Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಪುರಾಣ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
ಸೇಖಿಯಕಣ್ಡಂ
Sekhiyakaṇḍaṃ
ಸೇಖಿಯೇಸು ಸತಿಪಿ ವೀತಿಕ್ಕಮೇ ಅನಾದರಿಯಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸೇವ ಆಪತ್ತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಕಾರಕೋ ನ ವುತ್ತೋ। ಅಯಞ್ಹಿ ವಿನಯಧಮ್ಮತಾ, ಯದಿದಂ ಸಾಪೇಕ್ಖೇ ಕಾರಕನಿದ್ದೇಸೋ, ಸೋ ವುತ್ತನಿಯಮೇ ವಿಧಿ, ಭುಮ್ಮಕರಣಞ್ಚ। ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಧಿಕಮ್ಪಿ ಓತಾರೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತತೋ ಪರಂ ಓತಾರೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ। ಆರಾಮೇ ವಾತಿ ಬುದ್ಧುಪಟ್ಠಾನಾದಿಕಾಲೇ। ಪಾರುಪಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಕಿಚ್ಚವಸೇನ ವುತ್ತಂ।
Sekhiyesu satipi vītikkame anādariyāpekkhasseva āpattīti dassanatthaṃ kārako na vutto. Ayañhi vinayadhammatā, yadidaṃ sāpekkhe kārakaniddeso, so vuttaniyame vidhi, bhummakaraṇañca. Aṭṭhaṅgulādhikampi otāretvā nivāsetuṃ vaṭṭati. Tato paraṃ otārentassa dukkaṭanti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Ārāme vāti buddhupaṭṭhānādikāle. Pārupitabbanti uttarāsaṅgakiccavasena vuttaṃ.
ಠತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಗಚ್ಛನ್ತೋಪಿ ಪರಿಸ್ಸಯಾಭಾವಂ ಓಲೋಕೇತುಂ ಲಭತಿಯೇವಾತಿ (ವಜಿರ॰ ಟೀ॰ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ ೫೮೨) ಲಿಖಿತಂ। ಯಥಾ ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ಅನ್ತರಘರೇ ಕಾಯಂ ವಿವರಿತ್ವಾ ನಿಸೀದಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತಥಾ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಗನ್ತುಕಾಮಸ್ಸಪಿ ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ಅಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಅಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನಮನಾರೋಚೇತ್ವಾ ಯಥಾಕಾಮಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತಸ್ಮಾ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಗಮನಕಾಲೇ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಗಾಮಪ್ಪವೇಸನವತ್ತಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ಗಾಮಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಏಕಂ ಆವಸಥಂ ಪುರತೋವ ಠಿತಂ ಪತ್ವಾ ಪರಿಕ್ಖಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ವಾಸೂಪಗತೋ ಚೇ ಹೋತಿ, ಇತರೇಹಿ ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಯಥಾಸುಖಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಚತೂಹಪಞ್ಚಾಹಂ ವಾಸಮಧಿಟ್ಠಾಯ ವಸಿತಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಞ್ಚ ವಾಸೂಪಗತಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಞ್ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ। ಬುದ್ಧಪೂಜಮ್ಪಿ ಯಥಾಸುಖಂ ಗನ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಅನಾಪತ್ತಿ ಕಾರಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ ತಹಂ ತಹಂ ಓಲೋಕೇತೀ’’ತಿ। ತತ್ಥ ಕಾರಣಂ ನಾಮ ಆಮಿಸಪೂಜಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾತಿ ಲಿಖಿತಂ।
Ṭhatvāti ettha gacchantopi parissayābhāvaṃ oloketuṃ labhatiyevāti (vajira. ṭī. pācittiya 582) likhitaṃ. Yathā vāsūpagatassa antaraghare kāyaṃ vivaritvā nisīdituṃ vaṭṭati, tathā tassa santike gantukāmassapi kāyabandhanaṃ abandhitvā saṅghāṭiṃ apārupitvā gāmappavesanamanārocetvā yathākāmaṃ gantuṃ vaṭṭati. Tasmā addhānamaggagamanakāle eko bhikkhu gāmappavesanavattaṃ pūretvā gāmaṃ pavisitvā ekaṃ āvasathaṃ puratova ṭhitaṃ patvā parikkhāraṃ ṭhapetvā vāsūpagato ce hoti, itarehi tassa santikaṃ yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Ko pana vādo catūhapañcāhaṃ vāsamadhiṭṭhāya vasitabhikkhūnaṃ santikaṃ gantuñca vāsūpagatānaṃ santikaṃ gantuñca vaṭṭatīti. Buddhapūjampi yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Vuttampi cetaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anāpatti kāraṇaṃ paṭicca tahaṃ tahaṃ oloketī’’ti. Tattha kāraṇaṃ nāma āmisapūjāti veditabbāti likhitaṃ.
ಛಬ್ಬೀಸತಿಸಾರುಪ್ಪವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Chabbīsatisāruppavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಯಸ್ಮಾ ‘‘ಸಮತಿತ್ತಿಕೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೬೦೨-೬೦೩) ವಚನಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ಸಮಪುಣ್ಣೋ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬೋತಿ ದೀಪೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥಗತೇ ಪತ್ತೇ ಪಿಣ್ಡಪಾತೋ ದಿಯ್ಯಮಾನೋ ಥೂಪೀಕತೋಪಿ ಚೇ ಹೋತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪಿತೋ ಹೋತಿ। ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಂ ಮುಖೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ವಿಪ್ಪಟಿಸಾರೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪುನ ಉಗ್ಗಿರಿತುಕಾಮಸ್ಸಾಪಿ ಸಹಸಾ ಚೇ ಪವಿಸತಿ, ಏತ್ಥ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಭುಞ್ಜತಿ ನಾಮ। ವಿಞ್ಞತ್ತಿಕತಞ್ಚ ಅಕತಞ್ಚ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಠಿತಂ ಸಹಸಾ ಅನುಪಧಾರೇತ್ವಾ ಗಹೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ, ಅಸ್ಸತಿಯಾ ಭುಞ್ಜತಿ ನಾಮ।
Yasmā ‘‘samatittiko piṇḍapāto paṭiggahetabbo’’ti (pāci. 602-603) vacanaṃ piṇḍapāto samapuṇṇo paṭiggahetabboti dīpeti, tasmā attano hatthagate patte piṇḍapāto diyyamāno thūpīkatopi ce hoti, vaṭṭatīti dīpito hoti. Sūpodanaviññattiyaṃ mukhe pakkhipitvā vippaṭisāre uppanne puna uggiritukāmassāpi sahasā ce pavisati, ettha asañciccabhuñjati nāma. Viññattikatañca akatañca ekasmiṃ ṭhāne ṭhitaṃ sahasā anupadhāretvā gahetvā bhuñjati, assatiyā bhuñjati nāma.
ಸಯಂ ಯಾನಗತೋ ಹುತ್ವಾ, ಯಥಾ ಯಾನಗತಸ್ಸ ಚೇ।
Sayaṃ yānagato hutvā, yathā yānagatassa ce;
ಅಲಂ ವತ್ಥುಂ ತಥಾ ನಾಲಂ, ಸಛತ್ತೋ ಛತ್ತಪಾಣಿನೋ॥
Alaṃ vatthuṃ tathā nālaṃ, sachatto chattapāṇino.
‘‘ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಸಚಿತ್ತಕಂ, ಲೋಕವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ, ದುಕ್ಖವೇದನ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೋ।
‘‘Sūpodanaviññattisikkhāpadaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedana’’nti pāṭho.
ಸೇಖಿಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sekhiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhikkhupātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.