Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๙. สตฺถารวนฺทนาสุตฺตํ
9. Satthāravandanāsuttaṃ
๒๖๕. สาวตฺถิยํ เชตวเนฯ ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, สโกฺก เทวานมิโนฺท มาตลิํ สงฺคาหกํ อามเนฺตสิ – ‘โยเชหิ, สมฺม มาตลิ, สหสฺสยุตฺตํ อาชญฺญรถํ, อุยฺยานภูมิํ คจฺฉาม สุภูมิํ ทสฺสนายา’ติฯ ‘เอวํ ภทฺทนฺตวา’ติ โข, ภิกฺขเว, มาตลิ สงฺคาหโก สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส ปฎิสฺสุตฺวา สหสฺสยุตฺตํ อาชญฺญรถํ โยเชตฺวา สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส ปฎิเวเทสิ – ‘ยุโตฺต โข เต, มาริส, สหสฺสยุโตฺต อาชญฺญรโถฯ ยสฺส ทานิ กาลํ มญฺญสี’’’ติฯ อถ โข, ภิกฺขเว, สโกฺก เทวานมิโนฺท เวชยนฺตปาสาทา โอโรหโนฺต อญฺชลิํ กตฺวา สุทํ ภควนฺตํ นมสฺสติฯ อถ โข, ภิกฺขเว, มาตลิ สงฺคาหโก สกฺกํ เทวานมินฺทํ คาถาย อชฺฌภาสิ –
265. Sāvatthiyaṃ jetavane. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, sakko devānamindo mātaliṃ saṅgāhakaṃ āmantesi – ‘yojehi, samma mātali, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ, uyyānabhūmiṃ gacchāma subhūmiṃ dassanāyā’ti. ‘Evaṃ bhaddantavā’ti kho, bhikkhave, mātali saṅgāhako sakkassa devānamindassa paṭissutvā sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā sakkassa devānamindassa paṭivedesi – ‘yutto kho te, mārisa, sahassayutto ājaññaratho. Yassa dāni kālaṃ maññasī’’’ti. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo vejayantapāsādā orohanto añjaliṃ katvā sudaṃ bhagavantaṃ namassati. Atha kho, bhikkhave, mātali saṅgāhako sakkaṃ devānamindaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ยญฺหิ เทวา มนุสฺสา จ, ตํ นมสฺสนฺติ วาสว;
‘‘Yañhi devā manussā ca, taṃ namassanti vāsava;
อถ โก นาม โส ยโกฺข, ยํ ตฺวํ สกฺก นมสฺสสี’’ติฯ
Atha ko nāma so yakkho, yaṃ tvaṃ sakka namassasī’’ti.
‘‘โย อิธ สมฺมาสมฺพุโทฺธ, อสฺมิํ โลเก สเทวเก;
‘‘Yo idha sammāsambuddho, asmiṃ loke sadevake;
อโนมนามํ สตฺถารํ, ตํ นมสฺสามิ มาตลิฯ
Anomanāmaṃ satthāraṃ, taṃ namassāmi mātali.
‘‘เยสํ ราโค จ โทโส จ, อวิชฺชา จ วิราชิตา;
‘‘Yesaṃ rāgo ca doso ca, avijjā ca virājitā;
ขีณาสวา อรหโนฺต, เต นมสฺสามิ มาตลิฯ
Khīṇāsavā arahanto, te namassāmi mātali.
‘‘เย ราคโทสวินยา, อวิชฺชาสมติกฺกมา;
‘‘Ye rāgadosavinayā, avijjāsamatikkamā;
เสกฺขา อปจยารามา, อปฺปมตฺตานุสิกฺขเร;
Sekkhā apacayārāmā, appamattānusikkhare;
เต นมสฺสามิ มาตลี’’ติฯ
Te namassāmi mātalī’’ti.
‘‘เสฎฺฐา หิ กิร โลกสฺมิํ, เย ตฺวํ สกฺก นมสฺสสิ;
‘‘Seṭṭhā hi kira lokasmiṃ, ye tvaṃ sakka namassasi;
อหมฺปิ เต นมสฺสามิ, เย นมสฺสสิ วาสวา’’ติฯ
Ahampi te namassāmi, ye namassasi vāsavā’’ti.
‘‘อิทํ วตฺวาน มฆวา, เทวราชา สุชมฺปติ;
‘‘Idaṃ vatvāna maghavā, devarājā sujampati;
ภควนฺตํ นมสฺสิตฺวา, ปมุโข รถมารุหี’’ติฯ
Bhagavantaṃ namassitvā, pamukho rathamāruhī’’ti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๙. สตฺถารวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา • 9. Satthāravandanāsuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๙. สตฺถารวนฺทนาสุตฺตวณฺณนา • 9. Satthāravandanāsuttavaṇṇanā