| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi |
๕๐๓. สตฺติคุมฺพชาตกํ (๗)
503. Sattigumbajātakaṃ (7)
๑๕๙.
159.
มิคลุโทฺท มหาราชา, ปญฺจาลานํ รเถสโภ;
Migaluddo mahārājā, pañcālānaṃ rathesabho;
นิกฺขโนฺต สห เสนาย, โอคโณ วนมาคมาฯ
Nikkhanto saha senāya, ogaṇo vanamāgamā.
๑๖๐.
160.
ตตฺถทฺทสา อรญฺญสฺมิํ, ตกฺกรานํ กุฎิํ กตํ;
Tatthaddasā araññasmiṃ, takkarānaṃ kuṭiṃ kataṃ;
๑๖๑.
161.
โสภติ โลหิตุณฺหีโส, ทิวา สูริโยว ภาสติฯ
Sobhati lohituṇhīso, divā sūriyova bhāsati.
๑๖๒.
162.
๑๖๓.
163.
นิสีเถปิ รโห ทานิ, สุโตฺต ราชา สสารถิ;
Nisīthepi raho dāni, sutto rājā sasārathi;
อาทาย วตฺถํ มณิกุณฺฑลญฺจ, หนฺตฺวาน สาขาหิ อวตฺถรามฯ
Ādāya vatthaṃ maṇikuṇḍalañca, hantvāna sākhāhi avattharāma.
๑๖๔.
164.
กินฺนุ อุมฺมตฺตรูโปว, สตฺติคุมฺพ ปภาสสิ;
Kinnu ummattarūpova, sattigumba pabhāsasi;
ทุราสทา หิ ราชาโน, อคฺคิ ปชฺชลิโต ยถาฯ
Durāsadā hi rājāno, aggi pajjalito yathā.
๑๖๕.
165.
อถ ตฺวํ ปติโกลมฺพ, มโตฺต ถุลฺลานิ คชฺชสิ;
Atha tvaṃ patikolamba, matto thullāni gajjasi;
มาตริ มยฺหํ นคฺคาย, กินฺนุ ตฺวํ วิชิคุจฺฉเสฯ
Mātari mayhaṃ naggāya, kinnu tvaṃ vijigucchase.
๑๖๖.
166.
อุเฎฺฐหิ สมฺม ตรมาโน, รถํ โยเชหิ สารถิ;
Uṭṭhehi samma taramāno, rathaṃ yojehi sārathi;
สกุโณ เม น รุจฺจติ, อญฺญํ คจฺฉาม อสฺสมํฯ
Sakuṇo me na ruccati, aññaṃ gacchāma assamaṃ.
๑๖๗.
167.
ยุโตฺต รโถ มหาราช, ยุโตฺต จ พลวาหโน;
Yutto ratho mahārāja, yutto ca balavāhano;
อธิติฎฺฐ มหาราช, อญฺญํ คจฺฉาม อสฺสมํฯ
Adhitiṭṭha mahārāja, aññaṃ gacchāma assamaṃ.
๑๖๘.
168.
เอส คจฺฉติ ปญฺจาโล, มุโตฺต เตสํ อทสฺสนาฯ
Esa gacchati pañcālo, mutto tesaṃ adassanā.
๑๖๙.
169.
โกทณฺฑกานิ คณฺหถ, สตฺติโย โตมรานิ จ;
Kodaṇḍakāni gaṇhatha, sattiyo tomarāni ca;
๑๗๐.
170.
อถาปโร ปฎินนฺทิตฺถ, สุโว โลหิตตุณฺฑโก;
Athāparo paṭinandittha, suvo lohitatuṇḍako;
สฺวาคตํ เต มหาราช, อโถ เต อทุราคตํ;
Svāgataṃ te mahārāja, atho te adurāgataṃ;
อิสฺสโรสิ อนุปฺปโตฺต, ยํ อิธตฺถิ ปเวทยฯ
Issarosi anuppatto, yaṃ idhatthi pavedaya.
๑๗๑.
171.
ตินฺทุกานิ ปิยาลานิ, มธุเก กาสุมาริโย;
Tindukāni piyālāni, madhuke kāsumāriyo;
ผลานิ ขุทฺทกปฺปานิ, ภุญฺช ราช วรํ วรํฯ
Phalāni khuddakappāni, bhuñja rāja varaṃ varaṃ.
๑๗๒.
172.
อิทมฺปิ ปานียํ สีตํ, อาภตํ คิริคพฺภรา;
Idampi pānīyaṃ sītaṃ, ābhataṃ girigabbharā;
ตโต ปิว มหาราช, สเจ ตฺวํ อภิกงฺขสิฯ
Tato piva mahārāja, sace tvaṃ abhikaṅkhasi.
๑๗๓.
173.
อรญฺญํ อุญฺฉาย คตา, เย อสฺมิํ ปริจารกา;
Araññaṃ uñchāya gatā, ye asmiṃ paricārakā;
สยํ อุฎฺฐาย คณฺหโวฺห, หตฺถา เม นตฺถิ ทาตเวฯ
Sayaṃ uṭṭhāya gaṇhavho, hatthā me natthi dātave.
๑๗๔.
174.
ภทฺทโก วตยํ ปกฺขี, ทิโช ปรมธมฺมิโก;
Bhaddako vatayaṃ pakkhī, dijo paramadhammiko;
อเถโส อิตโร ปกฺขี, สุโว ลุทฺทานิ ภาสติฯ
Atheso itaro pakkhī, suvo luddāni bhāsati.
๑๗๕.
175.
‘‘เอตํ หนถ พนฺธถ, มา โว มุญฺจิตฺถ ชีวตํ’’;
‘‘Etaṃ hanatha bandhatha, mā vo muñcittha jīvataṃ’’;
อิเจฺจวํ วิลปนฺตสฺส, โสตฺถิํ 13 ปโตฺตสฺมิ อสฺสมํฯ
Iccevaṃ vilapantassa, sotthiṃ 14 pattosmi assamaṃ.
๑๗๖.
176.
ภาตโรสฺม มหาราช, โสทริยา เอกมาตุกา;
Bhātarosma mahārāja, sodariyā ekamātukā;
เอกรุกฺขสฺมิํ สํวฑฺฒา, นานาเขตฺตคตา อุโภฯ
Ekarukkhasmiṃ saṃvaḍḍhā, nānākhettagatā ubho.
๑๗๗.
177.
สตฺติคุโมฺพ จ โจรานํ, อหญฺจ อิสีนํ อิธ;
Sattigumbo ca corānaṃ, ahañca isīnaṃ idha;
อสตํ โส, สตํ อหํ, เตน ธเมฺมน โน วินาฯ
Asataṃ so, sataṃ ahaṃ, tena dhammena no vinā.
๑๗๘.
178.
ตตฺถ วโธ จ พโนฺธ จ, นิกตี วญฺจนานิ จ;
Tattha vadho ca bandho ca, nikatī vañcanāni ca;
อาโลปา สาหสาการา, ตานิ โส ตตฺถ สิกฺขติฯ
Ālopā sāhasākārā, tāni so tattha sikkhati.
๑๗๙.
179.
อิธ สจฺจญฺจ ธโมฺม จ, อหิํสา สํยโม ทโม;
Idha saccañca dhammo ca, ahiṃsā saṃyamo damo;
๑๘๐.
180.
ยํ ยญฺหิ ราช ภชติ, สนฺตํ วา ยทิ วา อสํ;
Yaṃ yañhi rāja bhajati, santaṃ vā yadi vā asaṃ;
สีลวนฺตํ วิสีลํ วา, วสํ ตเสฺสว คจฺฉติฯ
Sīlavantaṃ visīlaṃ vā, vasaṃ tasseva gacchati.
๑๘๑.
181.
ยาทิสํ กุรุเต มิตฺตํ, ยาทิสํ จูปเสวติ;
Yādisaṃ kurute mittaṃ, yādisaṃ cūpasevati;
๑๘๒.
182.
เสวมาโน เสวมานํ, สมฺผุโฎฺฐ สมฺผุสํ ปรํ;
Sevamāno sevamānaṃ, samphuṭṭho samphusaṃ paraṃ;
สโร ทิโทฺธ กลาปํว, อลิตฺตมุปลิมฺปติ;
Saro diddho kalāpaṃva, alittamupalimpati;
๑๘๓.
183.
ปูติมจฺฉํ กุสเคฺคน, โย นโร อุปนยฺหติ;
Pūtimacchaṃ kusaggena, yo naro upanayhati;
๑๘๔.
184.
ตครญฺจ ปลาเสน, โย นโร อุปนยฺหติ;
Tagarañca palāsena, yo naro upanayhati;
๑๘๕.
185.
อสเนฺต โนปเสเวยฺย, สเนฺต เสเวยฺย ปณฺฑิโต;
Asante nopaseveyya, sante seveyya paṇḍito;
อสโนฺต นิรยํ เนนฺติ, สโนฺต ปาเปนฺติ สุคฺคตินฺติฯ
Asanto nirayaṃ nenti, santo pāpenti suggatinti.
สตฺติคุมฺพชาตกํ สตฺตมํฯ
Sattigumbajātakaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๐๓] ๗. สตฺติคุมฺพชาตกวณฺณนา • [503] 7. Sattigumbajātakavaṇṇanā
