Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā

    సేనాసనగ్గాహకథావణ్ణనా

    Senāsanaggāhakathāvaṇṇanā

    ౩౧౮. ‘‘సేయ్యగ్గేనాతి మఞ్చట్ఠానపరిచ్ఛేదేన. విహారగ్గేనాతి ఓవరకగ్గేనా’’తి లిఖితం. థావరాతి నియతా. పచ్చయేనేవ హి తన్తి తస్మిం సేనాసనే మహాథేరా తస్స పచ్చయస్స కారణా అఞ్ఞత్థ అగన్త్వా వసన్తాయేవ నం పటిజగ్గిస్సన్తీతి అత్థో. అఘట్టనకమ్మం దస్సేతుం ‘‘న తత్థ మనుస్సా’’తిఆదిమాహ. ‘‘వితక్కం ఛిన్దిత్వా సుద్ధచిత్తేన గమనవత్తేనేవ గన్తబ్బ’’న్తి పాఠో. ముద్దవేదికా నామ చేతియస్స హమ్మియవేదికా. పటిక్కమ్మాతి అపసక్కిత్వా. సమానలాభకతికా మూలావాసే సతి సియా, మూలావాసవినాసేన కతికాపి వినస్సతి. సమానలాభ-వచనం సతి ద్వీసు, బహూసు వా యుజ్జతి, తేనేవ ఏకస్మిం అవసిట్ఠేతి నో మతి. తావకాలికం కాలేన మూలచ్ఛేదనవసేన వా అఞ్ఞేసం వా కమ్మం అఞ్ఞస్స సియా నావాయం సఙ్గమోతి ఆచరియో. పుగ్గలవసేనేవ కాతబ్బన్తి అపలోకనకాలే సఙ్ఘో వస్సంవుత్థభిక్ఖూనం పాటేక్కం ‘‘ఏత్తకం వస్సావాసికం వత్థం దేతి, రుచ్చతి సఙ్ఘస్సా’’తి పుగ్గలమేవ పరామసిత్వా దాతబ్బం, న సఙ్ఘవసేన కాతబ్బం. న సఙ్ఘో సఙ్ఘస్స ఏత్తకం దేతీతి. ‘‘ఏకస్మిం ఆవాసే సఙ్ఘస్స కమ్మం కరోతీ’తి వచనతో సఙ్ఘవసేన కాతబ్బ’’న్తి లిఖితం. న హి తథా వుత్తే సఙ్ఘస్స కిఞ్చి కమ్మం కతం నామ హోతి. ‘‘సమ్మతసేనాసనగ్గాహాపకతో అఞ్ఞేన గాహితేపి గాహో రుహతి అగ్గహితుపజ్ఝాయస్స ఉపసమ్పదా వియా’’తి లిఖితం. ‘‘కమ్మవాచాయపి సమ్ముతి వట్టతీ’’తి లిఖితం.

    318.‘‘Seyyaggenāti mañcaṭṭhānaparicchedena. Vihāraggenāti ovarakaggenā’’ti likhitaṃ. Thāvarāti niyatā. Paccayeneva hi tanti tasmiṃ senāsane mahātherā tassa paccayassa kāraṇā aññattha agantvā vasantāyeva naṃ paṭijaggissantīti attho. Aghaṭṭanakammaṃ dassetuṃ ‘‘na tattha manussā’’tiādimāha. ‘‘Vitakkaṃ chinditvā suddhacittena gamanavatteneva gantabba’’nti pāṭho. Muddavedikā nāma cetiyassa hammiyavedikā. Paṭikkammāti apasakkitvā. Samānalābhakatikā mūlāvāse sati siyā, mūlāvāsavināsena katikāpi vinassati. Samānalābha-vacanaṃ sati dvīsu, bahūsu vā yujjati, teneva ekasmiṃ avasiṭṭheti no mati. Tāvakālikaṃ kālena mūlacchedanavasena vā aññesaṃ vā kammaṃ aññassa siyā nāvāyaṃ saṅgamoti ācariyo. Puggalavaseneva kātabbanti apalokanakāle saṅgho vassaṃvutthabhikkhūnaṃ pāṭekkaṃ ‘‘ettakaṃ vassāvāsikaṃ vatthaṃ deti, ruccati saṅghassā’’ti puggalameva parāmasitvā dātabbaṃ, na saṅghavasena kātabbaṃ. Na saṅgho saṅghassa ettakaṃ detīti. ‘‘Ekasmiṃ āvāse saṅghassa kammaṃ karotī’ti vacanato saṅghavasena kātabba’’nti likhitaṃ. Na hi tathā vutte saṅghassa kiñci kammaṃ kataṃ nāma hoti. ‘‘Sammatasenāsanaggāhāpakato aññena gāhitepi gāho ruhati aggahitupajjhāyassa upasampadā viyā’’ti likhitaṃ. ‘‘Kammavācāyapi sammuti vaṭṭatī’’ti likhitaṃ.

