| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Senāsanaggāhakathāvaṇṇanā
੩੧੮. ‘‘ਛਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਛਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਪਚ੍ਚਯਦਾਨਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਦਸ੍ਸਨਂ, ਏવਂ ਉਪਰਿਪਿ। ‘‘ਤਂ ਨ ਗਾਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਪਚ੍ਚਯੇਨੇવ ਹਿ ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ, ਪਚ੍ਚਯਞ੍ਞੇવ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤਤ੍ਥ વਸਿਤ੍વਾ ਪਟਿਜਗ੍ਗਨਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
318.‘‘Chamāsaccayena chamāsaccayenā’’ti idaṃ dvikkhattuṃ paccayadānakālaparicchedadassanaṃ, evaṃ uparipi. ‘‘Taṃ na gāhetabba’’nti vacanassa kāraṇamāha ‘‘paccayeneva hi ta’’ntiādinā, paccayaññeva nissāya tattha vasitvā paṭijagganā bhavissantīti adhippāyo.
ਉਬ੍ਭਣ੍ਡਿਕਾਤਿ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਣ੍ਡਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਦੀਘਸਾਲਾਤਿ ਚਙ੍ਕਮਨਸਾਲਾ। ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੋਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾ। ਅਨੁਦਹਤੀਤਿ ਪੀਲ਼ੇਤਿ। ‘‘ਅਦਾਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਞ੍ਚਿਚ੍ਚ ਅਦਦਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਬਾਹਨੇ ਪવਿਸਨਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।
Ubbhaṇḍikāti ukkhittabhaṇḍā bhavissanti. Dīghasālāti caṅkamanasālā. Maṇḍalamāḷoti upaṭṭhānasālā. Anudahatīti pīḷeti. ‘‘Adātuṃ na labbhatī’’ti iminā sañcicca adadantassa paṭibāhane pavisanato dukkaṭanti dīpeti.
‘‘ਨ ਗੋਚਰਗਾਮੋ ਘਟ੍ਟੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ વਿਭਾવੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਤਤ੍ਥ ਮਨੁਸ੍ਸਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। વਿਤਕ੍ਕਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਇਮਿਨਾ ਨੀਹਾਰੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਨਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚਯੇ ਦਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏવਰੂਪਂ વਿਤਕ੍ਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ। ਭਣ੍ਡਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਨ੍ਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਭਣ੍ਡਂ। ਸਰੀਰਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾવ ਅਨવਜ੍ਜ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪੁਚ੍ਛਿਤਕ੍ਖਣੇ ਕਾਰਣਾਚਿਕ੍ਖਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ਨ ਹੋਤਿ ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਪਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪਞ੍ਹવਿਸਜ੍ਜਨੇ ਦੋਸਾਭਾવਾ। ਏવਂ ਪਨ ਗਤੇ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿਸਞ੍ਞਾਯ ਅਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
‘‘Na gocaragāmo ghaṭṭetabbo’’ti vuttamevatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘na tattha manussā vattabbā’’tiādi vuttaṃ. Vitakkaṃ chinditvāti ‘‘iminā nīhārena gacchantaṃ disvā nivāretvā paccaye dassantī’’ti evarūpaṃ vitakkaṃ anuppādetvā. Bhaṇḍappaṭicchādananti paṭicchādanabhaṇḍaṃ. Sarīrappaṭicchādanacīvaranti attho. ‘‘Suddhacittattāva anavajja’’nti idaṃ pucchitakkhaṇe kāraṇācikkhanaṃ sandhāya vuttaṃ na hoti asuddhacittassapi pucchitapañhavisajjane dosābhāvā. Evaṃ pana gate maṃ pucchissantītisaññāya agamanaṃ sandhāya vuttanti daṭṭhabbaṃ.
ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਖਣ੍ਡਫੁਲ੍ਲਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਾਦੀਹਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਮੁਦ੍ਦવੇਦਿਕਾਯਾਤਿ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਹਮ੍ਮਿਯવੇਦਿਕਾਯ ਘਟਾਕਾਰਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਚਤੁਰਸ੍ਸવੇਦਿਕਾਯ। ਕਸ੍ਮਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਆਦਿ ਯਤੋ ਪਕਤਿਯਾ ਲਭਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਪੁਚ੍ਛਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ।
Paṭijaggitabbānīti khaṇḍaphullapaṭisaṅkharaṇasammajjanādīhi paṭijaggitabbāni. Muddavedikāyāti cetiyassa hammiyavedikāya ghaṭākārassa upari caturassavedikāya. Kasmā pucchitabbantiādi yato pakatiyā labhati. Tatthāpi pucchanassa kāraṇasandassanatthaṃ vuttaṃ.
ਪਟਿਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ વਿਹਾਰਤੋ ਅਪਸਕ੍ਕਿਤ੍વਾ। ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋਜਨਦ੍વਿਯੋਜਨਨ੍ਤਰੇ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਉਪਨਿਕ੍ਖੇਪਂ ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ વਡ੍ਢਿਯਾ ਕਹਾਪਣਾਦਿਂ ਠਪੇਤ੍વਾ, ਖੇਤ੍ਤਾਦੀਨਿ વਾ ਨਿਯਮੇਤ੍વਾ। ਇਤਿ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯੇਤਿ ਏવਂ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਸਦ੍ਧਾਯ ਦਾਤਬ੍ਬੇ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਲਾਭવਿਸਯੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Paṭikkammāti vihārato apasakkitvā. Tamatthaṃ dassento ‘‘yojanadviyojanantare hotī’’ti āha. Upanikkhepaṃ ṭhapetvāti vaḍḍhiyā kahāpaṇādiṃ ṭhapetvā, khettādīni vā niyametvā. Iti saddhādeyyeti evaṃ heṭṭhā vuttanayena saddhāya dātabbe vassāvāsikalābhavisayeti attho.
વਤ੍ਥੁ ਪਨਾਤਿ ਤਤ੍ਰੁਪ੍ਪਾਦੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਰੂਪਿਯਂ, ਤਞ੍ਚ ‘‘ਤਤੋ ਚਤੁਪਚ੍ਚਯਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਖੇਤ੍ਤਾਦਿਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾਨਂ ਹਤ੍ਥੇ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਦਾਯਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨવਤ੍ਥੁਸਦਿਸਂ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾਨਂ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ।
Vatthu panāti tatruppāde uppannarūpiyaṃ, tañca ‘‘tato catupaccayaṃ paribhuñjathā’’ti dinnakhettādito uppannattā kappiyakārakānaṃ hatthe ‘‘kappiyabhaṇḍaṃ paribhuñjathā’’ti dāyakehi dinnavatthusadisaṃ hotīti āha ‘‘kappiyakārakānaṃ hī’’tiādi.
ਸਙ੍ਘਸੁਟ੍ਠੁਤਾਯਾਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਹਿਤਾਯ। ਪੁਗ੍ਗਲવਸੇਨਾਤਿ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਚੀવਰੇਨ ਕਿਲਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲਪਰਾਮਾਸવਸੇਨ, ਨ ‘‘ਸਙ੍ਘੋ ਕਿਲਮਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਸਙ੍ਘਪਰਾਮਾਸવਸੇਨ।
Saṅghasuṭṭhutāyāti saṅghassa hitāya. Puggalavasenāti ‘‘bhikkhū cīvarena kilamantī’’ti evaṃ puggalaparāmāsavasena, na ‘‘saṅgho kilamatī’’ti evaṃ saṅghaparāmāsavasena.
‘‘ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡવਸੇਨਾ’’ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞਤੋ વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ વਿਭਾવੇਤੁਂ ‘‘ਚੀવਰਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿવਸੇਨੇવ ਚਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਚ-ਕਾਰੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਨ-ਸਦ੍ਦਤ੍ਥੇ વਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੇਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਪੁਗ੍ਗਲવਸੇਨੇવ, ਕਪ੍ਪਿਯਭਣ੍ਡવਸੇਨ ਚ ਅਪਲੋਕਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਂ ਪਨ ਏવਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
‘‘Kappiyabhaṇḍavasenā’’ti sāmaññato vuttamevatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘cīvarataṇḍulādivaseneva cā’’ti vuttaṃ. Ca-kāro cettha pana-saddatthe vattati, na samuccayattheti daṭṭhabbaṃ. Puggalavaseneva, kappiyabhaṇḍavasena ca apalokanappakāraṃ dassetuṃ ‘‘taṃ pana evaṃ kattabba’’ntiādi vuttaṃ.
