Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
မဇ္ဈိမ နိကာယ ၅၃
The Middle-Length Suttas Collection 53
သေခသုတ္တ
A Trainee
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြေါဓာရာမေ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Sakyans, near Kapilavatthu in the Banyan Tree Monastery.
တေန ခေါ ပန သမယေန ကာပိလဝတ္ထဝါနံ သကျာနံ နဝံ သန္ထာဂါရံ အစိရကာရိတံ ဟောတိ အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ သမဏေန ဝါ ဗြာဟ္မဏေန ဝါ ကေနစိ ဝါ မနုဿဘူတေန၊ အထ ခေါ ကာပိလဝတ္ထဝါ သကျာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ ကာပိလဝတ္ထဝါ သကျာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ:
Now at that time a new town hall had recently been constructed for the Sakyans of Kapilavatthu. It had not yet been occupied by an ascetic or brahmin or any person at all. Then the Sakyans of Kapilavatthu went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him:
“ဣဓ, ဘန္တေ, ကာပိလဝတ္ထဝါနံ သကျာနံ နဝံ သန္ထာဂါရံ အစိရကာရိတံ အနဇ္ဈာဝုဋ္ဌံ သမဏေန ဝါ ဗြာဟ္မဏေန ဝါ ကေနစိ ဝါ မနုဿဘူတေန၊ တံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပဌမံ ပရိဘုဉ္ဇတု၊ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပရိဘုတ္တံ ပစ္ဆာ ကာပိလဝတ္ထဝါ သကျာ ပရိဘုဉ္ဇိဿန္တိ၊ တဒဿ ကာပိလဝတ္ထဝါနံ သကျာနံ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ”တိ၊ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန၊
“Sir, a new town hall has recently been constructed for the Sakyans of Kapilavatthu. It has not yet been occupied by an ascetic or brahmin or any person at all. May the Buddha be the first to use it, and only then will the Sakyans of Kapilavatthu use it. That would be for the lasting welfare and happiness of the Sakyans of Kapilavatthu.” The Buddha consented with silence.
အထ ခေါ ကာပိလဝတ္ထဝါ သကျာ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန နဝံ သန္ထာဂါရံ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ သဗ္ဗသန္ထရိံ သန္ထာဂါရံ သန္ထရိတွာ အာသနာနိ ပညပေတွာ ဥဒကမဏိကံ ဥပဋ္ဌပေတွာ တေလပ္ပဒီပံ အာရောပေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု၊ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ ကာပိလဝတ္ထဝါ သကျာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “သဗ္ဗသန္ထရိံ သန္ထတံ, ဘန္တေ, သန္ထာဂါရံ, အာသနာနိ ပညတ္တာနိ, ဥဒကမဏိကော ဥပဋ္ဌာပိတော, တေလပ္ပဒီပေါ အာရောပိတော၊ ယဿဒါနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကာလံ မညတီ”တိ၊
Then, knowing that the Buddha had consented, the Sakyans got up from their seat, bowed, and respectfully circled the Buddha, keeping him on their right. Then they went to the new town hall, where they spread carpets all over, prepared seats, set up a water jar, and placed a lamp. Then they went back to the Buddha, bowed, stood to one side, and told him of their preparations, saying, “Please, sir, come at your convenience.”
အထ ခေါ ဘဂဝါ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန ယေန သန္ထာဂါရံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ သန္ထာဂါရံ ပဝိသိတွာ မဇ္ဈိမံ ထမ္ဘံ နိဿာယ ပုရတ္ထာဘိမုခေါ နိသီဒိ၊ ဘိက္ခုသင်္ဃောပိ ခေါ ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ သန္ထာဂါရံ ပဝိသိတွာ ပစ္ဆိမံ ဘိတ္တိံ နိဿာယ ပုရတ္ထာဘိမုခေါ နိသီဒိ, ဘဂဝန္တံယေဝ ပုရက္ခတွာ၊ ကာပိလဝတ္ထဝါပိ ခေါ သကျာ ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ သန္ထာဂါရံ ပဝိသိတွာ ပုရတ္ထိမံ ဘိတ္တိံ နိဿာယ ပစ္ဆိမာဘိမုခါ နိသီဒိံသု, ဘဂဝန္တံယေဝ ပုရက္ခတွာ၊
Then the Buddha robed up and, taking his bowl and robe, went to the new town hall together with the Saṅgha of bhikkhus. Having washed his feet he entered the town hall and sat against the central column facing east. The Saṅgha of bhikkhus also washed their feet, entered the town hall, and sat against the west wall facing east, with the Buddha right in front of them. The Sakyans of Kapilavatthu also washed their feet, entered the town hall, and sat against the east wall facing west, with the Buddha right in front of them.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ကာပိလဝတ္ထဝေ သကျေ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ: “ပဋိဘာတု တံ, အာနန္ဒ, ကာပိလဝတ္ထဝါနံ သကျာနံ သေခေါ ပါဋိပဒေါ၊ ပိဋ္ဌိ မေ အာဂိလာယတိ; တမဟံ အာယမိဿာမီ”တိ၊
The Buddha spent much of the night educating, encouraging, firing up, and inspiring the Sakyans with a Dhamma talk. Then he addressed Venerable Ānanda, “Ānanda, speak about the practicing trainee to the Sakyans of Kapilavatthu as you feel inspired. My back is sore, I’ll stretch it.”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ၊ အထ ခေါ ဘဂဝါ စတုဂ္ဂုဏံ သင်္ဃာဋိံ ပညာပေတွာ ဒက္ခိဏေန ပဿေန သီဟသေယျံ ကပ္ပေသိ, ပါဒေ ပါဒံ အစ္စာဓာယ, သတော သမ္ပဇာနော, ဥဋ္ဌာနသညံ မနသိ ကရိတွာ၊
“Yes, sir,” Ānanda replied. And then the Buddha spread out his outer robe folded in four and laid down in the lion’s posture—on the right side, placing one foot on top of the other—mindful and aware, and focused on the time of getting up.
အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော မဟာနာမံ သက္ကံ အာမန္တေသိ:
Then Ānanda addressed Mahānāma the Sakyan:
“ဣဓ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ, ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ, ဘောဇနေ မတ္တညူ ဟောတိ, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တော ဟောတိ, သတ္တဟိ သဒ္ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ၊
“Mahānāma, a noble disciple is accomplished in ethics, guards the sense doors, eats in moderation, and is dedicated to wakefulness. They have seven good qualities, and they get the four jhānas—blissful meditations in the present life that belong to the higher mind—when they want, without trouble or difficulty.
ကထဉ္စ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သီလဝါ ဟောတိ, ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု၊ ဧဝံ ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ၊
And how is a noble disciple accomplished in ethics? It’s when a noble disciple is ethical, restrained in the monastic code, conducting themselves well and seeking alms in suitable places. Seeing danger in the slightest fault, they keep the rules they’ve undertaken. That’s how a noble disciple is ethical.
ကထဉ္စ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ၊ ယတွာဓိကရဏမေနံ စက္ခုန္ဒြိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ စက္ခုန္ဒြိယံ, စက္ခုန္ဒြိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ၊ သောတေန သဒ္ဒံ သုတွာ …ပေ… ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတွာ …ပေ… ဇိဝှါယ ရသံ သာယိတွာ …ပေ… ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတွာ …ပေ… မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ၊ ယတွာဓိကရဏမေနံ မနိန္ဒြိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ မနိန္ဒြိယံ, မနိန္ဒြိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ၊
And how does a noble disciple guard the sense doors? When a noble disciple sees a sight with their eyes, they don’t get caught up in the features and details. If the faculty of sight were left unrestrained, bad unskillful qualities of covetousness and displeasure would become overwhelming. For this reason, they practice restraint, protecting the faculty of sight, and achieving its restraint. When they hear a sound with their ears … When they smell an odor with their nose … When they taste a flavor with their tongue … When they feel a touch with their body … When they know a thought with their mind, they don’t get caught up in the features and details. If the faculty of mind were left unrestrained, bad unskillful qualities of covetousness and displeasure would become overwhelming. For this reason, they practice restraint, protecting the faculty of mind, and achieving its restraint. That’s how a noble disciple guards the sense doors.
ကထဉ္စ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဘောဇနေ မတ္တညူ ဟောတိ? ဣဓ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော အာဟာရံ အာဟာရေတိ: ‘နေဝ ဒဝါယ န မဒါယ န မဏ္ဍနာယ န ဝိဘူသနာယ; ယာဝဒေဝ ဣမဿ ကာယဿ ဌိတိယာ ယာပနာယ ဝိဟိံသူပရတိယာ ဗြဟ္မစရိယာနုဂ္ဂဟာယ၊ ဣတိ ပုရာဏဉ္စ ဝေဒနံ ပဋိဟင်္ခါမိ, နဝဉ္စ ဝေဒနံ န ဥပ္ပါဒေဿာမိ, ယာတြာ စ မေ ဘဝိဿတိ အနဝဇ္ဇတာ စ ဖာသုဝိဟာရော စာ'တိ၊ ဧဝံ ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဘောဇနေ မတ္တညူ ဟောတိ၊
And how does a noble disciple eat in moderation? It’s when a noble disciple reflects rationally on the food that they eat: ‘Not for fun, indulgence, adornment, or decoration, but only to sustain this body, to avoid harm, and to support spiritual practice. In this way, I shall put an end to old discomfort and not give rise to new discomfort, and I will live blamelessly and at ease.’ That’s how a noble disciple eats in moderation.