    అట్ఠపి సోళసపి జనేతి ఏత్థ కిం విసుం విసుం, ఉదాహు ఏకతోతి? ఏకతోపి వట్టతి. న హి తే తథా సమ్మతా సఙ్ఘేన కమ్మకతా నామ హోన్తి , తేనేవ సత్తసతికక్ఖన్ధకే ఏకతో అట్ఠ జనా సమ్మతాతి. తేసం సమ్ముతి కమ్మవాచాయపీతి ఞత్తిదుతియకమ్మవాచాయపి. అపలోకనకమ్మస్స వత్థూహి సా ఏవ కమ్మవాచా లబ్భమానా లబ్భతి, తస్సా చ వత్థూహి అపలోకనకమ్మమేవ లబ్భమానం లబ్భతి, న అఞ్ఞన్తి వేదితబ్బం. ఇమం నయం మిచ్ఛా గణ్హన్తో ‘‘అపలోకనకమ్మం ఞత్తిదుతియకమ్మం కాతుం, ఞత్తిదుతియకమ్మఞ్చ అపలోకనకమ్మం కాతుం వట్టతీ’’తి గణ్హాతి, ఏవఞ్చ సతి కమ్మసఙ్కరదోసో ఆపజ్జతి. మగ్గో పోక్ఖరణీతి ఏత్థ మగ్గో నామ మగ్గే కతదీఘసాలా, పోక్ఖరణీతి నహాయితుం కతపోక్ఖరణీ. ఏతాని హి అసేనాసనానీతి ఏత్థ భత్తసాలా న ఆగతా, తస్మా తం సేనాసనన్తి చే? సాపి ఏత్థేవ పవిట్ఠా వాసత్థాయ అకతత్తా. భోజనసాలా పన ఉభయత్థ నాగతా. కిఞ్చాపి నాగతా, ఉపరి ‘‘భోజనసాలా పన సేనాసనమేవా’’తి (చూళవ॰ అట్ఠ॰ ౩౧౮) వుత్తత్తా సేనాసనం. ‘‘కప్పియకుటి చ ఏత్థ కాతబ్బా’’తి వదన్తి, తం నేతి ఏకే. రుక్ఖమూలవేళుగుమ్బా ఛన్నా కవాటబద్ధావ సేనాసనం. ‘‘అలాభకేసు ఆవాసేసూతి అలాభకేసు సేనాసనేసూ’’తి లిఖితం, తం యుత్తం. న హి పాటేక్కం సేనాసనం హోతి. తం సఞ్ఞాపేత్వాతి ఏత్థ పఞ్ఞత్తిం అగచ్ఛన్తే బలక్కారేనపి వట్టతి. అయమ్పీతి పచ్చయోపి.

    Aṭṭhapi soḷasapi janeti ettha kiṃ visuṃ visuṃ, udāhu ekatoti? Ekatopi vaṭṭati. Na hi te tathā sammatā saṅghena kammakatā nāma honti , teneva sattasatikakkhandhake ekato aṭṭha janā sammatāti. Tesaṃ sammuti kammavācāyapīti ñattidutiyakammavācāyapi. Apalokanakammassa vatthūhi sā eva kammavācā labbhamānā labbhati, tassā ca vatthūhi apalokanakammameva labbhamānaṃ labbhati, na aññanti veditabbaṃ. Imaṃ nayaṃ micchā gaṇhanto ‘‘apalokanakammaṃ ñattidutiyakammaṃ kātuṃ, ñattidutiyakammañca apalokanakammaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti gaṇhāti, evañca sati kammasaṅkaradoso āpajjati. Maggo pokkharaṇīti ettha maggo nāma magge katadīghasālā, pokkharaṇīti nahāyituṃ katapokkharaṇī. Etāni hi asenāsanānīti ettha bhattasālā na āgatā, tasmā taṃ senāsananti ce? Sāpi ettheva paviṭṭhā vāsatthāya akatattā. Bhojanasālā pana ubhayattha nāgatā. Kiñcāpi nāgatā, upari ‘‘bhojanasālā pana senāsanamevā’’ti (cūḷava. aṭṭha. 318) vuttattā senāsanaṃ. ‘‘Kappiyakuṭi ca ettha kātabbā’’ti vadanti, taṃ neti eke. Rukkhamūlaveḷugumbā channā kavāṭabaddhāva senāsanaṃ. ‘‘Alābhakesu āvāsesūti alābhakesu senāsanesū’’ti likhitaṃ, taṃ yuttaṃ. Na hi pāṭekkaṃ senāsanaṃ hoti. Taṃ saññāpetvāti ettha paññattiṃ agacchante balakkārenapi vaṭṭati. Ayampīti paccayopi.

