| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๑๖๗. สตฺถกมฺมปฎิเกฺขปกถา
167. Satthakammapaṭikkhepakathā
๒๗๙. ทุเกฺขน รุปตีติ ทุโรปโยติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘ทุเกฺขน รุหตี’’ติฯ สตฺถกมฺมํ วา วตฺถิกมฺมํ วาติ เอตฺถ สเตฺถน กาตพฺพํ กมฺมํ สตฺถกมฺมํ, วตฺถิปีฬนํ กาตพฺพํ กมฺมํ วตฺถิกมฺมนฺติ วจนตฺถํ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘ยถา ปฎิจฺฉเนฺน’’ติอาทิฯ ‘‘สูจิยา วา’’ติอาทินา สตฺถกมฺมนฺติ เอตฺถ ‘‘สตฺถ’’นฺติ ปทํ อุปลกฺขณมตฺตนฺติ ทเสฺสติฯ ‘‘สเตฺถน วา’’ติ ปทํ ‘‘ฉินฺทนํ วา ผาลนํ วา’’ติปเทหิ โยเชตพฺพํฯ ‘‘สูจิยา วา กณฺฎเกน วา สตฺติกาย วา’’ติปทานิ ‘‘วิชฺฌนํ วา’’ติ ปเทน โยเชตพฺพานิฯ ‘‘ปาสาณสกฺขลิกาย วา นเขน วา’’ติ ปทานิ ‘‘เลขนํ วา’’ติ ปเทน โยเชตพฺพานิฯ เอตนฺติ สเตฺถน ฉินฺทนาทิกมฺมํฯ เอตฺถ จาติ สตฺถกมฺมวตฺถิกเมฺมสุฯ ตตฺถ ปนาติ สมฺพาเธ ปนฯ เตนาติ ขาราทินาฯ วจฺจมเคฺค ยาย เภสชฺชมกฺขิตาทานวฎฺฎิยา ขารกมฺมํ วา กโรนฺติ, ยาย เวฬุนาฬิกาย เตลํ วา ปเวเสนฺติ, สา เภสชฺชมกฺขิตาทานวฎฺฎิ วา สา เวฬุนาฬิกา วา วฎฺฎติเยวาติ โยชนาฯ
279. Dukkhena rupatīti duropayoti dassento āha ‘‘dukkhena ruhatī’’ti. Satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vāti ettha satthena kātabbaṃ kammaṃ satthakammaṃ, vatthipīḷanaṃ kātabbaṃ kammaṃ vatthikammanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘yathā paṭicchanne’’tiādi. ‘‘Sūciyā vā’’tiādinā satthakammanti ettha ‘‘sattha’’nti padaṃ upalakkhaṇamattanti dasseti. ‘‘Satthena vā’’ti padaṃ ‘‘chindanaṃ vā phālanaṃ vā’’tipadehi yojetabbaṃ. ‘‘Sūciyā vā kaṇṭakena vā sattikāya vā’’tipadāni ‘‘vijjhanaṃ vā’’ti padena yojetabbāni. ‘‘Pāsāṇasakkhalikāya vā nakhena vā’’ti padāni ‘‘lekhanaṃ vā’’ti padena yojetabbāni. Etanti satthena chindanādikammaṃ. Ettha cāti satthakammavatthikammesu. Tattha panāti sambādhe pana. Tenāti khārādinā. Vaccamagge yāya bhesajjamakkhitādānavaṭṭiyā khārakammaṃ vā karonti, yāya veḷunāḷikāya telaṃ vā pavesenti, sā bhesajjamakkhitādānavaṭṭi vā sā veḷunāḷikā vā vaṭṭatiyevāti yojanā.
๒๘๐. ตํ ทิวสนฺติ ตสฺมิํ ทิวเสฯ กิญฺจิ สตฺถนฺติ โยชนาฯ อิมายาติ สุปฺปิยาย อญฺญํ กิญฺจิ อเทยฺยํ กิมฺปิ ภวิสฺสตีติ โยชนาฯ ยตฺร นามาติ เอตฺถ ตฺรปจฺจโย การณเตฺถ โหตีติ อาห ‘‘ยสฺมา นามา’’ติฯ ‘‘วีมํสี’’ติ อิมินา ปฎิเวกฺขีติ เอตฺถ ปฎิอวปุโพฺพ อิกฺขธาตุ วีมํสนโตฺถติ ทเสฺสติฯ อสุกมํสนฺติ อสุกํ มํสํ, อสุกสฺส วา สตฺตสฺส มํสํฯ
280.Taṃdivasanti tasmiṃ divase. Kiñci satthanti yojanā. Imāyāti suppiyāya aññaṃ kiñci adeyyaṃ kimpi bhavissatīti yojanā. Yatra nāmāti ettha trapaccayo kāraṇatthe hotīti āha ‘‘yasmā nāmā’’ti. ‘‘Vīmaṃsī’’ti iminā paṭivekkhīti ettha paṭiavapubbo ikkhadhātu vīmaṃsanatthoti dasseti. Asukamaṃsanti asukaṃ maṃsaṃ, asukassa vā sattassa maṃsaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi
๑๖๗. สตฺถกมฺมปฎิเกฺขปกถา • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā
๑๖๘. มนุสฺสมํสปฎิเกฺขปกถา • 168. Manussamaṃsapaṭikkhepakathā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / คุฬาทิอนุชานนกถา • Guḷādianujānanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / คุฬาทิอนุชานนกถาวณฺณนา • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā
คุฬาทิอนุชานนกถาวณฺณนา • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
มนุสฺสมํสปฎิเกฺขปกถาวณฺณนา • Manussamaṃsapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / คุฬาทิอนุชานนกถาวณฺณนา • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
