Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၁၆၇. သတ္ထကမ္မပဋိက္ခေပကထာ
167. Satthakammapaṭikkhepakathā
၂၇၉. အထ ခော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတ္ဝာ ယေန ရာဇဂဟံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ တတ္ရ သုဒံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝာပေ။ တေန ခော ပန သမယေန အညတရသ္သ ဘိက္ခုနော ဘဂန္ဒလာဗာဓော ဟောတိ။ အာကာသဂောတ္တော ဝေဇ္ဇော သတ္ထကမ္မံ ကရောတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော ယေန တသ္သ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရော တေနုပသင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော အာကာသဂောတ္တော ဝေဇ္ဇော ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ, ဒိသ္ဝာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အာဂစ္ဆတု ဘဝံ ဂောတမော, ဣမသ္သ ဘိက္ခုနော ဝစ္စမဂ္ဂံ ပသ္သတု, သေယ္ယထာပိ ဂောဓာမုခ’’န္တိ ။ အထ ခော ဘဂဝာ – ‘‘သော မံ ခ္ဝာယံ မောဃပုရိသော ဥပ္ပဏ္ဍေတီ’’တိ – တတောဝ ပဋိနိဝတ္တိတ္ဝာ, ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသင္ဃံ သန္နိပာတာပေတ္ဝာ, ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘အတ္ထိ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, အမုကသ္မိံ ဝိဟာရေ ဘိက္ခု ဂိလာနော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ဘဂဝာ’’တိ။ ‘‘ကိံ တသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အာဗာဓော’’တိ? ‘‘တသ္သ, ဘန္တေ, အာယသ္မတော ဘဂန္ဒလာဗာဓော, အာကာသဂောတ္တော ဝေဇ္ဇော သတ္ထကမ္မံ ကရောတီ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, ဘိက္ခဝေ, တသ္သ မောဃပုရိသသ္သ, အနနုလောမိကံ, အပ္ပတိရူပံ, အသ္သာမဏကံ, အကပ္ပိယံ, အကရဏီယံ။ ကထဉ္ဟိ နာမ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော သမ္ဗာဓေ သတ္ထကမ္မံ ကာရာပေသ္သတိ။ သမ္ဗာဓေ, ဘိက္ခဝေ, သုခုမာ ဆဝိ, ဒုရောပယော ဝဏော , ဒုပ္ပရိဟာရံ သတ္ထံ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, သမ္ဗာဓေ သတ္ထကမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗံ။ ယော ကာရာပေယ္ယ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သာ’’တိ။
279. Atha kho bhagavā sāvatthiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena rājagahaṃ tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno bhagandalābādho hoti. Ākāsagotto vejjo satthakammaṃ karoti. Atha kho bhagavā senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto yena tassa bhikkhuno vihāro tenupasaṅkami. Addasā kho ākāsagotto vejjo bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ, disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgacchatu bhavaṃ gotamo, imassa bhikkhuno vaccamaggaṃ passatu, seyyathāpi godhāmukha’’nti . Atha kho bhagavā – ‘‘so maṃ khvāyaṃ moghapuriso uppaṇḍetī’’ti – tatova paṭinivattitvā, etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā, bhikkhū paṭipucchi – ‘‘atthi kira, bhikkhave, amukasmiṃ vihāre bhikkhu gilāno’’ti? ‘‘Atthi bhagavā’’ti. ‘‘Kiṃ tassa, bhikkhave, bhikkhuno ābādho’’ti? ‘‘Tassa, bhante, āyasmato bhagandalābādho, ākāsagotto vejjo satthakammaṃ karotī’’ti. Vigarahi buddho bhagavā – ‘‘ananucchavikaṃ, bhikkhave, tassa moghapurisassa, ananulomikaṃ, appatirūpaṃ, assāmaṇakaṃ, akappiyaṃ, akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma so, bhikkhave, moghapuriso sambādhe satthakammaṃ kārāpessati. Sambādhe, bhikkhave, sukhumā chavi, duropayo vaṇo , dupparihāraṃ satthaṃ. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, sambādhe satthakammaṃ kārāpetabbaṃ. Yo kārāpeyya, āpatti thullaccayassā’’ti.
တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ဘဂဝတာ သတ္ထကမ္မံ ပဋိက္ခိတ္တန္တိ – ဝတ္ထိကမ္မံ ကာရာပေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ, တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝတ္ထိကမ္မံ ကာရာပေသ္သန္တီ’’တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝတ္ထိကမ္မံ ကာရာပေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝာ’’တိ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, သမ္ဗာဓသ္သ သာမန္တာ ဒ္ဝင္ဂုလာ သတ္ထကမ္မံ ဝာ ဝတ္ထိကမ္မံ ဝာ ကာရာပေတဗ္ဗံ။ ယော ကာရာပေယ္ယ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သာ’’တိ။
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā satthakammaṃ paṭikkhittanti – vatthikammaṃ kārāpenti. Ye te bhikkhū appicchā, te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū vatthikammaṃ kārāpessantī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū vatthikammaṃ kārāpentī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, sambādhassa sāmantā dvaṅgulā satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vā kārāpetabbaṃ. Yo kārāpeyya, āpatti thullaccayassā’’ti.
သတ္ထကမ္မပဋိက္ခေပကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Satthakammapaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာ • Guḷādianujānanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၆၇. သတ္ထကမ္မပဋိက္ခေပကထာ • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā