| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
၄. သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗသုတ္တဝဏ္ဏနာ
4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
၁၀၉. အညမညန္တိ အညံ အညံ။ တေနာဟ ‘‘အညံ သေဝိတဗ္ဗ’’န္တိအာဒိ။ သတ္တဟိ ပဒေဟီတိ သတ္တဟိ ဝာက္ယေဟိ။ ပဇ္ဇတိ ဧတေန ယထာဓိပ္ပေတော အတ္ထောတိ ပဒံ, ဝာက္ယံ။ သာရိပုတ္တတ္ထေရသ္သ ဩကာသကရဏံ ဓမ္မဒာယာဒေ (မ. နိ. ၁.၃၁) ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။
109.Aññamaññanti aññaṃ aññaṃ. Tenāha ‘‘aññaṃ sevitabba’’ntiādi. Sattahi padehīti sattahi vākyehi. Pajjati etena yathādhippeto atthoti padaṃ, vākyaṃ. Sāriputtattherassa okāsakaraṇaṃ dhammadāyāde (ma. ni. 1.31) vuttanayena veditabbaṃ.
၁၁၃. ဒိဋ္ဌိယေဝ ပစ္စယဝသေန ပဋိလဒ္ဓတာယ ဒိဋ္ဌိပဋိလာဘော။ သညာပဋိလာဘေပိ ဧသေဝ နယော။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသမ္မာဒိဋ္ဌိယော။ပေ.။ န ဂဟိတာ ကမ္မပထပ္ပတ္တာနံ တေသံ မနောသမာစာရဘာဝေန ဂဟိတတ္တာ။ ယဒိ ဧဝံ ကသ္မာ ဒိဋ္ဌိ စိတ္တုပ္ပာဒဝာရေ န ဂဟိတာတိ? ကာမံ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ အဝယဝိဘာဝော လဗ္ဘတိ, တထာပိ စိတ္တုပ္ပာဒက္ခဏေ လောကိယလောကုတ္တရစိတ္တုပ္ပာဒေသု ကမ္မပထကောဋ္ဌာသော န ဥဒ္ဓဋော။
113. Diṭṭhiyeva paccayavasena paṭiladdhatāya diṭṭhipaṭilābho. Saññāpaṭilābhepi eseva nayo. Micchādiṭṭhisammādiṭṭhiyo…pe… na gahitā kammapathappattānaṃ tesaṃ manosamācārabhāvena gahitattā. Yadi evaṃ kasmā diṭṭhi cittuppādavāre na gahitāti? Kāmaṃ micchādiṭṭhiyā avayavibhāvo labbhati, tathāpi cittuppādakkhaṇe lokiyalokuttaracittuppādesu kammapathakoṭṭhāso na uddhaṭo.
၁၁၅. ကာမသညာဒီနန္တိ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန ယထာ ဗ္ယာပာဒဝိဟိံသာသညာ သင္ဂဟိတာ, ဧဝံ အနဘိဇ္ဈာအဗ္ယာပာဒအဝိဟိံသာသညာ သင္ဂဟိတာ ပဌမေန အာဒိသဒ္ဒေန ‘‘အနဘိဇ္ဈာသဟဂတာယ သညာယာ’’တိအာဒိပာဌသ္သ သင္ဂဟိတတ္တာ။
115.Kāmasaññādīnanti ettha ādi-saddena yathā byāpādavihiṃsāsaññā saṅgahitā, evaṃ anabhijjhāabyāpādaavihiṃsāsaññā saṅgahitā paṭhamena ādisaddena ‘‘anabhijjhāsahagatāya saññāyā’’tiādipāṭhassa saṅgahitattā.
၁၁၇. တိ ကာမဘဝာဒီနံ အပရိယောသာနာယ ပရိယောသာနံ ဣစ္ဆတောပိ တာဒိသသ္သ ဘဝာနံ အပရိယောသာနမေဝ ဟောတိ ။ စတ္တာရော ဟောန္တိ ပုဂ္ဂလဝသေန။ တေနာဟ ‘‘ပုထုဇ္ဇနောပိ ဟီ’’တိအာဒိ။ အကုသလာ ဓမ္မာ ဝဍ္ဎန္တီတိ တေသံ ပဟာနာယ အပ္ပဋိပဇ္ဇမာနသ္သာတိ အဓိပ္ပာယော, တတော ဧဝ ကုသလာ ဓမ္မာ ပရိဟာယန္တိ။ တေနသ္သ ကိလေသဒုက္ခေန ဝိပာကဒုက္ခေန စ သဒုက္ခမေဝ အတ္တဘာဝံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ။ ဩရမ္ဘာဂိယသံယောဇနာနိ ပဟာယ သုဒ္ဓာဝာသေသု နိဗ္ဗတ္တနာရဟော အနာဂာမီ ကထံ။ပေ.။ အဘိဝဍ္ဎန္တီတိ အာဟ ‘‘အနာဂာမီပီ’’တိအာဒိ။ သဒုက္ခမေဝ အတ္တဘာဝံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, ယာယ လဗ္ဘမာနအကုသလာဘိဝုဒ္ဓိံ ကုသလပရိဟာနိဉ္စ ဂဟေတ္ဝာ အနာဂာမိနောပိ သဗ္ယာဗဇ္ဈအတ္တဘာဝာဘိနိဗ္ဗတ္တနံ ဝုတ္တံ။ ဧဝံ ယထာလဗ္ဘမာနံ အကုသလပရိဟာနိံ ကုသလာဘိဝုဒ္ဓိဉ္စ ဂဟေတ္ဝာ ပုထုဇ္ဇနသ္သပိ အန္တိမဘဝိကသ္သ အဗ္ယာဗဇ္ဈအတ္တဘာဝာဘိနိဗ္ဗတ္တနံ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေနာဟ ‘‘ပုထုဇ္ဇနောပီ’’တိအာဒိ။ အကုသလမေဝ ဟာယတိ,န ကုသလံ တသ္သ ဗုဒ္ဓိပက္ခေ ဌိတတ္တာ။ တတ္ထာပိ ဝိပသ္သနမေဝ ဂဗ္ဘံ ဂဏ္ဟာပေတိ, န ဝဋ္ဋဂဗ္ဘံ အန္တိမဘဝိကတာယ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သိတတ္တာ အဇ္ဈာသယသ္သ, ဉာဏသ္သ စ ပာကဂမနတော။
117. Ti kāmabhavādīnaṃ apariyosānāya pariyosānaṃ icchatopi tādisassa bhavānaṃ apariyosānameva hoti . Cattāro honti puggalavasena. Tenāha ‘‘puthujjanopi hī’’tiādi. Akusalā dhammā vaḍḍhantīti tesaṃ pahānāya appaṭipajjamānassāti adhippāyo, tato eva kusalā dhammā parihāyanti. Tenassa kilesadukkhena vipākadukkhena ca sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti. Orambhāgiyasaṃyojanāni pahāya suddhāvāsesu nibbattanāraho anāgāmī kathaṃ…pe… abhivaḍḍhantīti āha ‘‘anāgāmīpī’’tiādi. Sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti, yāya labbhamānaakusalābhivuddhiṃ kusalaparihāniñca gahetvā anāgāminopi sabyābajjhaattabhāvābhinibbattanaṃ vuttaṃ. Evaṃ yathālabbhamānaṃ akusalaparihāniṃ kusalābhivuddhiñca gahetvā puthujjanassapi antimabhavikassa abyābajjhaattabhāvābhinibbattanaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘puthujjanopī’’tiādi. Akusalameva hāyati,na kusalaṃ tassa buddhipakkhe ṭhitattā. Tatthāpi vipassanameva gabbhaṃ gaṇhāpeti, na vaṭṭagabbhaṃ antimabhavikatāya vivaṭṭūpanissitattā ajjhāsayassa, ñāṇassa ca pākagamanato.
၁၁၉. ဧကစ္စသ္သာတိ သာမိဝစနံ ‘‘အဘိနန္ဒတီ’’တိအာဒီသု ပစ္စတ္တဝသေန ပရိဏာမေတဗ္ဗံ, တထာ ‘‘နိဗ္ဗိန္ဒတီ’’တိအာဒီသုပိ။ ဥဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာပီတိ ပိ-သဒ္ဒော လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌော။ ဘဂဝတော ဘာသိတသ္သ အတ္ထံ အဇာနန္တာ တာဝ ဒီဃရတ္တံ ဟိတသုခတော ပရိဗာဟိရာ ဟောန္တု ဇာနန္တာနမ္ပိ သဗ္ဗေသံ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ ဟောတီတိ အနေကံသိကတံ စောဒေန္တော ‘‘ဧဝံ သန္တေပီ’’တိအာဒိမာဟ။ ဣတရော သဗ္ဗေသမ္ပိ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ ဟောတိယေဝာတိ, ‘‘အပ္ပဋိသန္ဓိကာ’’တိအာဒိနာ အနေကံသိကတံ ပရိဟရတိ။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
119.Ekaccassāti sāmivacanaṃ ‘‘abhinandatī’’tiādīsu paccattavasena pariṇāmetabbaṃ, tathā ‘‘nibbindatī’’tiādīsupi. Uggaṇhitvāpīti pi-saddo luttaniddiṭṭho. Bhagavato bhāsitassa atthaṃ ajānantā tāva dīgharattaṃ hitasukhato paribāhirā hontu jānantānampi sabbesaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotīti anekaṃsikataṃ codento ‘‘evaṃ santepī’’tiādimāha. Itaro sabbesampi dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotiyevāti, ‘‘appaṭisandhikā’’tiādinā anekaṃsikataṃ pariharati. Sesaṃ suviññeyyameva.
သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ သမတ္တာ။
Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya / ၄. သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗသုတ္တံ • 4. Sevitabbāsevitabbasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၄. သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
