Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၂၀၆. သေဋ္ဌိပုတ္တဝတ္ထု
206. Seṭṭhiputtavatthu
၃၃၃. တေန ခော ပန သမယေန ဗာရာဏသေယ္ယကသ္သ သေဋ္ဌိပုတ္တသ္သ မောက္ခစိကာယ ကီဠန္တသ္သ အန္တဂဏ္ဌာဗာဓော ဟောတိ, ယေန ယာဂုပိ ပီတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပသ္သာဝောပိ န ပဂုဏော။ သော တေန ကိသော ဟောတိ လူခော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ အထ ခော ဗာရာဏသေယ္ယကသ္သ သေဋ္ဌိသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယ္ဟံ ခော ပုတ္တသ္သ တာဒိသော အာဗာဓော, ယေန ယာဂုပိ ပီတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပသ္သာဝောပိ န ပဂုဏော။ သော တေန ကိသော လူခော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ ယံနူနာဟံ ရာဇဂဟံ ဂန္တ္ဝာ ရာဇာနံ ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ ယာစေယ္ယံ ပုတ္တံ မေ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။ အထ ခော ဗာရာဏသေယ္ယကော သေဋ္ဌိ ရာဇဂဟံ ဂန္တ္ဝာ ယေန ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မယ္ဟံ ခော, ဒေဝ, ပုတ္တသ္သ တာဒိသော အာဗာဓော, ယေန ယာဂုပိ ပီတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပသ္သာဝောပိ န ပဂုဏော။ သော တေန ကိသော လူခော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ သာဓု ဒေဝော ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ အာဏာပေတု ပုတ္တံ မေ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။
333. Tena kho pana samayena bārāṇaseyyakassa seṭṭhiputtassa mokkhacikāya kīḷantassa antagaṇṭhābādho hoti, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso hoti lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Atha kho bārāṇaseyyakassa seṭṭhissa etadahosi – ‘‘mayhaṃ kho puttassa tādiso ābādho, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Yaṃnūnāhaṃ rājagahaṃ gantvā rājānaṃ jīvakaṃ vejjaṃ yāceyyaṃ puttaṃ me tikicchitu’’nti. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhi rājagahaṃ gantvā yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ etadavoca – ‘‘mayhaṃ kho, deva, puttassa tādiso ābādho, yena yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo. So tena kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto. Sādhu devo jīvakaṃ vejjaṃ āṇāpetu puttaṃ me tikicchitu’’nti.
အထ ခော ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ဇီဝက, ဗာရာဏသိံ ဂန္တ္ဝာ ဗာရာဏသေယ္ယကံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝာ’’တိ ခော ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓသ္သ သေနိယသ္သ ဗိမ္ဗိသာရသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ဗာရာဏသိံ ဂန္တ္ဝာ ယေန ဗာရာဏသေယ္ယကော သေဋ္ဌိပုတ္တော တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဗာရာဏသေယ္ယကသ္သ သေဋ္ဌိပုတ္တသ္သ ဝိကာရံ သလ္လက္ခေတ္ဝာ ဇနံ ဥသ္သာရေတ္ဝာ တိရောကရဏိယံ ပရိက္ခိပိတ္ဝာ ထမ္ဘေ ဥဗ္ဗန္ဓိတ္ဝာ 1 ဘရိယံ ပုရတော ဌပေတ္ဝာ ဥဒရစ္ဆဝိံ ဥပ္ပာဋေတ္ဝာ အန္တဂဏ္ဌိံ နီဟရိတ္ဝာ ဘရိယာယ ဒသ္သေသိ – ‘‘ပသ္သ တေ သာမိကသ္သ အာဗာဓံ, ဣမိနာ ယာဂုပိ ပီတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပသ္သာဝောပိ န ပဂုဏော; ဣမိနာယံ ကိသော လူခော ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ။ အန္တဂဏ္ဌိံ ဝိနိဝေဌေတ္ဝာ အန္တာနိ ပဋိပဝေသေတ္ဝာ ဥဒရစ္ဆဝိံ သိဗ္ဗိတ္ဝာ အာလေပံ အဒာသိ။ အထ ခော ဗာရာဏသေယ္ယကော သေဋ္ဌိပုတ္တော နစိရသ္သေဝ အရောဂော အဟောသိ။ အထ ခော ဗာရာဏသေယ္ယကော သေဋ္ဌိ ‘ပုတ္တော မေ အရောဂော ဌိတော’တိ 2 ဇီဝကသ္သ ကောမာရဘစ္စသ္သ သောဠသသဟသ္သာနိ ပာဒာသိ။ အထ ခော ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တာနိ သောဠသသဟသ္သာနိ အာဒာယ ပုနဒေဝ ရာဇဂဟံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ ။
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro jīvakaṃ komārabhaccaṃ āṇāpesi – ‘‘gaccha, bhaṇe jīvaka, bārāṇasiṃ gantvā bārāṇaseyyakaṃ seṭṭhiputtaṃ tikicchāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa paṭissutvā bārāṇasiṃ gantvā yena bārāṇaseyyako seṭṭhiputto tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bārāṇaseyyakassa seṭṭhiputtassa vikāraṃ sallakkhetvā janaṃ ussāretvā tirokaraṇiyaṃ parikkhipitvā thambhe ubbandhitvā 3 bhariyaṃ purato ṭhapetvā udaracchaviṃ uppāṭetvā antagaṇṭhiṃ nīharitvā bhariyāya dassesi – ‘‘passa te sāmikassa ābādhaṃ, iminā yāgupi pītā na sammā pariṇāmaṃ gacchati, bhattampi bhuttaṃ na sammā pariṇāmaṃ gacchati, uccāropi passāvopi na paguṇo; imināyaṃ kiso lūkho dubbaṇṇo uppaṇḍuppaṇḍukajāto dhamanisanthatagatto’’ti. Antagaṇṭhiṃ viniveṭhetvā antāni paṭipavesetvā udaracchaviṃ sibbitvā ālepaṃ adāsi. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhiputto nacirasseva arogo ahosi. Atha kho bārāṇaseyyako seṭṭhi ‘putto me arogo ṭhito’ti 4 jīvakassa komārabhaccassa soḷasasahassāni pādāsi. Atha kho jīvako komārabhacco tāni soḷasasahassāni ādāya punadeva rājagahaṃ paccāgañchi .
သေဋ္ဌိပုတ္တဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။
Seṭṭhiputtavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ရာဇဂဟသေဋ္ဌိဝတ္ထုကထာ • Rājagahaseṭṭhivatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၂၀၅. ရာဇဂဟသေဋ္ဌိဝတ္ထုကထာ • 205. Rājagahaseṭṭhivatthukathā