    ఉపనిబన్ధిత్వాతి తస్స సమీపే రుక్ఖమూలాదీసు వసిత్వా తత్థ వత్తం కత్వాతి అధిప్పాయో. పరియత్తిపటిపత్తిపటివేధవసేన తివిధమ్పి. ‘‘దసకథావత్థుకం దసఅసుభం దసఅనుస్సతి’’న్తి పాఠో. ‘‘పఠమభాగం ముఞ్చిత్వాతి ఇదం చే పఠమగాహితవత్థుతో మహగ్ఘం హోతీ’’తి లిఖితం. ఛిన్నవస్సానం వస్సావాసికం నామ పుబ్బే గహితవస్సావాసికానం పచ్ఛా ఛిన్నవస్సానం. భతినివిట్ఠన్తి భతిం కత్వా వియ నివిట్ఠం పరియిట్ఠం. ‘‘సఙ్ఘికం పన…పే॰… విబ్భన్తోపి లభతేవా’’తి ఇదం తత్రుప్పాదం సన్ధాయ వుత్తం. ఇమినా అపలోకనమేవ పమాణం, న గాహాపనన్తి కేచి. వినయధరా పన ‘‘అమ్హాకం విహారే వస్సం ఉపగతానం ఏకేకస్స తిచీవరం సఙ్ఘో దస్సతీ’తిఆదినా అపలోకితేపి అభాజితం విబ్భన్తకో న లభతి. ‘అపలోకనకమ్మం కత్వా గాహిత’న్తి వుత్తత్తా, ‘అభాజితే విబ్భమతీ’తి ఏవం పుబ్బే వుత్తత్తా చా’’తి వదన్తి. ‘‘పచ్చయవసేనాతి గహపతికం వా అఞ్ఞం వా వస్సావాసికం పచ్చయవసేన గాహిత’’న్తి లిఖితం. ‘‘ఏకమేవ వత్థం దాతబ్బన్తి తత్థ నిసిన్నానం ఏకమేకం వత్థం పాపుణాతీ’’తి లిఖితం. దుతియో థేరాసనేతి అనుభాగో. పఠమభాగో అఞ్ఞథా థేరేన గహితోతి జానితబ్బం.

    Upanibandhitvāti tassa samīpe rukkhamūlādīsu vasitvā tattha vattaṃ katvāti adhippāyo. Pariyattipaṭipattipaṭivedhavasena tividhampi. ‘‘Dasakathāvatthukaṃ dasaasubhaṃ dasaanussati’’nti pāṭho. ‘‘Paṭhamabhāgaṃ muñcitvāti idaṃ ce paṭhamagāhitavatthuto mahagghaṃ hotī’’ti likhitaṃ. Chinnavassānaṃ vassāvāsikaṃ nāma pubbe gahitavassāvāsikānaṃ pacchā chinnavassānaṃ. Bhatiniviṭṭhanti bhatiṃ katvā viya niviṭṭhaṃ pariyiṭṭhaṃ. ‘‘Saṅghikaṃ pana…pe… vibbhantopi labhatevā’’ti idaṃ tatruppādaṃ sandhāya vuttaṃ. Iminā apalokanameva pamāṇaṃ, na gāhāpananti keci. Vinayadharā pana ‘‘amhākaṃ vihāre vassaṃ upagatānaṃ ekekassa ticīvaraṃ saṅgho dassatī’tiādinā apalokitepi abhājitaṃ vibbhantako na labhati. ‘Apalokanakammaṃ katvā gāhita’nti vuttattā, ‘abhājite vibbhamatī’ti evaṃ pubbe vuttattā cā’’ti vadanti. ‘‘Paccayavasenāti gahapatikaṃ vā aññaṃ vā vassāvāsikaṃ paccayavasena gāhita’’nti likhitaṃ. ‘‘Ekameva vatthaṃ dātabbanti tattha nisinnānaṃ ekamekaṃ vatthaṃ pāpuṇātī’’ti likhitaṃ. Dutiyo therāsaneti anubhāgo. Paṭhamabhāgo aññathā therena gahitoti jānitabbaṃ.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi / సేనాసనగ్గాహాపకసమ్ముతి • Senāsanaggāhāpakasammuti

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / సేనాసనగ్గాహకథా • Senāsanaggāhakathā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / సేనాసనగ్గాహాపకసమ్ముతికథావణ్ణనా • Senāsanaggāhāpakasammutikathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / సేనాసనగ్గాహకథావణ్ణనా • Senāsanaggāhakathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / సేనాసనగ్గాహకథా • Senāsanaggāhakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact