| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
២. សឧបាទិសេសសុត្តំ
2. Saupādisesasuttaṃ
១២. ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ សាវត្ថិំ បិណ្ឌាយ បាវិសិ។ អថ ខោ អាយស្មតោ សារិបុត្តស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘អតិប្បគោ ខោ តាវ សាវត្ថិយំ បិណ្ឌាយ ចរិតុំ, យំនូនាហំ យេន អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ អារាមោ តេនុបសង្កមេយ្យ’’ន្តិ។ អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ យេន អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ អារាមោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា តេហិ អញ្ញតិត្ថិយេហិ បរិព្ពាជកេហិ សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។
12. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmā sāriputto pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho āyasmato sāriputtassa etadahosi – ‘‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ, yaṃnūnāhaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho āyasmā sāriputto yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
តេន ខោ បន សមយេន តេសំ អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ សន្និសិន្នានំ សន្និបតិតានំ អយមន្តរាកថា ឧទបាទិ – ‘‘យោ ហិ កោចិ, អាវុសោ, សឧបាទិសេសោ កាលំ ករោតិ, សព្ពោ សោ អបរិមុត្តោ និរយា អបរិមុត្តោ តិរច្ឆានយោនិយា អបរិមុត្តោ បេត្តិវិសយា អបរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា’’តិ។ អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ តេសំ អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ភាសិតំ នេវ អភិនន្ទិ នប្បដិក្កោសិ។ អនភិនន្ទិត្វា អប្បដិក្កោសិត្វា ឧដ្ឋាយាសនា បក្កាមិ – ‘‘ភគវតោ សន្តិកេ ឯតស្ស ភាសិតស្ស អត្ថំ អាជានិស្សាមី’’តិ។ អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ សាវត្ថិយំ បិណ្ឌាយ ចរិត្វា បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច –
Tena kho pana samayena tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘yo hi koci, āvuso, saupādiseso kālaṃ karoti, sabbo so aparimutto nirayā aparimutto tiracchānayoniyā aparimutto pettivisayā aparimutto apāyaduggativinipātā’’ti. Atha kho āyasmā sāriputto tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandi nappaṭikkosi. Anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi – ‘‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmī’’ti. Atha kho āyasmā sāriputto sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ឥធាហំ, ភន្តេ, បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ សាវត្ថិំ បិណ្ឌាយ បាវិសិំ។ តស្ស មយ្ហំ, ភន្តេ, ឯតទហោសិ – ‘អតិប្បគោ ខោ តាវ សាវត្ថិយំ បិណ្ឌាយ ចរិតុំ; យំនូនាហំ យេន អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ អារាមោ តេនុបសង្កមេយ្យ’ន្តិ។ អថ ខោ អហំ, ភន្តេ, យេន អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ អារាមោ តេនុបសង្កមិំ; ឧបសង្កមិត្វា តេហិ អញ្ញតិត្ថិយេហិ បរិព្ពាជកេហិ សទ្ធិំ សម្មោទិំ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំ។ តេន ខោ បន សមយេន តេសំ អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ សន្និសិន្នានំ សន្និបតិតានំ អយមន្តរាកថា ឧទបាទិ – ‘យោ ហិ កោចិ, អាវុសោ, សឧបាទិសេសោ កាលំ ករោតិ, សព្ពោ សោ អបរិមុត្តោ និរយា អបរិមុត្តោ តិរច្ឆានយោនិយា អបរិមុត្តោ បេត្តិវិសយា អបរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា’តិ។ អថ ខោ អហំ, ភន្តេ, តេសំ អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ ភាសិតំ នេវ អភិនន្ទិំ នប្បដិក្កោសិំ។ អនភិនន្ទិត្វា អប្បដិក្កោសិត្វា ឧដ្ឋាយាសនា បក្កមិំ – ‘ភគវតោ សន្តិកេ ឯតស្ស ភាសិតស្ស អត្ថំ អាជានិស្សាមី’’’តិ។
‘‘Idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ; yaṃnūnāhaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyya’nti. Atha kho ahaṃ, bhante, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Tena kho pana samayena tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘yo hi koci, āvuso, saupādiseso kālaṃ karoti, sabbo so aparimutto nirayā aparimutto tiracchānayoniyā aparimutto pettivisayā aparimutto apāyaduggativinipātā’ti. Atha kho ahaṃ, bhante, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandiṃ nappaṭikkosiṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃ – ‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmī’’’ti.
‘‘នវយិមេ, សារិបុត្ត, បុគ្គលា សឧបាទិសេសា កាលំ កុរុមានា បរិមុត្តា និរយា បរិមុត្តា តិរច្ឆានយោនិយា បរិមុត្តា បេត្តិវិសយា បរិមុត្តា អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។ កតមេ នវ? ឥធ , សារិបុត្ត, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ បរិបូរការី , បញ្ញាយ មត្តសោ ការី។ សោ បញ្ចន្នំ ឱរម្ភាគិយានំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា អន្តរាបរិនិព្ពាយី ហោតិ។ អយំ, សារិបុត្ត , បឋមោ បុគ្គលោ សឧបាទិសេសោ កាលំ កុរុមានោ បរិមុត្តោ និរយា បរិមុត្តោ តិរច្ឆានយោនិយា បរិមុត្តោ បេត្តិវិសយា បរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។
‘‘Navayime, sāriputta, puggalā saupādisesā kālaṃ kurumānā parimuttā nirayā parimuttā tiracchānayoniyā parimuttā pettivisayā parimuttā apāyaduggativinipātā. Katame nava? Idha , sāriputta, ekacco puggalo sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ paripūrakārī , paññāya mattaso kārī. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā antarāparinibbāyī hoti. Ayaṃ, sāriputta , paṭhamo puggalo saupādiseso kālaṃ kurumāno parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.
‘‘បុន ចបរំ, សារិបុត្ត, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ បរិបូរការី, បញ្ញាយ មត្តសោ ការី។ សោ បញ្ចន្នំ ឱរម្ភាគិយានំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា ឧបហច្ចបរិនិព្ពាយី ហោតិ…បេ.… អសង្ខារបរិនិព្ពាយី ហោតិ…បេ.… សសង្ខារបរិនិព្ពាយី ហោតិ…បេ.… ឧទ្ធំសោតោ ហោតិ អកនិដ្ឋគាមី។ អយំ, សារិបុត្ត, បញ្ចមោ បុគ្គលោ សឧបាទិសេសោ កាលំ កុរុមានោ បរិមុត្តោ និរយា បរិមុត្តោ តិរច្ឆានយោនិយា បរិមុត្តោ បេត្តិវិសយា បរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។
‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, idhekacco puggalo sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ paripūrakārī, paññāya mattaso kārī. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā upahaccaparinibbāyī hoti…pe… asaṅkhāraparinibbāyī hoti…pe… sasaṅkhāraparinibbāyī hoti…pe… uddhaṃsoto hoti akaniṭṭhagāmī. Ayaṃ, sāriputta, pañcamo puggalo saupādiseso kālaṃ kurumāno parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.
‘‘បុន ចបរំ, សារិបុត្ត, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ មត្តសោ ការី, បញ្ញាយ មត្តសោ ការី។ សោ តិណ្ណំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា រាគទោសមោហានំ តនុត្តា សកទាគាមី ហោតិ, សកិទេវ ឥមំ លោកំ អាគន្ត្វា ទុក្ខស្សន្តំ ករោតិ។ អយំ, សារិបុត្ត, ឆដ្ឋោ បុគ្គលោ សឧបាទិសេសោ កាលំ កុរុមានោ បរិមុត្តោ និរយា…បេ.… បរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។
‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, idhekacco puggalo sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ mattaso kārī, paññāya mattaso kārī. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Ayaṃ, sāriputta, chaṭṭho puggalo saupādiseso kālaṃ kurumāno parimutto nirayā…pe… parimutto apāyaduggativinipātā.
‘‘បុន ចបរំ, សារិបុត្ត, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ មត្តសោ ការី, បញ្ញាយ មត្តសោ ការី។ សោ តិណ្ណំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា ឯកពីជី ហោតិ, ឯកំយេវ មានុសកំ ភវំ និព្ពត្តេត្វា ទុក្ខស្សន្តំ ករោតិ។ អយំ, សារិបុត្ត, សត្តមោ បុគ្គលោ សឧបាទិសេសោ កាលំ កុរុមានោ បរិមុត្តោ និរយា…បេ.… បរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។
‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, idhekacco puggalo sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ mattaso kārī, paññāya mattaso kārī. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā ekabījī hoti, ekaṃyeva mānusakaṃ bhavaṃ nibbattetvā dukkhassantaṃ karoti. Ayaṃ, sāriputta, sattamo puggalo saupādiseso kālaṃ kurumāno parimutto nirayā…pe… parimutto apāyaduggativinipātā.
‘‘បុន ចបរំ, សារិបុត្ត, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ មត្តសោ ការី, បញ្ញាយ មត្តសោ ការី។ សោ តិណ្ណំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា កោលំកោលោ ហោតិ, ទ្វេ វា តីណិ វា កុលានិ សន្ធាវិត្វា សំសរិត្វា ទុក្ខស្សន្តំ ករោតិ។ អយំ, សារិបុត្ត, អដ្ឋមោ បុគ្គលោ សឧបាទិសេសោ កាលំ កុរុមានោ បរិមុត្តោ និរយា…បេ.… បរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។
‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, idhekacco puggalo sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ mattaso kārī, paññāya mattaso kārī. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā kolaṃkolo hoti, dve vā tīṇi vā kulāni sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karoti. Ayaṃ, sāriputta, aṭṭhamo puggalo saupādiseso kālaṃ kurumāno parimutto nirayā…pe… parimutto apāyaduggativinipātā.
‘‘បុន ចបរំ, សារិបុត្ត, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ សីលេសុ បរិបូរការី ហោតិ, សមាធិស្មិំ មត្តសោ ការី, បញ្ញាយ មត្តសោ ការី។ សោ តិណ្ណំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា សត្តក្ខត្តុបរមោ ហោតិ, សត្តក្ខត្តុបរមំ ទេវេ ច មនុស្សេ ច សន្ធាវិត្វា សំសរិត្វា ទុក្ខស្សន្តំ ករោតិ។ អយំ, សារិបុត្ត, នវមោ បុគ្គលោ សឧបាទិសេសោ កាលំ កុរុមានោ បរិមុត្តោ និរយា បរិមុត្តោ តិរច្ឆានយោនិយា បរិមុត្តោ បេត្តិវិសយា បរិមុត្តោ អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។
‘‘Puna caparaṃ, sāriputta, idhekacco puggalo sīlesu paripūrakārī hoti, samādhismiṃ mattaso kārī, paññāya mattaso kārī. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sattakkhattuparamo hoti, sattakkhattuparamaṃ deve ca manusse ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karoti. Ayaṃ, sāriputta, navamo puggalo saupādiseso kālaṃ kurumāno parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.
‘‘កេ ច, សារិបុត្ត, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ពាលា អព្យត្តា, កេ ច សឧបាទិសេសំ វា ‘សឧបាទិសេសោ’តិ ជានិស្សន្តិ, អនុបាទិសេសំ វា ‘អនុបាទិសេសោ’តិ ជានិស្សន្តិ! ឥមេ ខោ, សារិបុត្ត, នវ បុគ្គលា សឧបាទិសេសា កាលំ កុរុមានា បរិមុត្តា និរយា បរិមុត្តា តិរច្ឆានយោនិយា បរិមុត្តា បេត្តិវិសយា បរិមុត្តា អបាយទុគ្គតិវិនិបាតា។ ន តាវាយំ, សារិបុត្ត, ធម្មបរិយាយោ បដិភាសិ ភិក្ខូនំ ភិក្ខុនីនំ ឧបាសកានំ ឧបាសិកានំ។ តំ កិស្ស ហេតុ? មាយិមំ ធម្មបរិយាយំ សុត្វា បមាទំ អាហរិំសូតិ 5។ អបិ ច មយា 6, សារិបុត្ត, ធម្មបរិយាយោ បញ្ហាធិប្បាយេន ភាសិតោ’’តិ។ ទុតិយំ។
‘‘Ke ca, sāriputta, aññatitthiyā paribbājakā bālā abyattā, ke ca saupādisesaṃ vā ‘saupādiseso’ti jānissanti, anupādisesaṃ vā ‘anupādiseso’ti jānissanti! Ime kho, sāriputta, nava puggalā saupādisesā kālaṃ kurumānā parimuttā nirayā parimuttā tiracchānayoniyā parimuttā pettivisayā parimuttā apāyaduggativinipātā. Na tāvāyaṃ, sāriputta, dhammapariyāyo paṭibhāsi bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ. Taṃ kissa hetu? Māyimaṃ dhammapariyāyaṃ sutvā pamādaṃ āhariṃsūti 7. Api ca mayā 8, sāriputta, dhammapariyāyo pañhādhippāyena bhāsito’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ២. សឧបាទិសេសសុត្តវណ្ណនា • 2. Saupādisesasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ២. សឧបាទិសេសសុត្តវណ្ណនា • 2. Saupādisesasuttavaṇṇanā