ကထဉ္စ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဒိဝသံ စင်္ကမေန နိသဇ္ဇာယ အာဝရဏီယေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ, ရတ္တိယာ ပဌမံ ယာမံ စင်္ကမေန နိသဇ္ဇာယ အာဝရဏီယေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ, ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမံ ယာမံ ဒက္ခိဏေန ပဿေန သီဟသေယျံ ကပ္ပေတိ, ပါဒေ ပါဒံ အစ္စာဓာယ, သတော သမ္ပဇာနော, ဥဋ္ဌာနသညံ မနသိ ကရိတွာ, ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမံ ယာမံ ပစ္စုဋ္ဌာယ စင်္ကမေန နိသဇ္ဇာယ အာဝရဏီယေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ၊ ဧဝံ ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တော ဟောတိ၊
And how is a noble disciple dedicated to wakefulness? It’s when a noble disciple practices walking and sitting meditation by day, purifying their mind from obstacles. In the evening, they continue to practice walking and sitting meditation. In the middle of the night, they lie down in the lion’s posture—on the right side, placing one foot on top of the other—mindful and aware, and focused on the time of getting up. In the last part of the night, they get up and continue to practice walking and sitting meditation, purifying their mind from obstacles. That’s how a noble disciple is dedicated to wakefulness.
ကထဉ္စ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သတ္တဟိ သဒ္ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သဒ္ဓေါ ဟောတိ, သဒ္ဒဟတိ တထာဂတဿ ဗောဓိံ: ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ'တိ၊
And how does a noble disciple have seven good qualities? It’s when a noble disciple has faith in the Realized One’s awakening: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’
ဟိရိမာ ဟောတိ, ဟိရီယတိ ကာယဒုစ္စရိတေန ဝစီဒုစ္စရိတေန မနောဒုစ္စရိတေန, ဟိရီယတိ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ၊
They have a conscience. They’re conscientious about bad conduct by way of body, speech, and mind, and conscientious about having any bad, unskillful qualities.
ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပတိ ကာယဒုစ္စရိတေန ဝစီဒုစ္စရိတေန မနောဒုစ္စရိတေန, ဩတ္တပ္ပတိ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ၊
They exercise prudence. They’re prudent when it comes to bad conduct by way of body, speech, and mind, and prudent when it comes to acquiring any bad, unskillful qualities.
ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထာ သဗျဉ္ဇနာ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ တထာရူပါဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊
They’re very learned, remembering and keeping what they’ve learned. These teachings are good in the beginning, good in the middle, and good in the end, meaningful and well-phrased, describing a spiritual practice that’s entirely full and pure. They are very learned in such teachings, remembering them, reinforcing them by recitation, mentally scrutinizing them, and comprehending them theoretically.
အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရတိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ, ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒါယ, ထာမဝါ ဒဠှပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု၊
They live with energy roused up for giving up unskillful qualities and embracing skillful qualities. They’re strong, staunchly vigorous, not slacking off when it comes to developing skillful qualities.
သတိမာ ဟောတိ, ပရမေန သတိနေပက္ကေန သမန္နာဂတော, စိရကတမ္ပိ စိရဘာသိတမ္ပိ သရိတာ အနုဿရိတာ၊
They’re mindful. They have utmost mindfulness and alertness, and can remember and recall what was said and done long ago.
ပညဝါ ဟောတိ, ဥဒယတ္ထဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော, အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂါမိနိယာ၊ ဧဝံ ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သတ္တဟိ သဒ္ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ၊
They’re wise. They have the wisdom of arising and passing away which is noble, penetrative, and leads to the complete ending of suffering. That’s how a noble disciple has seven good qualities.
ကထဉ္စ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ? ဣဓ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ …ပေ… ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ …ပေ… ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ …ပေ… တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ …ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ဧဝံ ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ၊
And how does a noble disciple get the four jhānas—blissful meditations in the present life that belong to the higher mind—when they want, without trouble or difficulty? It’s when a noble disciple, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna … second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. That’s how a noble disciple gets the four jhānas—blissful meditations in the present life that belong to the higher mind—when they want, without trouble or difficulty.
ယတော ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဧဝံ သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ, ဧဝံ ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ, ဧဝံ ဘောဇနေ မတ္တညူ ဟောတိ, ဧဝံ ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တော ဟောတိ, ဧဝံ သတ္တဟိ သဒ္ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧဝံ စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အယံ ဝုစ္စတိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သေခေါ ပါဋိပဒေါ အပုစ္စဏ္ဍတာယ သမာပန္နော, ဘဗ္ဗော အဘိနိဗ္ဘိဒါယ, ဘဗ္ဗော သမ္ဗောဓာယ, ဘဗ္ဗော အနုတ္တရဿ ယောဂက္ခေမဿ အဓိဂမာယ၊ သေယျထာပိ, မဟာနာမ, ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနိ အဋ္ဌ ဝါ ဒသ ဝါ ဒွါဒသ ဝါ တာနာဿု ကုက္ကုဋိယာ သမ္မာ အဓိသယိတာနိ သမ္မာ ပရိသေဒိတာနိ သမ္မာ ပရိဘာဝိတာနိ, ကိဉ္စာပိ တဿာ ကုက္ကုဋိယာ န ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ: ‘အဟော ဝတိမေ ကုက္ကုဋပေါတကာ ပါဒနခသိခါယ ဝါ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ အဏ္ဍကောသံ ပဒါလေတွာ သောတ္ထိနာ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇေယျုန်'တိ, အထ ခေါ ဘဗ္ဗာဝ တေ ကုက္ကုဋပေါတကာ ပါဒနခသိခါယ ဝါ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ အဏ္ဍကောသံ ပဒါလေတွာ သောတ္ထိနာ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇိတုံ၊
When a noble disciple is accomplished in ethics, guards the sense doors, eats in moderation, and is dedicated to wakefulness; and they have seven good qualities, and they get the four jhānas—blissful meditations in the present life that belong to the higher mind—when they want, without trouble or difficulty, they are called a noble disciple who is a practicing trainee. Their eggs are unspoiled, and they are capable of breaking out of their shell, becoming awakened, and achieving the supreme sanctuary from the yoke. Suppose there was a chicken with eight or ten or twelve eggs. And she properly sat on them to keep them warm and incubated. Even if that chicken doesn’t wish, ‘If only my chicks could break out of the eggshell with their claws and beak and hatch safely!’ Still they can break out and hatch safely.
ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာနာမ, ယတော အရိယသာဝကော ဧဝံ သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ, ဧဝံ ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ, ဧဝံ ဘောဇနေ မတ္တညူ ဟောတိ, ဧဝံ ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တော ဟောတိ, ဧဝံ သတ္တဟိ သဒ္ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧဝံ စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အယံ ဝုစ္စတိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သေခေါ ပါဋိပဒေါ အပုစ္စဏ္ဍတာယ သမာပန္နော, ဘဗ္ဗော အဘိနိဗ္ဘိဒါယ, ဘဗ္ဗော သမ္ဗောဓာယ, ဘဗ္ဗော အနုတ္တရဿ ယောဂက္ခေမဿ အဓိဂမာယ၊
In the same way, when a noble disciple is practicing all these things they are called a noble disciple who is a practicing trainee. Their eggs are unspoiled, and they are capable of breaking out of their shell, becoming awakened, and achieving the supreme sanctuary from the yoke.
သ ခေါ သော, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဣမံယေဝ အနုတ္တရံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ အာဂမ္မ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ—ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော …ပေ… ဣတိ သာကာရံ သော်ဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, အယမဿ ပဌမာဘိနိဗ္ဘိဒါ ဟောတိ ကုက္ကုဋစ္ဆာပကဿေဝ အဏ္ဍကောသမှာ၊
Relying on this supreme purity of mindfulness and equanimity, that noble disciple recollects their many kinds of past lives. That is: one, two, three, four, five, ten, twenty, thirty, forty, fifty, a hundred, a thousand, a hundred thousand rebirths; many eons of the world contracting, many eons of the world expanding, many eons of the world contracting and expanding. … And so they recollect their many kinds of past lives, with features and details. This is their first breaking out, like a chick from an eggshell.
သ ခေါ သော, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဣမံယေဝ အနုတ္တရံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ အာဂမ္မ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ …ပေ… ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ, အယမဿ ဒုတိယာဘိနိဗ္ဘိဒါ ဟောတိ ကုက္ကုဋစ္ဆာပကဿေဝ အဏ္ဍကောသမှာ၊
Relying on this supreme purity of mindfulness and equanimity, that noble disciple, with clairvoyance that is purified and superhuman, sees sentient beings passing away and being reborn—inferior and superior, beautiful and ugly, in a good place or a bad place. … They understand how sentient beings are reborn according to their deeds. This is their second breaking out, like a chick from an eggshell.
သ ခေါ သော, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဣမံယေဝ အနုတ္တရံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ အာဂမ္မ အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, အယမဿ တတိယာဘိနိဗ္ဘိဒါ ဟောတိ ကုက္ကုဋစ္ဆာပကဿေဝ အဏ္ဍကောသမှာ၊
Relying on this supreme purity of mindfulness and equanimity, that noble disciple realizes the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life. And they live having realized it with their own insight due to the ending of defilements. This is their third breaking out, like a chick from an eggshell.
ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ စရဏသ္မိံ; ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ စရဏသ္မိံ; ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဘောဇနေ မတ္တညူ ဟောတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ စရဏသ္မိံ; ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တော ဟောတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ စရဏသ္မိံ; ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော သတ္တဟိ သဒ္ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ စရဏသ္မိံ; ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ စရဏသ္မိံ၊
A noble disciple’s conduct includes the following: being accomplished in ethics, guarding the sense doors, moderation in eating, being dedicated to wakefulness, having seven good qualities, and getting the four jhānas when they want, without trouble or difficulty.
ယဉ္စ ခေါ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ—ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော …ပေ… ဣတိ သာကာရံ သော်ဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ဝိဇ္ဇာယ; ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ …ပေ… ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ဝိဇ္ဇာယ၊ ယမ္ပိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ ဝိဇ္ဇာယ၊
A noble disciple’s knowledge includes the following: recollecting their past lives, clairvoyance that is purified and superhuman, and realizing the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life due to the ending of defilements.
အယံ ဝုစ္စတိ, မဟာနာမ, အရိယသာဝကော ဝိဇ္ဇာသမ္ပန္နော ဣတိပိ စရဏသမ္ပန္နော ဣတိပိ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော ဣတိပိ၊
This noble disciple is said to be ‘accomplished in knowledge’, and also ‘accomplished in conduct’, and also ‘accomplished in knowledge and conduct’.
ဗြဟ္မုနာပေသာ, မဟာနာမ, သနင်္ကုမာရေန ဂါထာ ဘာသိတာ:
And Brahmā Sanaṅkumāra also spoke this verse:
‘ခတ္တိယော သေဋ္ဌော ဇနေတသ္မိံ, ယေ ဂေါတ္တပဋိသာရိနော; ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော, သော သေဋ္ဌော ဒေဝမာနုသေ'တိ၊
‘The aristocrat is best among people who take clan as the standard. But one accomplished in knowledge and conduct is best among gods and humans.’
သာ ခေါ ပနေသာ, မဟာနာမ, ဗြဟ္မုနာ သနင်္ကုမာရေန ဂါထာ သုဂီတာ နော ဒုဂ္ဂီတာ, သုဘာသိတာ နော ဒုဗ္ဘာသိတာ, အတ္ထသံဟိတာ နော အနတ္ထသံဟိတာ, အနုမတာ ဘဂဝတာ”တိ၊
And that verse was well sung by Brahmā Sanaṅkumāra, not poorly sung; well spoken, not poorly spoken, beneficial, not harmful, and it was approved by the Buddha.”
အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥဋ္ဌဟိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ: “သာဓု သာဓု, အာနန္ဒ, သာဓု ခေါ တွံ, အာနန္ဒ, ကာပိလဝတ္ထဝါနံ သကျာနံ သေခံ ပါဋိပဒံ အဘာသီ”တိ၊
Then the Buddha got up and said to Venerable Ānanda, “Good, good, Ānanda! It’s good that you spoke to the Sakyans of Kapilavatthu about the practicing trainee.”
ဣဒမဝေါစာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ သမနုညော သတ္ထာ အဟောသိ၊ အတ္တမနာ ကာပိလဝတ္ထဝါ သကျာ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ၊
This is what Venerable Ānanda said, and the teacher approved. Satisfied, the Sakyans of Kapilavatthu approved what Venerable Ānanda said.
သေခသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]