| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๓. สตฺติวโคฺค
3. Sattivaggo
๑. สตฺติสุตฺตวณฺณนา
1. Sattisuttavaṇṇanā
๒๑. สตฺติวคฺคสฺส ปฐเม สตฺติยาติ เทสนาสีสเมตํฯ เอกโตขาราทินา สเตฺถนาติ อโตฺถฯ โอมโฎฺฐติ ปหโตฯ จตฺตาโร หิ ปหารา โอมโฎฺฐ อุมฺมโฎฺฐ มโฎฺฐ วิมโฎฺฐติฯ ตตฺถ อุปริ ฐตฺวา อโธมุขํ ทินฺนปหาโร โอมโฎฺฐ นาม; เหฎฺฐา ฐตฺวา อุทฺธํมุขํ ทิโนฺน อุมฺมโฎฺฐ นาม; อคฺคฬสูจิ วิย วินิวิชฺฌิตฺวา คโต มโฎฺฐ นาม; เสโส สโพฺพปิ วิมโฎฺฐ นามฯ อิมสฺมิํ ปน ฐาเน โอมโฎฺฐ คหิโตฯ โส หิ สพฺพทารุโณ ทุรุทฺธรสโลฺล ทุตฺติกิโจฺฉ อโนฺตโทโส อโนฺตปุพฺพโลหิโตว โหติ , ปุพฺพโลหิตํ อนิกฺขมิตฺวา วณมุขํ ปริโยนนฺธิตฺวา ติฎฺฐติฯ ปุพฺพโลหิตํ นิหริตุกาเมหิ มเญฺจน สทฺธิํ พนฺธิตฺวา อโธสิโร กาตโพฺพ โหติ, มรณํ วา มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํ ปาปุณาติฯ ปริพฺพเชติ วิหเรยฺยฯ
21. Sattivaggassa paṭhame sattiyāti desanāsīsametaṃ. Ekatokhārādinā satthenāti attho. Omaṭṭhoti pahato. Cattāro hi pahārā omaṭṭho ummaṭṭho maṭṭho vimaṭṭhoti. Tattha upari ṭhatvā adhomukhaṃ dinnapahāro omaṭṭho nāma; heṭṭhā ṭhatvā uddhaṃmukhaṃ dinno ummaṭṭho nāma; aggaḷasūci viya vinivijjhitvā gato maṭṭho nāma; seso sabbopi vimaṭṭho nāma. Imasmiṃ pana ṭhāne omaṭṭho gahito. So hi sabbadāruṇo duruddharasallo duttikiccho antodoso antopubbalohitova hoti , pubbalohitaṃ anikkhamitvā vaṇamukhaṃ pariyonandhitvā tiṭṭhati. Pubbalohitaṃ niharitukāmehi mañcena saddhiṃ bandhitvā adhosiro kātabbo hoti, maraṇaṃ vā maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ pāpuṇāti. Paribbajeti vihareyya.
อิมาย คาถาย กิํ กเถติ? ยถา สตฺติยา โอมโฎฺฐ ปุริโส สลฺลุพฺพหน-วณติกิจฺฉนานํ อตฺถาย วีริยํ อารภติ, ปโยคํ กโรติ ปรกฺกมติฯ ยถา จ ฑยฺหมาโน มตฺถเก อาทิตฺตสีโส ตสฺส นิพฺพาปนตฺถาย วีริยํ อารภติ, ปโยคํ กโรติ ปรกฺกมติ, เอวเมว ภิกฺขุ กามราคํ ปหานาย สโต อปฺปมโตฺต หุตฺวา วิหเรยฺย ภควาติ กเถสิฯ
Imāya gāthāya kiṃ katheti? Yathā sattiyā omaṭṭho puriso sallubbahana-vaṇatikicchanānaṃ atthāya vīriyaṃ ārabhati, payogaṃ karoti parakkamati. Yathā ca ḍayhamāno matthake ādittasīso tassa nibbāpanatthāya vīriyaṃ ārabhati, payogaṃ karoti parakkamati, evameva bhikkhu kāmarāgaṃ pahānāya sato appamatto hutvā vihareyya bhagavāti kathesi.
อถ ภควา จิเนฺตสิ – อิมาย เทวตาย อุปมา ตาว ทฬฺหํ กตฺวา อานีตา, อตฺถํ ปน ปริตฺตกํ คเหตฺวา ฐิตา, ปุนปฺปุนํ กเถนฺตีปิ เหสา กามราคสฺส วิกฺขมฺภนปหานเมว กเถยฺยฯ ยาว จ กามราโค มเคฺคน น สมุคฺฆาฎิยติ, ตาว อนุพโทฺธว โหติฯ อิติ ตเมว โอปมฺมํ คเหตฺวา ปฐมมคฺควเสน เทสนํ วินิวเฎฺฎตฺวา เทเสโนฺต ทุติยํ คาถมาหฯ ตสฺสโตฺถ ปุริมานุสาเรเนว เวทิตโพฺพติฯ ปฐมํฯ
Atha bhagavā cintesi – imāya devatāya upamā tāva daḷhaṃ katvā ānītā, atthaṃ pana parittakaṃ gahetvā ṭhitā, punappunaṃ kathentīpi hesā kāmarāgassa vikkhambhanapahānameva katheyya. Yāva ca kāmarāgo maggena na samugghāṭiyati, tāva anubaddhova hoti. Iti tameva opammaṃ gahetvā paṭhamamaggavasena desanaṃ vinivaṭṭetvā desento dutiyaṃ gāthamāha. Tassattho purimānusāreneva veditabboti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑. สตฺติสุตฺตํ • 1. Sattisuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑.สตฺติสุตฺตวณฺณนา • 1.Sattisuttavaṇṇanā
