Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
൧൬൭. സത്ഥകമ്മപടിക്ഖേപകഥാ
167. Satthakammapaṭikkhepakathā
൨൭൯. ദുക്ഖേന രുപതീതി ദുരോപയോതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ദുക്ഖേന രുഹതീ’’തി. സത്ഥകമ്മം വാ വത്ഥികമ്മം വാതി ഏത്ഥ സത്ഥേന കാതബ്ബം കമ്മം സത്ഥകമ്മം, വത്ഥിപീളനം കാതബ്ബം കമ്മം വത്ഥികമ്മന്തി വചനത്ഥം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘യഥാ പടിച്ഛന്നേ’’തിആദി. ‘‘സൂചിയാ വാ’’തിആദിനാ സത്ഥകമ്മന്തി ഏത്ഥ ‘‘സത്ഥ’’ന്തി പദം ഉപലക്ഖണമത്തന്തി ദസ്സേതി. ‘‘സത്ഥേന വാ’’തി പദം ‘‘ഛിന്ദനം വാ ഫാലനം വാ’’തിപദേഹി യോജേതബ്ബം. ‘‘സൂചിയാ വാ കണ്ടകേന വാ സത്തികായ വാ’’തിപദാനി ‘‘വിജ്ഝനം വാ’’തി പദേന യോജേതബ്ബാനി. ‘‘പാസാണസക്ഖലികായ വാ നഖേന വാ’’തി പദാനി ‘‘ലേഖനം വാ’’തി പദേന യോജേതബ്ബാനി. ഏതന്തി സത്ഥേന ഛിന്ദനാദികമ്മം. ഏത്ഥ ചാതി സത്ഥകമ്മവത്ഥികമ്മേസു. തത്ഥ പനാതി സമ്ബാധേ പന. തേനാതി ഖാരാദിനാ. വച്ചമഗ്ഗേ യായ ഭേസജ്ജമക്ഖിതാദാനവട്ടിയാ ഖാരകമ്മം വാ കരോന്തി, യായ വേളുനാളികായ തേലം വാ പവേസേന്തി, സാ ഭേസജ്ജമക്ഖിതാദാനവട്ടി വാ സാ വേളുനാളികാ വാ വട്ടതിയേവാതി യോജനാ.
279. Dukkhena rupatīti duropayoti dassento āha ‘‘dukkhena ruhatī’’ti. Satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vāti ettha satthena kātabbaṃ kammaṃ satthakammaṃ, vatthipīḷanaṃ kātabbaṃ kammaṃ vatthikammanti vacanatthaṃ dassento āha ‘‘yathā paṭicchanne’’tiādi. ‘‘Sūciyā vā’’tiādinā satthakammanti ettha ‘‘sattha’’nti padaṃ upalakkhaṇamattanti dasseti. ‘‘Satthena vā’’ti padaṃ ‘‘chindanaṃ vā phālanaṃ vā’’tipadehi yojetabbaṃ. ‘‘Sūciyā vā kaṇṭakena vā sattikāya vā’’tipadāni ‘‘vijjhanaṃ vā’’ti padena yojetabbāni. ‘‘Pāsāṇasakkhalikāya vā nakhena vā’’ti padāni ‘‘lekhanaṃ vā’’ti padena yojetabbāni. Etanti satthena chindanādikammaṃ. Ettha cāti satthakammavatthikammesu. Tattha panāti sambādhe pana. Tenāti khārādinā. Vaccamagge yāya bhesajjamakkhitādānavaṭṭiyā khārakammaṃ vā karonti, yāya veḷunāḷikāya telaṃ vā pavesenti, sā bhesajjamakkhitādānavaṭṭi vā sā veḷunāḷikā vā vaṭṭatiyevāti yojanā.
൨൮൦. തം ദിവസന്തി തസ്മിം ദിവസേ. കിഞ്ചി സത്ഥന്തി യോജനാ. ഇമായാതി സുപ്പിയായ അഞ്ഞം കിഞ്ചി അദേയ്യം കിമ്പി ഭവിസ്സതീതി യോജനാ. യത്ര നാമാതി ഏത്ഥ ത്രപച്ചയോ കാരണത്ഥേ ഹോതീതി ആഹ ‘‘യസ്മാ നാമാ’’തി. ‘‘വീമംസീ’’തി ഇമിനാ പടിവേക്ഖീതി ഏത്ഥ പടിഅവപുബ്ബോ ഇക്ഖധാതു വീമംസനത്ഥോതി ദസ്സേതി. അസുകമംസന്തി അസുകം മംസം, അസുകസ്സ വാ സത്തസ്സ മംസം.
280.Taṃdivasanti tasmiṃ divase. Kiñci satthanti yojanā. Imāyāti suppiyāya aññaṃ kiñci adeyyaṃ kimpi bhavissatīti yojanā. Yatra nāmāti ettha trapaccayo kāraṇatthe hotīti āha ‘‘yasmā nāmā’’ti. ‘‘Vīmaṃsī’’ti iminā paṭivekkhīti ettha paṭiavapubbo ikkhadhātu vīmaṃsanatthoti dasseti. Asukamaṃsanti asukaṃ maṃsaṃ, asukassa vā sattassa maṃsaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi
൧൬൭. സത്ഥകമ്മപടിക്ഖേപകഥാ • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā
൧൬൮. മനുസ്സമംസപടിക്ഖേപകഥാ • 168. Manussamaṃsapaṭikkhepakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാ • Guḷādianujānanakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā
ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
മനുസ്സമംസപടിക്ഖേപകഥാവണ്ണനാ • Manussamaṃsapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ഗുളാദിഅനുജാനനകഥാവണ്ണനാ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā