| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationမဇ္ဈိမ နိကာယ ၁၁၄
The Middle-Length Suttas Collection 114
သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗသုတ္တ
What Should and Should Not Be Cultivated
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ၊ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ: “ဘိက္ခဝေါ”တိ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“ဘဒန္တေ”တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗံ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မပရိယာယံ ဒေသေဿာမိ၊ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ”တိ၊
“Bhikkhus, I will teach you an exposition of the teaching on what should and should not be cultivated. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:
“ကာယသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ကာယသမာစာရံ၊
“I say that there are two kinds of bodily behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of behavior.
ဝစီသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ဝစီသမာစာရံ၊
I say that there are two kinds of verbal behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of behavior.
မနောသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ မနောသမာစာရံ၊
I say that there are two kinds of mental behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of behavior.
စိတ္တုပ္ပါဒမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ စိတ္တုပ္ပါဒံ၊
I say that there are two ways of giving rise to a thought: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of giving rise to a thought.
သညာပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ သညာပဋိလာဘံ၊
I say that there are two ways of acquiring perception: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of acquiring perception.
ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘံ၊
I say that there are two ways of acquiring views: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of acquiring views.
အတ္တဘာဝပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ အတ္တဘာဝပဋိလာဘန်”တိ၊
I say that there are two ways of reincarnating: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of reincarnating.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမိ၊
When he said this, Venerable Sāriputta said to the Buddha, “Sir, this is how I understand the detailed meaning of the Buddha’s brief statement.
‘ကာယသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ကာယသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဧဝရူပေါ ကာယသမာစာရော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ဧဝရူပေါ ကာယသမာစာရော သေဝိတဗ္ဗော၊
‘I say that there are two kinds of bodily behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of bodily behavior.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the kind of bodily behavior which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the kind of bodily behavior which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ လုဒ္ဒေါ လောဟိတပါဏိ ဟတပ္ပဟတေ နိဝိဋ္ဌော အဒယာပန္နော ပါဏဘူတေသု; အဒိန္နာဒါယီ ခေါ ပန ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ တံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ; ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ခေါ ပန ဟောတိ, ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သဿာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ တထာရူပါသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ၊
And what kind of bodily behavior causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline? It’s when someone kills living creatures. They’re violent, bloody-handed, a hardened killer, merciless to living beings. They steal. With the intention to commit theft, they take the wealth or belongings of others from village or wilderness. They commit sexual misconduct. They have sexual relations with women who have their mother, father, both mother and father, brother, sister, relatives, or clan as guardian. They have sexual relations with a woman who is protected on principle, or who has a husband, or whose violation is punishable by law, or even one who has been garlanded as a token of betrothal. That kind of bodily behavior causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတံ ပဟာယ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော, လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ; အဒိန္နာဒါနံ ပဟာယ အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ တံ နာဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ; ကာမေသုမိစ္ဆာစာရံ ပဟာယ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သဿာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ တထာရူပါသု န စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘ကာယသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ကာယသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And what kind of bodily behavior causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow? It’s when someone gives up killing living creatures. They renounce the rod and the sword. They’re scrupulous and kind, living full of compassion for all living beings. They give up stealing. They don’t, with the intention to commit theft, take the wealth or belongings of others from village or wilderness. They give up sexual misconduct. They don’t have sexual relations with women who have their mother, father, both mother and father, brother, sister, relatives, or clan as guardian. They don’t have sexual relations with a woman who is protected on principle, or who has a husband, or whose violation is punishable by law, or even one who has been garlanded as a token of betrothal. That kind of bodily behavior causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two kinds of bodily behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of bodily behavior.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
‘ဝစီသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ဝစီသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, ဝစီသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ဧဝရူပေါ ဝစီသမာစာရော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, ဝစီသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပေါ ဝစီသမာစာရော သေဝိတဗ္ဗော၊
‘I say that there are two kinds of verbal behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of verbal behavior.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the kind of verbal behavior which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the kind of verbal behavior which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, ဝစီသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော မုသာဝါဒီ ဟောတိ၊ သဘာဂတော ဝါ ပရိသာဂတော ဝါ ဉာတိမဇ္ဈဂတော ဝါ ပူဂမဇ္ဈဂတော ဝါ ရာဇကုလမဇ္ဈဂတော ဝါ အဘိနီတော သက္ခိပုဋ္ဌော: ‘ဧဟမ္ဘော ပုရိသ, ယံ ဇာနာသိ တံ ဝဒေဟီ'တိ သော အဇာနံ ဝါ အာဟ: ‘ဇာနာမီ'တိ, ဇာနံ ဝါ အာဟ: ‘န ဇာနာမီ'တိ; အပဿံ ဝါ အာဟ: ‘ပဿာမီ'တိ, ပဿံ ဝါ အာဟ: ‘န ပဿာမီ'တိ—ဣတိ အတ္တဟေတု ဝါ ပရဟေတု ဝါ အာမိသကိဉ္စိက္ခဟေတု ဝါ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ; ပိသုဏဝါစော ခေါ ပန ဟောတိ, ဣတော သုတွာ အမုတြ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒါယ, အမုတြ ဝါ သုတွာ ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒါယ—ဣတိ သမဂ္ဂါနံ ဝါ ဘေတ္တာ, ဘိန္နာနံ ဝါ အနုပ္ပဒါတာ, ဝဂ္ဂါရာမော, ဝဂ္ဂရတော, ဝဂ္ဂနန္ဒီ, ဝဂ္ဂကရဏိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ; ဖရုသဝါစော ခေါ ပန ဟောတိ, ယာ သာ ဝါစာ ကဏ္ဍကာ ကက္ကသာ ဖရုသာ ပရကဋုကာ ပရာဘိသဇ္ဇနီ ကောဓသာမန္တာ အသမာဓိသံဝတ္တနိကာ, တထာရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ; သမ္ဖပ္ပလာပီ ခေါ ပန ဟောတိ အကာလဝါဒီ အဘူတဝါဒီ အနတ္ထဝါဒီ အဓမ္မဝါဒီ အဝိနယဝါဒီ, အနိဓာနဝတိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ အကာလေန အနပဒေသံ အပရိယန္တဝတိံ အနတ္ထသံဟိတံ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, ဝစီသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ၊
And what kind of verbal behavior causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline? It’s when someone lies. They’re summoned to a council, an assembly, a family meeting, a guild, or to the royal court, and asked to bear witness: ‘Please, mister, say what you know.’ Not knowing, they say ‘I know.’ Knowing, they say ‘I don’t know.’ Not seeing, they say ‘I see.’ And seeing, they say ‘I don’t see.’ So they deliberately lie for the sake of themselves or another, or for some trivial worldly reason. They speak divisively. They repeat in one place what they heard in another so as to divide people against each other. And so they divide those who are harmonious, supporting division, delighting in division, loving division, speaking words that promote division. They speak harshly. They use the kinds of words that are cruel, nasty, hurtful, offensive, bordering on anger, not leading to immersion. They talk nonsense. Their speech is untimely, and is neither factual nor beneficial. It has nothing to do with the teaching or the training. Their words have no value, and are untimely, unreasonable, rambling, and pointless. That kind of verbal behavior causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, ဝစီသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော မုသာဝါဒံ ပဟာယ မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ သဘာဂတော ဝါ ပရိသာဂတော ဝါ ဉာတိမဇ္ဈဂတော ဝါ ပူဂမဇ္ဈဂတော ဝါ ရာဇကုလမဇ္ဈဂတော ဝါ အဘိနီတော သက္ခိပုဋ္ဌော: ‘ဧဟမ္ဘော ပုရိသ, ယံ ဇာနာသိ တံ ဝဒေဟီ'တိ သော အဇာနံ ဝါ အာဟ: ‘န ဇာနာမီ'တိ, ဇာနံ ဝါ အာဟ: ‘ဇာနာမီ'တိ, အပဿံ ဝါ အာဟ: ‘န ပဿာမီ'တိ, ပဿံ ဝါ အာဟ: ‘ပဿာမီ'တိ—ဣတိ အတ္တဟေတု ဝါ ပရဟေတု ဝါ အာမိသကိဉ္စိက္ခဟေတု ဝါ န သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ; ပိသုဏံ ဝါစံ ပဟာယ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဣတော သုတွာ န အမုတြ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒါယ, အမုတြ ဝါ သုတွာ န ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒါယ—ဣတိ ဘိန္နာနံ ဝါ သန္ဓာတာ သဟိတာနံ ဝါ အနုပ္ပဒါတာ သမဂ္ဂါရာမော သမဂ္ဂရတော သမဂ္ဂနန္ဒီ သမဂ္ဂကရဏိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ; ဖရုသံ ဝါစံ ပဟာယ ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ယာ သာ ဝါစာ နေလာ ကဏ္ဏသုခါ ပေမနီယာ ဟဒယင်္ဂမာ ပေါရီ ဗဟုဇနကန္တာ ဗဟုဇနမနာပါ တထာရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ; သမ္ဖပ္ပလာပံ ပဟာယ သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ကာလဝါဒီ ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ ဓမ္မဝါဒီ ဝိနယဝါဒီ, နိဓာနဝတိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ ကာလေန သာပဒေသံ ပရိယန္တဝတိံ အတ္ထသံဟိတံ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, ဝစီသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘ဝစီသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ဝစီသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And what kind of verbal behavior causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow? It’s when a certain person gives up lying. They’re summoned to a council, an assembly, a family meeting, a guild, or to the royal court, and asked to bear witness: ‘Please, mister, say what you know.’ Not knowing, they say ‘I don’t know.’ Knowing, they say ‘I know.’ Not seeing, they say ‘I don’t see.’ And seeing, they say ‘I see.’ So they don’t deliberately lie for the sake of themselves or another, or for some trivial worldly reason. They give up divisive speech. They don’t repeat in one place what they heard in another so as to divide people against each other. Instead, they reconcile those who are divided, supporting unity, delighting in harmony, loving harmony, speaking words that promote harmony. They give up harsh speech. They speak in a way that’s mellow, pleasing to the ear, lovely, going to the heart, polite, likable and agreeable to the people. They give up talking nonsense. Their words are timely, true, and meaningful, in line with the teaching and training. They say things at the right time which are valuable, reasonable, succinct, and beneficial. That kind of verbal behavior causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two kinds of verbal behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of verbal behavior.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
‘မနောသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ မနောသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, မနောသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ မနောသမာစာရော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, မနောသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပေါ မနောသမာစာရော သေဝိတဗ္ဗော၊
‘I say that there are two kinds of mental behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of mental behavior.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the kind of mental behavior which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the kind of mental behavior which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, မနောသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ တံ အဘိဇ္ဈာတာ ဟောတိ: ‘အဟော ဝတ ယံ ပရဿ တံ မမဿာ'တိ; ဗျာပန္နစိတ္တော ခေါ ပန ဟောတိ ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပေါ: ‘ဣမေ သတ္တာ ဟညန္တု ဝါ ဝဇ္ဈန္တု ဝါ ဥစ္ဆိဇ္ဇန္တု ဝါ ဝိနဿန္တု ဝါ မာ ဝါ အဟေသုန်'တိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, မနောသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ၊
And what kind of mental behavior causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline? It’s when someone is covetous. They covet the wealth and belongings of others: ‘Oh, if only their belongings were mine!’ They have ill will and malicious intentions: ‘May these sentient beings be killed, slaughtered, slain, destroyed, or annihilated!’ That kind of mental behavior causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, မနောသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ တံ နာဘိဇ္ဈာတာ ဟောတိ: ‘အဟော ဝတ ယံ ပရဿ တံ မမဿာ'တိ; အဗျာပန္နစိတ္တော ခေါ ပန ဟောတိ အပ္ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပေါ: ‘ဣမေ သတ္တာ အဝေရာ အဗျာဗဇ္ဈာ အနီဃာ သုခီ အတ္တာနံ ပရိဟရန္တူ'တိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, မနောသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘မနောသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ မနောသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And what kind of mental behavior causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow? It’s when someone is content. They don’t covet the wealth and belongings of others: ‘Oh, if only their belongings were mine!’ They have a kind heart and loving intentions: ‘May these sentient beings live free of enmity and ill will, untroubled and happy!’ That kind of mental behavior causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two kinds of mental behavior: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a kind of mental behavior.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
‘စိတ္တုပ္ပါဒမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ စိတ္တုပ္ပါဒန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, စိတ္တုပ္ပါဒံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ စိတ္တုပ္ပါဒေါ န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, စိတ္တုပ္ပါဒံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပေါ စိတ္တုပ္ပါဒေါ သေဝိတဗ္ဗော၊
‘I say that there are two ways of giving rise to a thought: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of giving rise to a thought.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the way of giving rise to a thought which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the way of giving rise to a thought which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, စိတ္တုပ္ပါဒံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, အဘိဇ္ဈာသဟဂတေန စေတသာ ဝိဟရတိ; ဗျာပါဒဝါ ဟောတိ, ဗျာပါဒသဟဂတေန စေတသာ ဝိဟရတိ; ဝိဟေသဝါ ဟောတိ, ဝိဟေသာသဟဂတေန စေတသာ ဝိဟရတိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, စိတ္တုပ္ပါဒံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ၊
And what way of giving rise to a thought causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline? It’s when someone is covetous, and lives with their heart full of covetousness. They are malicious, and live with their heart full of ill will. They’re hurtful, and live with their heart intent on harm. That way of giving rise to a thought causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, စိတ္တုပ္ပါဒံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, အနဘိဇ္ဈာသဟဂတေန စေတသာ ဝိဟရတိ; အဗျာပါဒဝါ ဟောတိ, အဗျာပါဒသဟဂတေန စေတသာ ဝိဟရတိ; အဝိဟေသဝါ ဟောတိ, အဝိဟေသာသဟဂတေန စေတသာ ဝိဟရတိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, စိတ္တုပ္ပါဒံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘စိတ္တုပ္ပါဒမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ စိတ္တုပ္ပါဒန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And what way of giving rise to a thought causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow? It’s when someone is content, and lives with their heart full of contentment. They have good will, and live with their heart full of good will. They’re kind, and live with their heart full of kindness. That way of giving rise to a thought causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two ways of giving rise to a thought: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of giving rise to a thought.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
‘သညာပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ သညာပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, သညာပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ သညာပဋိလာဘော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, သညာပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပေါ သညာပဋိလာဘော သေဝိတဗ္ဗော၊
‘I say that there are two ways of acquiring perception: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of acquiring perception.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the way of acquiring perception which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the way of acquiring perception which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, သညာပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, အဘိဇ္ဈာသဟဂတာယ သညာယ ဝိဟရတိ; ဗျာပါဒဝါ ဟောတိ, ဗျာပါဒသဟဂတာယ သညာယ ဝိဟရတိ; ဝိဟေသဝါ ဟောတိ, ဝိဟေသာသဟဂတာယ သညာယ ဝိဟရတိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, သညာပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ၊
And what way of acquiring perception causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline? It’s when someone is covetous, and lives with their perception full of covetousness. They are malicious, and live with their perception full of ill will. They’re hurtful, and live with their perception intent on harm. That way of acquiring perception causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, သညာပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, အနဘိဇ္ဈာသဟဂတာယ သညာယ ဝိဟရတိ; အဗျာပါဒဝါ ဟောတိ, အဗျာပါဒသဟဂတာယ သညာယ ဝိဟရတိ; အဝိဟေသဝါ ဟောတိ, အဝိဟေသာသဟဂတာယ သညာယ ဝိဟရတိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, သညာပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘သညာပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ သညာပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And what way of acquiring perception causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow? It’s when someone is content, and lives with their perception full of contentment. They have good will, and live with their perception full of good will. They’re kind, and live with their perception full of kindness. That way of acquiring perception causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two ways of acquiring perception: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of acquiring perception.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
‘ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ—ဧဝရူပေါ ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘော သေဝိတဗ္ဗော၊
‘I say that there are two ways of acquiring views: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of acquiring views.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the way of acquiring views which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the way of acquiring views which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော ဧဝံဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ: ‘နတ္ထိ ဒိန္နံ, နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, နတ္ထိ ဟုတံ, နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော, နတ္ထိ အယံ လောကော, နတ္ထိ ပရော လောကော, နတ္ထိ မာတာ, နတ္ထိ ပိတာ, နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ, နတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ'တိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ၊
And what way of acquiring views causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline? It’s when someone has such a view: ‘There’s no meaning in giving, sacrifice, or offerings. There’s no fruit or result of good and bad deeds. There’s no afterlife. There’s no such thing as mother and father, or beings that are reborn spontaneously. And there’s no ascetic or brahmin who is well attained and practiced, and who describes the afterlife after realizing it with their own insight.’ That way of acquiring views causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဧကစ္စော ဧဝံဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ: ‘အတ္ထိ ဒိန္နံ, အတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, အတ္ထိ ဟုတံ, အတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော, အတ္ထိ အယံ လောကော, အတ္ထိ ပရော လောကော, အတ္ထိ မာတာ, အတ္ထိ ပိတာ, အတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ, အတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ'တိ—ဧဝရူပံ, ဘန္တေ, ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And what way of acquiring views causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow? It’s when someone has such a view: ‘There is meaning in giving, sacrifice, and offerings. There are fruits and results of good and bad deeds. There is an afterlife. There are such things as mother and father, and beings that are reborn spontaneously. And there are ascetics and brahmins who are well attained and practiced, and who describe the afterlife after realizing it with their own insight.’ That way of acquiring views causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two ways of acquiring views: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of acquiring views.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
‘အတ္တဘာဝပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ အတ္တဘာဝပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ—ဧဝရူပေါ အတ္တဘာဝပဋိလာဘော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ—ဧဝရူပေါ အတ္တဘာဝပဋိလာဘော သေဝိတဗ္ဗော၊
‘I say that there are two ways of reincarnating: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of reincarnating.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? The way of reincarnating that causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline: you should not cultivate that way of reincarnating. The way of reincarnating that causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow: you should cultivate that way of reincarnating.
ကထံရူပံ, ဘန္တေ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? သဗျာဗဇ္ဈံ, ဘန္တေ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ အဘိနိဗ္ဗတ္တယတော အပရိနိဋ္ဌိတဘာဝါယ အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ; အဗျာဗဇ္ဈံ, ဘန္တေ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ အဘိနိဗ္ဗတ္တယတော ပရိနိဋ္ဌိတဘာဝါယ အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘အတ္တဘာဝပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ အတ္တဘာဝပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And what way of reincarnating causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline? Generating rebirth in a hurtful reincarnation, which because of its unpreparedness causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And what way of reincarnating causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow? Generating rebirth in a pleasing reincarnation, which because of its preparedness causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two ways of reincarnating: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. And each of these is a way of reincarnating.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမီ”တိ၊
Sir, that’s how I understand the detailed meaning of the Buddha’s brief statement.”
“သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ၊ သာဓု ခေါ တွံ, သာရိပုတ္တ, ဣမဿ မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာသိ၊
“Good, good, Sāriputta! It’s good that you understand the detailed meaning of my brief statement in this way.”
‘ကာယသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ကာယသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ မယာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, သာရိပုတ္တ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ ကာယသမာစာရော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ—ဧဝရူပေါ ကာယသမာစာရော သေဝိတဗ္ဗော၊
And the Buddha went on to repeat and endorse Venerable Sāriputta’s explanation in full. Then he went on to explain further:
ကထံရူပံ, သာရိပုတ္တ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? ဣဓ, သာရိပုတ္တ, ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ လုဒ္ဒေါ လောဟိတပါဏိ ဟတပ္ပဟတေ နိဝိဋ္ဌော အဒယာပန္နော ပါဏဘူတေသု; အဒိန္နာဒါယီ ခေါ ပန ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ တံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ; ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ခေါ ပန ဟောတိ, ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သဿာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ တထာရူပါသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ—ဧဝရူပံ, သာရိပုတ္တ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ၊
ကထံရူပံ, သာရိပုတ္တ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ? ဣဓ, သာရိပုတ္တ, ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတံ ပဟာယ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော, လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ; အဒိန္နာဒါနံ ပဟာယ အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ တံ နာဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ; ကာမေသုမိစ္ဆာစာရံ ပဟာယ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သဿာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ တထာရူပါသု န စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ—ဧဝရူပံ, သာရိပုတ္တ, ကာယသမာစာရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘ကာယသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ ကာယသမာစာရန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ မယာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
ဝစီသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ …ပေ… မနောသမာစာရမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ …ပေ… စိတ္တုပ္ပါဒမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ …ပေ… သညာပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ …ပေ… ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ …ပေ…၊
‘အတ္တဘာဝပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ အတ္တဘာဝပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ မယာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, သာရိပုတ္တ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ အတ္တဘာဝပဋိလာဘော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ—ဧဝရူပေါ အတ္တဘာဝပဋိလာဘော သေဝိတဗ္ဗော၊
ကထံရူပံ, သာရိပုတ္တ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ? သဗျာဗဇ္ဈံ, သာရိပုတ္တ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ အဘိနိဗ္ဗတ္တယတော အပရိနိဋ္ဌိတဘာဝါယ အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ; အဗျာဗဇ္ဈံ, သာရိပုတ္တ, အတ္တဘာဝပဋိလာဘံ အဘိနိဗ္ဗတ္တယတော ပရိနိဋ္ဌိတဘာဝါယ အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ၊ ‘အတ္တဘာဝပဋိလာဘမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; တဉ္စ အညမညံ အတ္တဘာဝပဋိလာဘန်'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ မယာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊ ဣမဿ ခေါ, သာရိပုတ္တ, မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊
စက္ခုဝိညေယျံ ရူပမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; သောတဝိညေယျံ သဒ္ဒမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; ဃာနဝိညေယျံ ဂန္ဓမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; ဇိဝှါဝိညေယျံ ရသမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; ကာယဝိညေယျံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ; မနောဝိညေယျံ ဓမ္မမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ”တိ၊
“I say that there are two kinds of sight known by the eye: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. I say that there are two kinds of sound known by the ear … two kinds of smell known by the nose … two kinds of taste known by the tongue … two kinds of touch known by the body … two kinds of thought known by the mind: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ:
When he said this, Venerable Sāriputta said to the Buddha:
“ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမိ၊
“Sir, this is how I understand the detailed meaning of the Buddha’s brief statement.
‘စက္ခုဝိညေယျံ ရူပမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပံ စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ န သေဝိတဗ္ဗံ; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပံ စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ သေဝိတဗ္ဗံ၊ ‘စက္ခုဝိညေယျံ ရူပမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
‘I say that there are two kinds of sight known by the eye: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the kind of sight known by the eye which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the kind of sight known by the eye which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two kinds of sight known by the eye: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
သောတဝိညေယျံ သဒ္ဒမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ …ပေ… ဧဝရူပေါ သောတဝိညေယျော သဒ္ဒေါ န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ သောတဝိညေယျော သဒ္ဒေါ သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဃာနဝိညေယျော ဂန္ဓော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဃာနဝိညေယျော ဂန္ဓော သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဇိဝှါဝိညေယျော ရသော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဇိဝှါဝိညေယျော ရသော သေဝိတဗ္ဗော … ကာယဝိညေယျံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ … ဧဝရူပေါ ကာယဝိညေယျော ဖောဋ္ဌဗ္ဗော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ကာယဝိညေယျော ဖောဋ္ဌဗ္ဗော သေဝိတဗ္ဗော၊ ‘မနောဝိညေယျံ ဓမ္မမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ?
‘I say that there are two kinds of sound known by the ear … two kinds of smell known by the nose … two kinds of taste known by the tongue … two kinds of touch known by the body … two kinds of thought known by the mind: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it?
ယထာရူပံ, ဘန္တေ, မနောဝိညေယျံ ဓမ္မံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ မနောဝိညေယျော ဓမ္မော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, မနောဝိညေယျံ ဓမ္မံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပေါ မနောဝိညေယျော ဓမ္မော သေဝိတဗ္ဗော၊ ‘မနောဝိညေယျံ ဓမ္မမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊ ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမီ”တိ၊
You should not cultivate the kind of thought known by the mind which causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the kind of thought known by the mind which causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two kinds of thought known by the mind: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it. Sir, that’s how I understand the detailed meaning of the Buddha’s brief statement.”
“သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ၊ သာဓု ခေါ တွံ, သာရိပုတ္တ, ဣမဿ မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာသိ၊
“Good, good, Sāriputta! It’s good that you understand the detailed meaning of my brief statement in this way.”
‘စက္ခုဝိညေယျံ ရူပမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ မယာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, သာရိပုတ္တ, စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပံ စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ န သေဝိတဗ္ဗံ; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပံ စက္ခုဝိညေယျံ ရူပံ သေဝိတဗ္ဗံ၊ ‘စက္ခုဝိညေယျံ ရူပမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ မယာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And the Buddha went on to repeat and endorse Venerable Sāriputta’s explanation in full. Then he went on to explain further:
သောတဝိညေယျံ သဒ္ဒမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ …ပေ… ဧဝရူပေါ သောတဝိညေယျော သဒ္ဒေါ န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ သောတဝိညေယျော သဒ္ဒေါ သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဃာနဝိညေယျော ဂန္ဓော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဃာနဝိညေယျော ဂန္ဓော သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဇိဝှါဝိညေယျော ရသော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဇိဝှါဝိညေယျော ရသော သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ကာယဝိညေယျော ဖောဋ္ဌဗ္ဗော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ကာယဝိညေယျော ဖောဋ္ဌဗ္ဗော သေဝိတဗ္ဗော၊
မနောဝိညေယျံ ဓမ္မမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ …ပေ… ဧဝရူပေါ မနောဝိညေယျော ဓမ္မော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ မနောဝိညေယျော ဓမ္မော သေဝိတဗ္ဗော၊ ‘မနောဝိညေယျံ ဓမ္မမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ မယာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊ ဣမဿ ခေါ, သာရိပုတ္တ, မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊
စီဝရံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပိ …ပေ… ပိဏ္ဍပါတံပါဟံ, သာရိပုတ္တ … သေနာသနံပါဟံ, သာရိပုတ္တ … ဂါမမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ … နိဂမမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ … နဂရမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ … ဇနပဒမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ … ပုဂ္ဂလံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ”တိ၊
“I say that there are two kinds of robes: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate. I say that there are two kinds of almsfood … lodging … village … town … city … country … person: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ:
When he said this, Venerable Sāriputta said to the Buddha:
“ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမိ၊ ‘စီဝရံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, စီဝရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပံ စီဝရံ န သေဝိတဗ္ဗံ; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, စီဝရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပံ စီဝရံ သေဝိတဗ္ဗံ၊ ‘စီဝရံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊ ပိဏ္ဍပါတံပါဟံ, သာရိပုတ္တ …ပေ… ဧဝရူပေါ ပိဏ္ဍပါတော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ပိဏ္ဍပါတော သေဝိတဗ္ဗော … သေနာသနံပါဟံ, သာရိပုတ္တ …ပေ… ဧဝရူပံ သေနာသနံ န သေဝိတဗ္ဗံ … ဧဝရူပံ သေနာသနံ သေဝိတဗ္ဗံ … ဂါမမ္ပာဟံ, သာရိပုတ္တ …ပေ… ဧဝရူပေါ ဂါမော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဂါမော သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ နိဂမော န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ နိဂမော သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပံ နဂရံ န သေဝိတဗ္ဗံ … ဧဝရူပံ နဂရံ သေဝိတဗ္ဗံ … ဧဝရူပေါ ဇနပဒေါ န သေဝိတဗ္ဗော … ဧဝရူပေါ ဇနပဒေါ သေဝိတဗ္ဗော၊ ‘ပုဂ္ဂလံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, ဘန္တေ, ပုဂ္ဂလံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, ဘန္တေ, ပုဂ္ဂလံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော သေဝိတဗ္ဗော၊ ‘ပုဂ္ဂလံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တန္တိ၊
“Sir, this is how I understand the detailed meaning of the Buddha’s brief statement. ‘I say that there are two kinds of robes … almsfood … lodging … village … town … city … country … person: that which you should cultivate, and that which you should not cultivate.’ That’s what the Buddha said, but why did he say it? You should not cultivate the kind of person who causes unskillful qualities to grow while skillful qualities decline. And you should cultivate the kind of person who causes unskillful qualities to decline while skillful qualities grow. ‘I say that there are two kinds of person: those who you should cultivate, and those who you should not cultivate.’ That’s what the Buddha said, and this is why he said it.
ဣမဿ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမီ”တိ၊
Sir, that’s how I understand the detailed meaning of the Buddha’s brief statement.”
“သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ၊ သာဓု ခေါ တွံ, သာရိပုတ္တ, ဣမဿ မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာသိ၊
“Good, good, Sāriputta! It’s good that you understand the detailed meaning of my brief statement in this way.”
‘စီဝရံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ မယာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, သာရိပုတ္တ, စီဝရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပံ စီဝရံ န သေဝိတဗ္ဗံ; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, စီဝရံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပံ စီဝရံ သေဝိတဗ္ဗံ၊ ‘စီဝရံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ မယာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊
And the Buddha went on to repeat and endorse Venerable Sāriputta’s explanation in full. Then he added:
(ယထာ ပဌမံ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ) ဧဝရူပေါ ပိဏ္ဍပါတော … ဧဝရူပံ သေနာသနံ … ဧဝရူပေါ ဂါမော … ဧဝရူပေါ နိဂမော … ဧဝရူပံ နဂရံ … ဧဝရူပေါ ဇနပဒေါ၊
‘ပုဂ္ဂလံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ မယာ၊ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ယထာရူပံ, သာရိပုတ္တ, ပုဂ္ဂလံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော န သေဝိတဗ္ဗော; ယထာရူပဉ္စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, ပုဂ္ဂလံ သေဝတော အကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ, ကုသလာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎန္တိ ဧဝရူပေါ ပုဂ္ဂလော သေဝိတဗ္ဗော၊ ‘ပုဂ္ဂလံပါဟံ, သာရိပုတ္တ, ဒုဝိဓေန ဝဒါမိ—သေဝိတဗ္ဗမ္ပိ, အသေဝိတဗ္ဗမ္ပီ'တိ—ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ မယာ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ၊ ဣမဿ ခေါ, သာရိပုတ္တ, မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊
သဗ္ဗေပိ စေ, သာရိပုတ္တ, ခတ္တိယာ ဣမဿ မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနေယျုံ, သဗ္ဗေသာနမ္ပိဿ ခတ္တိယာနံ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယ၊ သဗ္ဗေပိ စေ, သာရိပုတ္တ, ဗြာဟ္မဏာ …ပေ… သဗ္ဗေပိ စေ, သာရိပုတ္တ, ဝေဿာ … သဗ္ဗေပိ စေ, သာရိပုတ္တ, သုဒ္ဒါ ဣမဿ မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနေယျုံ, သဗ္ဗေသာနမ္ပိဿ သုဒ္ဒါနံ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယ၊ သဒေဝကောပိ စေ, သာရိပုတ္တ, လောကော သမာရကော သဗြဟ္မကော သဿမဏဗြာဟ္မဏီ ပဇာ သဒေဝမနုဿာ ဣမဿ မယာ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနေယျ, သဒေဝကဿပိဿ လောကဿ သမာရကဿ သဗြဟ္မကဿ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ”တိ၊
“If all the aristocrats, brahmins, peasants, and menials were to understand the detailed meaning of my brief statement in this way, it would be for their lasting welfare and happiness. If the whole world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—was to understand the detailed meaning of my brief statement in this way, it would be for the whole world’s lasting welfare and happiness.”
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ အတ္တမနော အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ၊
That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Sāriputta was happy with what the Buddha said.
သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
