| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
६. सेवनासुत्तवण्णना
6. Sevanāsuttavaṇṇanā
६. छट्ठे जीवितसम्भाराति जीवितप्पवत्तिया सम्भारा पच्चया। समुदानेतब्बाति सम्मा ञायेन अनवज्जउञ्छाचरियादिना उद्धमुद्धमानेतब्बा पापुणितब्बा। ते पन समुदानिता समाहता नाम होन्तीति आह ‘‘समाहरितब्बा’’ति। दुक्खेन उप्पज्जन्तीति सुलभुप्पादा न होन्ति। एतेन गोचरअसप्पायादिभावं दस्सेति। रत्तिभागं वा दिवसभागं वाति भुम्मत्थे उपयोगवचनन्ति आह ‘‘रत्तिकोट्ठासे वा दिवसकोट्ठासे वा’’ति। रत्तिंयेव पक्कमितब्बं समणधम्मस्स तत्थ अनिप्फज्जनतो। सङ्खापीति ‘‘यदत्थमहं पब्बजितो, न मेतं इध निप्फज्जति, चीवरादि पन समुदागच्छति, नाहं तदत्थं पब्बजितो, किं मे इध वासेना’’ति पटिसङ्खायपि। तेनाह ‘‘सामञ्ञत्थस्स भावनापारिपूरिअगमनं जानित्वा’’ति। अनन्तरवारे सङ्खापीति समणधम्मस्स निप्फज्जनभावं जानित्वा। सो पुग्गलो अनापुच्छा पक्कमितब्बं, नानुबन्धितब्बोति ‘‘सो पुग्गलो’’ति पदस्स ‘‘नानुबन्धितब्बो’’ति इमिना सम्बन्धो। यस्स येन हि सम्बन्धो, दूरट्ठेनपि सो भवति। तं पुग्गलन्ति सो पुग्गलोति पच्चत्तवचनं उपयोगवसेन परिणामेत्वा तं पुग्गलं अनापुच्छा पक्कमितब्बन्ति अत्थो। अत्थवसेन हि विभत्तिपरिणामोति। आपुच्छा पक्कमितब्बन्ति च कतञ्ञुकतवेदिताय नियोजनं। एवरूपोति यं निस्साय भिक्खुनो गुणेहि वुद्धियेव पाटिकङ्खा, पच्चयेहि न परिस्सयो, एवरूपो दण्डकम्मादीहि निग्गण्हाति चेपि, न परिच्चजितब्बोति दस्सेति ‘‘सचेपी’’तिआदिना।
6. Chaṭṭhe jīvitasambhārāti jīvitappavattiyā sambhārā paccayā. Samudānetabbāti sammā ñāyena anavajjauñchācariyādinā uddhamuddhamānetabbā pāpuṇitabbā. Te pana samudānitā samāhatā nāma hontīti āha ‘‘samāharitabbā’’ti. Dukkhena uppajjantīti sulabhuppādā na honti. Etena gocaraasappāyādibhāvaṃ dasseti. Rattibhāgaṃ vā divasabhāgaṃ vāti bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘rattikoṭṭhāse vā divasakoṭṭhāse vā’’ti. Rattiṃyeva pakkamitabbaṃ samaṇadhammassa tattha anipphajjanato. Saṅkhāpīti ‘‘yadatthamahaṃ pabbajito, na metaṃ idha nipphajjati, cīvarādi pana samudāgacchati, nāhaṃ tadatthaṃ pabbajito, kiṃ me idha vāsenā’’ti paṭisaṅkhāyapi. Tenāha ‘‘sāmaññatthassa bhāvanāpāripūriagamanaṃ jānitvā’’ti. Anantaravāre saṅkhāpīti samaṇadhammassa nipphajjanabhāvaṃ jānitvā. So puggalo anāpucchā pakkamitabbaṃ, nānubandhitabboti ‘‘so puggalo’’ti padassa ‘‘nānubandhitabbo’’ti iminā sambandho. Yassa yena hi sambandho, dūraṭṭhenapi so bhavati. Taṃ puggalanti so puggaloti paccattavacanaṃ upayogavasena pariṇāmetvā taṃ puggalaṃ anāpucchā pakkamitabbanti attho. Atthavasena hi vibhattipariṇāmoti. Āpucchā pakkamitabbanti ca kataññukataveditāya niyojanaṃ. Evarūpoti yaṃ nissāya bhikkhuno guṇehi vuddhiyeva pāṭikaṅkhā, paccayehi na parissayo, evarūpo daṇḍakammādīhi niggaṇhāti cepi, na pariccajitabboti dasseti ‘‘sacepī’’tiādinā.
सेवनासुत्तवण्णना निट्ठिता।
Sevanāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ६. सेवनासुत्तं • 6. Sevanāsuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ६. सेवनासुत्तवण्णना • 6. Sevanāsuttavaṇṇanā
