Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ൨. സേലസുത്തവണ്ണനാ

    2. Selasuttavaṇṇanā

    ൩൯൬. കേണിയോതി തസ്സ നാമം, പുബ്ബേ കേണിയാ ജീവികാകപ്പനതോതി വദന്തി. ജടിലോതി ജടാധരോ. ബ്രാഹ്മണജാതികത്താ കോടിസാരതായ ച ബ്രാഹ്മണമഹാസാലോ. പയോജേത്വാ നിസ്സയോ ഹുത്വാ വസതി, രത്തിം കാമസമ്പത്തിം അനുഭവതീതി വാ യോജനാ. സുസങ്ഖതന്തി സപ്പിമധുസക്കരാദീഹി ചേവ മരിചസിങ്ഗീവേരാദീഹി ച സുട്ഠു അഭിസങ്ഖതം.

    396.Keṇiyotitassa nāmaṃ, pubbe keṇiyā jīvikākappanatoti vadanti. Jaṭiloti jaṭādharo. Brāhmaṇajātikattā koṭisāratāya ca brāhmaṇamahāsālo. Payojetvā nissayo hutvā vasati, rattiṃ kāmasampattiṃ anubhavatīti vā yojanā. Susaṅkhatanti sappimadhusakkarādīhi ceva maricasiṅgīverādīhi ca suṭṭhu abhisaṅkhataṃ.

    പടിക്ഖേപപസന്നതായാതി അഹോവതായം അപ്പിച്ഛോ, യോ നിമന്തിയമാനോപി ന സാദിയതീതി ഉപനിമന്തിയമാനസ്സ പടിക്ഖേപേ തിത്ഥിയാനം പസന്നഭാവതോതി. തം കഥം? വിരുദ്ധമേതന്തി ‘‘അകാരണമേത’’ന്തി പടിക്ഖിപതി.

    Paṭikkhepapasannatāyāti ahovatāyaṃ appiccho, yo nimantiyamānopi na sādiyatīti upanimantiyamānassa paṭikkhepe titthiyānaṃ pasannabhāvatoti. Taṃ kathaṃ? Viruddhametanti ‘‘akāraṇameta’’nti paṭikkhipati.

    ൩൯൮. കപ്പസഹസ്സേഹിപി…പേ॰… അഹോസീതി ഇദം നാനുസ്സവസിദ്ധം അനുമാനഗ്ഗഹണം സന്ധായാഹ. പദേതി ഉത്തരപദലോപേന നിദ്ദേസോതി ആഹ ‘‘പദപ്പമാണേ’’തി. പജ്ജതി നിക്ഖിപതി ഏത്ഥാതി വാ പദം പകതിയാ പാദനിക്ഖിപട്ഠാനം, തസ്മിം പദേ. കീളാപസുതതാദിനാ പമാദം ആപജ്ജതി. ബോധിസത്തചാരികന്തി ദുക്കരചരിയം സന്ധായ വദതി.

    398.Kappasahassehipi…pe… ahosīti idaṃ nānussavasiddhaṃ anumānaggahaṇaṃ sandhāyāha. Padeti uttarapadalopena niddesoti āha ‘‘padappamāṇe’’ti. Pajjati nikkhipati etthāti vā padaṃ pakatiyā pādanikkhipaṭṭhānaṃ, tasmiṃ pade. Kīḷāpasutatādinā pamādaṃ āpajjati. Bodhisattacārikanti dukkaracariyaṃ sandhāya vadati.

    ൩൯൯. പരിപുണ്ണതായാതി അനൂനതായ. അഹീനങ്ഗതായാതി അവേകല്ലഭാവതോ. രോചതീതി രുചി, ദേഹപ്പഭാ, സോഭണാ രുചി ഏതസ്സാതി സുരുചി. ആരോഹസമ്പത്തി കായസ്സ പമാണയുത്തഉച്ചതാ. പരിണാഹസമ്പത്തി കിസഥൂലഭാവവജ്ജിതപരിണാഹതാ. സണ്ഠാനസമ്പത്തി അവയവാനം സുസണ്ഠിതതാ. ചാരുദസ്സനോതി പിയദസ്സനോ തേനാഹ ‘‘സുചിരമ്പീ’’തിആദി. സുവണ്ണസദിസവണ്ണോതി ജാതിഹിങ്ഗുലകേന മദ്ദിത്വാ സിലാനിഘംസേനേവ പരികമ്മം കത്വാ ഠപിതഘനസുവണ്ണരൂപവണ്ണോ. മഹാപുരിസഭാവം ബ്യഞ്ജേന്തി പകാസേന്തീതി ബ്യഞ്ജനാനി, മഹാപുരിസലക്ഖണാനീതി ആഹ ‘‘പഠമം വുത്തബ്യഞ്ജനാനേവാ’’തി.

    399.Paripuṇṇatāyāti anūnatāya. Ahīnaṅgatāyāti avekallabhāvato. Rocatīti ruci, dehappabhā, sobhaṇā ruci etassāti suruci. Ārohasampatti kāyassa pamāṇayuttauccatā. Pariṇāhasampatti kisathūlabhāvavajjitapariṇāhatā. Saṇṭhānasampatti avayavānaṃ susaṇṭhitatā. Cārudassanoti piyadassano tenāha ‘‘sucirampī’’tiādi. Suvaṇṇasadisavaṇṇoti jātihiṅgulakena madditvā silānighaṃseneva parikammaṃ katvā ṭhapitaghanasuvaṇṇarūpavaṇṇo. Mahāpurisabhāvaṃ byañjenti pakāsentīti byañjanāni, mahāpurisalakkhaṇānīti āha ‘‘paṭhamaṃ vuttabyañjanānevā’’ti.

    പുബ്ബേ വുത്തന്തി ‘‘സുരുചീ’’തി പുബ്ബേ വുത്തം, ‘‘ആദിച്ചോവ വിരോചസീ’’തി പുന വുത്തം. ‘‘ചാരുദസ്സനോ സുവണ്ണവണ്ണോസീ’’തി പുബ്ബേ വുത്തം, ‘‘കല്യാണദസ്സനോ ഭിക്ഖു കഞ്ചനാഭത്തചോ’’തി പുന വുത്തന്തി ഇമമത്ഥം സന്ധായാഹ ‘‘ഉത്തരഗാഥായപി ഏസേവ നയോ’’തി. സാതിസയം ഉത്തമവണ്ണേ വണ്ണേത്വാ ഉത്തമവണ്ണിനോതി പദേന സന്തം പകാസേതീതി ആഹ ‘‘ഉത്തമവണ്ണസമ്പന്നസ്സാ’’തി. ഉത്തമസാരഥീതി സേട്ഠപുരിസസാരഥി. തത്ഥ തത്ഥ ജമ്ബുവനസണ്ഡമണ്ഡിതതായ ജമ്ബുദീപോ ‘‘ജമ്ബുസണ്ഡോ’’തി വുച്ചതി. ഇസ്സരിയന്തി ചക്കവത്തിസ്സരിയം.

    Pubbe vuttanti ‘‘surucī’’ti pubbe vuttaṃ, ‘‘ādiccova virocasī’’ti puna vuttaṃ. ‘‘Cārudassano suvaṇṇavaṇṇosī’’ti pubbe vuttaṃ, ‘‘kalyāṇadassano bhikkhu kañcanābhattaco’’ti puna vuttanti imamatthaṃ sandhāyāha ‘‘uttaragāthāyapi eseva nayo’’ti. Sātisayaṃ uttamavaṇṇe vaṇṇetvā uttamavaṇṇinoti padena santaṃ pakāsetīti āha ‘‘uttamavaṇṇasampannassā’’ti. Uttamasārathīti seṭṭhapurisasārathi. Tattha tattha jambuvanasaṇḍamaṇḍitatāya jambudīpo ‘‘jambusaṇḍo’’ti vuccati. Issariyanti cakkavattissariyaṃ.

    ജാതിഖത്തിയാതി ജാതിമന്തോ ഖത്തിയാ. രാജാഭിരാജാതി ഏത്ഥ അഭി-സദ്ദോ പൂജത്ഥോതി ആഹ ‘‘രാജൂനം പൂജനീയോ’’തി.

    Jātikhattiyāti jātimanto khattiyā. Rājābhirājāti ettha abhi-saddo pūjatthoti āha ‘‘rājūnaṃ pūjanīyo’’ti.

    അപ്പമാണാതി അപരിമാണാ ലോകധാതുയോ. ‘‘യാവതാ പന ആകങ്ഖേയ്യാ’’തി (അ॰ നി॰ ൩.൮൧) ഹി വുത്തം. ധമ്മരാജാ അനുത്തരോതി ഏത്ഥ വുത്തഅനുത്തരഭാവം ‘‘യാവതാ ഹീ’’തിആദിനാ പാകടതരം കത്വാ ധമ്മരാജഭാവം വിഭാവേതും ‘‘സ്വാഹ’’ന്തിആദി വുത്തം. ധമ്മേനാതി പടിവേധധമ്മേന. തേനാഹ ‘‘അനുത്തരേനേവാ’’തി. അനുത്തരേനാതി വിസിട്ഠേന ഉത്തമേന. ഇമസ്മിം പക്ഖേ ധമ്മേനാതി പടിപത്തിധമ്മേനാതിപി സങ്ഗയ്ഹതി. പരിയത്തിധമ്മേനാതി ദേസനാധമ്മേന ആണാചക്കം പവത്തേമീതി യോജനാ. ദേസനാഞാണപടിവേധഞാണവിഭാഗം ധമ്മചക്കമേവ വാ. അപ്പടിവത്തിയന്തി പടിവത്തിതും അസക്കുണേയ്യം.

    Appamāṇāti aparimāṇā lokadhātuyo. ‘‘Yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti (a. ni. 3.81) hi vuttaṃ. Dhammarājā anuttaroti ettha vuttaanuttarabhāvaṃ ‘‘yāvatā hī’’tiādinā pākaṭataraṃ katvā dhammarājabhāvaṃ vibhāvetuṃ ‘‘svāha’’ntiādi vuttaṃ. Dhammenāti paṭivedhadhammena. Tenāha ‘‘anuttarenevā’’ti. Anuttarenāti visiṭṭhena uttamena. Imasmiṃ pakkhe dhammenāti paṭipattidhammenātipi saṅgayhati. Pariyattidhammenāti desanādhammena āṇācakkaṃ pavattemīti yojanā. Desanāñāṇapaṭivedhañāṇavibhāgaṃ dhammacakkameva vā. Appaṭivattiyanti paṭivattituṃ asakkuṇeyyaṃ.

    തഥാഗതേന ജാതോതി തഥാഗതേന ഹേതുനാ അരിയായ ജാതിയാ ജാതോ. ഹേതുഅത്ഥേ കരണവചനം. അനുജാതോതി ച വുത്തേ അനു-സദ്ദസ്സ വസേന തഥാഗതന്തി ച ഉപയോഗവചനമേവ ഹോതി, സോ ച അനു-സദ്ദോ ഹേതുഅത്ഥജോതകോതി ആഹ ‘‘തഥാഗതം ഹേതും അനുജാതോ’’തി. അവഞ്ഞാതബ്ബഭാവേന ജാതോതി അവജാതോ ദുപ്പടിപന്നത്താ. തേനാഹ ‘‘ദുസ്സീലോ’’തി. തഥാ ഹി വുത്തം കോകാലികം ആരബ്ഭ ‘‘പുരിസന്തകലി അവജാതോ’’തി. പുത്തോ നാമ ന ഹോതി തസ്സ ഓവാദാനുസാസനിയം അട്ഠിതത്താ. ഏവമാഹാതി ‘‘അനുജാതോ തഥാഗത’’ന്തി ഏവമാഹ.

    Tathāgatena jātoti tathāgatena hetunā ariyāya jātiyā jāto. Hetuatthe karaṇavacanaṃ. Anujātoti ca vutte anu-saddassa vasena tathāgatanti ca upayogavacanameva hoti, so ca anu-saddo hetuatthajotakoti āha ‘‘tathāgataṃ hetuṃ anujāto’’ti. Avaññātabbabhāvena jātoti avajāto duppaṭipannattā. Tenāha ‘‘dussīlo’’ti. Tathā hi vuttaṃ kokālikaṃ ārabbha ‘‘purisantakali avajāto’’ti. Putto nāma na hoti tassa ovādānusāsaniyaṃ aṭṭhitattā. Evamāhāti ‘‘anujāto tathāgata’’nti evamāha.

    വിജ്ജാതി മഗ്ഗവിജ്ജാ. ഉക്കട്ഠനിദ്ദേസേന വിമുത്തീതി ഫലവിമുത്തി. നനു ച മഗ്ഗോ ഭാവേതബ്ബേന ഗഹിതോതി? സച്ചം ഗഹിതോ, സബ്ബേ ച പന സത്ത ധമ്മാ അഭിഞ്ഞേയ്യാതി വിജ്ജായ അഭിഞ്ഞേയ്യഭാവോ വുത്തോ. ഇമിനാ വാ നയേന സബ്ബേസമ്പി അഭിഞ്ഞേയ്യഭാവോ വുത്തോ ഏവാതി വേദിതബ്ബോ. ഫലേന വിനാ ഹേതുഭാവസ്സേവ അഭാവതോ ഹേതുവചനേന ഫലസിദ്ധി, നിരോധസ്സ ച സമ്പാപനേന മഗ്ഗസ്സ ഹേതുഭാവോ. ദുക്ഖസ്സ നിബ്ബത്തനേന തണ്ഹായ സമുദയഭാവോതി ഇമമത്ഥം സങ്ഗഹിതമേവ അത്ഥതോ ആപന്നത്താ. യുത്തഹേതുനാതി യുത്തിയുത്തേന ഹേതുനാ ബുദ്ധഭാവം സാധേതി സച്ചവിനിമുത്തസ്സ ബുജ്ഝിതബ്ബസ്സ അഭാവതോ സച്ചസമ്ബോധനേനേവ ച തസ്സ അനവസേസതോ ബുദ്ധത്താ. അത്ഥവചനഞ്ചേതം, പയോഗവചനാനി പന – ബ്രാഹ്മണ, അഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ സബ്ബഥാ അവിപരീതധമ്മദേസനോ, സമ്മാസമ്ബുദ്ധത്താ സബ്ബത്ഥ അവിപരീതമാചിക്ഖതി യഥാഹം സബ്ബമഗ്ഗദേസകോതി . കിം പന ഭഗവാ സയമേവ അത്തനോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധഭാവം ആരോചേതീതി? മഹാകരുണായ അഞ്ഞേസം മഹാവിസയതോ. തത്ഥ ‘‘ഏകോമ്ഹി സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ, സബ്ബാഭിഭൂ സബ്ബവിദൂഹമസ്മീ’’തിആദീനി (മഹാവ॰ ൧൧; മ॰ നി॰ ൧.൨൮൫; ൨.൩൪൧; കഥാ॰ ൪൦൫) സുത്തപദാനി ഇദമേവ ച സുത്തപദം ഏതസ്സ അത്ഥസ്സ സാധകം.

    Vijjāti maggavijjā. Ukkaṭṭhaniddesena vimuttīti phalavimutti. Nanu ca maggo bhāvetabbena gahitoti? Saccaṃ gahito, sabbe ca pana satta dhammā abhiññeyyāti vijjāya abhiññeyyabhāvo vutto. Iminā vā nayena sabbesampi abhiññeyyabhāvo vutto evāti veditabbo. Phalena vinā hetubhāvasseva abhāvato hetuvacanena phalasiddhi, nirodhassa ca sampāpanena maggassa hetubhāvo. Dukkhassa nibbattanena taṇhāya samudayabhāvoti imamatthaṃ saṅgahitameva atthato āpannattā. Yuttahetunāti yuttiyuttena hetunā buddhabhāvaṃ sādheti saccavinimuttassa bujjhitabbassa abhāvato saccasambodhaneneva ca tassa anavasesato buddhattā. Atthavacanañcetaṃ, payogavacanāni pana – brāhmaṇa, ahaṃ sammāsambuddho sabbathā aviparītadhammadesano, sammāsambuddhattā sabbattha aviparītamācikkhati yathāhaṃ sabbamaggadesakoti . Kiṃ pana bhagavā sayameva attano sammāsambuddhabhāvaṃ ārocetīti? Mahākaruṇāya aññesaṃ mahāvisayato. Tattha ‘‘ekomhi sammāsambuddho, sabbābhibhū sabbavidūhamasmī’’tiādīni (mahāva. 11; ma. ni. 1.285; 2.341; kathā. 405) suttapadāni idameva ca suttapadaṃ etassa atthassa sādhakaṃ.

    സല്ലകന്തനോതി സല്ലാനം സമുച്ഛിന്നത്താ. രോഗസ്സാതി കിലേസരോഗസ്സ. തസ്മാതി അപുനപവത്തിപാദനേന തികിച്ഛനതോ. ബ്രഹ്മം വാ സേട്ഠം സമ്മാസമ്ബോധിം പത്തോതി ബ്രഹ്മഭൂതോ. ഏവം ആഗതായാതി ഇമിനാ –

    Sallakantanoti sallānaṃ samucchinnattā. Rogassāti kilesarogassa. Tasmāti apunapavattipādanena tikicchanato. Brahmaṃ vā seṭṭhaṃ sammāsambodhiṃ pattoti brahmabhūto. Evaṃ āgatāyāti iminā –

    ‘‘കാമാ തേ പഠമാ സേനാ, ദുതിയാ അരതി വുച്ചതി;

    ‘‘Kāmā te paṭhamā senā, dutiyā arati vuccati;

    തതിയാ ഖുപ്പിപാസാ തേ, ചതുത്ഥീ തണ്ഹാ പവുച്ചതി.

    Tatiyā khuppipāsā te, catutthī taṇhā pavuccati.

    ഥിനമിദ്ധം തേപഞ്ചമം ഥിനമിദ്ധം തേ, ഛട്ഠാ ഭീരൂ പവുച്ചതി;

    Thinamiddhaṃ tepañcamaṃ thinamiddhaṃ te, chaṭṭhā bhīrū pavuccati;

    സത്തമീ വിചികിച്ഛാ തേ, മക്ഖോ ഥമ്ഭോ തേ അട്ഠമോ.

    Sattamī vicikicchā te, makkho thambho te aṭṭhamo.

    ലാഭോ സിലോകോ സക്കാരോ, മിച്ഛാലദ്ധോ ച യോ യസോ;

    Lābho siloko sakkāro, micchāladdho ca yo yaso;

    യോ ചത്താനം സമുക്കംസേ, പരേ ച അവജാനതി;

    Yo cattānaṃ samukkaṃse, pare ca avajānati;

    ഏസാ നമുചി തേ സേനാ, കണ്ഹസ്സാഭിപ്പഹാരിനീ’’തി. (സു॰ നി॰ ൪൩൮-൪൪൧);

    Esā namuci te senā, kaṇhassābhippahārinī’’ti. (su. ni. 438-441);

    ഏവം വുത്തം നവവിധം സേനം സങ്ഗയ്ഹതി. വസേ വത്തേത്വാതി സമുച്ഛിന്ദനേന അനുപ്പാദതാപാദനേന വസേ വത്തേത്വാ. കുതോചി അഭയോ നിബ്ഭയോ.

    Evaṃ vuttaṃ navavidhaṃ senaṃ saṅgayhati. Vase vattetvāti samucchindanena anuppādatāpādanena vase vattetvā. Kutoci abhayo nibbhayo.

    സയമേവ ദട്ഠബ്ബന്തി യേന യേന അധിഗതോ, തേന തേന പരസദ്ധായ ഗന്തബ്ബം ഹിത്വാ അസമ്മോഹതോ പച്ചവേക്ഖണാഞാണേനേവ സാമം ദട്ഠബ്ബം. തേനാഹ ‘‘പച്ചക്ഖ’’ന്തി. പസട്ഠാ ദിട്ഠി സന്ദിട്ഠി. യഥാ രഥേന ജയതീതി രഥികോ, ഏവം ഇദം മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയം സന്ദിട്ഠിയാ ജയതീതി സന്ദിട്ഠികം. അഥ വാ ദിട്ഠന്തി ദസ്സനം വുച്ചതി, ദിട്ഠമേവ സന്ദിട്ഠം, സന്ദസ്സനന്തി അത്ഥോ. സന്ദിട്ഠം അരഹതീതി സന്ദിട്ഠികോ യഥാ വത്ഥയുഗം അരഹതീതി വത്ഥയുഗികോ. സന്ദിട്ഠികം ഫലദാനം സന്ധായ നാസ്സ കാലോതി അകാലം, അകാലമേവ അകാലികം, ന കാലന്തരം ഖേപേത്വാ ഫലം ദേതി, അത്തനോ പന പവത്തിസമനന്തരമേവ ഫലം ദേതീതി അത്ഥോ. അഥ വാ അത്തനോ ഫലപ്പദാനേ പകട്ഠോ കാലോ പത്തോ അസ്സാതി കാലികോ, ലോകിയോ കുസലധമ്മോ, ഇദം പന സമനന്തരഫലത്താ ന കാലികം.

    Sayameva daṭṭhabbanti yena yena adhigato, tena tena parasaddhāya gantabbaṃ hitvā asammohato paccavekkhaṇāñāṇeneva sāmaṃ daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘paccakkha’’nti. Pasaṭṭhā diṭṭhi sandiṭṭhi. Yathā rathena jayatīti rathiko, evaṃ idaṃ maggabrahmacariyaṃ sandiṭṭhiyā jayatīti sandiṭṭhikaṃ. Atha vā diṭṭhanti dassanaṃ vuccati, diṭṭhameva sandiṭṭhaṃ, sandassananti attho. Sandiṭṭhaṃ arahatīti sandiṭṭhiko yathā vatthayugaṃ arahatīti vatthayugiko. Sandiṭṭhikaṃ phaladānaṃ sandhāya nāssa kāloti akālaṃ, akālameva akālikaṃ, na kālantaraṃ khepetvā phalaṃ deti, attano pana pavattisamanantarameva phalaṃ detīti attho. Atha vā attano phalappadāne pakaṭṭho kālo patto assāti kāliko, lokiyo kusaladhammo, idaṃ pana samanantaraphalattā na kālikaṃ.

    ൪൦൦. ‘‘മഹായഞ്ഞം പവത്തയീ’’തിആദീസു കേവലം ദാനധമ്മാദീസു യഞ്ഞപരിയായസമ്ഭവതോ ‘‘ബ്രാഹ്മണാനം യഞ്ഞാഭാവതോ’’തി വുത്തം. ബ്രാഹ്മണാ ഹി ‘‘അഗ്ഗിമുഖാ ദേവാ’’തി അഗ്ഗിജുഹനപുബ്ബകം യഞ്ഞം വിദഹന്തി. തേനാഹ ‘‘അഗ്ഗിജുഹനപ്പധാനാതി അത്ഥോ’’തി ‘‘ഭൂര്ഭുവ? സ്വ?’’ ഇതി സാവിത്തീ പുബ്ബകത്താ മുഖം പുബ്ബങ്ഗമം . ‘‘മുഖമിവ മുഖ’’ന്തിആദീസു വിയ ഇധാപി പധാനപരിയായോ മുഖസദ്ദോതി ദസ്സേന്തോ ‘‘മനുസ്സാനം സേട്ഠതോ രാജാ ‘മുഖ’ന്തി വുത്തോ’’തി ആഹ. ആധാരതോതി ഓഗാഹന്തീനം നദീനം ആധാരഭാവതോ പടിസരണതോ ഗന്തബ്ബട്ഠാനഭാവതോ. സഞ്ഞാണതോതി ചന്ദയോഗവസേന അജ്ജ അസുകനക്ഖത്തന്തി പഞ്ഞായനതോ. ആലോകകരണതോതി നക്ഖത്താനി അഭിഭവിത്വാ ആലോകകരണതോ. സോമ്മഭാവതോതി സീതഹിമവാസീതവാതൂപക്ഖരഭാവതോ. തപന്താനന്തി ദീപസിഖാ അഗ്ഗിജാലാ അസനിവിചക്കന്തി ഏവമാദീനം വിജ്ജലന്താനം. ആയമുഖം അഗ്ഗദക്ഖിണേയ്യഭാവേന.

    400. ‘‘Mahāyaññaṃ pavattayī’’tiādīsu kevalaṃ dānadhammādīsu yaññapariyāyasambhavato ‘‘brāhmaṇānaṃ yaññābhāvato’’ti vuttaṃ. Brāhmaṇā hi ‘‘aggimukhā devā’’ti aggijuhanapubbakaṃ yaññaṃ vidahanti. Tenāha ‘‘aggijuhanappadhānāti attho’’ti ‘‘bhūrbhuva? Sva?’’ Iti sāvittī pubbakattā mukhaṃ pubbaṅgamaṃ . ‘‘Mukhamiva mukha’’ntiādīsu viya idhāpi padhānapariyāyo mukhasaddoti dassento ‘‘manussānaṃ seṭṭhato rājā ‘mukha’nti vutto’’ti āha. Ādhāratoti ogāhantīnaṃ nadīnaṃ ādhārabhāvato paṭisaraṇato gantabbaṭṭhānabhāvato. Saññāṇatoti candayogavasena ajja asukanakkhattanti paññāyanato. Ālokakaraṇatoti nakkhattāni abhibhavitvā ālokakaraṇato. Sommabhāvatoti sītahimavāsītavātūpakkharabhāvato. Tapantānanti dīpasikhā aggijālā asanivicakkanti evamādīnaṃ vijjalantānaṃ. Āyamukhaṃ aggadakkhiṇeyyabhāvena.

    ദിബ്ബചക്ഖു ധമ്മചക്ഖു പഞ്ഞാചക്ഖു ബുദ്ധചക്ഖു സമന്തചക്ഖൂതി ഇമേഹി പഞ്ചഹി ചക്ഖൂഹി. തേ സരണസ്സാതി തേ സരണസ്സ ച, തേ സരണഭാവമൂലകത്താ ഇതരദ്വയസ്സ ച, യഥാവുത്ത തേ-പദേന വുത്തത്ഥതോ പരസ്സ ചാതി അത്ഥോ. ഇദം വുത്തം ഹോതി – ‘‘തേ തുയ്ഹം, ഇതരസ്സ ച സരണസ്സ അഹോ ആനുഭാവോ’’തി. ആവുത്തിവസേന വാ തേ സരണസ്സാതി ഏത്ഥ അത്ഥോ വിഭാവേതബ്ബോ – തുയ്ഹം സരണഭൂതസ്സ ച ഇതരസരണസ്സ ച ആനുഭാവോതി. സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.

    Dibbacakkhu dhammacakkhu paññācakkhu buddhacakkhu samantacakkhūti imehi pañcahi cakkhūhi. Te saraṇassāti te saraṇassa ca, te saraṇabhāvamūlakattā itaradvayassa ca, yathāvutta te-padena vuttatthato parassa cāti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘te tuyhaṃ, itarassa ca saraṇassa aho ānubhāvo’’ti. Āvuttivasena vā te saraṇassāti ettha attho vibhāvetabbo – tuyhaṃ saraṇabhūtassa ca itarasaraṇassa ca ānubhāvoti. Sesaṃ suviññeyyameva.

    സേലസുത്തവണ്ണനായ ലീനത്ഥപ്പകാസനാ സമത്താ.

    Selasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൨. സേലസുത്തം • 2. Selasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. സേലസുത്തവണ്ണനാ • 2. Selasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact