Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൩. സേരീസുത്തം
3. Serīsuttaṃ
൧൦൪. ഏകമന്തം ഠിതോ ഖോ സേരീ ദേവപുത്തോ ഭഗവന്തം ഗാഥായ അജ്ഝഭാസി –
104. Ekamantaṃ ṭhito kho serī devaputto bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘അന്നമേവാഭിനന്ദന്തി , ഉഭയേ ദേവമാനുസാ;
‘‘Annamevābhinandanti , ubhaye devamānusā;
അഥ കോ നാമ സോ യക്ഖോ, യം അന്നം നാഭിനന്ദതീ’’തി.
Atha ko nāma so yakkho, yaṃ annaṃ nābhinandatī’’ti.
‘‘യേ നം ദദന്തി സദ്ധായ, വിപ്പസന്നേന ചേതസാ;
‘‘Ye naṃ dadanti saddhāya, vippasannena cetasā;
തമേവ അന്നം ഭജതി, അസ്മിം ലോകേ പരമ്ഹി ച.
Tameva annaṃ bhajati, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘തസ്മാ വിനേയ്യ മച്ഛേരം, ദജ്ജാ ദാനം മലാഭിഭൂ;
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
പുഞ്ഞാനി പരലോകസ്മിം, പതിട്ഠാ ഹോന്തി പാണിന’’ന്തി.
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
‘‘അച്ഛരിയം , ഭന്തേ, അബ്ഭുതം, ഭന്തേ! യാവസുഭാസിതമിദം, ഭന്തേ, ഭഗവതാ –
‘‘Acchariyaṃ , bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvasubhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā –
‘‘യേ നം ദദന്തി സദ്ധായ, വിപ്പസന്നേന ചേതസാ;
‘‘Ye naṃ dadanti saddhāya, vippasannena cetasā;
തമേവ അന്നം ഭജതി, അസ്മിം ലോകേ പരമ്ഹി ച.
Tameva annaṃ bhajati, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘തസ്മാ വിനേയ്യ മച്ഛേരം, ദജ്ജാ ദാനം മലാഭിഭൂ;
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
പുഞ്ഞാനി പരലോകസ്മിം, പതിട്ഠാ ഹോന്തി പാണിന’’ന്തി.
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
‘‘ഭൂതപുബ്ബാഹം, ഭന്തേ, സിരീ 1 നാമ രാജാ അഹോസിം ദായകോ ദാനപതി ദാനസ്സ വണ്ണവാദീ. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ചതൂസു ദ്വാരേസു ദാനം ദീയിത്ഥ സമണ-ബ്രാഹ്മണ-കപണദ്ധിക-വനിബ്ബകയാചകാനം. അഥ ഖോ മം, ഭന്തേ, ഇത്ഥാഗാരം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോച 2 – ‘ദേവസ്സ ഖോ 3 ദാനം ദീയതി; അമ്ഹാകം ദാനം ന ദീയതി. സാധു മയമ്പി ദേവം നിസ്സായ ദാനാനി ദദേയ്യാമ, പുഞ്ഞാനി കരേയ്യാമാ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോസ്മി ദായകോ ദാനപതി ദാനസ്സ വണ്ണവാദീ. ദാനം ദസ്സാമാതി വദന്തേ കിന്തി വദേയ്യ’ന്തി? സോ ഖ്വാഹം, ഭന്തേ, പഠമം ദ്വാരം ഇത്ഥാഗാരസ്സ അദാസിം. തത്ഥ ഇത്ഥാഗാരസ്സ ദാനം ദീയിത്ഥ; മമ ദാനം പടിക്കമി.
‘‘Bhūtapubbāhaṃ, bhante, sirī 4 nāma rājā ahosiṃ dāyako dānapati dānassa vaṇṇavādī. Tassa mayhaṃ, bhante, catūsu dvāresu dānaṃ dīyittha samaṇa-brāhmaṇa-kapaṇaddhika-vanibbakayācakānaṃ. Atha kho maṃ, bhante, itthāgāraṃ upasaṅkamitvā etadavoca 5 – ‘devassa kho 6 dānaṃ dīyati; amhākaṃ dānaṃ na dīyati. Sādhu mayampi devaṃ nissāya dānāni dadeyyāma, puññāni kareyyāmā’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ahaṃ khosmi dāyako dānapati dānassa vaṇṇavādī. Dānaṃ dassāmāti vadante kinti vadeyya’nti? So khvāhaṃ, bhante, paṭhamaṃ dvāraṃ itthāgārassa adāsiṃ. Tattha itthāgārassa dānaṃ dīyittha; mama dānaṃ paṭikkami.
‘‘അഥ ഖോ മം, ഭന്തേ, ഖത്തിയാ അനുയന്താ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോചും – ‘ദേവസ്സ ഖോ ദാനം ദീയതി; ഇത്ഥാഗാരസ്സ ദാനം ദീയതി; അമ്ഹാകം ദാനം ന ദീയതി. സാധു മയമ്പി ദേവം നിസ്സായ ദാനാനി ദദേയ്യാമ, പുഞ്ഞാനി കരേയ്യാമാ’തി . തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോസ്മി ദായകോ ദാനപതി ദാനസ്സ വണ്ണവാദീ. ദാനം ദസ്സാമാതി വദന്തേ കിന്തി വദേയ്യ’ന്തി ? സോ ഖ്വാഹം, ഭന്തേ, ദുതിയം ദ്വാരം ഖത്തിയാനം അനുയന്താനം അദാസിം. തത്ഥ ഖത്തിയാനം അനുയന്താനം ദാനം ദീയിത്ഥ, മമ ദാനം പടിക്കമി.
‘‘Atha kho maṃ, bhante, khattiyā anuyantā upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘devassa kho dānaṃ dīyati; itthāgārassa dānaṃ dīyati; amhākaṃ dānaṃ na dīyati. Sādhu mayampi devaṃ nissāya dānāni dadeyyāma, puññāni kareyyāmā’ti . Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ahaṃ khosmi dāyako dānapati dānassa vaṇṇavādī. Dānaṃ dassāmāti vadante kinti vadeyya’nti ? So khvāhaṃ, bhante, dutiyaṃ dvāraṃ khattiyānaṃ anuyantānaṃ adāsiṃ. Tattha khattiyānaṃ anuyantānaṃ dānaṃ dīyittha, mama dānaṃ paṭikkami.
‘‘അഥ ഖോ മം, ഭന്തേ, ബലകായോ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോച – ‘ദേവസ്സ ഖോ ദാനം ദീയതി; ഇത്ഥാഗാരസ്സ ദാനം ദീയതി; ഖത്തിയാനം അനുയന്താനം ദാനം ദീയതി; അമ്ഹാകം ദാനം ന ദീയതി. സാധു മയമ്പി ദേവം നിസ്സായ ദാനാനി ദദേയ്യാമ, പുഞ്ഞാനി കരേയ്യാമാ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോസ്മി ദായകോ ദാനപതി ദാനസ്സ വണ്ണവാദീ. ദാനം ദസ്സാമാതി വദന്തേ കിന്തി വദേയ്യ’ന്തി? സോ ഖ്വാഹം ഭന്തേ, തതിയം ദ്വാരം ബലകായസ്സ അദാസിം. തത്ഥ ബലകായസ്സ ദാനം ദീയിത്ഥ, മമ ദാനം പടിക്കമി.
‘‘Atha kho maṃ, bhante, balakāyo upasaṅkamitvā etadavoca – ‘devassa kho dānaṃ dīyati; itthāgārassa dānaṃ dīyati; khattiyānaṃ anuyantānaṃ dānaṃ dīyati; amhākaṃ dānaṃ na dīyati. Sādhu mayampi devaṃ nissāya dānāni dadeyyāma, puññāni kareyyāmā’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ahaṃ khosmi dāyako dānapati dānassa vaṇṇavādī. Dānaṃ dassāmāti vadante kinti vadeyya’nti? So khvāhaṃ bhante, tatiyaṃ dvāraṃ balakāyassa adāsiṃ. Tattha balakāyassa dānaṃ dīyittha, mama dānaṃ paṭikkami.
‘‘അഥ ഖോ മം, ഭന്തേ, ബ്രാഹ്മണഗഹപതികാ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോചും – ‘ദേവസ്സ ഖോ ദാനം ദീയതി; ഇത്ഥാഗാരസ്സ ദാനം ദീയതി; ഖത്തിയാനം അനുയന്താനം ദാനം ദീയതി; ബലകായസ്സ ദാനം ദീയതി; അമ്ഹാകം ദാനം ന ദീയതി. സാധു മയമ്പി ദേവം നിസ്സായ ദാനാനി ദദേയ്യാമ, പുഞ്ഞാനി കരേയ്യാമാ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏതദഹോസി – ‘അഹം ഖോസ്മി ദായകോ ദാനപതി ദാനസ്സ വണ്ണവാദീ. ദാനം ദസ്സാമാതി വദന്തേ കിന്തി വദേയ്യ’ന്തി? സോ ഖ്വാഹം, ഭന്തേ, ചതുത്ഥം ദ്വാരം ബ്രാഹ്മണഗഹപതികാനം അദാസിം. തത്ഥ ബ്രാഹ്മണഗഹപതികാനം ദാനം ദീയിത്ഥ, മമ ദാനം പടിക്കമി.
‘‘Atha kho maṃ, bhante, brāhmaṇagahapatikā upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘devassa kho dānaṃ dīyati; itthāgārassa dānaṃ dīyati; khattiyānaṃ anuyantānaṃ dānaṃ dīyati; balakāyassa dānaṃ dīyati; amhākaṃ dānaṃ na dīyati. Sādhu mayampi devaṃ nissāya dānāni dadeyyāma, puññāni kareyyāmā’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ahaṃ khosmi dāyako dānapati dānassa vaṇṇavādī. Dānaṃ dassāmāti vadante kinti vadeyya’nti? So khvāhaṃ, bhante, catutthaṃ dvāraṃ brāhmaṇagahapatikānaṃ adāsiṃ. Tattha brāhmaṇagahapatikānaṃ dānaṃ dīyittha, mama dānaṃ paṭikkami.
‘‘അഥ ഖോ മം, ഭന്തേ, പുരിസാ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോചും – ‘ന ഖോ ദാനി ദേവസ്സ കോചി ദാനം ദീയതീ’തി. ഏവം വുത്താഹം, ഭന്തേ, തേ പുരിസേ ഏതദവോചം – ‘തേന ഹി, ഭണേ, യോ ബാഹിരേസു ജനപദേസു ആയോ സഞ്ജായതി തതോ ഉപഡ്ഢം അന്തേപുരേ പവേസേഥ, ഉപഡ്ഢം തത്ഥേവ ദാനം ദേഥ സമണ-ബ്രാഹ്മണ-കപണദ്ധിക-വനിബ്ബക-യാചകാന’ന്തി . സോ ഖ്വാഹം, ഭന്തേ, ഏവം ദീഘരത്തം കതാനം പുഞ്ഞാനം ഏവം ദീഘരത്തം കതാനം കുസലാനം ധമ്മാനം പരിയന്തം നാധിഗച്ഛാമി – ഏത്തകം പുഞ്ഞന്തി വാ ഏത്തകോ പുഞ്ഞവിപാകോതി വാ ഏത്തകം സഗ്ഗേ ഠാതബ്ബന്തി വാതി. അച്ഛരിയം, ഭന്തേ, അബ്ഭുതം, ഭന്തേ! യാവസുഭാസിതമിദം, ഭന്തേ, ഭഗവതാ –
‘‘Atha kho maṃ, bhante, purisā upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘na kho dāni devassa koci dānaṃ dīyatī’ti. Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, te purise etadavocaṃ – ‘tena hi, bhaṇe, yo bāhiresu janapadesu āyo sañjāyati tato upaḍḍhaṃ antepure pavesetha, upaḍḍhaṃ tattheva dānaṃ detha samaṇa-brāhmaṇa-kapaṇaddhika-vanibbaka-yācakāna’nti . So khvāhaṃ, bhante, evaṃ dīgharattaṃ katānaṃ puññānaṃ evaṃ dīgharattaṃ katānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ pariyantaṃ nādhigacchāmi – ettakaṃ puññanti vā ettako puññavipākoti vā ettakaṃ sagge ṭhātabbanti vāti. Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvasubhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā –
‘‘യേ നം ദദന്തി സദ്ധായ, വിപ്പസന്നേന ചേതസാ;
‘‘Ye naṃ dadanti saddhāya, vippasannena cetasā;
തമേവ അന്നം ഭജതി, അസ്മിം ലോകേ പരമ്ഹി ച.
Tameva annaṃ bhajati, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘തസ്മാ വിനേയ്യ മച്ഛേരം, ദജ്ജാ ദാനം മലാഭിഭൂ;
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
പുഞ്ഞാനി പരലോകസ്മിം, പതിട്ഠാ ഹോന്തി പാണിന’’ന്തി.
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩-൪. സേരീസുത്താദിവണ്ണനാ • 3-4. Serīsuttādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩. സേരീസുത്തവണ്ണനാ • 3. Serīsuttavaṇṇanā