| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
५. सत्तट्ठानसुत्तवण्णना
5. Sattaṭṭhānasuttavaṇṇanā
५७. पञ्चमे सत्तट्ठानकुसलोति सत्तसु ओकासेसु छेको। वुसितवाति वुसितवासो। उत्तमपुरिसोति सेट्ठपुरिसो। सेसमेत्थ वुत्तनयेनेव वेदितब्बं। इदं पन सुत्तं उस्सदनन्दियञ्चेव पलोभनीयञ्चाति वेदितब्बं। यथा हि राजा विजितसङ्गामो सङ्गामे विजयिनो योधे उच्चट्ठाने ठपेत्वा तेसं सक्कारं करोति। किं कारणा? एतेसं सक्कारं दिस्वा सेसापि सूरा भवितुं मञ्ञिस्सन्तीति, एवमेव भगवा अप्पमेय्यं कालं पारमियो पूरेत्वा महाबोधिमण्डे किलेसमारविजयं कत्वा सब्बञ्ञुतं पत्तो सावत्थियं जेतवनमहाविहारे निसीदित्वा इमं सुत्तं देसेन्तो खीणासवे उक्खिपित्वा थोमेसि वण्णेसि। किं कारणा? एवं अवसेसा सेक्खपुग्गला अरहत्तफलं पत्तब्बं मञ्ञिस्सन्तीति। एवमेतं सुत्तं खीणासवानं उक्खिपित्वा पसंसितत्ता उस्सदनन्दियं, सेक्खानं पलोभितत्ता पलोभनीयन्ति वेदितब्बं।
57. Pañcame sattaṭṭhānakusaloti sattasu okāsesu cheko. Vusitavāti vusitavāso. Uttamapurisoti seṭṭhapuriso. Sesamettha vuttanayeneva veditabbaṃ. Idaṃ pana suttaṃ ussadanandiyañceva palobhanīyañcāti veditabbaṃ. Yathā hi rājā vijitasaṅgāmo saṅgāme vijayino yodhe uccaṭṭhāne ṭhapetvā tesaṃ sakkāraṃ karoti. Kiṃ kāraṇā? Etesaṃ sakkāraṃ disvā sesāpi sūrā bhavituṃ maññissantīti, evameva bhagavā appameyyaṃ kālaṃ pāramiyo pūretvā mahābodhimaṇḍe kilesamāravijayaṃ katvā sabbaññutaṃ patto sāvatthiyaṃ jetavanamahāvihāre nisīditvā imaṃ suttaṃ desento khīṇāsave ukkhipitvā thomesi vaṇṇesi. Kiṃ kāraṇā? Evaṃ avasesā sekkhapuggalā arahattaphalaṃ pattabbaṃ maññissantīti. Evametaṃ suttaṃ khīṇāsavānaṃ ukkhipitvā pasaṃsitattā ussadanandiyaṃ, sekkhānaṃ palobhitattā palobhanīyanti veditabbaṃ.
एवं खो, भिक्खवे, भिक्खु सत्तट्ठानकुसलो होतीति एत्तावता चेत्थ मग्गफलपच्चवेक्खणवसेन देसनं निट्ठपेत्वापि पुन कथञ्च, भिक्खवे, भिक्खु तिविधूपपरिक्खी होतीति इदं ‘‘खीणासवो यस्मिं आरम्मणे सततविहारेन विहरति, तं सत्तो वा पुग्गलो वा न होति, धातुआदिमत्तमेव पन होती’’ति एवं खीणासवस्स सततविहारञ्च, ‘‘इमेसु धम्मेसु कम्मं कत्वा अयं आगतो’’ति आगमनीयपटिपदञ्च दस्सेतुं वुत्तं। तत्थ धातुसो उपपरिक्खतीति धातुसभावेन पस्सति ओलोकेति। सेसपदद्वयेपि एसेव नयो। पञ्चमं।
Evaṃkho, bhikkhave, bhikkhu sattaṭṭhānakusalo hotīti ettāvatā cettha maggaphalapaccavekkhaṇavasena desanaṃ niṭṭhapetvāpi puna kathañca, bhikkhave, bhikkhu tividhūpaparikkhī hotīti idaṃ ‘‘khīṇāsavo yasmiṃ ārammaṇe satatavihārena viharati, taṃ satto vā puggalo vā na hoti, dhātuādimattameva pana hotī’’ti evaṃ khīṇāsavassa satatavihārañca, ‘‘imesu dhammesu kammaṃ katvā ayaṃ āgato’’ti āgamanīyapaṭipadañca dassetuṃ vuttaṃ. Tattha dhātuso upaparikkhatīti dhātusabhāvena passati oloketi. Sesapadadvayepi eseva nayo. Pañcamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ५. सत्तट्ठानसुत्तं • 5. Sattaṭṭhānasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ५. सत्तट्ठानसुत्तवण्णना • 5. Sattaṭṭhānasuttavaṇṇanā
