| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਪੁਰਾਣ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
ਸੇਖਿਯਕਣ੍ਡਂ
Sekhiyakaṇḍaṃ
ਸੇਖਿਯੇਸੁ ਸਤਿਪਿ વੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਅਨਾਦਰਿਯਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸੇવ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਾਰਕੋ ਨ વੁਤ੍ਤੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ વਿਨਯਧਮ੍ਮਤਾ, ਯਦਿਦਂ ਸਾਪੇਕ੍ਖੇ ਕਾਰਕਨਿਦ੍ਦੇਸੋ, ਸੋ વੁਤ੍ਤਨਿਯਮੇ વਿਧਿ, ਭੁਮ੍ਮਕਰਣਞ੍ਚ। ਅਟ੍ਠਙ੍ਗੁਲਾਧਿਕਮ੍ਪਿ ਓਤਾਰੇਤ੍વਾ ਨਿવਾਸੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਤਤੋ ਪਰਂ ਓਤਾਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਆਰਾਮੇ વਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਕਾਲੇ। ਪਾਰੁਪਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਕਿਚ੍ਚવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ।
Sekhiyesu satipi vītikkame anādariyāpekkhasseva āpattīti dassanatthaṃ kārako na vutto. Ayañhi vinayadhammatā, yadidaṃ sāpekkhe kārakaniddeso, so vuttaniyame vidhi, bhummakaraṇañca. Aṭṭhaṅgulādhikampi otāretvā nivāsetuṃ vaṭṭati. Tato paraṃ otārentassa dukkaṭanti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Ārāme vāti buddhupaṭṭhānādikāle. Pārupitabbanti uttarāsaṅgakiccavasena vuttaṃ.
ਠਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਪਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਭਾવਂ ਓਲੋਕੇਤੁਂ ਲਭਤਿਯੇવਾਤਿ (વਜਿਰ॰ ਟੀ॰ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੫੮੨) ਲਿਖਿਤਂ। ਯਥਾ વਾਸੂਪਗਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਘਰੇ ਕਾਯਂ વਿવਰਿਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਥਾ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸਪਿ ਕਾਯਬਨ੍ਧਨਂ ਅਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਅਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨਮਨਾਰੋਚੇਤ੍વਾ ਯਥਾਕਾਮਂ ਗਨ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਗਮਨਕਾਲੇ ਏਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਗਾਮਪ੍ਪવੇਸਨવਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਏਕਂ ਆવਸਥਂ ਪੁਰਤੋવ ਠਿਤਂ ਪਤ੍વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਠਪੇਤ੍વਾ વਾਸੂਪਗਤੋ ਚੇ ਹੋਤਿ, ਇਤਰੇਹਿ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਗਨ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਚਤੂਹਪਞ੍ਚਾਹਂ વਾਸਮਧਿਟ੍ਠਾਯ વਸਿਤਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਞ੍ਚ વਾਸੂਪਗਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤੁਞ੍ਚ વਟ੍ਟਤੀਤਿ। ਬੁਦ੍ਧਪੂਜਮ੍ਪਿ ਯਥਾਸੁਖਂ ਗਨ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਕਾਰਣਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਹਂ ਤਹਂ ਓਲੋਕੇਤੀ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਂ ਨਾਮ ਆਮਿਸਪੂਜਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਲਿਖਿਤਂ।
Ṭhatvāti ettha gacchantopi parissayābhāvaṃ oloketuṃ labhatiyevāti (vajira. ṭī. pācittiya 582) likhitaṃ. Yathā vāsūpagatassa antaraghare kāyaṃ vivaritvā nisīdituṃ vaṭṭati, tathā tassa santike gantukāmassapi kāyabandhanaṃ abandhitvā saṅghāṭiṃ apārupitvā gāmappavesanamanārocetvā yathākāmaṃ gantuṃ vaṭṭati. Tasmā addhānamaggagamanakāle eko bhikkhu gāmappavesanavattaṃ pūretvā gāmaṃ pavisitvā ekaṃ āvasathaṃ puratova ṭhitaṃ patvā parikkhāraṃ ṭhapetvā vāsūpagato ce hoti, itarehi tassa santikaṃ yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Ko pana vādo catūhapañcāhaṃ vāsamadhiṭṭhāya vasitabhikkhūnaṃ santikaṃ gantuñca vāsūpagatānaṃ santikaṃ gantuñca vaṭṭatīti. Buddhapūjampi yathāsukhaṃ gantuṃ vaṭṭati. Vuttampi cetaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘anāpatti kāraṇaṃ paṭicca tahaṃ tahaṃ oloketī’’ti. Tattha kāraṇaṃ nāma āmisapūjāti veditabbāti likhitaṃ.
ਛਬ੍ਬੀਸਤਿਸਾਰੁਪ੍ਪવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Chabbīsatisāruppavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੬੦੨-੬੦੩) વਚਨਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਸਮਪੁਣ੍ਣੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਹਤ੍ਥਗਤੇ ਪਤ੍ਤੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨੋ ਥੂਪੀਕਤੋਪਿ ਚੇ ਹੋਤਿ, વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤਿ। ਸੂਪੋਦਨવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਂ ਮੁਖੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪੁਨ ਉਗ੍ਗਿਰਿਤੁਕਾਮਸ੍ਸਾਪਿ ਸਹਸਾ ਚੇ ਪવਿਸਤਿ, ਏਤ੍ਥ ਅਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਨਾਮ। વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਤਞ੍ਚ ਅਕਤਞ੍ਚ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਠਿਤਂ ਸਹਸਾ ਅਨੁਪਧਾਰੇਤ੍વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ ਭੁਞ੍ਜਤਿ ਨਾਮ।
Yasmā ‘‘samatittiko piṇḍapāto paṭiggahetabbo’’ti (pāci. 602-603) vacanaṃ piṇḍapāto samapuṇṇo paṭiggahetabboti dīpeti, tasmā attano hatthagate patte piṇḍapāto diyyamāno thūpīkatopi ce hoti, vaṭṭatīti dīpito hoti. Sūpodanaviññattiyaṃ mukhe pakkhipitvā vippaṭisāre uppanne puna uggiritukāmassāpi sahasā ce pavisati, ettha asañciccabhuñjati nāma. Viññattikatañca akatañca ekasmiṃ ṭhāne ṭhitaṃ sahasā anupadhāretvā gahetvā bhuñjati, assatiyā bhuñjati nāma.
ਸਯਂ ਯਾਨਗਤੋ ਹੁਤ੍વਾ, ਯਥਾ ਯਾਨਗਤਸ੍ਸ ਚੇ।
Sayaṃ yānagato hutvā, yathā yānagatassa ce;
ਅਲਂ વਤ੍ਥੁਂ ਤਥਾ ਨਾਲਂ, ਸਛਤ੍ਤੋ ਛਤ੍ਤਪਾਣਿਨੋ॥
Alaṃ vatthuṃ tathā nālaṃ, sachatto chattapāṇino.
‘‘ਸੂਪੋਦਨવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਥੇਯ੍ਯਸਤ੍ਥਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਕਿਰਿਯਂ, ਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਸਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਲੋਕવਜ੍ਜਂ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ, વਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਂ, ਦੁਕ੍ਖવੇਦਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠੋ।
‘‘Sūpodanaviññattisikkhāpadaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, dukkhavedana’’nti pāṭho.
ਸੇਖਿਯવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sekhiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਭਿਕ੍ਖੁਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Bhikkhupātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.
