Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౪. సేవితబ్బాసేవితబ్బసుత్తం
4. Sevitabbāsevitabbasuttaṃ
౧౦౯. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘భిక్ఖవో’’తి. ‘‘భదన్తే’’తి తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ – ‘‘సేవితబ్బాసేవితబ్బం వో, భిక్ఖవే, ధమ్మపరియాయం దేసేస్సామి. తం సుణాథ, సాధుకం మనసి కరోథ; భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ –
109. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘sevitabbāsevitabbaṃ vo, bhikkhave, dhammapariyāyaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘కాయసమాచారంపాహం 1, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం కాయసమాచారం. వచీసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం వచీసమాచారం. మనోసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం మనోసమాచారం. చిత్తుప్పాదంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం చిత్తుప్పాదం. సఞ్ఞాపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి , అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపటిలాభం. దిట్ఠిపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం దిట్ఠిపటిలాభం. అత్తభావపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం అత్తభావపటిలాభ’’న్తి.
‘‘Kāyasamācāraṃpāhaṃ 2, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ kāyasamācāraṃ. Vacīsamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ vacīsamācāraṃ. Manosamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ manosamācāraṃ. Cittuppādaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ cittuppādaṃ. Saññāpaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi , asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ saññāpaṭilābhaṃ. Diṭṭhipaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ diṭṭhipaṭilābhaṃ. Attabhāvapaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ attabhāvapaṭilābha’’nti.
ఏవం వుత్తే ఆయస్మా సారిపుత్తో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇమస్స ఖో అహం, భన్తే, భగవతా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స, ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానామి.
Evaṃ vutte āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imassa kho ahaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi.
౧౧౦. ‘‘‘కాయసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం కాయసమాచార’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, ఏవరూపో కాయసమాచారో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, ఏవరూపో కాయసమాచారో సేవితబ్బో.
110. ‘‘‘Kāyasamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ kāyasamācāra’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti, evarūpo kāyasamācāro na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti, evarūpo kāyasamācāro sevitabbo.
౧౧౧. ‘‘కథంరూపం, భన్తే, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో పాణాతిపాతీ హోతి లుద్దో లోహితపాణి హతప్పహతే నివిట్ఠో అదయాపన్నో పాణభూతేసు; అదిన్నాదాయీ ఖో పన హోతి, యం తం పరస్స పరవిత్తూపకరణం గామగతం వా అరఞ్ఞగతం వా తం అదిన్నం థేయ్యసఙ్ఖాతం ఆదాతా హోతి; కామేసుమిచ్ఛాచారీ ఖో పన హోతి, యా తా మాతురక్ఖితా పితురక్ఖితా మాతాపితురక్ఖితా భాతురక్ఖితా భగినిరక్ఖితా ఞాతిరక్ఖితా గోత్తరక్ఖితా ధమ్మరక్ఖితా సస్సామికా సపరిదణ్డా అన్తమసో మాలాగుళపరిక్ఖిత్తాపి తథారూపాసు చారిత్తం ఆపజ్జితా హోతి – ఏవరూపం, భన్తే, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి.
111. ‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Idha, bhante, ekacco pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatappahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu; adinnādāyī kho pana hoti, yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti; kāmesumicchācārī kho pana hoti, yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātāpiturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sassāmikā saparidaṇḍā antamaso mālāguḷaparikkhittāpi tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hoti – evarūpaṃ, bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti.
‘‘కథంరూపం , భన్తే, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో పాణాతిపాతం పహాయ పాణాతిపాతా పటివిరతో హోతి నిహితదణ్డో నిహితసత్థో, లజ్జీ దయాపన్నో సబ్బపాణభూతహితానుకమ్పీ విహరతి; అదిన్నాదానం పహాయ అదిన్నాదానా పటివిరతో హోతి, యం తం పరస్స పరవిత్తూపకరణం గామగతం వా అరఞ్ఞగతం వా తం నాదిన్నం థేయ్యసఙ్ఖాతం ఆదాతా హోతి; కామేసుమిచ్ఛాచారం పహాయ కామేసుమిచ్ఛాచారా పటివిరతో హోతి, యా తా మాతురక్ఖితా పితురక్ఖితా మాతాపితురక్ఖితా భాతురక్ఖితా భగినిరక్ఖితా ఞాతిరక్ఖితా గోత్తరక్ఖితా ధమ్మరక్ఖితా సస్సామికా సపరిదణ్డా అన్తమసో మాలాగుళపరిక్ఖిత్తాపి తథారూపాసు న చారిత్తం ఆపజ్జితా హోతి – ఏవరూపం, భన్తే, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘కాయసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం కాయసమాచార’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ , bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti? Idha, bhante, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho, lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati; adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā taṃ nādinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti; kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātāpiturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sassāmikā saparidaṇḍā antamaso mālāguḷaparikkhittāpi tathārūpāsu na cārittaṃ āpajjitā hoti – evarūpaṃ, bhante, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Kāyasamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ kāyasamācāra’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘వచీసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం వచీసమాచార’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం ? యథారూపం, భన్తే, వచీసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, ఏవరూపో వచీసమాచారో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, వచీసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపో వచీసమాచారో సేవితబ్బో.
‘‘‘Vacīsamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ vacīsamācāra’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ ? Yathārūpaṃ, bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti, evarūpo vacīsamācāro na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpo vacīsamācāro sevitabbo.
౧౧౨. ‘‘కథంరూపం, భన్తే, వచీసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో ముసావాదీ హోతి, సభాగతో 3 వా పరిసాగతో 4 వా ఞాతిమజ్ఝగతో వా పూగమజ్ఝగతో వా రాజకులమజ్ఝగతో వా అభినీతో సక్ఖిపుట్ఠో – ‘ఏహమ్భో పురిస, యం జానాసి తం వదేహీ’తి సో అజానం వా ఆహ – ‘జానామీ’తి, జానం వా ఆహ – ‘న జానామీ’తి; అపస్సం వా ఆహ – ‘పస్సామీ’తి, పస్సం వా ఆహ – ‘న పస్సామీ’తి – ఇతి 5 అత్తహేతు వా పరహేతు వా ఆమిసకిఞ్చిక్ఖహేతు 6 వా సమ్పజానముసా భాసితా హోతి; పిసుణవాచో ఖో పన హోతి, ఇతో సుత్వా అముత్ర అక్ఖాతా ఇమేసం భేదాయ, అముత్ర వా సుత్వా ఇమేసం అక్ఖాతా అమూసం భేదాయ – ఇతి సమగ్గానం వా భేత్తా, భిన్నానం వా అనుప్పదాతా, వగ్గారామో, వగ్గరతో, వగ్గనన్దీ, వగ్గకరణిం వాచం భాసితా హోతి; ఫరుసవాచో ఖో పన హోతి, యా సా వాచా కణ్డకా కక్కసా ఫరుసా పరకటుకా పరాభిసజ్జనీ కోధసామన్తా అసమాధిసంవత్తనికా, తథారూపిం వాచం భాసితా హోతి; సమ్ఫప్పలాపీ ఖో పన హోతి అకాలవాదీ అభూతవాదీ అనత్థవాదీ అధమ్మవాదీ అవినయవాదీ, అనిధానవతిం వాచం భాసితా హోతి అకాలేన అనపదేసం అపరియన్తవతిం అనత్థసంహితం – ఏవరూపం, భన్తే, వచీసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి.
112. ‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Idha, bhante, ekacco musāvādī hoti, sabhāgato 7 vā parisāgato 8 vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho – ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti so ajānaṃ vā āha – ‘jānāmī’ti, jānaṃ vā āha – ‘na jānāmī’ti; apassaṃ vā āha – ‘passāmī’ti, passaṃ vā āha – ‘na passāmī’ti – iti 9 attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu 10 vā sampajānamusā bhāsitā hoti; pisuṇavāco kho pana hoti, ito sutvā amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya – iti samaggānaṃ vā bhettā, bhinnānaṃ vā anuppadātā, vaggārāmo, vaggarato, vagganandī, vaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti; pharusavāco kho pana hoti, yā sā vācā kaṇḍakā kakkasā pharusā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā asamādhisaṃvattanikā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti; samphappalāpī kho pana hoti akālavādī abhūtavādī anatthavādī adhammavādī avinayavādī, anidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti akālena anapadesaṃ apariyantavatiṃ anatthasaṃhitaṃ – evarūpaṃ, bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, వచీసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి , కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో ముసావాదం పహాయ ముసావాదా పటివిరతో హోతి సభాగతో వా పరిసాగతో వా ఞాతిమజ్ఝగతో వా పూగమజ్ఝగతో వా రాజకులమజ్ఝగతో వా అభినీతో సక్ఖిపుట్ఠో – ‘ఏహమ్భో పురిస, యం జానాసి తం వదేహీ’తి సో అజానం వా ఆహ – ‘న జానామీ’తి, జానం వా ఆహ – ‘జానామీ’తి, అపస్సం వా ఆహ – ‘న పస్సామీ’తి, పస్సం వా ఆహ – ‘పస్సామీ’తి – ఇతి అత్తహేతు వా పరహేతు వా ఆమిసకిఞ్చిక్ఖహేతు వా న సమ్పజానముసా భాసితా హోతి; పిసుణం వాచం పహాయ పిసుణాయ వాచాయ పటివిరతో హోతి, ఇతో సుత్వా న అముత్ర అక్ఖాతా ఇమేసం భేదాయ, అముత్ర వా సుత్వా న ఇమేసం అక్ఖాతా అమూసం భేదాయ – ఇతి భిన్నానం వా సన్ధాతా సహితానం వా అనుప్పదాతా సమగ్గారామో సమగ్గరతో సమగ్గనన్దీ సమగ్గకరణిం వాచం భాసితా హోతి; ఫరుసం వాచం పహాయ ఫరుసాయ వాచాయ పటివిరతో హోతి, యా సా వాచా నేలా కణ్ణసుఖా పేమనీయా హదయఙ్గమా పోరీ బహుజనకన్తా బహుజనమనాపా తథారూపిం వాచం భాసితా హోతి; సమ్ఫప్పలాపం పహాయ సమ్ఫప్పలాపా పటివిరతో హోతి కాలవాదీ భూతవాదీ అత్థవాదీ ధమ్మవాదీ వినయవాదీ, నిధానవతిం వాచం భాసితా హోతి కాలేన సాపదేసం పరియన్తవతిం అత్థసంహితం – ఏవరూపం, భన్తే, వచీసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘వచీసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం వచీసమాచార’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti , kusalā dhammā abhivaḍḍhanti? Idha, bhante, ekacco musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti sabhāgato vā parisāgato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho – ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti so ajānaṃ vā āha – ‘na jānāmī’ti, jānaṃ vā āha – ‘jānāmī’ti, apassaṃ vā āha – ‘na passāmī’ti, passaṃ vā āha – ‘passāmī’ti – iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā na sampajānamusā bhāsitā hoti; pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya – iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti; pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti, yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti; samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ – evarūpaṃ, bhante, vacīsamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Vacīsamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ vacīsamācāra’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘మనోసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం మనోసమాచార’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, మనోసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో మనోసమాచారో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, మనోసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపో మనోసమాచారో సేవితబ్బో.
‘‘‘Manosamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ manosamācāra’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo manosamācāro na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpo manosamācāro sevitabbo.
౧౧౩. ‘‘కథంరూపం, భన్తే, మనోసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో అభిజ్ఝాలు హోతి, యం తం పరస్స పరవిత్తూపకరణం తం అభిజ్ఝాతా హోతి – ‘అహో వత యం పరస్స తం మమస్సా’తి; బ్యాపన్నచిత్తో ఖో పన హోతి పదుట్ఠమనసఙ్కప్పో – ‘ఇమే సత్తా హఞ్ఞన్తు వా వజ్ఝన్తు వా ఉచ్ఛిజ్జన్తు వా వినస్సన్తు వా మా వా అహేసు’న్తి – ఏవరూపం, భన్తే, మనోసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి.
113. ‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Idha, bhante, ekacco abhijjhālu hoti, yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ taṃ abhijjhātā hoti – ‘aho vata yaṃ parassa taṃ mamassā’ti; byāpannacitto kho pana hoti paduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā haññantu vā vajjhantu vā ucchijjantu vā vinassantu vā mā vā ahesu’nti – evarūpaṃ, bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, మనోసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో అనభిజ్ఝాలు హోతి, యం తం పరస్స పరవిత్తూపకరణం తం నాభిజ్ఝాతా హోతి – ‘అహో వత యం పరస్స తం మమస్సా’తి; అబ్యాపన్నచిత్తో ఖో పన హోతి అప్పదుట్ఠమనసఙ్కప్పో – ‘ఇమే సత్తా అవేరా అబ్యాబజ్ఝా 11 అనీఘా సుఖీ అత్తానం పరిహరన్తూ’తి – ఏవరూపం, భన్తే, మనోసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘మనోసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం మనోసమాచార’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti? Idha, bhante, ekacco anabhijjhālu hoti, yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ taṃ nābhijjhātā hoti – ‘aho vata yaṃ parassa taṃ mamassā’ti; abyāpannacitto kho pana hoti appaduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā averā abyābajjhā 12 anīghā sukhī attānaṃ pariharantū’ti – evarūpaṃ, bhante, manosamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Manosamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ manosamācāra’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౧౧౪. ‘‘‘చిత్తుప్పాదంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం చిత్తుప్పాద’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, చిత్తుప్పాదం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో చిత్తుప్పాదో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, చిత్తుప్పాదం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపో చిత్తుప్పాదో సేవితబ్బో.
114. ‘‘‘Cittuppādaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ cittuppāda’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo cittuppādo na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpo cittuppādo sevitabbo.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, చిత్తుప్పాదం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో అభిజ్ఝాలు హోతి, అభిజ్ఝాసహగతేన చేతసా విహరతి; బ్యాపాదవా హోతి, బ్యాపాదసహగతేన చేతసా విహరతి; విహేసవా హోతి, విహేసాసహగతేన చేతసా విహరతి – ఏవరూపం, భన్తే, చిత్తుప్పాదం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Idha, bhante, ekacco abhijjhālu hoti, abhijjhāsahagatena cetasā viharati; byāpādavā hoti, byāpādasahagatena cetasā viharati; vihesavā hoti, vihesāsahagatena cetasā viharati – evarūpaṃ, bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, చిత్తుప్పాదం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి , కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో అనభిజ్ఝాలు హోతి, అనభిజ్ఝాసహగతేన చేతసా విహరతి; అబ్యాపాదవా హోతి, అబ్యాపాదసహగతేన చేతసా విహరతి; అవిహేసవా హోతి, అవిహేసాసహగతేన చేతసా విహరతి – ఏవరూపం, భన్తే, చిత్తుప్పాదం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘చిత్తుప్పాదంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం చిత్తుప్పాద’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti , kusalā dhammā abhivaḍḍhanti? Idha, bhante, ekacco anabhijjhālu hoti, anabhijjhāsahagatena cetasā viharati; abyāpādavā hoti, abyāpādasahagatena cetasā viharati; avihesavā hoti, avihesāsahagatena cetasā viharati – evarūpaṃ, bhante, cittuppādaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Cittuppādaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ cittuppāda’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౧౧౫. ‘‘‘సఞ్ఞాపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపటిలాభ’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, సఞ్ఞాపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో సఞ్ఞాపటిలాభో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, సఞ్ఞాపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపో సఞ్ఞాపటిలాభో సేవితబ్బో.
115. ‘‘‘Saññāpaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ saññāpaṭilābha’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo saññāpaṭilābho na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpo saññāpaṭilābho sevitabbo.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, సఞ్ఞాపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో అభిజ్ఝాలు హోతి, అభిజ్ఝాసహగతాయ సఞ్ఞాయ విహరతి; బ్యాపాదవా హోతి, బ్యాపాదసహగతాయ సఞ్ఞాయ విహరతి; విహేసవా హోతి, విహేసాసహగతాయ సఞ్ఞాయ విహరతి – ఏవరూపం, భన్తే, సఞ్ఞాపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Idha, bhante, ekacco abhijjhālu hoti, abhijjhāsahagatāya saññāya viharati; byāpādavā hoti, byāpādasahagatāya saññāya viharati; vihesavā hoti, vihesāsahagatāya saññāya viharati – evarūpaṃ, bhante, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, సఞ్ఞాపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో అనభిజ్ఝాలు హోతి, అనభిజ్ఝాసహగతాయ సఞ్ఞాయ విహరతి; అబ్యాపాదవా హోతి, అబ్యాపాదసహగతాయ సఞ్ఞాయ విహరతి; అవిహేసవా హోతి, అవిహేసాసహగతాయ సఞ్ఞాయ విహరతి – ఏవరూపం, భన్తే, సఞ్ఞాపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘సఞ్ఞాపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపటిలాభ’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti? Idha, bhante, ekacco anabhijjhālu hoti, anabhijjhāsahagatāya saññāya viharati; abyāpādavā hoti, abyāpādasahagatāya saññāya viharati; avihesavā hoti, avihesāsahagatāya saññāya viharati – evarūpaṃ, bhante, saññāpaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Saññāpaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ saññāpaṭilābha’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౧౧౬. ‘‘‘దిట్ఠిపటిలాభంపాహం , భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం దిట్ఠిపటిలాభ’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, దిట్ఠిపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో దిట్ఠిపటిలాభో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, దిట్ఠిపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి – ఏవరూపో దిట్ఠిపటిలాభో సేవితబ్బో.
116. ‘‘‘Diṭṭhipaṭilābhaṃpāhaṃ , bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ diṭṭhipaṭilābha’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo diṭṭhipaṭilābho na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti – evarūpo diṭṭhipaṭilābho sevitabbo.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, దిట్ఠిపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో ఏవందిట్ఠికో హోతి – ‘నత్థి దిన్నం, నత్థి యిట్ఠం, నత్థి హుతం , నత్థి సుకతదుక్కటానం కమ్మానం ఫలం విపాకో, నత్థి అయం లోకో, నత్థి పరో లోకో, నత్థి మాతా, నత్థి పితా, నత్థి సత్తా ఓపపాతికా, నత్థి లోకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మగ్గతా సమ్మాపటిపన్నా యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీ’తి – ఏవరూపం, భన్తే, దిట్ఠిపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Idha, bhante, ekacco evaṃdiṭṭhiko hoti – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ , natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti – evarūpaṃ, bhante, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, దిట్ఠిపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి? ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో ఏవందిట్ఠికో హోతి – ‘అత్థి దిన్నం, అత్థి యిట్ఠం, అత్థి హుతం, అత్థి సుకతదుక్కటానం కమ్మానం ఫలం విపాకో, అత్థి అయం లోకో, అత్థి పరో లోకో, అత్థి మాతా, అత్థి పితా, అత్థి సత్తా ఓపపాతికా, అత్థి లోకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మగ్గతా సమ్మాపటిపన్నా యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీ’తి – ఏవరూపం, భన్తే, దిట్ఠిపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘దిట్ఠిపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం దిట్ఠిపటిలాభ’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti? Idha, bhante, ekacco evaṃdiṭṭhiko hoti – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti – evarūpaṃ, bhante, diṭṭhipaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Diṭṭhipaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ diṭṭhipaṭilābha’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౧౧౭. ‘‘‘అత్తభావపటిలాభంపాహం , భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం అత్తభావపటిలాభ’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, అత్తభావపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి – ఏవరూపో అత్తభావపటిలాభో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, అత్తభావపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి – ఏవరూపో అత్తభావపటిలాభో సేవితబ్బో.
117. ‘‘‘Attabhāvapaṭilābhaṃpāhaṃ , bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ attabhāvapaṭilābha’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti – evarūpo attabhāvapaṭilābho na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti – evarūpo attabhāvapaṭilābho sevitabbo.
‘‘కథంరూపం, భన్తే, అత్తభావపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? సబ్యాబజ్ఝం 13, భన్తే, అత్తభావపటిలాభం అభినిబ్బత్తయతో అపరినిట్ఠితభావాయ అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి; అబ్యాబజ్ఝం, భన్తే, అత్తభావపటిలాభం అభినిబ్బత్తయతో పరినిట్ఠితభావాయ అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘అత్తభావపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి , అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం అత్తభావపటిలాభ’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, bhante, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Sabyābajjhaṃ 14, bhante, attabhāvapaṭilābhaṃ abhinibbattayato apariniṭṭhitabhāvāya akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; abyābajjhaṃ, bhante, attabhāvapaṭilābhaṃ abhinibbattayato pariniṭṭhitabhāvāya akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Attabhāvapaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi , asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ attabhāvapaṭilābha’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ఇమస్స ఖో అహం, భన్తే, భగవతా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స, ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానామీ’’తి.
‘‘Imassa kho ahaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti.
౧౧౮. ‘‘సాధు సాధు, సారిపుత్త! సాధు ఖో త్వం, సారిపుత్త, ఇమస్స మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స, ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానాసి.
118. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Sādhu kho tvaṃ, sāriputta, imassa mayā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāsi.
‘‘‘కాయసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం కాయసమాచార’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం మయా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, సారిపుత్త, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో కాయసమాచారో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, సారిపుత్త, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి – ఏవరూపో కాయసమాచారో సేవితబ్బో.
‘‘‘Kāyasamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ kāyasamācāra’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ mayā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, sāriputta, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo kāyasamācāro na sevitabbo; yathārūpañca kho, sāriputta, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti – evarūpo kāyasamācāro sevitabbo.
‘‘కథంరూపం , సారిపుత్త, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? ఇధ, సారిపుత్త, ఏకచ్చో పాణాతిపాతీ హోతి లుద్దో లోహితపాణి హతప్పహతే నివిట్ఠో అదయాపన్నో పాణభూతేసు; అదిన్నాదాయీ ఖో పన హోతి, యం తం పరస్స పరవిత్తూపకరణం గామగతం వా అరఞ్ఞగతం వా తం అదిన్నం థేయ్యసఙ్ఖాతం ఆదాతా హోతి; కామేసుమిచ్ఛాచారీ ఖో పన హోతి, యా తా మాతురక్ఖితా పితురక్ఖితా మాతాపితురక్ఖితా భాతురక్ఖితా భగినిరక్ఖితా ఞాతిరక్ఖితా గోత్తరక్ఖితా ధమ్మరక్ఖితా సస్సామికా సపరిదణ్డా అన్తమసో మాలాగుళపరిక్ఖిత్తాపి తథారూపాసు చారిత్తం ఆపజ్జితా హోతి – ఏవరూపం, సారిపుత్త, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి.
‘‘Kathaṃrūpaṃ , sāriputta, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Idha, sāriputta, ekacco pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatappahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu; adinnādāyī kho pana hoti, yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti; kāmesumicchācārī kho pana hoti, yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātāpiturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sassāmikā saparidaṇḍā antamaso mālāguḷaparikkhittāpi tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hoti – evarūpaṃ, sāriputta, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti.
‘‘కథంరూపం, సారిపుత్త, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి? ఇధ, సారిపుత్త, ఏకచ్చో పాణాతిపాతం పహాయ పాణాతిపాతా పటివిరతో హోతి నిహితదణ్డో నిహితసత్థో, లజ్జీ దయాపన్నో సబ్బపాణభూతహితానుకమ్పీ విహరతి; అదిన్నాదానం పహాయ అదిన్నాదానా పటివిరతో హోతి, యం తం పరస్స పరవిత్తూపకరణం గామగతం వా అరఞ్ఞగతం వా తం నాదిన్నం థేయ్యసఙ్ఖాతం ఆదాతా హోతి; కామేసుమిచ్ఛాచారం పహాయ కామేసుమిచ్ఛాచారా పటివిరతో హోతి, యా తా మాతురక్ఖితా పితురక్ఖితా మాతాపితురక్ఖితా భాతురక్ఖితా భగినిరక్ఖితా ఞాతిరక్ఖితా గోత్తరక్ఖితా ధమ్మరక్ఖితా సస్సామికా సపరిదణ్డా అన్తమసో మాలాగుళపరిక్ఖిత్తాపి తథారూపాసు న చారిత్తం ఆపజ్జితా హోతి – ఏవరూపం, సారిపుత్త, కాయసమాచారం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘కాయసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం కాయసమాచార’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం మయా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, sāriputta, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti? Idha, sāriputta, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho, lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati; adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā taṃ nādinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti; kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātāpiturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sassāmikā saparidaṇḍā antamaso mālāguḷaparikkhittāpi tathārūpāsu na cārittaṃ āpajjitā hoti – evarūpaṃ, sāriputta, kāyasamācāraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Kāyasamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ kāyasamācāra’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘వచీసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి …పే॰… మనోసమాచారంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి…పే॰… చిత్తుప్పాదంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి…పే॰… సఞ్ఞాపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి…పే॰… దిట్ఠిపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి…పే॰….
‘‘Vacīsamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi …pe… manosamācāraṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi…pe… cittuppādaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi…pe… saññāpaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi…pe… diṭṭhipaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi…pe….
‘‘‘అత్తభావపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం అత్తభావపటిలాభ’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం మయా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, సారిపుత్త, అత్తభావపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో అత్తభావపటిలాభో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, సారిపుత్త, అత్తభావపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి – ఏవరూపో అత్తభావపటిలాభో సేవితబ్బో.
‘‘‘Attabhāvapaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ attabhāvapaṭilābha’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ mayā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, sāriputta, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo attabhāvapaṭilābho na sevitabbo; yathārūpañca kho, sāriputta, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti – evarūpo attabhāvapaṭilābho sevitabbo.
‘‘కథంరూపం, సారిపుత్త, అత్తభావపటిలాభం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి? సబ్యాబజ్ఝం, సారిపుత్త, అత్తభావపటిలాభం అభినిబ్బత్తయతో అపరినిట్ఠితభావాయ అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి; అబ్యాబజ్ఝం, సారిపుత్త, అత్తభావపటిలాభం అభినిబ్బత్తయతో పరినిట్ఠితభావాయ అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి. ‘అత్తభావపటిలాభంపాహం, భిక్ఖవే, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి , అసేవితబ్బమ్పి; తఞ్చ అఞ్ఞమఞ్ఞం అత్తభావపటిలాభ’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం మయా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇమస్స ఖో, సారిపుత్త, మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థో దట్ఠబ్బో.
‘‘Kathaṃrūpaṃ, sāriputta, attabhāvapaṭilābhaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti? Sabyābajjhaṃ, sāriputta, attabhāvapaṭilābhaṃ abhinibbattayato apariniṭṭhitabhāvāya akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; abyābajjhaṃ, sāriputta, attabhāvapaṭilābhaṃ abhinibbattayato pariniṭṭhitabhāvāya akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. ‘Attabhāvapaṭilābhaṃpāhaṃ, bhikkhave, duvidhena vadāmi – sevitabbampi , asevitabbampi; tañca aññamaññaṃ attabhāvapaṭilābha’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Imassa kho, sāriputta, mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo.
౧౧౯. ‘‘చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; సోతవిఞ్ఞేయ్యం సద్దంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి అసేవితబ్బమ్పి; ఘానవిఞ్ఞేయ్యం గన్ధంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; జివ్హావిఞ్ఞేయ్యం రసంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; కాయవిఞ్ఞేయ్యం ఫోట్ఠబ్బంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి; మనోవిఞ్ఞేయ్యం ధమ్మంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’’తి.
119. ‘‘Cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; sotaviññeyyaṃ saddaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi asevitabbampi; ghānaviññeyyaṃ gandhaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; jivhāviññeyyaṃ rasaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; kāyaviññeyyaṃ phoṭṭhabbaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi; manoviññeyyaṃ dhammaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’’ti.
ఏవం వుత్తే, ఆయస్మా సారిపుత్తో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇమస్స ఖో అహం, భన్తే, భగవతా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స, ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానామి. ‘చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపం చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం న సేవితబ్బం; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపం చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం సేవితబ్బం. ‘చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imassa kho ahaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi. ‘Cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpaṃ cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ na sevitabbaṃ; yathārūpañca kho, bhante, cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpaṃ cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ sevitabbaṃ. ‘Cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘సోతవిఞ్ఞేయ్యం సద్దంపాహం, సారిపుత్త…పే॰… ఏవరూపో సోతవిఞ్ఞేయ్యో సద్దో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో సోతవిఞ్ఞేయ్యో సద్దో సేవితబ్బో… ఏవరూపో ఘానవిఞ్ఞేయ్యో గన్ధో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో ఘానవిఞ్ఞేయ్యో గన్ధో సేవితబ్బో… ఏవరూపో జివ్హావిఞ్ఞేయ్యో రసో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో జివ్హావిఞ్ఞేయ్యో రసో సేవితబ్బో… కాయవిఞ్ఞేయ్యం ఫోట్ఠబ్బంపాహం, సారిపుత్త … ఏవరూపో కాయవిఞ్ఞేయ్యో ఫోట్ఠబ్బో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో కాయవిఞ్ఞేయ్యో ఫోట్ఠబ్బో సేవితబ్బో.
‘‘Sotaviññeyyaṃ saddaṃpāhaṃ, sāriputta…pe… evarūpo sotaviññeyyo saddo na sevitabbo… evarūpo sotaviññeyyo saddo sevitabbo… evarūpo ghānaviññeyyo gandho na sevitabbo… evarūpo ghānaviññeyyo gandho sevitabbo… evarūpo jivhāviññeyyo raso na sevitabbo… evarūpo jivhāviññeyyo raso sevitabbo… kāyaviññeyyaṃ phoṭṭhabbaṃpāhaṃ, sāriputta … evarūpo kāyaviññeyyo phoṭṭhabbo na sevitabbo… evarūpo kāyaviññeyyo phoṭṭhabbo sevitabbo.
‘‘‘మనోవిఞ్ఞేయ్యం ధమ్మంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, మనోవిఞ్ఞేయ్యం ధమ్మం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో మనోవిఞ్ఞేయ్యో ధమ్మో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, మనోవిఞ్ఞేయ్యం ధమ్మం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపో మనోవిఞ్ఞేయ్యో ధమ్మో సేవితబ్బో. ‘మనోవిఞ్ఞేయ్యం ధమ్మంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇమస్స ఖో అహం, భన్తే, భగవతా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స, ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానామీ’’తి.
‘‘‘Manoviññeyyaṃ dhammaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, manoviññeyyaṃ dhammaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo manoviññeyyo dhammo na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, manoviññeyyaṃ dhammaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpo manoviññeyyo dhammo sevitabbo. ‘Manoviññeyyaṃ dhammaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Imassa kho ahaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti.
౧౨౦. ‘‘సాధు సాధు, సారిపుత్త! సాధు ఖో త్వం, సారిపుత్త, ఇమస్స మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స, ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానాసి. ‘చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం మయా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, సారిపుత్త, చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపం చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం న సేవితబ్బం; యథారూపఞ్చ ఖో, సారిపుత్త, చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపం చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపం సేవితబ్బం. ‘చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యం రూపంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం మయా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
120. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Sādhu kho tvaṃ, sāriputta, imassa mayā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāsi. ‘Cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ mayā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, sāriputta, cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpaṃ cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ na sevitabbaṃ; yathārūpañca kho, sāriputta, cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpaṃ cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃ sevitabbaṃ. ‘Cakkhuviññeyyaṃ rūpaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘సోతవిఞ్ఞేయ్యం సద్దంపాహం, సారిపుత్త…పే॰… ఏవరూపో సోతవిఞ్ఞేయ్యో సద్దో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో సోతవిఞ్ఞేయ్యో సద్దో సేవితబ్బో… ఏవరూపో ఘానవిఞ్ఞేయ్యో గన్ధో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో ఘానవిఞ్ఞేయ్యో గన్ధో సేవితబ్బో… ఏవరూపో జివ్హావిఞ్ఞేయ్యో రసో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో జివ్హావిఞ్ఞేయ్యో రసో సేవితబ్బో… ఏవరూపో కాయవిఞ్ఞేయ్యో ఫోట్ఠబ్బో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో కాయవిఞ్ఞేయ్యో ఫోట్ఠబ్బో సేవితబ్బో.
‘‘Sotaviññeyyaṃ saddaṃpāhaṃ, sāriputta…pe… evarūpo sotaviññeyyo saddo na sevitabbo… evarūpo sotaviññeyyo saddo sevitabbo… evarūpo ghānaviññeyyo gandho na sevitabbo… evarūpo ghānaviññeyyo gandho sevitabbo… evarūpo jivhāviññeyyo raso na sevitabbo… evarūpo jivhāviññeyyo raso sevitabbo… evarūpo kāyaviññeyyo phoṭṭhabbo na sevitabbo… evarūpo kāyaviññeyyo phoṭṭhabbo sevitabbo.
‘‘మనోవిఞ్ఞేయ్యం ధమ్మంపాహం, సారిపుత్త…పే॰… ఏవరూపో మనోవిఞ్ఞేయ్యో ధమ్మో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో మనోవిఞ్ఞేయ్యో ధమ్మో సేవితబ్బో. ‘మనోవిఞ్ఞేయ్యం ధమ్మంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం మయా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇమస్స ఖో, సారిపుత్త, మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థో దట్ఠబ్బో.
‘‘Manoviññeyyaṃ dhammaṃpāhaṃ, sāriputta…pe… evarūpo manoviññeyyo dhammo na sevitabbo… evarūpo manoviññeyyo dhammo sevitabbo. ‘Manoviññeyyaṃ dhammaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Imassa kho, sāriputta, mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo.
౧౨౧. ‘‘చీవరంపాహం , సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పి…పే॰… పిణ్డపాతంపాహం, సారిపుత్త… సేనాసనంపాహం, సారిపుత్త… గామంపాహం, సారిపుత్త… నిగమంపాహం, సారిపుత్త… నగరంపాహం, సారిపుత్త… జనపదంపాహం, సారిపుత్త… పుగ్గలంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’’తి.
121. ‘‘Cīvaraṃpāhaṃ , sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampi…pe… piṇḍapātaṃpāhaṃ, sāriputta… senāsanaṃpāhaṃ, sāriputta… gāmaṃpāhaṃ, sāriputta… nigamaṃpāhaṃ, sāriputta… nagaraṃpāhaṃ, sāriputta… janapadaṃpāhaṃ, sāriputta… puggalaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’’ti.
ఏవం వుత్తే, ఆయస్మా సారిపుత్తో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇమస్స ఖో అహం, భన్తే, భగవతా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స, ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానామి. ‘చీవరంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, చీవరం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపం చీవరం న సేవితబ్బం; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, చీవరం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపం చీవరం సేవితబ్బం. ‘చీవరంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imassa kho ahaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa, evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi. ‘Cīvaraṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, cīvaraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpaṃ cīvaraṃ na sevitabbaṃ; yathārūpañca kho, bhante, cīvaraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpaṃ cīvaraṃ sevitabbaṃ. ‘Cīvaraṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘పిణ్డపాతంపాహం, సారిపుత్త…పే॰… ఏవరూపో పిణ్డపాతో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో పిణ్డపాతో సేవితబ్బో… సేనాసనంపాహం, సారిపుత్త…పే॰… ఏవరూపం సేనాసనం న సేవితబ్బం… ఏవరూపం సేనాసనం సేవితబ్బం… గామంపాహం, సారిపుత్త …పే॰… ఏవరూపో గామో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో గామో సేవితబ్బో… ఏవరూపో నిగమో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో నిగమో సేవితబ్బో… ఏవరూపం నగరం న సేవితబ్బం… ఏవరూపం నగరం సేవితబ్బం… ఏవరూపో జనపదో న సేవితబ్బో… ఏవరూపో జనపదో సేవితబ్బో.
‘‘Piṇḍapātaṃpāhaṃ, sāriputta…pe… evarūpo piṇḍapāto na sevitabbo… evarūpo piṇḍapāto sevitabbo… senāsanaṃpāhaṃ, sāriputta…pe… evarūpaṃ senāsanaṃ na sevitabbaṃ… evarūpaṃ senāsanaṃ sevitabbaṃ… gāmaṃpāhaṃ, sāriputta …pe… evarūpo gāmo na sevitabbo… evarūpo gāmo sevitabbo… evarūpo nigamo na sevitabbo… evarūpo nigamo sevitabbo… evarūpaṃ nagaraṃ na sevitabbaṃ… evarūpaṃ nagaraṃ sevitabbaṃ… evarūpo janapado na sevitabbo… evarūpo janapado sevitabbo.
‘‘‘పుగ్గలంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం భగవతా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, భన్తే, పుగ్గలం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో పుగ్గలో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, భన్తే, పుగ్గలం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపో పుగ్గలో సేవితబ్బో. ‘పుగ్గలంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం భగవతా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తన్తి. ఇమస్స ఖో అహం, భన్తే, భగవతా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానామీ’’తి.
‘‘‘Puggalaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, bhante, puggalaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo puggalo na sevitabbo; yathārūpañca kho, bhante, puggalaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpo puggalo sevitabbo. ‘Puggalaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā idametaṃ paṭicca vuttanti. Imassa kho ahaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti.
౧౨౨. ‘‘సాధు సాధు, సారిపుత్త! సాధు ఖో త్వం, సారిపుత్త, ఇమస్స మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స, విత్థారేన అత్థం అవిభత్తస్స ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానాసి. ‘చీవరంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి , అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం మయా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, సారిపుత్త, చీవరం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపం చీవరం న సేవితబ్బం; యథారూపఞ్చ ఖో, సారిపుత్త, చీవరం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపం చీవరం సేవితబ్బం. ‘చీవరంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం మయా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. (యథా పఠమం తథా విత్థారేతబ్బం) ఏవరూపో పిణ్డపాతో… ఏవరూపం సేనాసనం… ఏవరూపో గామో… ఏవరూపో నిగమో… ఏవరూపం నగరం… ఏవరూపో జనపదో.
122. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Sādhu kho tvaṃ, sāriputta, imassa mayā saṃkhittena bhāsitassa, vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāsi. ‘Cīvaraṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi , asevitabbampī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ mayā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, sāriputta, cīvaraṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpaṃ cīvaraṃ na sevitabbaṃ; yathārūpañca kho, sāriputta, cīvaraṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpaṃ cīvaraṃ sevitabbaṃ. ‘Cīvaraṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā idametaṃ paṭicca vuttaṃ. (Yathā paṭhamaṃ tathā vitthāretabbaṃ) evarūpo piṇḍapāto… evarūpaṃ senāsanaṃ… evarūpo gāmo… evarūpo nigamo… evarūpaṃ nagaraṃ… evarūpo janapado.
‘‘‘పుగ్గలంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం మయా. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యథారూపం, సారిపుత్త, పుగ్గలం సేవతో అకుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి, కుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి ఏవరూపో పుగ్గలో న సేవితబ్బో; యథారూపఞ్చ ఖో, సారిపుత్త, పుగ్గలం సేవతో అకుసలా ధమ్మా పరిహాయన్తి, కుసలా ధమ్మా అభివడ్ఢన్తి ఏవరూపో పుగ్గలో సేవితబ్బో. ‘పుగ్గలంపాహం, సారిపుత్త, దువిధేన వదామి – సేవితబ్బమ్పి, అసేవితబ్బమ్పీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం మయా ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇమస్స ఖో, సారిపుత్త, మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థో దట్ఠబ్బో.
‘‘‘Puggalaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ mayā. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yathārūpaṃ, sāriputta, puggalaṃ sevato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti evarūpo puggalo na sevitabbo; yathārūpañca kho, sāriputta, puggalaṃ sevato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti evarūpo puggalo sevitabbo. ‘Puggalaṃpāhaṃ, sāriputta, duvidhena vadāmi – sevitabbampi, asevitabbampī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ mayā idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Imassa kho, sāriputta, mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo.
౧౨౩. ‘‘సబ్బేపి చే, సారిపుత్త, ఖత్తియా ఇమస్స మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానేయ్యుం, సబ్బేసానమ్పిస్స ఖత్తియానం దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. సబ్బేపి చే , సారిపుత్త, బ్రాహ్మణా…పే॰… సబ్బేపి చే, సారిపుత్త, వేస్సా… సబ్బేపి చే, సారిపుత్త, సుద్దా ఇమస్స మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానేయ్యుం, సబ్బేసానమ్పిస్స సుద్దానం దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. సదేవకోపి చే, సారిపుత్త, లోకో సమారకో సబ్రహ్మకో సస్సమణబ్రాహ్మణీ పజా సదేవమనుస్సా ఇమస్స మయా సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానేయ్య, సదేవకస్సపిస్స లోకస్స సమారకస్స సబ్రహ్మకస్స సస్సమణబ్రాహ్మణియా పజాయ సదేవమనుస్సాయ దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయా’’తి.
123. ‘‘Sabbepi ce, sāriputta, khattiyā imassa mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājāneyyuṃ, sabbesānampissa khattiyānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sabbepi ce , sāriputta, brāhmaṇā…pe… sabbepi ce, sāriputta, vessā… sabbepi ce, sāriputta, suddā imassa mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājāneyyuṃ, sabbesānampissa suddānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sadevakopi ce, sāriputta, loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā imassa mayā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājāneyya, sadevakassapissa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో ఆయస్మా సారిపుత్తో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā sāriputto bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
సేవితబ్బాసేవితబ్బసుత్తం నిట్ఠితం చతుత్థం.
Sevitabbāsevitabbasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౪. సేవితబ్బాసేవితబ్బసుత్తవణ్ణనా • 4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౪. సేవితబ్బాసేవితబ్బసుత్తవణ్ణనా • 4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā