| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-පුරාණ-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
සෙඛියකණ්‌ඩං
Sekhiyakaṇḍaṃ
සෙඛියෙසු සතිපි වීතික්‌කමෙ අනාදරියාපෙක්‌ඛස්‌සෙව ආපත්‌තීති දස්‌සනත්‌ථං කාරකො න වුත්‌තො. අයඤ්‌හි විනයධම්‌මතා, යදිදං සාපෙක්‌ඛෙ කාරකනිද්‌දෙසො, සො වුත්‌තනියමෙ විධි, භුම්‌මකරණඤ්‌ච. අට්‌ඨඞ්‌ගුලාධිකම්‌පි ඔතාරෙත්‌වා නිවාසෙතුං වට්‌ටති. තතො පරං ඔතාරෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටන්‌ති මහාඅට්‌ඨකථායං වුත්‌තං. ආරාමෙ වාති බුද්‌ධුපට්‌ඨානාදිකාලෙ. පාරුපිතබ්‌බන්‌ති උත්‌තරාසඞ්‌ගකිච්‌චවසෙන වුත්‌තං.
Sekhiyesu satipi vītikkame anādariyāpekkhasseva āpattīti dassanatthaṃ kārako na vutto. Ayañhi vinayadhammatā, yadidaṃ sāpekkhe kārakaniddeso, so vuttaniyame vidhi, bhummakaraṇañca. Aṭṭhaṅgulādhikampi otāretvā nivāsetuṃ vaṭṭati. Tato paraṃ otārentassa dukkaṭanti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Ārāme vāti buddhupaṭṭhānādikāle. Pārupitabbanti uttarāsaṅgakiccavasena vuttaṃ.
ඨත්‌වාති එත්‌ථ ගච්‌ඡන්‌තොපි පරිස්‌සයාභාවං ඔලොකෙතුං ලභතියෙවාති (වජිර. ටී. පාචිත්‌තිය 582) ලිඛිතං. යථා වාසූපගතස්‌ස අන්‌තරඝරෙ කායං විවරිත්‌වා නිසීදිතුං වට්‌ටති, තථා තස්‌ස සන්‌තිකෙ ගන්‌තුකාමස්‌සපි කායබන්‌ධනං අබන්‌ධිත්‌වා සඞ්‌ඝාටිං අපාරුපිත්‌වා ගාමප්‌පවෙසනමනාරොචෙත්‌වා යථාකාමං ගන්‌තුං වට්‌ටති. තස්‌මා අද්‌ධානමග්‌ගගමනකාලෙ එකො භික්‌ඛු ගාමප්‌පවෙසනවත්‌තං පූරෙත්‌වා ගාමං පවිසිත්‌වා එකං ආවසථං පුරතොව ඨිතං පත්‌වා පරික්‌ඛාරං ඨපෙත්‌වා වාසූපගතො චෙ හොති, ඉතරෙහි තස්‌ස සන්‌තිකං යථාසුඛං ගන්‌තුං වට්‌ටති. කො පන වාදො චතූහපඤ්‌චාහං වාසමධිට්‌ඨාය වසිතභික්‌ඛූනං සන්‌තිකං ගන්‌තුඤ්‌ච වාසූපගතානං සන්‌තිකං ගන්‌තුඤ්‌ච වට්‌ටතීති. බුද්‌ධපූජම්‌පි යථාසුඛං ගන්‌තුං වට්‌ටති. වුත්‌තම්‌පි චෙතං අට්‌ඨකථායං ‘‘අනාපත්‌ති කාරණං පටිච්‌ච තහං තහං ඔලොකෙතී’’ති. තත්‌ථ කාරණං නාම ආමිසපූජාති වෙදිතබ්‌බාති ලිඛිතං.
Ṭhatvāti ettha gacchantopi parissayābhāvaṃ oloketuṃ labhatiyevāti (vajira. ṭī. pācittiya 582) likhitaṃ. Yathā vāsūpagatassa antaraghare kāyaṃ vivaritvā nisīdituṃ vaṭṭati, tathā tassa santike gantukāmassapi kāyabandhanaṃ abandhitvā saṅghāṭiṃ apārupitvā gāmappavesanamanārocetvā yathākāmaṃ gantuṃ vaṭṭati. Tasmā addhānamaggagamanakāle eko bhikkhu gāmappavesanavattaṃ pūretvā gāmaṃ pavisitvā ekaṃ āvasathaṃ puratova ṭhitaṃ patvā parikkhāraṃ ṭhapetvā vāsūpagato ce hoti, itarehi tassa santikaṃ yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Ko pana vādo catūhapañcāhaṃ vāsamadhiṭṭhāya vasitabhikkhūnaṃ santikaṃ gantuñca vāsūpagatānaṃ santikaṃ gantuñca vaṭṭatīti. Buddhapūjampi yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Vuttampi cetaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anāpatti kāraṇaṃ paṭicca tahaṃ tahaṃ oloketī’’ti. Tattha kāraṇaṃ nāma āmisapūjāti veditabbāti likhitaṃ.
ඡබ්‌බීසතිසාරුප්‌පවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Chabbīsatisāruppavaṇṇanā niṭṭhitā.
යස්‌මා ‘‘සමතිත්‌තිකො පිණ්‌ඩපාතො පටිග්‌ගහෙතබ්‌බො’’ති (පාචි. 602-603) වචනං පිණ්‌ඩපාතො සමපුණ්‌ණො පටිග්‌ගහෙතබ්‌බොති දීපෙති, තස්‌මා අත්‌තනො හත්‌ථගතෙ පත්‌තෙ පිණ්‌ඩපාතො දිය්‍යමානො ථූපීකතොපි චෙ හොති, වට්‌ටතීති දීපිතො හොති. සූපොදනවිඤ්‌ඤත්‌තියං මුඛෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා විප්‌පටිසාරෙ උප්‌පන්‌නෙ පුන උග්‌ගිරිතුකාමස්‌සාපි සහසා චෙ පවිසති, එත්‌ථ අසඤ්‌චිච්‌ච භුඤ්‌ජති නාම. විඤ්‌ඤත්‌තිකතඤ්‌ච අකතඤ්‌ච එකස්‌මිං ඨානෙ ඨිතං සහසා අනුපධාරෙත්‌වා ගහෙත්‌වා භුඤ්‌ජති, අස්‌සතියා භුඤ්‌ජති නාම.
Yasmā ‘‘samatittiko piṇḍapāto paṭiggahetabbo’’ti (pāci. 602-603) vacanaṃ piṇḍapāto samapuṇṇo paṭiggahetabboti dīpeti, tasmā attano hatthagate patte piṇḍapāto diyyamāno thūpīkatopi ce hoti, vaṭṭatīti dīpito hoti. Sūpodanaviññattiyaṃ mukhe pakkhipitvā vippaṭisāre uppanne puna uggiritukāmassāpi sahasā ce pavisati, ettha asañciccabhuñjati nāma. Viññattikatañca akatañca ekasmiṃ ṭhāne ṭhitaṃ sahasā anupadhāretvā gahetvā bhuñjati, assatiyā bhuñjati nāma.
සයං යානගතො හුත්‌වා, යථා යානගතස්‌ස චෙ;
Sayaṃ yānagato hutvā, yathā yānagatassa ce;
අලං වත්‌ථුං තථා නාලං, සඡත්‌තො ඡත්‌තපාණිනො.
Alaṃ vatthuṃ tathā nālaṃ, sachatto chattapāṇino.
‘‘සූපොදනවිඤ්‌ඤත්‌තිසික්‌ඛාපදං ථෙය්‍යසත්‌ථසමුට්‌ඨානං, කිරියං, සඤ්‌ඤාවිමොක්‌ඛං, සචිත්‌තකං, ලොකවජ්‌ජං, කායකම්‌මං, වචීකම්‌මං, අකුසලචිත්‌තං, දුක්‌ඛවෙදන’’න්‌ති පාඨො.
‘‘Sūpodanaviññattisikkhāpadaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedana’’nti pāṭho.
සෙඛියවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sekhiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
භික්‌ඛුපාතිමොක්‌ඛවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Bhikkhupātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.