ਚੀવਰਪਚ੍ਚਯਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾਤਿ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਤਤ੍ਰੁਪ੍ਪਾਦਾਦਿવਸੇਨ ਤਸ੍ਮਿਂ વਸ੍ਸਾવਾਸੇ ਲਬ੍ਭਮਾਨਂ ਚੀવਰਸਙ੍ਖਾਤਂ ਪਚ੍ਚਯਂ ‘‘ਏਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ। ਸੇਨਾਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਾਪਨਸ੍ਸ। ‘‘ਨવਕੋ વੁਡ੍ਢਤਰਸ੍ਸ, વੁਡ੍ਢੋ ਚ ਨવਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਾવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਹਣਂ ਅਸਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਦ੍વੇ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਗਾਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਅਟ੍ਠਪਿ ਸੋਲ਼ਸਪਿ ਜਨੇ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਏਕਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਏਕਤੋ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਨਿਗ੍ਗਹਕਮ੍ਮਮੇવ ਹਿ ਸਙ੍ਘੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਤੇਨੇવ ਸਤ੍ਤਸਤਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ‘‘ਉਬ੍ਬਾਹਿਕਕਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਤਿਯਂ ਅਟ੍ਠਪਿ ਜਨਾ ਏਕਤੋવ ਸਮ੍ਮਤਾਤਿ।
Cīvarapaccayaṃ sallakkhetvāti saddhādeyyatatruppādādivasena tasmiṃ vassāvāse labbhamānaṃ cīvarasaṅkhātaṃ paccayaṃ ‘‘ettaka’’nti paricchinditvā. Senāsanassāti senāsanaggāhāpanassa. ‘‘Navako vuḍḍhatarassa, vuḍḍho canavakassā’’ti idaṃ senāsanaggāhassa attanāva attano gahaṇaṃ asāruppanti vuttaṃ, dve aññamaññaṃ gāhessantīti adhippāyo. Aṭṭhapi soḷasapi jane sammannituṃ vaṭṭatīti ekakammavācāya sabbepi ekato sammannituṃ vaṭṭati. Niggahakammameva hi saṅgho saṅghassa na karoti. Teneva sattasatikakkhandhake ‘‘ubbāhikakammasammutiyaṃ aṭṭhapi janā ekatova sammatāti.
ਆਸਨਘਰਨ੍ਤਿ ਪਟਿਮਾਘਰਂ। ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਬ੍ਭਨ੍ਤਰਗਤੇ ਗਾਮਾਭਿਮੁਖਮਗ੍ਗੇ ਕਤਸਾਲਾ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਏવਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਰੁਕ੍ਖਮੂਲਾਦੀਸੁਪਿ।
Āsanagharanti paṭimāgharaṃ. Maggoti upacārasīmabbhantaragate gāmābhimukhamagge katasālā vuccati. Evaṃ pokkharaṇīrukkhamūlādīsupi.
ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਤਤ੍ਰવਾਸਿਨੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਲਭਨ੍ਤਿ। વਿਜਟੇਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਏਕੇਕਸ੍ਸ ਪਹੋਨਕਪ੍ਪਮਾਣੇਨ વਿਯੋਜੇਤ੍વਾ। ਆવਾਸੇਸੁ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਇਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਆવਾਸੇ વਸਨ੍ਤਾ ਪਾਪੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੂ’’ਤਿ વਾਚਾਯ ਉਪਸਂਹਰਿਤ੍વਾ। ਪવਿਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਮਹਾਲਾਭੇ ਪਰਿવੇਣੇ વਸਿਤ੍વਾવ ਲਾਭੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
Labhantīti tatravāsino bhikkhū labhanti. Vijaṭetvāti ‘‘ekekassa pahonakappamāṇena viyojetvā. Āvāsesu pakkhipitvāti ‘‘ito uppannaṃ asukasmiṃ asukasmiñca āvāse vasantā pāpetvā gaṇhantū’’ti vācāya upasaṃharitvā. Pavisitabbanti mahālābhe pariveṇe vasitvāva lābho gahetabboti adhippāyo.
ਅਯਮ੍ਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯੋ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਪਚ੍ਚਯਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਿ। ਤੇਨੇવ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠੋ ਅਯਂ ਚੀવਰਪਚ੍ਚਯੋਪੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸਾਟਕਂ ਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕਾ ਦੇਨ੍ਤਿ। ਏਤੇਨ ਗਹਟ੍ਠੇਹਿ ਪਾਦਮੂਲੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾਨਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਥ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਂ ਦੇਮਾਤਿ વਦਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਾਨਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤ੍વਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। વਸ੍ਸਂવੁਤ੍ਥਭਿਕ੍ਖੂਨਨ੍ਤਿ ਪਂਸੁਕੂਲਿਕਤੋ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ।
Ayampīti ettha yo paṃsukūliko paccayaṃ vissajjeti. Teneva vissaṭṭho ayaṃ cīvarapaccayopīti yojanā. Pādamūle ṭhapetvā sāṭakaṃ dentīti paccayadāyakā denti. Etena gahaṭṭhehi pādamūle ṭhapetvā dinnampi paṃsukūlikānampi vaṭṭatīti dasseti. Atha vassāvāsikaṃ demāti vadantīti ettha paṃsukūlikānaṃ na vaṭṭatīti ajjhāharitvā yojetabbaṃ. Vassaṃvutthabhikkhūnanti paṃsukūlikato aññesaṃ bhikkhūnaṃ.
ਉਪਨਿਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਗਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਧ ਰੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ વਸਿਤ੍વਾ ਚੀવਰਂ ਗਣ੍ਹਥਾਤਿ ਪਟਿਬਨ੍ਧਂ ਕਤ੍વਾ ਗਾਹੇਤਬ੍ਬਂ।
Upanibandhitvā gāhāpetabbanti idha rukkhādīsu vasitvā cīvaraṃ gaṇhathāti paṭibandhaṃ katvā gāhetabbaṃ.
ਪਾਟਿਪਦਅਰੁਣਤੋਤਿਆਦਿ વਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਦਿવਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨ੍ਤਰਾਮੁਤ੍ਤਕਂ ਪਨ ਪਾਟਿਪਦਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾਪਿ ਗਾਹੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਨਿਬਦ੍ਧવਤ੍ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ ਸਜ੍ਝਾਯਮਨਸਿਕਾਰਾਦੀਸੁ ਨਿਰਨ੍ਤਰਕਰਣੀਯੇਸੁ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਤਿਕવਤ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ। ਕਸਾવਪਰਿਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਕਸਾવਰਸੇਹਿ ਭੂਮਿਪਰਿਕਮ੍ਮਂ।
Pāṭipadaaruṇatotiādi vassūpanāyikadivasaṃ sandhāya vuttaṃ. Antarāmuttakaṃ pana pāṭipadaṃ atikkamitvāpi gāhetuṃ vaṭṭati. Nibaddhavattaṃ ṭhapetvāti sajjhāyamanasikārādīsu nirantarakaraṇīyesu kattabbaṃ katikavattaṃ katvā. Kasāvaparibhaṇḍanti kasāvarasehi bhūmiparikammaṃ.
ਤਿવਿਧਮ੍ਪੀਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਪਟਿਪਤ੍ਤਿਪਟਿવੇਧવਸੇਨ ਤਿવਿਧਮ੍ਪਿ। ਸੋਧੇਤ੍વਾਤਿ ਆਚਾਰਾਦੀਸੁ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ। ਏਕਚਾਰਿਕવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭਾવਨਾਕਮ੍ਮਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਂ ਪਹਾਯ ਏਕਚਾਰਿਕੇਨੇવ વਤ੍ਤਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਦਸવਤ੍ਥੁਕਕਥਾ ਨਾਮ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਕਥਾ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿ, ਪવਿવੇਕ, ਅਸਂਸਗ੍ਗ, વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭ, ਸੀਲ, ਸਮਾਧਿ, ਪਞ੍ਞਾ, વਿਮੁਤ੍ਤਿ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਕਥਾਤਿ ਇਮਾ ਦਸ।
Tividhampīti pariyattipaṭipattipaṭivedhavasena tividhampi. Sodhetvāti ācārādīsu upaparikkhitvā. Ekacārikavattanti bhāvanākammaṃ. Tañhi gaṇasaṅgaṇikaṃ pahāya ekacārikeneva vattitabbattā evaṃ vuttaṃ. Dasavatthukakathā nāma appicchakathā, santuṭṭhi, paviveka, asaṃsagga, vīriyārambha, sīla, samādhi, paññā, vimutti, vimuttiñāṇadassanakathāti imā dasa.
ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਖਾਦਨવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਮਾਲ਼ਕੇ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਸੁ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠੇਸੁ ‘‘ਦਿવਸੇ ਦਿવਸੇ ਏਕਮੇવ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੧੦੯) ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਦਨ੍ਤਪੋਨਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ વਤ੍ਤਂ। ਪਤ੍ਤਂ વਾ…ਪੇ॰… ਨ ਕਥੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਗੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। વਿਸਭਾਗਕਥਾਤਿ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾ। ਖਨ੍ਧਕવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੬੫) ਆਗਤਂ ਪਿਣ੍ਡਚਾਰਿਕવਤ੍ਤਤੋ ਅવਸਿਟ੍ਠવਤ੍ਤਂ ਤਸ੍ਸ ‘‘ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰવਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વਿਸੁਂ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ।
Dantakaṭṭhakhādanavattanti dantakaṭṭhamāḷake nikkhittesu dantakaṭṭhesu ‘‘divase divase ekameva dantakaṭṭhaṃ gahetabba’’ntiādinā (pārā. aṭṭha. 1.109) adinnādāne dantaponakathāyaṃ vuttaṃ vattaṃ. Pattaṃ vā…pe… na kathetabbanti pattaguttatthāya vuttaṃ. Visabhāgakathāti tiracchānakathā. Khandhakavattanti vattakkhandhake (cūḷava. 365) āgataṃ piṇḍacārikavattato avasiṭṭhavattaṃ tassa ‘‘bhikkhācāravatta’’nti visuṃ gahitattā.
ਇਦਾਨਿ ਯਂ ਦਾਯਕਾ ਪਚ੍ਛਿਮવਸ੍ਸਂવੁਤ੍ਥਾਨਂ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਂ ਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨવਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮવਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਦਿવਸੇ ਪਨਾ’’ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਆਗਨ੍ਤੁਕੋ ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖੂਤਿ ਚੀવਰੇ ਗਾਹਿਤੇ ਪਚ੍ਛਾ ਆਗਤੋ ਆਗਨ੍ਤੁਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ। ਪਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇਤਿ વਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਪਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ। ਪਠਮવਸ੍ਸੂਪਗਤਾਤਿ ਆਗਨ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਆਗਮਨਤੋ ਪੁਰੇਤਰਮੇવ ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ વਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਾਯ વਸ੍ਸੂਪਗਤਾ। ਲਦ੍ਧਂ ਲਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਦਾਯਕਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਆਗਤਾਗਤਸਾਟਕਂ।
Idāni yaṃ dāyakā pacchimavassaṃvutthānaṃ vassāvāsikaṃ denti, tattha paṭipajjanavidhiṃ dassetuṃ ‘‘pacchimavassūpanāyikadivase panā’’ti āraddhaṃ. Āgantuko sace bhikkhūti cīvare gāhite pacchā āgato āgantuko bhikkhu. Pattaṭṭhāneti vassaggena pattaṭṭhāne. Paṭhamavassūpagatāti āgantukassa āgamanato puretarameva pacchimikāya vassūpanāyikāya vassūpagatā. Laddhaṃ laddhanti punappunaṃ dāyakānaṃ santikā āgatāgatasāṭakaṃ.
ਨੇવ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਸ੍ਸ ਸਾਮਿਨੋਤਿ ਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਠਮਮੇવ ਕਤਿਕਾਯ ਕਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨੇવ ਅਦਾਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਦਾਤਬ੍ਬਂ વਾਰੇਨ੍ਤਾਨਂ ਗੀવਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤੇਸਮੇવ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વਸ੍ਸੂਪਗਤੇਸੁ ਅਲਦ੍ਧવਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚਾਨਮੇવ ਦਾਤਬ੍ਬਂ।
Neva vassāvāsikassa sāminoti chinnavassattā vuttaṃ. Paṭhamameva katikāya katattā ‘‘neva adātuṃ labhantī’’ti vuttaṃ, dātabbaṃ vārentānaṃ gīvā hotīti adhippāyo. Tesameva dātabbanti vassūpagatesu aladdhavassāvāsikānaṃ ekaccānameva dātabbaṃ.
ਭਤਿਨਿવਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਾਨੀਯੁਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਭਤਿਂ ਕਤ੍વਾ ਲਦ੍ਧਂ। ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਪਨਾਤਿਆਦਿ ਕੇਸਞ੍ਚਿ વਾਦਦਸ੍ਸਨਂ। ਤਤ੍ਥ ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਗਾਹਿਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸਾਨਂ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਞ੍ਚ ਇਦਾਨਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕવਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਞ੍ਚ ਇਮੇਸਂ ਦਾਤੁਂ ਰੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਪਲੋਕਨਂ ਕਤ੍વਾ ਗਾਹਿਤਂ ਸਙ੍ਘੇਨ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋਪਿ ਲਭਤਿ। ਪਗੇવ ਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸੋ। ਪਚ੍ਚਯવਸੇਨ ਗਾਹਿਤਂ ਪਨ ਤੇਮਾਸਂ વਸਿਤ੍વਾ ਗਹੇਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨਾ, ਦਾਯਕੇਹਿ ਚ ਅਨੁਮਤਤ੍ਤਾ ਭਤਿਨਿવਿਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸੋਪਿ વਿਬ੍ਭਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਕੇਚਿ ਆਚਰਿਯਾ વਦਨ੍ਤਿ। ਇਦਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਾ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਮਾਣਂ। ਤੇਨੇવ વਸ੍ਸੂਪਨਾਯਿਕਦਿવਸੇ ਏવ ਦਾਯਕੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨવਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਂ ਗਹਿਤਭਿਕ੍ਖੁਨੋ વਸ੍ਸਚ੍ਛੇਦਂ ਅਕਤ੍વਾ વਾਸੋવ ਹੇਟ੍ਠਾ વਿਹਿਤੋ, ਨ ਪਾਨੀਯੁਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਭਤਿਕਰਣવਤ੍ਤਂ। ਯਦਿ ਹਿ ਤਂ ਨਿવਿਟ੍ਠਮੇવ ਸਿਯਾ, ਭਤਿਕਰਣਮੇવ વਿਧਾਤਬ੍ਬਂ। ਤਸ੍ਮਾ વਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਗਾਹਿਤਂ ਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸਾਦਯੋ ਨ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Bhatiniviṭṭhanti pānīyupaṭṭhānādibhatiṃ katvā laddhaṃ. Saṅghikaṃ panātiādi kesañci vādadassanaṃ. Tattha apalokanakammaṃ katvā gāhitanti ‘‘chinnavassānaṃ vassāvāsikañca idāni uppajjanakavassāvāsikañca imesaṃ dātuṃ ruccatī’’ti anantare vuttanayena apalokanaṃ katvā gāhitaṃ saṅghena dinnattā vibbhantopi labhati. Pageva chinnavasso. Paccayavasena gāhitaṃ pana temāsaṃ vasitvā gahetuṃ attanā, dāyakehi ca anumatattā bhatiniviṭṭhampi chinnavassopi vibbhantopi na labhatīti keci ācariyā vadanti. Idañca pacchā vuttattā pamāṇaṃ. Teneva vassūpanāyikadivase eva dāyakehi dinnavassāvāsikaṃ gahitabhikkhuno vassacchedaṃ akatvā vāsova heṭṭhā vihito, na pānīyupaṭṭhānādibhatikaraṇavattaṃ. Yadi hi taṃ niviṭṭhameva siyā, bhatikaraṇameva vidhātabbaṃ. Tasmā vassaggena gāhitaṃ chinnavassādayo na labhantīti veditabbaṃ.
‘‘ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏਤੇਨ વੁਤ੍ਥવਸ੍ਸਾਨਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਭਾਗੋ ਸਙ੍ਘਿਕਤੋ ਅਮੋਚਿਤੋ ਤੇਸਂ વਿਬ੍ਭਮੇਨ ਸਙ੍ਘਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਲਭਤੀਤਿ ‘‘ਮਮ ਪਤ੍ਤਭਾਗਂ ਏਤਸ੍ਸ ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਦਾਯਕੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਪੇਨ੍ਤੇਨੇવ ਸਙ੍ਘਿਕਤੋ વਿਯੋਜਿਤਂ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
‘‘Saṅghikaṃ hotī’’ti etena vutthavassānampi vassāvāsikabhāgo saṅghikato amocito tesaṃ vibbhamena saṅghiko hotīti dasseti. Labhatīti ‘‘mama pattabhāgaṃ etassa dethā’’ti dāyake sampaṭicchāpenteneva saṅghikato viyojitaṃ hotīti vuttaṃ.
વਰਭਾਗਂ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਠਮਗਾਹਤ੍ਤਾ, ਥੇਰੇਨ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪਠਮਭਾਗਸ੍ਸ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਗਯ੍ਹਮਾਨਸ੍ਸ ਦੁਤਿਯਭਾਗਤ੍ਤਾ ਚ વੁਤ੍ਤਂ।
Varabhāgaṃ sāmaṇerassāti tassa paṭhamagāhattā, therena pubbe paṭhamabhāgassa gahitattā, idāni gayhamānassa dutiyabhāgattā ca vuttaṃ.
ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Senāsanaggāhakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi / ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਾਪਕਸਮ੍ਮੁਤਿ • Senāsanaggāhāpakasammuti
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਕਥਾ • Senāsanaggāhakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਾਪਕਸਮ੍ਮੁਤਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Senāsanaggāhāpakasammutikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Senāsanaggāhakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ਸੇਨਾਸਨਗ੍ਗਾਹਕਥਾ • Senāsanaggāhakathā
