| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೫. ಸತ್ತಟ್ಠಾನಸುತ್ತಂ
5. Sattaṭṭhānasuttaṃ
೫೭. ಸಾವತ್ಥಿನಿದಾನಂ। ‘‘ಸತ್ತಟ್ಠಾನಕುಸಲೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ತಿವಿಧೂಪಪರಿಕ್ಖೀ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಕೇವಲೀ ವುಸಿತವಾ ಉತ್ತಮಪುರಿಸೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ತಟ್ಠಾನಕುಸಲೋ ಹೋತಿ? ಇಧ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ರೂಪಂ ಪಜಾನಾತಿ, ರೂಪಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ರೂಪನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ; ರೂಪಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ರೂಪಸ್ಸ ಆದೀನವಂ ಪಜಾನಾತಿ, ರೂಪಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಪಜಾನಾತಿ; ವೇದನಂ ಪಜಾನಾತಿ … ಸಞ್ಞಂ… ಸಙ್ಖಾರೇ… ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ; ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಆದೀನವಂ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಪಜಾನಾತಿ।
57. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Sattaṭṭhānakusalo, bhikkhave, bhikkhu tividhūpaparikkhī imasmiṃ dhammavinaye kevalī vusitavā uttamapurisoti vuccati. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sattaṭṭhānakusalo hoti? Idha , bhikkhave, bhikkhu rūpaṃ pajānāti, rūpasamudayaṃ pajānāti, rūpanirodhaṃ pajānāti, rūpanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti; rūpassa assādaṃ pajānāti, rūpassa ādīnavaṃ pajānāti, rūpassa nissaraṇaṃ pajānāti; vedanaṃ pajānāti … saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ pajānāti, viññāṇasamudayaṃ pajānāti, viññāṇanirodhaṃ pajānāti, viññāṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti; viññāṇassa assādaṃ pajānāti, viññāṇassa ādīnavaṃ pajānāti, viññāṇassa nissaraṇaṃ pajānāti.
‘‘ಕತಮಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರೂಪಂ? ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಮಹಾಭೂತಾ, ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯ ರೂಪಂ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರೂಪಂ। ಆಹಾರಸಮುದಯಾ ರೂಪಸಮುದಯೋ; ಆಹಾರನಿರೋಧಾ ರೂಪನಿರೋಧೋ। ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
‘‘Katamañca, bhikkhave, rūpaṃ? Cattāro ca mahābhūtā, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya rūpaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, rūpaṃ. Āhārasamudayā rūpasamudayo; āhāranirodhā rūpanirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo rūpanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯಂ ರೂಪಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ – ಅಯಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯಂ ರೂಪಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ – ಅಯಂ ರೂಪಸ್ಸ ಆದೀನವೋ। ಯೋ ರೂಪಸ್ಮಿಂ ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಂ – ಇದಂ ರೂಪಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ।
‘‘Yaṃ rūpaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ rūpassa assādo. Yaṃ rūpaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ – ayaṃ rūpassa ādīnavo. Yo rūpasmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ rūpassa nissaraṇaṃ.
‘‘ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಏವಂ ರೂಪಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪಸಮುದಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ; ಏವಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪಸ್ಸ ಆದೀನವಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ರೂಪಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ವಿರಾಗಾಯ ನಿರೋಧಾಯ ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ। ಯೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಗಾಧನ್ತಿ।
‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ rūpaṃ abhiññāya, evaṃ rūpasamudayaṃ abhiññāya, evaṃ rūpanirodhaṃ abhiññāya, evaṃ rūpanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhiññāya; evaṃ rūpassa assādaṃ abhiññāya, evaṃ rūpassa ādīnavaṃ abhiññāya, evaṃ rūpassa nissaraṇaṃ abhiññāya rūpassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipannā, te suppaṭipannā. Ye suppaṭipannā, te imasmiṃ dhammavinaye gādhanti.
‘‘ಯೇ ಚ ಖೋ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಏವಂ ರೂಪಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪಸಮುದಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ; ಏವಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪಸ್ಸ ಆದೀನವಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ರೂಪಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ರೂಪಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಿದಾ ವಿರಾಗಾ ನಿರೋಧಾ ಅನುಪಾದಾ ವಿಮುತ್ತಾ, ತೇ ಸುವಿಮುತ್ತಾ। ಯೇ ಸುವಿಮುತ್ತಾ, ತೇ ಕೇವಲಿನೋ। ಯೇ ಕೇವಲಿನೋ ವಟ್ಟಂ ತೇಸಂ ನತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ।
‘‘Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ rūpaṃ abhiññāya, evaṃ rūpasamudayaṃ abhiññāya, evaṃ rūpanirodhaṃ abhiññāya, evaṃ rūpanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhiññāya; evaṃ rūpassa assādaṃ abhiññāya, evaṃ rūpassa ādīnavaṃ abhiññāya, evaṃ rūpassa nissaraṇaṃ abhiññāya rūpassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimuttā, te suvimuttā. Ye suvimuttā, te kevalino. Ye kevalino vaṭṭaṃ tesaṃ natthi paññāpanāya.
‘‘ಕತಮಾ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದನಾ? ಛಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದನಾಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ…ಪೇ॰… ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದನಾ। ಫಸ್ಸಸಮುದಯಾ ವೇದನಾಸಮುದಯೋ; ಫಸ್ಸನಿರೋಧಾ ವೇದನಾನಿರೋಧೋ। ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ವೇದನಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
‘‘Katamā ca, bhikkhave, vedanā? Chayime, bhikkhave, vedanākāyā – cakkhusamphassajā vedanā…pe… manosamphassajā vedanā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, vedanā. Phassasamudayā vedanāsamudayo; phassanirodhā vedanānirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo vedanānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ – ಅಯಂ ವೇದನಾಯ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯಾ ವೇದನಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ – ಅಯಂ ವೇದನಾಯ ಆದೀನವೋ। ಯೋ ವೇದನಾಯ ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಂ – ಇದಂ ವೇದನಾಯ ನಿಸ್ಸರಣಂ।
‘‘Yaṃ vedanaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ vedanāya assādo. Yā vedanā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā – ayaṃ vedanāya ādīnavo. Yo vedanāya chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ vedanāya nissaraṇaṃ.
‘‘ಯೇ ಹಿ, ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಏವಂ ವೇದನಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವೇದನಾಸಮುದಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವೇದನಾನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವೇದನಾನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ; ಏವಂ ವೇದನಾಯ ಅಸ್ಸಾದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವೇದನಾಯ ಆದೀನವಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವೇದನಾಯ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ವೇದನಾಯ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ವಿರಾಗಾಯ ನಿರೋಧಾಯ ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ। ಯೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಗಾಧನ್ತಿ।
‘‘Ye hi, keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ vedanaṃ abhiññāya, evaṃ vedanāsamudayaṃ abhiññāya, evaṃ vedanānirodhaṃ abhiññāya, evaṃ vedanānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhiññāya; evaṃ vedanāya assādaṃ abhiññāya, evaṃ vedanāya ādīnavaṃ abhiññāya, evaṃ vedanāya nissaraṇaṃ abhiññāya vedanāya nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipannā, te suppaṭipannā. Ye suppaṭipannā, te imasmiṃ dhammavinaye gādhanti.
‘‘ಯೇ ಚ ಖೋ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಏವಂ ವೇದನಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ…ಪೇ॰… ವಟ್ಟಂ ತೇಸಂ ನತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ।
‘‘Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ vedanaṃ abhiññāya…pe… vaṭṭaṃ tesaṃ natthi paññāpanāya.
‘‘ಕತಮಾ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಞಾ? ಛಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಞಾಕಾಯಾ – ರೂಪಸಞ್ಞಾ, ಸದ್ದಸಞ್ಞಾ, ಗನ್ಧಸಞ್ಞಾ, ರಸಸಞ್ಞಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಞಾ, ಧಮ್ಮಸಞ್ಞಾ। ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಞ್ಞಾ। ಫಸ್ಸಸಮುದಯಾ ಸಞ್ಞಾಸಮುದಯೋ; ಫಸ್ಸನಿರೋಧಾ ಸಞ್ಞಾನಿರೋಧೋ। ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಸಞ್ಞಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ…ಪೇ॰… ವಟ್ಟಂ ತೇಸಂ ನತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ।
‘‘Katamā ca, bhikkhave, saññā? Chayime, bhikkhave, saññākāyā – rūpasaññā, saddasaññā, gandhasaññā, rasasaññā, phoṭṭhabbasaññā, dhammasaññā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, saññā. Phassasamudayā saññāsamudayo; phassanirodhā saññānirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saññānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi…pe… vaṭṭaṃ tesaṃ natthi paññāpanāya.
‘‘ಕತಮೇ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಙ್ಖಾರಾ? ಛಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚೇತನಾಕಾಯಾ – ರೂಪಸಞ್ಚೇತನಾ, ಸದ್ದಸಞ್ಚೇತನಾ, ಗನ್ಧಸಞ್ಚೇತನಾ, ರಸಸಞ್ಚೇತನಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಞ್ಚೇತನಾ, ಧಮ್ಮಸಞ್ಚೇತನಾ। ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖವೇ , ಸಙ್ಖಾರಾ। ಫಸ್ಸಸಮುದಯಾ ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೋ; ಫಸ್ಸನಿರೋಧಾ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೋ । ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
‘‘Katame ca, bhikkhave, saṅkhārā? Chayime, bhikkhave, cetanākāyā – rūpasañcetanā, saddasañcetanā, gandhasañcetanā, rasasañcetanā, phoṭṭhabbasañcetanā, dhammasañcetanā. Ime vuccanti bhikkhave , saṅkhārā. Phassasamudayā saṅkhārasamudayo; phassanirodhā saṅkhāranirodho . Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saṅkhāranirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯಂ ಸಙ್ಖಾರೇ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ – ಅಯಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ದುಕ್ಖಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾ – ಅಯಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಆದೀನವೋ। ಯೋ ಸಙ್ಖಾರೇಸು ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಂ – ಇದಂ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ।
‘‘Yaṃ saṅkhāre paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ saṅkhārānaṃ assādo. Ye saṅkhārā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā – ayaṃ saṅkhārānaṃ ādīnavo. Yo saṅkhāresu chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ saṅkhārānaṃ nissaraṇaṃ.
‘‘ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರೇ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ವಿರಾಗಾಯ ನಿರೋಧಾಯ ಪಟಿಪನ್ನಾ ತೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ। ಯೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಗಾಧನ್ತಿ…ಪೇ॰… ವಟ್ಟಂ ತೇಸಂ ನತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ।
‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ saṅkhāre abhiññāya, evaṃ saṅkhārasamudayaṃ abhiññāya, evaṃ saṅkhāranirodhaṃ abhiññāya, evaṃ saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhiññāya…pe… saṅkhārānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipannā te suppaṭipannā. Ye suppaṭipannā, te imasmiṃ dhammavinaye gādhanti…pe… vaṭṭaṃ tesaṃ natthi paññāpanāya.
‘‘ಕತಮಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ? ಛಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಞ್ಞಾಣಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ। ನಾಮರೂಪಸಮುದಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯೋ; ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಾ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧೋ। ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
‘‘Katamañca, bhikkhave, viññāṇaṃ? Chayime, bhikkhave, viññāṇakāyā – cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manoviññāṇaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, viññāṇaṃ. Nāmarūpasamudayā viññāṇasamudayo; nāmarūpanirodhā viññāṇanirodho. Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo viññāṇanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ – ಅಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ದುಕ್ಖಂ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಂ – ಅಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಆದೀನವೋ। ಯೋ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಮಿಂ ಛನ್ದರಾಗವಿನಯೋ ಛನ್ದರಾಗಪ್ಪಹಾನಂ – ಇದಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ।
‘‘Yaṃ viññāṇaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ viññāṇassa assādo. Yaṃ viññāṇaṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ – ayaṃ viññāṇassa ādīnavo. Yo viññāṇasmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ viññāṇassa nissaraṇaṃ.
‘‘ಯೇ ಹಿ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ; ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಆದೀನವಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ವಿರಾಗಾಯ ನಿರೋಧಾಯ ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ। ಯೇ ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನಾ, ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಗಾಧನ್ತಿ।
‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ viññāṇaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇasamudayaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇanirodhaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhiññāya; evaṃ viññāṇassa assādaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇassa ādīnavaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇassa nissaraṇaṃ abhiññāya viññāṇassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipannā, te suppaṭipannā. Ye suppaṭipannā, te imasmiṃ dhammavinaye gādhanti.
‘‘ಯೇ ಚ ಖೋ ಕೇಚಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಣಾ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ; ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಆದೀನವಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ನಿಬ್ಬಿದಾ ವಿರಾಗಾ ನಿರೋಧಾ ಅನುಪಾದಾ ವಿಮುತ್ತಾ, ತೇ ಸುವಿಮುತ್ತಾ। ಯೇ ಸುವಿಮುತ್ತಾ, ತೇ ಕೇವಲಿನೋ। ಯೇ ಕೇವಲಿನೋ ವಟ್ಟಂ ತೇಸಂ ನತ್ಥಿ ಪಞ್ಞಾಪನಾಯ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ತಟ್ಠಾನಕುಸಲೋ ಹೋತಿ।
‘‘Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ viññāṇaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇasamudayaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇanirodhaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhiññāya; evaṃ viññāṇassa assādaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇassa ādīnavaṃ abhiññāya, evaṃ viññāṇassa nissaraṇaṃ abhiññāya viññāṇassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimuttā, te suvimuttā. Ye suvimuttā, te kevalino. Ye kevalino vaṭṭaṃ tesaṃ natthi paññāpanāya. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sattaṭṭhānakusalo hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ತಿವಿಧೂಪಪರಿಕ್ಖೀ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಧಾತುಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ, ಆಯತನಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ, ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದಸೋ ಉಪಪರಿಕ್ಖತಿ । ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ತಿವಿಧೂಪಪರಿಕ್ಖೀ ಹೋತಿ। ಸತ್ತಟ್ಠಾನಕುಸಲೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ತಿವಿಧೂಪಪರಿಕ್ಖೀ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೇ ಕೇವಲೀ ವುಸಿತವಾ ‘ಉತ್ತಮಪುರಿಸೋ’ತಿ ವುಚ್ಚತೀ’’ತಿ। ಪಞ್ಚಮಂ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu tividhūpaparikkhī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu dhātuso upaparikkhati, āyatanaso upaparikkhati, paṭiccasamuppādaso upaparikkhati . Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu tividhūpaparikkhī hoti. Sattaṭṭhānakusalo, bhikkhave, bhikkhu tividhūpaparikkhī, imasmiṃ dhammavinaye kevalī vusitavā ‘uttamapuriso’ti vuccatī’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ಸತ್ತಟ್ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Sattaṭṭhānasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೫. ಸತ್ತಟ್ಠಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Sattaṭṭhānasuttavaṇṇanā
