္ဍာ, ကုဏာလာ, ဆဒ္ဒန္တာ, မန္ဒာကိနိယာ, တာ ဥသ္သုသ္သန္တိ ဝိသုသ္သန္တိ, န ဘဝန္တိ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena catuttho sūriyo pātubhavati. Catutthassa, bhikkhave, sūriyassa pātubhāvā ye te mahāsarā yato imā mahānadiyo pavattanti, seyyathidaṃ – anotattā, sīhapapātā, rathakārā, kaṇṇamuṇḍā, kuṇālā, chaddantā, mandākiniyā, tā ussussanti visussanti, na bhavanti. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဟောတိ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန ပဉ္စမော သူရိယော ပာတုဘဝတိ။ ပဉ္စမသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ ယောဇနသတိကာနိပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကာနိ ဩဂစ္ဆန္တိ, ဒ္ဝိယောဇနသတိကာနိပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကာနိ ဩဂစ္ဆန္တိ, တိယောဇနသတိကာနိပိ, စတုယောဇနသတိကာနိပိ, ပဉ္စယောဇနသတိကာနိပိ, ဆယောဇနသတိကာနိပိ, သတ္တယောဇနသတိကာနိပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကာနိ ဩဂစ္ဆန္တိ; သတ္တတာလမ္ပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကံ သဏ္ဌာတိ, ဆတာလမ္ပိ, ပဉ္စတာလမ္ပိ, စတုတာလမ္ပိ, တိတာလမ္ပိ, ဒ္ဝိတာလမ္ပိ , တာလမတ္တမ္ပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကံ သဏ္ဌာတိ; သတ္တပောရိသမ္ပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကံ သဏ္ဌာတိ, ဆပောရိသမ္ပိ, ပဉ္စပောရိသမ္ပိ, စတုပောရိသမ္ပိ, တိပောရိသမ္ပိ, ဒ္ဝိပောရိသမ္ပိ, ပောရိသမ္ပိ 3, အဍ္ဎပောရိသမ္ပိ, ကဋိမတ္တမ္ပိ, ဇဏ္ဏုကာမတ္တမ္ပိ, ဂောပ္ဖကမတ္တမ္ပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကံ သဏ္ဌာတိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, သရဒသမယေ ထုလ္လဖုသိတကေ ဒေဝေ ဝသ္သန္တေ တတ္ထ တတ္ထ ဂောပဒေသု 4 ဥဒကာနိ ဌိတာနိ ဟောန္တိ; ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, တတ္ထ တတ္ထ ဂောပ္ဖကမတ္တာနိ 5 မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကာနိ ဌိတာနိ ဟောန္တိ။ ပဉ္စမသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ အင္ဂုလိပဗ္ဗမတ္တမ္ပိ မဟာသမုဒ္ဒေ ဥဒကံ န ဟောတိ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena pañcamo sūriyo pātubhavati. Pañcamassa, bhikkhave, sūriyassa pātubhāvā yojanasatikānipi mahāsamudde udakāni ogacchanti, dviyojanasatikānipi mahāsamudde udakāni ogacchanti, tiyojanasatikānipi, catuyojanasatikānipi, pañcayojanasatikānipi, chayojanasatikānipi, sattayojanasatikānipi mahāsamudde udakāni ogacchanti; sattatālampi mahāsamudde udakaṃ saṇṭhāti, chatālampi, pañcatālampi, catutālampi, titālampi, dvitālampi , tālamattampi mahāsamudde udakaṃ saṇṭhāti; sattaporisampi mahāsamudde udakaṃ saṇṭhāti, chaporisampi, pañcaporisampi, catuporisampi, tiporisampi, dviporisampi, porisampi 6, aḍḍhaporisampi, kaṭimattampi, jaṇṇukāmattampi, gopphakamattampi mahāsamudde udakaṃ saṇṭhāti. Seyyathāpi, bhikkhave, saradasamaye thullaphusitake deve vassante tattha tattha gopadesu 7 udakāni ṭhitāni honti; evamevaṃ kho, bhikkhave, tattha tattha gopphakamattāni 8 mahāsamudde udakāni ṭhitāni honti. Pañcamassa, bhikkhave, sūriyassa pātubhāvā aṅgulipabbamattampi mahāsamudde udakaṃ na hoti. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဟောတိ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန ဆဋ္ဌော သူရိယော ပာတုဘဝတိ။ ဆဋ္ဌသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ အယဉ္စ မဟာပထဝီ သိနေရု စ ပဗ္ဗတရာဇာ ဓူမာယန္တိ သံဓူမာယန္တိ သမ္ပဓူမာယန္တိ 9။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကုမ္ဘကာရပာကော အာလေပိတော 10 ပဌမံ ဓူမေတိ သံဓူမေတိ သမ္ပဓူမေတိ; ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဆဋ္ဌသ္သ သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ အယဉ္စ မဟာပထဝီ သိနေရု စ ပဗ္ဗတရာဇာ ဓူမာယန္တိ သံဓူမာယန္တိ သမ္ပဓူမာယန္တိ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ပေ.။ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena chaṭṭho sūriyo pātubhavati. Chaṭṭhassa, bhikkhave, sūriyassa pātubhāvā ayañca mahāpathavī sineru ca pabbatarājā dhūmāyanti saṃdhūmāyanti sampadhūmāyanti 11. Seyyathāpi, bhikkhave, kumbhakārapāko ālepito 12 paṭhamaṃ dhūmeti saṃdhūmeti sampadhūmeti; evamevaṃ kho, bhikkhave, chaṭṭhassa sūriyassa pātubhāvā ayañca mahāpathavī sineru ca pabbatarājā dhūmāyanti saṃdhūmāyanti sampadhūmāyanti. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā…pe… alaṃ vimuccituṃ.
‘‘ဟောတိ ခော သော, ဘိက္ခဝေ, သမယော ယံ ကဒာစိ ကရဟစိ ဒီဃသ္သ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန သတ္တမော သူရိယော ပာတုဘဝတိ။ သတ္တမသ္သ , ဘိက္ခဝေ, သူရိယသ္သ ပာတုဘာဝာ အယဉ္စ မဟာပထဝီ သိနေရု စ ပဗ္ဗတရာဇာ အာဒိပ္ပန္တိ ပဇ္ဇလန္တိ ဧကဇာလာ ဘဝန္တိ။ ဣမိသ္သာ စ, ဘိက္ခဝေ, မဟာပထဝိယာ သိနေရုသ္သ စ ပဗ္ဗတရာဇသ္သ ဈာယမာနာနံ ဒယ္ဟမာနာနံ အစ္စိ ဝာတေန ခိတ္တာ ယာဝ ဗ္ရဟ္မလောကာပိ ဂစ္ဆတိ။ သိနေရုသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ပဗ္ဗတရာဇသ္သ ဈာယမာနသ္သ ဒယ္ဟမာနသ္သ ဝိနသ္သမာနသ္သ မဟတာ တေဇောခန္ဓေန အဘိဘူတသ္သ ယောဇနသတိကာနိပိ ကူဋာနိ ပလုဇ္ဇန္တိ ဒ္ဝိယောဇနသတိကာနိပိ, တိယောဇနသတိကာနိပိ, စတုယောဇနသတိကာနိပိ, ပဉ္စယောဇနသတိကာနိပိ ကူဋာနိ ပလုဇ္ဇန္တိ။ ဣမိသ္သာ စ, ဘိက္ခဝေ, မဟာပထဝိယာ သိနေရုသ္သ စ ပဗ္ဗတရာဇသ္သ ဈာယမာနာနံ ဒယ္ဟမာနာနံ နေဝ ဆာရိကာ ပညာယတိ န မသိ။ သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, သပ္ပိသ္သ ဝာ တေလသ္သ ဝာ ဈာယမာနသ္သ ဒယ္ဟမာနသ္သ နေဝ ဆာရိကာ ပညာယတိ န မသိ; ဧဝမေဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဣမိသ္သာ စ မဟာပထဝိယာ သိနေရုသ္သ စ ပဗ္ဗတရာဇသ္သ ဈာယမာနာနံ ဒယ္ဟမာနာနံ နေဝ ဆာရိကာ ပညာယတိ န မသိ။ ဧဝံ အနိစ္စာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အဓုဝာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ; ဧဝံ အနသ္သာသိကာ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခာရာ။ ယာဝဉ္စိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အလမေဝ သဗ္ဗသင္ခာရေသု နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ အလံ ဝိရဇ္ဇိတုံ အလံ ဝိမုစ္စိတုံ။
‘‘Hoti kho so, bhikkhave, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena sattamo sūriyo pātubhavati. Sattamassa , bhikkhave, sūriyassa pātubhāvā ayañca mahāpathavī sineru ca pabbatarājā ādippanti pajjalanti ekajālā bhavanti. Imissā ca, bhikkhave, mahāpathaviyā sinerussa ca pabbatarājassa jhāyamānānaṃ dayhamānānaṃ acci vātena khittā yāva brahmalokāpi gacchati. Sinerussa, bhikkhave, pabbatarājassa jhāyamānassa dayhamānassa vinassamānassa mahatā tejokhandhena abhibhūtassa yojanasatikānipi kūṭāni palujjanti dviyojanasatikānipi, tiyojanasatikānipi, catuyojanasatikānipi, pañcayojanasatikānipi kūṭāni palujjanti. Imissā ca, bhikkhave, mahāpathaviyā sinerussa ca pabbatarājassa jhāyamānānaṃ dayhamānānaṃ neva chārikā paññāyati na masi. Seyyathāpi, bhikkhave, sappissa vā telassa vā jhāyamānassa dayhamānassa neva chārikā paññāyati na masi; evamevaṃ kho, bhikkhave, imissā ca mahāpathaviyā sinerussa ca pabbatarājassa jhāyamānānaṃ dayhamānānaṃ neva chārikā paññāyati na masi. Evaṃ aniccā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ adhuvā, bhikkhave, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā, bhikkhave, saṅkhārā. Yāvañcidaṃ, bhikkhave, alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ alaṃ virajjituṃ alaṃ vimuccituṃ.
‘‘တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ကော မန္တာ ကော သဒ္ဓာတာ – ‘အယဉ္စ ပထဝီ သိနေရု စ ပဗ္ဗတရာဇာ ဒယ္ဟိသ္သန္တိ ဝိနသ္သိသ္သန္တိ, န ဘဝိသ္သန္တီ’တိ အညတ္ရ ဒိဋ္ဌပဒေဟိ?
‘‘Tatra, bhikkhave, ko mantā ko saddhātā – ‘ayañca pathavī sineru ca pabbatarājā dayhissanti vinassissanti, na bhavissantī’ti aññatra diṭṭhapadehi?
13 ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, သုနေတ္တော နာမ သတ္ထာ အဟောသိ တိတ္ထကရော ကာမေသု ဝီတရာဂော။ သုနေတ္တသ္သ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ , သတ္ထုနော အနေကာနိ သာဝကသတာနိ အဟေသုံ။ သုနေတ္တော, ဘိက္ခဝေ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ဗ္ရဟ္မလောကသဟဗ္ယတာယ ဓမ္မံ ဒေသေသိ။ ယေ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, သုနေတ္တသ္သ သတ္ထုနော ဗ္ရဟ္မလောကသဟဗ္ယတာယ ဓမ္မံ ဒေသေန္တသ္သ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနိံသု တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ ဗ္ရဟ္မလောကံ ဥပပဇ္ဇိံသု။ ယေ န သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနိံသု တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပ္ပေကစ္စေ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု, အပ္ပေကစ္စေ နိမ္မာနရတီနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု, အပ္ပေကစ္စေ တုသိတာနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ယာမာနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု , အပ္ပေကစ္စေ တာဝတိံသာနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု , အပ္ပေကစ္စေ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ခတ္တိယမဟာသာလာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ဗ္ရာဟ္မဏမဟာသာလာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ဂဟပတိမဟာသာလာနံ သဟဗ္ယတံ ဥပပဇ္ဇိံသု။
14 ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, sunetto nāma satthā ahosi titthakaro kāmesu vītarāgo. Sunettassa kho pana, bhikkhave , satthuno anekāni sāvakasatāni ahesuṃ. Sunetto, bhikkhave, satthā sāvakānaṃ brahmalokasahabyatāya dhammaṃ desesi. Ye kho pana, bhikkhave, sunettassa satthuno brahmalokasahabyatāya dhammaṃ desentassa sabbena sabbaṃ sāsanaṃ ājāniṃsu te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ brahmalokaṃ upapajjiṃsu. Ye na sabbena sabbaṃ sāsanaṃ ājāniṃsu te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā appekacce paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu, appekacce nimmānaratīnaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu, appekacce tusitānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu, appekacce yāmānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu , appekacce tāvatiṃsānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu , appekacce cātumahārājikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu, appekacce khattiyamahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu, appekacce brāhmaṇamahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu, appekacce gahapatimahāsālānaṃ sahabyataṃ upapajjiṃsu.
‘‘အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, သုနေတ္တသ္သ သတ္ထုနော ဧတဒဟောသိ – ‘န ခော မေတံ ပတိရူပံ ယောဟံ သာဝကာနံ သမသမဂတိယော အသ္သံ အဘိသမ္ပရာယံ, ယံနူနာဟံ ဥတ္တရိ မေတ္တံ 15 ဘာဝေယ္ယ’’’န္တိ။
‘‘Atha kho, bhikkhave, sunettassa satthuno etadahosi – ‘na kho metaṃ patirūpaṃ yohaṃ sāvakānaṃ samasamagatiyo assaṃ abhisamparāyaṃ, yaṃnūnāhaṃ uttari mettaṃ 16 bhāveyya’’’nti.
‘‘အထ ခော, ဘိက္ခဝေ, သုနေတ္တော သတ္ထာ သတ္တ ဝသ္သာနိ မေတ္တံ စိတ္တံ ဘာဝေသိ။ သတ္တ ဝသ္သာနိ မေတ္တံ စိတ္တံ ဘာဝေတ္ဝာ သတ္တ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ နယိမံ လောကံ ပုနရာဂမာသိ။ သံဝဋ္ဋမာနေ သုဒံ, ဘိက္ခဝေ , လောကေ အာဘသ္သရူပဂော ဟောတိ။ ဝိဝဋ္ဋမာနေ လောကေ သုညံ ဗ္ရဟ္မဝိမာနံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တတ္ရ သုဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဗ္ရဟ္မာ ဟောတိ မဟာဗ္ရဟ္မာ အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ။ ဆတ္တိံသက္ခတ္တုံ ခော ပန, ဘိက္ခဝေ, သက္ကော အဟောသိ ဒေဝာနမိန္ဒော။ အနေကသတက္ခတ္တုံ ရာဇာ အဟောသိ စက္ကဝတ္တီ ဓမ္မိကော ဓမ္မရာဇာ စာတုရန္တော ဝိဇိတာဝီ ဇနပဒတ္ထာဝရိယပ္ပတ္တော သတ္တရတနသမန္နာဂတော။ ပရောသဟသ္သံ ခော ပနသ္သ ပုတ္တာ အဟေသုံ သူရာ ဝီရင္ဂရူပာ ပရသေနပ္ပမဒ္ဒနာ။ သော ဣမံ ပထဝိံ သာဂရပရိယန္တံ အဒဏ္ဍေန အသတ္ထေန ဓမ္မေန အဘိဝိဇိယ အဇ္ဈာဝသိ။ သော ဟိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သုနေတ္တော သတ္ထာ ဧဝံ ဒီဃာယုကော သမာနော ဧဝံ စိရဋ္ဌိတိကော အပရိမုတ္တော အဟောသိ – ‘ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ, အပရိမုတ္တော ဒုက္ခသ္မာ’တိ ဝဒာမိ’’။
‘‘Atha kho, bhikkhave, sunetto satthā satta vassāni mettaṃ cittaṃ bhāvesi. Satta vassāni mettaṃ cittaṃ bhāvetvā satta saṃvaṭṭavivaṭṭakappe nayimaṃ lokaṃ punarāgamāsi. Saṃvaṭṭamāne sudaṃ, bhikkhave , loke ābhassarūpago hoti. Vivaṭṭamāne loke suññaṃ brahmavimānaṃ upapajjati. Tatra sudaṃ, bhikkhave, brahmā hoti mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī. Chattiṃsakkhattuṃ kho pana, bhikkhave, sakko ahosi devānamindo. Anekasatakkhattuṃ rājā ahosi cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Parosahassaṃ kho panassa puttā ahesuṃ sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasi. So hi nāma, bhikkhave, sunetto satthā evaṃ dīghāyuko samāno evaṃ ciraṭṭhitiko aparimutto ahosi – ‘jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, aparimutto dukkhasmā’ti vadāmi’’.
‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု? စတုန္နံ ဓမ္မာနံ အနနုဗောဓာ အပ္ပဋိဝေဓာ။ ကတမေသံ စတုန္နံ? အရိယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သီလသ္သ အနနုဗောဓာ အပ္ပဋိဝေဓာ, အရိယသ္သ သမာဓိသ္သ အနနုဗောဓာ အပ္ပဋိဝေဓာ, အရိယာယ ပညာယ အနနုဗောဓာ အပ္ပဋိဝေဓာ, အရိယာယ ဝိမုတ္တိယာ အနနုဗောဓာ အပ္ပဋိဝေဓာ။ တယိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယံ သီလံ အနုဗုဒ္ဓံ ပဋိဝိဒ္ဓံ, အရိယော သမာဓိ အနုဗောဓော ပဋိဝိဒ္ဓော, အရိယာ ပညာ အနုဗောဓာ ပဋိဝိဒ္ဓာ, အရိယာ ဝိမုတ္တိ အနုဗောဓာ ပဋိဝိဒ္ဓာ, ဥစ္ဆိန္နာ ဘဝတဏ္ဟာ, ခီဏာ ဘဝနေတ္တိ, နတ္ထိ ဒာနိ ပုနဗ္ဘဝော’’တိ။ ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ ဣဒံ ဝတ္ဝာန သုဂတော အထာပရံ ဧတဒဝောစ သတ္ထာ –
‘‘Taṃ kissa hetu? Catunnaṃ dhammānaṃ ananubodhā appaṭivedhā. Katamesaṃ catunnaṃ? Ariyassa, bhikkhave, sīlassa ananubodhā appaṭivedhā, ariyassa samādhissa ananubodhā appaṭivedhā, ariyāya paññāya ananubodhā appaṭivedhā, ariyāya vimuttiyā ananubodhā appaṭivedhā. Tayidaṃ, bhikkhave, ariyaṃ sīlaṃ anubuddhaṃ paṭividdhaṃ, ariyo samādhi anubodho paṭividdho, ariyā paññā anubodhā paṭividdhā, ariyā vimutti anubodhā paṭividdhā, ucchinnā bhavataṇhā, khīṇā bhavanetti, natthi dāni punabbhavo’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘သီလံ သမာဓိ ပညာ စ၊ ဝိမုတ္တိ စ အနုတ္တရာ။
‘‘Sīlaṃ samādhi paññā ca, vimutti ca anuttarā;
အနုဗုဒ္ဓာ ဣမေ ဓမ္မာ၊ ဂောတမေန ယသသ္သိနာ။
Anubuddhā ime dhammā, gotamena yasassinā.
‘‘ဣတိ ဗုဒ္ဓော အဘိညာယ၊ ဓမ္မမက္ခာသိ ဘိက္ခုနံ။
‘‘Iti buddho abhiññāya, dhammamakkhāsi bhikkhunaṃ;
ဒုက္ခသ္သန္တကရော သတ္ထာ၊ စက္ခုမာ ပရိနိဗ္ဗုတော’’တိ။ ဒုတိယံ။
Dukkhassantakaro satthā, cakkhumā parinibbuto’’ti. dutiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၂. သတ္တသူရိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Sattasūriyasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁-၂. ဟိရိဩတ္တပ္ပသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 1-2. Hiriottappasuttādivaṇṇanā
