Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਾਨવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Vimānavatthupāḷi |
੧੦. ਸੇਰੀਸਕવਿਮਾਨવਤ੍ਥੁ
10. Serīsakavimānavatthu
੧੨੨੮.
1228.
1 ਸੁਣੋਥ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ વਾਣਿਜਾਨ ਚ, ਸਮਾਗਮੋ ਯਤ੍ਥ ਤਦਾ ਅਹੋਸਿ।
2 Suṇotha yakkhassa ca vāṇijāna ca, samāgamo yattha tadā ahosi;
ਯਥਾ ਕਥਂ ਇਤਰਿਤਰੇਨ ਚਾਪਿ, ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਤਞ੍ਚ ਸੁਣਾਥ ਸਬ੍ਬੇ॥
Yathā kathaṃ itaritarena cāpi, subhāsitaṃ tañca suṇātha sabbe.
੧੨੨੯.
1229.
‘‘ਯੋ ਸੋ ਅਹੁ ਰਾਜਾ ਪਾਯਾਸਿ ਨਾਮ 3, ਭੁਮ੍ਮਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਗਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ।
‘‘Yo so ahu rājā pāyāsi nāma 4, bhummānaṃ sahabyagato yasassī;
ਸੋ ਮੋਦਮਾਨੋવ ਸਕੇ વਿਮਾਨੇ, ਅਮਾਨੁਸੋ ਮਾਨੁਸੇ ਅਜ੍ਝਭਾਸੀਤਿ॥
So modamānova sake vimāne, amānuso mānuse ajjhabhāsīti.
੧੨੩੦.
1230.
‘‘વਙ੍ਕੇ ਅਰਞ੍ਞੇ ਅਮਨੁਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨੇ, ਕਨ੍ਤਾਰੇ ਅਪ੍ਪੋਦਕੇ ਅਪ੍ਪਭਕ੍ਖੇ।
‘‘Vaṅke araññe amanussaṭṭhāne, kantāre appodake appabhakkhe;
ਸੁਦੁਗ੍ਗਮੇ વਣ੍ਣੁਪਥਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ, વਙ੍ਕਂ ਭਯਾ 5 ਨਟ੍ਠਮਨਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ॥
Suduggame vaṇṇupathassa majjhe, vaṅkaṃ bhayā 6 naṭṭhamanā manussā.
੧੨੩੧.
1231.
‘‘ਨਯਿਧ ਫਲਾ ਮੂਲਮਯਾ ਚ ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪਾਦਾਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਤੋਧ ਭਕ੍ਖੋ।
‘‘Nayidha phalā mūlamayā ca santi, upādānaṃ natthi kutodha bhakkho;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪਂਸੂਹਿ ਚ વਾਲੁਕਾਹਿ ਚ, ਤਤਾਹਿ ਉਣ੍ਹਾਹਿ ਚ ਦਾਰੁਣਾਹਿ ਚ॥
Aññatra paṃsūhi ca vālukāhi ca, tatāhi uṇhāhi ca dāruṇāhi ca.
੧੨੩੨.
1232.
‘‘ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਂ ਤਤ੍ਤਮਿવਂ ਕਪਾਲਂ, ਅਨਾਯਸਂ ਪਰਲੋਕੇਨ ਤੁਲ੍ਯਂ।
‘‘Ujjaṅgalaṃ tattamivaṃ kapālaṃ, anāyasaṃ paralokena tulyaṃ;
ਲੁਦ੍ਦਾਨਮਾવਾਸਮਿਦਂ ਪੁਰਾਣਂ, ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੋ ਅਭਿਸਤ੍ਤਰੂਪੋ॥
Luddānamāvāsamidaṃ purāṇaṃ, bhūmippadeso abhisattarūpo.
੧੨੩੩.
1233.
‘‘ਅਥ ਤੁਮ੍ਹੇ ਕੇਨ 7 વਣ੍ਣੇਨ, ਕਿਮਾਸਮਾਨਾ ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਹਿ।
‘‘Atha tumhe kena 8 vaṇṇena, kimāsamānā imaṃ padesaṃ hi;
ਅਨੁਪવਿਟ੍ਠਾ ਸਹਸਾ ਸਮੇਚ੍ਚ, ਲੋਭਾ ਭਯਾ ਅਥ વਾ ਸਮ੍ਪਮੂਲ਼੍ਹਾ’’ਤਿ॥
Anupaviṭṭhā sahasā samecca, lobhā bhayā atha vā sampamūḷhā’’ti.
੧੨੩੪.
1234.
‘‘ਮਗਧੇਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਥવਾਹਾ, ਆਰੋਪਯਿਤ੍વਾ ਪਣਿਯਂ ਪੁਥੁਤ੍ਤਂ।
‘‘Magadhesu aṅgesu ca satthavāhā, āropayitvā paṇiyaṃ puthuttaṃ;
ਤੇ ਯਾਮਸੇ ਸਿਨ੍ਧੁਸੋવੀਰਭੂਮਿਂ, ਧਨਤ੍ਥਿਕਾ ਉਦ੍ਦਯਂ ਪਤ੍ਥਯਾਨਾ॥
Te yāmase sindhusovīrabhūmiṃ, dhanatthikā uddayaṃ patthayānā.
੧੨੩੫.
1235.
‘‘ਦਿવਾ ਪਿਪਾਸਂ ਨਧਿવਾਸਯਨ੍ਤਾ, ਯੋਗ੍ਗਾਨੁਕਮ੍ਪਞ੍ਚ ਸਮੇਕ੍ਖਮਾਨਾ,
‘‘Divā pipāsaṃ nadhivāsayantā, yoggānukampañca samekkhamānā,
ਏਤੇਨ વੇਗੇਨ ਆਯਾਮ ਸਬ੍ਬੇ 9, ਰਤ੍ਤਿਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ વਿਕਾਲੇ॥
Etena vegena āyāma sabbe 10, rattiṃ maggaṃ paṭipannā vikāle.
੧੨੩੬.
1236.
‘‘ਤੇ ਦੁਪ੍ਪਯਾਤਾ ਅਪਰਦ੍ਧਮਗ੍ਗਾ, ਅਨ੍ਧਾਕੁਲਾ વਿਪ੍ਪਨਟ੍ਠਾ ਅਰਞ੍ਞੇ।
‘‘Te duppayātā aparaddhamaggā, andhākulā vippanaṭṭhā araññe;
ਸੁਦੁਗ੍ਗਮੇ વਣ੍ਣੁਪਥਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ, ਦਿਸਂ ਨ ਜਾਨਾਮ ਪਮੂਲ਼੍ਹਚਿਤ੍ਤਾ॥
Suduggame vaṇṇupathassa majjhe, disaṃ na jānāma pamūḷhacittā.
੧੨੩੭.
1237.
‘‘ਇਦਞ੍ਚ ਦਿਸ੍વਾਨ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਂ, વਿਮਾਨਸੇਟ੍ਠਞ੍ਚ ਤવਞ੍ਚ ਯਕ੍ਖ।
‘‘Idañca disvāna adiṭṭhapubbaṃ, vimānaseṭṭhañca tavañca yakkha;
ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਂ ਜੀવਿਤਮਾਸਮਾਨਾ, ਦਿਸ੍વਾ ਪਤੀਤਾ ਸੁਮਨਾ ਉਦਗ੍ਗਾ’’ਤਿ॥
Tatuttariṃ jīvitamāsamānā, disvā patītā sumanā udaggā’’ti.
੧੨੩੮.
1238.
ਨਦਿਯੋ ਪਨ ਪਬ੍ਬਤਾਨਞ੍ਚ ਦੁਗ੍ਗਾ, ਪੁਥੁਦ੍ਦਿਸਾ ਗਚ੍ਛਥ ਭੋਗਹੇਤੁ॥
Nadiyo pana pabbatānañca duggā, puthuddisā gacchatha bhogahetu.
੧੨੩੯.
1239.
‘‘ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਯਾਨ વਿਜਿਤਂ ਪਰੇਸਂ, વੇਰਜ੍ਜਕੇ ਮਾਨੁਸੇ ਪੇਕ੍ਖਮਾਨਾ।
‘‘Pakkhandiyāna vijitaṃ paresaṃ, verajjake mānuse pekkhamānā;
ਯਂ વੋ ਸੁਤਂ વਾ ਅਥ વਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਂ, ਅਚ੍ਛੇਰਕਂ ਤਂ વੋ ਸੁਣੋਮ ਤਾਤਾ’’ਤਿ॥
Yaṃ vo sutaṃ vā atha vāpi diṭṭhaṃ, accherakaṃ taṃ vo suṇoma tātā’’ti.
੧੨੪੦.
1240.
‘‘ਇਤੋਪਿ ਅਚ੍ਛੇਰਤਰਂ ਕੁਮਾਰ, ਨ ਤੋ ਸੁਤਂ વਾ ਅਥ વਾਪਿ ਦਿਟ੍ਠਂ।
‘‘Itopi accherataraṃ kumāra, na to sutaṃ vā atha vāpi diṭṭhaṃ;
ਅਤੀਤਮਾਨੁਸ੍ਸਕਮੇવ ਸਬ੍ਬਂ, ਦਿਸ੍વਾਨ ਤਪ੍ਪਾਮ ਅਨੋਮવਣ੍ਣਂ॥
Atītamānussakameva sabbaṃ, disvāna tappāma anomavaṇṇaṃ.
੧੨੪੧.
1241.
‘‘વੇਹਾਯਸਂ ਪੋਕ੍ਖਰਞ੍ਞੋ ਸવਨ੍ਤਿ, ਪਹੂਤਮਲ੍ਯਾ 15 ਬਹੁਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾ।
‘‘Vehāyasaṃ pokkharañño savanti, pahūtamalyā 16 bahupuṇḍarīkā;
ਦੁਮਾ ਚਿਮੇ 17 ਨਿਚ੍ਚਫਲੂਪਪਨ੍ਨਾ, ਅਤੀવ ਗਨ੍ਧਾ ਸੁਰਭਿਂ ਪવਾਯਨ੍ਤਿ॥
Dumā cime 18 niccaphalūpapannā, atīva gandhā surabhiṃ pavāyanti.
੧੨੪੨.
1242.
‘‘વੇਲ਼ੂਰਿਯਥਮ੍ਭਾ ਸਤਮੁਸ੍ਸਿਤਾਸੇ, ਸਿਲਾਪવਾਲ਼ਸ੍ਸ ਚ ਆਯਤਂਸਾ।
‘‘Veḷūriyathambhā satamussitāse, silāpavāḷassa ca āyataṃsā;
ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਾ ਸਹਲੋਹਿਤਙ੍ਗਾ, ਥਮ੍ਭਾ ਇਮੇ ਜੋਤਿਰਸਾਮਯਾਸੇ॥
Masāragallā sahalohitaṅgā, thambhā ime jotirasāmayāse.
੧੨੪੩.
1243.
‘‘ਸਹਸ੍ਸਥਮ੍ਭਂ ਅਤੁਲਾਨੁਭਾવਂ, ਤੇਸੂਪਰਿ ਸਾਧੁਮਿਦਂ વਿਮਾਨਂ।
‘‘Sahassathambhaṃ atulānubhāvaṃ, tesūpari sādhumidaṃ vimānaṃ;
ਰਤਨਨ੍ਤਰਂ ਕਞ੍ਚਨવੇਦਿਮਿਸ੍ਸਂ, ਤਪਨੀਯਪਟ੍ਟੇਹਿ ਚ ਸਾਧੁਛਨ੍ਨਂ॥
Ratanantaraṃ kañcanavedimissaṃ, tapanīyapaṭṭehi ca sādhuchannaṃ.
੧੨੪੪.
1244.
‘‘ਜਮ੍ਬੋਨਦੁਤ੍ਤਤ੍ਤਮਿਦਂ ਸੁਮਟ੍ਠੋ, ਪਾਸਾਦਸੋਪਾਣਫਲੂਪਪਨ੍ਨੋ।
‘‘Jambonaduttattamidaṃ sumaṭṭho, pāsādasopāṇaphalūpapanno;
ਦਲ਼੍ਹੋ ਚ વਗ੍ਗੁ ਚ ਸੁਸਙ੍ਗਤੋ ਚ 19, ਅਤੀવ ਨਿਜ੍ਝਾਨਖਮੋ ਮਨੁਞ੍ਞੋ॥
Daḷho ca vaggu ca susaṅgato ca 20, atīva nijjhānakhamo manuñño.
੧੨੪੫.
1245.
‘‘ਰਤਨਨ੍ਤਰਸ੍ਮਿਂ ਬਹੁਅਨ੍ਨਪਾਨਂ, ਪਰਿવਾਰਿਤੋ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਗਣੇਨ।
‘‘Ratanantarasmiṃ bahuannapānaṃ, parivārito accharāsaṅgaṇena;
ਮੁਰਜਆਲਮ੍ਬਰਤੂਰਿਯਘੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿવਨ੍ਦਿਤੋਸਿ ਥੁਤਿવਨ੍ਦਨਾਯ॥
Murajaālambaratūriyaghuṭṭho, abhivanditosi thutivandanāya.
੧੨੪੬.
1246.
‘‘ਸੋ ਮੋਦਸਿ ਨਾਰਿਗਣਪ੍ਪਬੋਧਨੋ, વਿਮਾਨਪਾਸਾਦવਰੇ ਮਨੋਰਮੇ।
‘‘So modasi nārigaṇappabodhano, vimānapāsādavare manorame;
ਅਚਿਨ੍ਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਗੁਣੂਪਪਨ੍ਨੋ, ਰਾਜਾ ਯਥਾ વੇਸ੍ਸવਣੋ ਨਲ਼ਿਨ੍ਯਾ 21॥
Acintiyo sabbaguṇūpapanno, rājā yathā vessavaṇo naḷinyā 22.
੧੨੪੭.
1247.
‘‘ਦੇવੋ ਨੁ ਆਸਿ ਉਦવਾਸਿ ਯਕ੍ਖੋ, ਉਦਾਹੁ ਦੇવਿਨ੍ਦੋ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ।
‘‘Devo nu āsi udavāsi yakkho, udāhu devindo manussabhūto;
ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਂ વਾਣਿਜਾ ਸਤ੍ਥવਾਹਾ, ਆਚਿਕ੍ਖ ਕੋ ਨਾਮ ਤੁવਂਸਿ ਯਕ੍ਖੋ’’ਤਿ॥
Pucchanti taṃ vāṇijā satthavāhā, ācikkha ko nāma tuvaṃsi yakkho’’ti.
੧੨੪੮.
1248.
‘‘ਸੇਰੀਸਕੋ 23 ਨਾਮ ਅਹਮ੍ਹਿ ਯਕ੍ਖੋ, ਕਨ੍ਤਾਰਿਯੋ વਣ੍ਣੁਪਥਮ੍ਹਿ ਗੁਤ੍ਤੋ।
‘‘Serīsako 24 nāma ahamhi yakkho, kantāriyo vaṇṇupathamhi gutto;
ਇਮਂ ਪਦੇਸਂ ਅਭਿਪਾਲਯਾਮਿ, વਚਨਕਰੋ વੇਸ੍ਸવਣਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ’’ਤਿ॥
Imaṃ padesaṃ abhipālayāmi, vacanakaro vessavaṇassa rañño’’ti.
੧੨੪੯.
1249.
‘‘ਅਧਿਚ੍ਚਲਦ੍ਧਂ ਪਰਿਣਾਮਜਂ ਤੇ, ਸਯਂ ਕਤਂ ਉਦਾਹੁ ਦੇવੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ।
‘‘Adhiccaladdhaṃ pariṇāmajaṃ te, sayaṃ kataṃ udāhu devehi dinnaṃ;
ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਂ વਾਣਿਜਾ ਸਤ੍ਥવਾਹਾ, ਕਥਂ ਤਯਾ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ ਮਨੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ॥
Pucchanti taṃ vāṇijā satthavāhā, kathaṃ tayā laddhamidaṃ manuñña’’nti.
੧੨੫੦.
1250.
‘‘ਨਾਧਿਚ੍ਚਲਦ੍ਧਂ ਨ ਪਰਿਣਾਮਜਂ ਮੇ, ਨ ਸਯਂ ਕਤਂ ਨ ਹਿ ਦੇવੇਹਿ ਦਿਨ੍ਨਂ।
‘‘Nādhiccaladdhaṃ na pariṇāmajaṃ me, na sayaṃ kataṃ na hi devehi dinnaṃ;
ਸਕੇਹਿ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਅਪਾਪਕੇਹਿ, ਪੁਞ੍ਞੇਹਿ ਮੇ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ ਮਨੁਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ॥
Sakehi kammehi apāpakehi, puññehi me laddhamidaṃ manuñña’’nti.
੧੨੫੧.
1251.
‘‘ਕਿਂ ਤੇ વਤਂ ਕਿਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਿਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ વਿਪਾਕੋ।
‘‘Kiṃ te vataṃ kiṃ pana brahmacariyaṃ, kissa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;
ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਂ વਾਣਿਜਾ ਸਤ੍ਥવਾਹਾ, ਕਥਂ ਤਯਾ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ વਿਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Pucchanti taṃ vāṇijā satthavāhā, kathaṃ tayā laddhamidaṃ vimāna’’nti.
੧੨੫੨.
1252.
‘‘ਮਮਂ ਪਾਯਾਸੀਤਿ ਅਹੁ ਸਮਞ੍ਞਾ, ਰਜ੍ਜਂ ਯਦਾ ਕਾਰਯਿਂ ਕੋਸਲਾਨਂ।
‘‘Mamaṃ pāyāsīti ahu samaññā, rajjaṃ yadā kārayiṃ kosalānaṃ;
ਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿ ਕਦਰਿਯੋ ਪਾਪਧਮ੍ਮੋ, ਉਚ੍ਛੇਦવਾਦੀ ਚ ਤਦਾ ਅਹੋਸਿਂ॥
Natthikadiṭṭhi kadariyo pāpadhammo, ucchedavādī ca tadā ahosiṃ.
੧੨੫੩.
1253.
‘‘ਸਮਣੋ ਚ ਖੋ ਆਸਿ ਕੁਮਾਰਕਸ੍ਸਪੋ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚਿਤ੍ਤਕਥੀ ਉਲ਼ਾਰੋ।
‘‘Samaṇo ca kho āsi kumārakassapo, bahussuto cittakathī uḷāro;
ਸੋ ਮੇ ਤਦਾ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਅਭਾਸਿ 25, ਦਿਟ੍ਠਿવਿਸੂਕਾਨਿ વਿਨੋਦਯੀ ਮੇ॥
So me tadā dhammakathaṃ abhāsi 26, diṭṭhivisūkāni vinodayī me.
੧੨੫੪.
1254.
‘‘ਤਾਹਂ ਤਸ੍ਸ 27 ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਸੁਣਿਤ੍વਾ, ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿવੇਦਯਿਸ੍ਸਂ।
‘‘Tāhaṃ tassa 28 dhammakathaṃ suṇitvā, upāsakattaṃ paṭivedayissaṃ;
ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વਿਰਤੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਿਸ੍ਸਂ।
Pāṇātipātā virato ahosiṃ, loke adinnaṃ parivajjayissaṃ;
ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਅਭਾਣਿਂ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਅਹੋਸਿ ਤੁਟ੍ਠੋ॥
Amajjapo no ca musā abhāṇiṃ, sakena dārena ca ahosi tuṭṭho.
੧੨੫੫.
1255.
‘‘ਤਂ ਮੇ વਤਂ ਤਂ ਪਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਸੁਚਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਅਯਂ વਿਪਾਕੋ।
‘‘Taṃ me vataṃ taṃ pana brahmacariyaṃ, tassa suciṇṇassa ayaṃ vipāko;
ਤੇਹੇવ ਕਮ੍ਮੇਹਿ ਅਪਾਪਕੇਹਿ, ਪੁਞ੍ਞੇਹਿ ਮੇ ਲਦ੍ਧਮਿਦਂ વਿਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Teheva kammehi apāpakehi, puññehi me laddhamidaṃ vimāna’’nti.
੧੨੫੬.
1256.
‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰਾਹਂਸੁ ਨਰਾ ਸਪਞ੍ਞਾ, ਅਨਞ੍ਞਥਾ વਚਨਂ ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਂ।
‘‘Saccaṃ kirāhaṃsu narā sapaññā, anaññathā vacanaṃ paṇḍitānaṃ;
ਯਹਿਂ ਯਹਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੋ, ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਮੋਦਤਿ ਕਾਮਕਾਮੀ॥
Yahiṃ yahiṃ gacchati puññakammo, tahiṃ tahiṃ modati kāmakāmī.
੧੨੫੭.
1257.
‘‘ਯਹਿਂ ਯਹਿਂ ਸੋਕਪਰਿਦ੍ਦવੋ ਚ, વਧੋ ਚ ਬਨ੍ਧੋ ਚ ਪਰਿਕ੍ਕਿਲੇਸੋ।
‘‘Yahiṃ yahiṃ sokapariddavo ca, vadho ca bandho ca parikkileso;
ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪਾਪਕਮ੍ਮੋ, ਨ ਮੁਚ੍ਚਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਕਦਾਚੀ’’ਤਿ॥
Tahiṃ tahiṃ gacchati pāpakammo, na muccati duggatiyā kadācī’’ti.
੧੨੫੮.
1258.
‘‘ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਰੂਪੋવ ਜਨੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇ ਕਲਲੀਕਤੋવ।
‘‘Sammūḷharūpova jano ahosi, asmiṃ muhutte kalalīkatova;
ਜਨਸ੍ਸਿਮਸ੍ਸ ਤੁਯ੍ਹਞ੍ਚ ਕੁਮਾਰ, ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ॥
Janassimassa tuyhañca kumāra, appaccayo kena nu kho ahosī’’ti.
੧੨੫੯.
1259.
ਤੇ ਸਮ੍ਪવਾਯਨ੍ਤਿ ਇਮਂ વਿਮਾਨਂ, ਦਿવਾ ਚ ਰਤ੍ਤੋ ਚ ਤਮਂ ਨਿਹਨ੍ਤ੍વਾ॥
Te sampavāyanti imaṃ vimānaṃ, divā ca ratto ca tamaṃ nihantvā.
੧੨੬੦.
1260.
‘‘ਇਮੇਸਞ੍ਚ ਖੋ વਸ੍ਸਸਤਚ੍ਚਯੇਨ, ਸਿਪਾਟਿਕਾ ਫਲਤਿ ਏਕਮੇਕਾ।
‘‘Imesañca kho vassasataccayena, sipāṭikā phalati ekamekā;
ਮਾਨੁਸ੍ਸਕਂ વਸ੍ਸਸਤਂ ਅਤੀਤਂ, ਯਦਗ੍ਗੇ ਕਾਯਮ੍ਹਿ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ॥
Mānussakaṃ vassasataṃ atītaṃ, yadagge kāyamhi idhūpapanno.
੧੨੬੧.
1261.
‘‘ਦਿਸ੍વਾਨਹਂ વਸ੍ਸਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ, ਅਸ੍ਮਿਂ વਿਮਾਨੇ ਠਤ੍વਾਨ ਤਾਤਾ।
‘‘Disvānahaṃ vassasatāni pañca, asmiṃ vimāne ṭhatvāna tātā;
ਆਯੁਕ੍ਖਯਾ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖਯਾ ਚવਿਸ੍ਸਂ, ਤੇਨੇવ ਸੋਕੇਨ ਪਮੁਚ੍ਛਿਤੋਸ੍ਮੀ’’ਤਿ 37॥
Āyukkhayā puññakkhayā cavissaṃ, teneva sokena pamucchitosmī’’ti 38.
੧੨੬੨.
1262.
‘‘ਕਥਂ ਨੁ ਸੋਚੇਯ੍ਯ ਤਥਾવਿਧੋ ਸੋ, ਲਦ੍ਧਾ વਿਮਾਨਂ ਅਤੁਲਂ ਚਿਰਾਯ।
‘‘Kathaṃ nu soceyya tathāvidho so, laddhā vimānaṃ atulaṃ cirāya;
ਯੇ ਚਾਪਿ ਖੋ ਇਤ੍ਤਰਮੁਪਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਨੂਨ ਸੋਚੇਯ੍ਯੁਂ ਪਰਿਤ੍ਤਪੁਞ੍ਞਾ’’ਤਿ॥
Ye cāpi kho ittaramupapannā, te nūna soceyyuṃ parittapuññā’’ti.
੧੨੬੩.
1263.
‘‘ਅਨੁਚ੍ਛવਿਂ ਓવਦਿਯਞ੍ਚ ਮੇ ਤਂ, ਯਂ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੇਯ੍ਯવਾਚਂ વਦੇਥ।
‘‘Anucchaviṃ ovadiyañca me taṃ, yaṃ maṃ tumhe peyyavācaṃ vadetha;
ਤੁਮ੍ਹੇ ਚ ਖੋ ਤਾਤਾ ਮਯਾਨੁਗੁਤ੍ਤਾ, ਯੇਨਿਚ੍ਛਕਂ ਤੇਨ ਪਲੇਥ ਸੋਤ੍ਥਿ’’ਨ੍ਤਿ॥
Tumhe ca kho tātā mayānuguttā, yenicchakaṃ tena paletha sotthi’’nti.
੧੨੬੪.
1264.
‘‘ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਯਂ ਸਿਨ੍ਧੁਸੋવੀਰਭੂਮਿਂ, ਧਨਤ੍ਥਿਕਾ ਉਦ੍ਦਯਂ ਪਤ੍ਥਯਾਨਾ।
‘‘Gantvā mayaṃ sindhusovīrabhūmiṃ, dhanatthikā uddayaṃ patthayānā;
ਯਥਾਪਯੋਗਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਚਾਗਾ, ਕਾਹਾਮ ਸੇਰੀਸਮਹਂ ਉਲ਼ਾਰ’’ਨ੍ਤਿ॥
Yathāpayogā paripuṇṇacāgā, kāhāma serīsamahaṃ uḷāra’’nti.
੧੨੬੫.
1265.
‘‘ਮਾ ਚੇવ ਸੇਰੀਸਮਹਂ ਅਕਤ੍ਥ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ વੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਯਂ વਦੇਥ।
‘‘Mā ceva serīsamahaṃ akattha, sabbañca vo bhavissati yaṃ vadetha;
ਪਾਪਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ વਿવਜ੍ਜਯਾਥ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਯੋਗਞ੍ਚ ਅਧਿਟ੍ਠਹਾਥ॥
Pāpāni kammāni vivajjayātha, dhammānuyogañca adhiṭṭhahātha.
੧੨੬੬.
1266.
‘‘ਉਪਾਸਕੋ ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਮ੍ਹਿ ਸਙ੍ਘੇ, ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਸੀਲવਤੂਪਪਨ੍ਨੋ।
‘‘Upāsako atthi imamhi saṅghe, bahussuto sīlavatūpapanno;
ਸਦ੍ਧੋ ਚ ਚਾਗੀ ਚ ਸੁਪੇਸਲੋ ਚ, વਿਚਕ੍ਖਣੋ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਮੁਤੀਮਾ॥
Saddho ca cāgī ca supesalo ca, vicakkhaṇo santusito mutīmā.
੧੨੬੭.
1267.
‘‘ਸਞ੍ਜਾਨਮਾਨੋ ਨ ਮੁਸਾ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਪਰੂਪਘਾਤਾਯ ਨ ਚੇਤਯੇਯ੍ਯ।
‘‘Sañjānamāno na musā bhaṇeyya, parūpaghātāya na cetayeyya;
વੇਭੂਤਿਕਂ ਪੇਸੁਣਂ ਨੋ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਸਣ੍ਹਞ੍ਚ વਾਚਂ ਸਖਿਲਂ ਭਣੇਯ੍ਯ॥
Vebhūtikaṃ pesuṇaṃ no kareyya, saṇhañca vācaṃ sakhilaṃ bhaṇeyya.
੧੨੬੮.
1268.
‘‘ਸਗਾਰવੋ ਸਪ੍ਪਟਿਸ੍ਸੋ વਿਨੀਤੋ, ਅਪਾਪਕੋ ਅਧਿਸੀਲੇ વਿਸੁਦ੍ਧੋ।
‘‘Sagāravo sappaṭisso vinīto, apāpako adhisīle visuddho;
ਸੋ ਮਾਤਰਂ ਪਿਤਰਞ੍ਚਾਪਿ ਜਨ੍ਤੁ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਪੋਸੇਤਿ ਅਰਿਯવੁਤ੍ਤਿ॥
So mātaraṃ pitarañcāpi jantu, dhammena poseti ariyavutti.
੧੨੬੯.
1269.
‘‘ਮਞ੍ਞੇ ਸੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਕਾਰਣਾ, ਭੋਗਾਨਿ ਪਰਿਯੇਸਤਿ ਨ ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ।
‘‘Maññe so mātāpitūnaṃ kāraṇā, bhogāni pariyesati na attahetu;
ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਞ੍ਚ ਯੋ 39 ਅਚ੍ਚਯੇਨ, ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਪੋਣੋ ਚਰਿਸ੍ਸਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ॥
Mātāpitūnañca yo 40 accayena, nekkhammapoṇo carissati brahmacariyaṃ.
੧੨੭੦.
1270.
‘‘ਉਜੂ ਅવਙ੍ਕੋ ਅਸਠੋ ਅਮਾਯੋ, ਨ ਲੇਸਕਪ੍ਪੇਨ ਚ વੋਹਰੇਯ੍ਯ।
‘‘Ujū avaṅko asaṭho amāyo, na lesakappena ca vohareyya;
ਸੋ ਤਾਦਿਸੋ ਸੁਕਤਕਮ੍ਮਕਾਰੀ, ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ ਕਿਨ੍ਤਿ ਲਭੇਥ ਦੁਕ੍ਖਂ॥
So tādiso sukatakammakārī, dhamme ṭhito kinti labhetha dukkhaṃ.
੧੨੭੧.
1271.
‘‘ਤਂ ਕਾਰਣਾ ਪਾਤੁਕਤੋਮ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਸ੍ਸਥ વਾਣਿਜਾਸੇ।
‘‘Taṃ kāraṇā pātukatomhi attanā, tasmā dhammaṃ passatha vāṇijāse;
ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤੇਨਿਹ ਭਸ੍ਮੀ 41 ਭવੇਥ, ਅਨ੍ਧਾਕੁਲਾ વਿਪ੍ਪਨਟ੍ਠਾ ਅਰਞ੍ਞੇ।
Aññatra teniha bhasmī 42 bhavetha, andhākulā vippanaṭṭhā araññe;
ਤਂ ਖਿਪ੍ਪਮਾਨੇਨ ਲਹੁਂ ਪਰੇਨ, ਸੁਖੋ ਹવੇ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇਨ ਸਙ੍ਗਮੋ’’ਤਿ॥
Taṃ khippamānena lahuṃ parena, sukho have sappurisena saṅgamo’’ti.
੧੨੭੨.
1272.
‘‘ਕਿਂ ਨਾਮ ਸੋ ਕਿਞ੍ਚ ਕਰੋਤਿ ਕਮ੍ਮਂ,
‘‘Kiṃ nāma so kiñca karoti kammaṃ,
ਕਿਂ ਨਾਮਧੇਯ੍ਯਂ ਕਿਂ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਗੋਤ੍ਤਂ।
Kiṃ nāmadheyyaṃ kiṃ pana tassa gottaṃ;
ਮਯਮ੍ਪਿ ਨਂ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਮ੍ਹ ਯਕ੍ਖ, ਯਸ੍ਸਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਇਧਾਗਤੋਸਿ।
Mayampi naṃ daṭṭhukāmamha yakkha, yassānukampāya idhāgatosi;
ਲਾਭਾ ਹਿ ਤਸ੍ਸ, ਯਸ੍ਸ ਤੁવਂ ਪਿਹੇਸੀ’’ਤਿ॥
Lābhā hi tassa, yassa tuvaṃ pihesī’’ti.
੧੨੭੩.
1273.
‘‘ਯੋ ਕਪ੍ਪਕੋ ਸਮ੍ਭવਨਾਮਧੇਯ੍ਯੋ,
‘‘Yo kappako sambhavanāmadheyyo,
ਉਪਾਸਕੋ ਕੋਚ੍ਛਫਲੂਪਜੀવੀ।
Upāsako kocchaphalūpajīvī;
ਜਾਨਾਥ ਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪੇਸਿਯੋ ਸੋ,
Jānātha naṃ tumhākaṃ pesiyo so,
ਮਾ ਖੋ ਨਂ ਹੀਲ਼ਿਤ੍ਥ ਸੁਪੇਸਲੋ ਸੋ’’ਤਿ॥
Mā kho naṃ hīḷittha supesalo so’’ti.
੧੨੭੪.
1274.
ਨ ਖੋ ਨਂ ਜਾਨਾਮ ਸ ਏਦਿਸੋਤਿ।
Na kho naṃ jānāma sa edisoti;
ਮਯਮ੍ਪਿ ਨਂ ਪੂਜਯਿਸ੍ਸਾਮ ਯਕ੍ਖ,
Mayampi naṃ pūjayissāma yakkha,
ਸੁਤ੍વਾਨ ਤੁਯ੍ਹਂ વਚਨਂ ਉਲ਼ਾਰ’’ਨ੍ਤਿ॥
Sutvāna tuyhaṃ vacanaṃ uḷāra’’nti.
੧੨੭੫.
1275.
‘‘ਯੇ ਕੇਚਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤ੍ਥੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ,
‘‘Ye keci imasmiṃ satthe manussā,
ਦਹਰਾ ਮਹਨ੍ਤਾ ਅਥવਾਪਿ ਮਜ੍ਝਿਮਾ।
Daharā mahantā athavāpi majjhimā;
ਸਬ੍ਬੇવ ਤੇ ਆਲਮ੍ਬਨ੍ਤੁ વਿਮਾਨਂ,
Sabbeva te ālambantu vimānaṃ,
ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੁ ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਫਲਂ ਕਦਰਿਯਾ’’ਤਿ॥
Passantu puññānaṃ phalaṃ kadariyā’’ti.
੧੨੭੬.
1276.
ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇવ ‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ’ਤਿ,
Te tattha sabbeva ‘ahaṃ pure’ti,
ਸਬ੍ਬੇવ ਤੇ ਆਲਮ੍ਬਿਂਸੁ વਿਮਾਨਂ,
Sabbeva te ālambiṃsu vimānaṃ,
ਮਸਕ੍ਕਸਾਰਂ વਿਯ વਾਸવਸ੍ਸ॥
Masakkasāraṃ viya vāsavassa.
੧੨੭੭.
1277.
ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇવ ‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ’ਤਿ, ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿવੇਦਯਿਂਸੁ।
Te tattha sabbeva ‘ahaṃ pure’ti, upāsakattaṃ paṭivedayiṃsu;
ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વਿਰਤਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਿਂਸੁ।
Pāṇātipātā viratā ahesuṃ, loke adinnaṃ parivajjayiṃsu;
ਅਮਜ੍ਜਪਾ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਭਣਿਂਸੁ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਅਹੇਸੁਂ ਤੁਟ੍ਠਾ॥
Amajjapā no ca musā bhaṇiṃsu, sakena dārena ca ahesuṃ tuṭṭhā.
੧੨੭੮.
1278.
ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬੇવ ‘ਅਹਂ ਪੁਰੇ’ਤਿ, ਉਪਾਸਕਤ੍ਤਂ ਪਟਿવੇਦਯਿਤ੍વਾ।
Te tattha sabbeva ‘ahaṃ pure’ti, upāsakattaṃ paṭivedayitvā;
ਪਕ੍ਕਾਮਿ ਸਤ੍ਥੋ ਅਨੁਮੋਦਮਾਨੋ, ਯਕ੍ਖਿਦ੍ਧਿਯਾ ਅਨੁਮਤੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ॥
Pakkāmi sattho anumodamāno, yakkhiddhiyā anumato punappunaṃ.
੧੨੭੯.
1279.
‘‘ਗਨ੍ਤ੍વਾਨ ਤੇ ਸਿਨ੍ਧੁਸੋવੀਰਭੂਮਿਂ, ਧਨਤ੍ਥਿਕਾ ਉਦ੍ਦਯਂ 47 ਪਤ੍ਥਯਾਨਾ।
‘‘Gantvāna te sindhusovīrabhūmiṃ, dhanatthikā uddayaṃ 48 patthayānā;
ਯਥਾਪਯੋਗਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਲਾਭਾ, ਪਚ੍ਚਾਗਮੁਂ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਮਕ੍ਖਤਂ॥
Yathāpayogā paripuṇṇalābhā, paccāgamuṃ pāṭaliputtamakkhataṃ.
੧੨੮੦.
1280.
‘‘ਗਨ੍ਤ੍વਾਨ ਤੇ ਸਙ੍ਘਰਂ ਸੋਤ੍ਥਿવਨ੍ਤੋ,
‘‘Gantvāna te saṅgharaṃ sotthivanto,
ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਦਾਰੇਹਿ ਸਮਙ੍ਗਿਭੂਤਾ।
Puttehi dārehi samaṅgibhūtā;
ਅਕਂਸੁ ਸੇਰੀਸਮਹਂ ਉਲ਼ਾਰਂ।
Akaṃsu serīsamahaṃ uḷāraṃ;
ਸੇਰੀਸਕਂ ਤੇ ਪਰਿવੇਣਂ ਮਾਪਯਿਂਸੁ॥
Serīsakaṃ te pariveṇaṃ māpayiṃsu.
੧੨੮੧.
1281.
ਏਤਾਦਿਸਾ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨ ਸੇવਨਾ,
Etādisā sappurisāna sevanā,
ਮਹਤ੍ਥਿਕਾ ਧਮ੍ਮਗੁਣਾਨ ਸੇવਨਾ।
Mahatthikā dhammaguṇāna sevanā;
ਏਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਾਯ ਉਪਾਸਕਸ੍ਸ,
Ekassa atthāya upāsakassa,
ਸੇਰੀਸਕવਿਮਾਨਂ ਦਸਮਂ।
Serīsakavimānaṃ dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / વਿਮਾਨવਤ੍ਥੁ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ੧੦. ਸੇਰੀਸਕવਿਮਾਨવਣ੍ਣਨਾ • 10. Serīsakavimānavaṇṇanā