| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
4. සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
109. එවං මෙ සුතන්‌ති සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තං. තත්‌ථ තඤ්‌ච අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං කායසමාචාරන්‌ති අඤ්‌ඤං සෙවිතබ්‌බං කායසමාචාරං, අඤ්‌ඤං අසෙවිතබ්‌බං වදාමි, සෙවිතබ්‌බමෙව කෙනචි පරියායෙන අසෙවිතබ්‌බන්‌ති, අසෙවිතබ්‌බං වා සෙවිතබ්‌බන්‌ති ච න වදාමීති අත්‌ථො. වචීසමාචාරාදීසු එසෙව නයො. ඉති භගවා සත්‌තහි පදෙහි මාතිකං ඨපෙත්‌වා විත්‌ථාරතො අවිභජිත්‌වාව දෙසනං නිට්‌ඨාපෙසි. කස්‌මා? සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරස්‌ස ඔකාසකරණත්‌ථං.
109.Evaṃme sutanti sevitabbāsevitabbasuttaṃ. Tattha tañca aññamaññaṃ kāyasamācāranti aññaṃ sevitabbaṃ kāyasamācāraṃ, aññaṃ asevitabbaṃ vadāmi, sevitabbameva kenaci pariyāyena asevitabbanti, asevitabbaṃ vā sevitabbanti ca na vadāmīti attho. Vacīsamācārādīsu eseva nayo. Iti bhagavā sattahi padehi mātikaṃ ṭhapetvā vitthārato avibhajitvāva desanaṃ niṭṭhāpesi. Kasmā? Sāriputtattherassa okāsakaraṇatthaṃ.
113. මනොසමාචාරෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිසම්‌මාදිට්‌ඨියො දිට්‌ඨිපටිලාභවසෙන විසුං අඞ්‌ගං හුත්‌වා ඨිතාති න ගහිතා.
113.Manosamācāre micchādiṭṭhisammādiṭṭhiyo diṭṭhipaṭilābhavasena visuṃ aṅgaṃ hutvā ṭhitāti na gahitā.
114. චිත්‌තුප්‌පාදෙ අකම්‌මපථප්‌පත්‌තා අභිජ්‌ඣාදයො වෙදිතබ්‌බා.
114.Cittuppāde akammapathappattā abhijjhādayo veditabbā.
115. සඤ්‌ඤාපටිලාභවාරෙ අභිජ්‌ඣාසහගතාය සඤ්‌ඤායාතිආදීනි කාමසඤ්‌ඤාදීනං දස්‌සනත්‌ථං වුත්‌තානි.
115. Saññāpaṭilābhavāre abhijjhāsahagatāya saññāyātiādīni kāmasaññādīnaṃ dassanatthaṃ vuttāni.
117. සබ්‍යාබජ්‌ඣන්‌ති සදුක්‌ඛං. අපරිනිට්‌ඨිතභාවායාති භවානං අපරිනිට්‌ඨිතභාවාය. එත්‌ථ ච සබ්‍යාබජ්‌ඣත්‌තභාවා නාම චත්‌තාරො හොන්‌ති. පුථුජ්‌ජනොපි හි යො තෙනත්‌තභාවෙන භවං පරිනිට්‌ඨාපෙතුං න සක්‌කොති, තස්‌ස පටිසන්‌ධිතො පට්‌ඨාය අකුසලා ධම්‌මා වඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා ච පරිහායන්‌ති, සදුක්‌ඛමෙව අත්‌තභාවං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති නාම. තථා සොතාපන්‌නසකදාගාමිඅනාගාමිනො. පුථුජ්‌ජනාදයො තාව හොන්‌තු, අනාගාමී කථං සබ්‍යාබජ්‌ඣං අත්‌තභාවං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති, කථඤ්‌චස්‌ස අකුසලා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, කුසලා ධම්‌මා පරිහායන්‌තීති. අනාගාමීපි හි සුද්‌ධාවාසෙ නිබ්‌බත්‌තො උය්‍යානවිමානකප්‌පරුක්‌ඛෙ ඔලොකෙත්‌වා ‘‘අහො සුඛං අහො සුඛ’’න්‌ති උදානං උදානෙති, අනාගාමිනො භවලොභො භවතණ්‌හා අප්‌පහීනාව හොන්‌ති, තස්‌ස අප්‌පහීනතණ්‌හතාය අකුසලා වඩ්‌ඪන්‌ති නාම, කුසලා පරිහායන්‌ති නාම, සදුක්‌ඛමෙව අත්‌තභාවං අභිනිබ්‌බත්‌තෙති, අපරිනිට්‌ඨිතභවොයෙව හොතීති වෙදිතබ්‌බො.
117.Sabyābajjhanti sadukkhaṃ. Apariniṭṭhitabhāvāyāti bhavānaṃ apariniṭṭhitabhāvāya. Ettha ca sabyābajjhattabhāvā nāma cattāro honti. Puthujjanopi hi yo tenattabhāvena bhavaṃ pariniṭṭhāpetuṃ na sakkoti, tassa paṭisandhito paṭṭhāya akusalā dhammā vaḍḍhanti, kusalā dhammā ca parihāyanti, sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti nāma. Tathā sotāpannasakadāgāmianāgāmino. Puthujjanādayo tāva hontu, anāgāmī kathaṃ sabyābajjhaṃ attabhāvaṃ abhinibbatteti, kathañcassa akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyantīti. Anāgāmīpi hi suddhāvāse nibbatto uyyānavimānakapparukkhe oloketvā ‘‘aho sukhaṃ aho sukha’’nti udānaṃ udāneti, anāgāmino bhavalobho bhavataṇhā appahīnāva honti, tassa appahīnataṇhatāya akusalā vaḍḍhanti nāma, kusalā parihāyanti nāma, sadukkhameva attabhāvaṃ abhinibbatteti, apariniṭṭhitabhavoyeva hotīti veditabbo.
අබ්‍යාබජ්‌ඣන්‌ති අදුක්‌ඛං. අයම්‌පි චතුන්‌නං ජනානං වසෙන වෙදිතබ්‌බො. යො හි පුථුජ්‌ජනොපි තෙනත්‌තභාවෙන භවං පරිනිට්‌ඨාපෙතුං සක්‌කොති, පුන පටිසන්‌ධිං න ගණ්‌හාති, තස්‌ස පටිසන්‌ධිග්‌ගහණතො පට්‌ඨාය අකුසලා පරිහායන්‌ති, කුසලායෙව වඩ්‌ඪන්‌ති, අදුක්‌ඛමෙව අත්‌තභාවං නිබ්‌බත්‌තෙති, පරිනිට්‌ඨිතභවොයෙව නාම හොති. තථා සොතාපන්‌නසකදාගාමිඅනාගාමිනො. සොතාපන්‌නාදයො තාව හොන්‌තු, පුථුජ්‌ජනො කථං අබ්‍යාබජ්‌ඣඅත්‌තභාවං නිබ්‌බත්‌තෙති, කථඤ්‌චස්‌ස අකුසලපරිහානිආදීනි හොන්‌තීති. පුථුජ්‌ජනොපි පච්‌ඡිමභවිකො තෙනත්‌තභාවෙන භවං පරිනිට්‌ඨාපෙතුං සමත්‌ථො හොති. තස්‌ස අඞ්‌ගුලිමාලස්‌ස විය එකෙනූනපාණසහස්‌සං ඝාතෙන්‌තස්‌සාපි අත්‌තභාවො අබ්‍යාබජ්‌ඣොයෙව නාම, භවං පරිනිට්‌ඨාපෙතියෙව නාම. අකුසලමෙව හායති, විපස්‌සනමෙව ගබ්‌භං ගණ්‌හාපෙති නාම.
Abyābajjhanti adukkhaṃ. Ayampi catunnaṃ janānaṃ vasena veditabbo. Yo hi puthujjanopi tenattabhāvena bhavaṃ pariniṭṭhāpetuṃ sakkoti, puna paṭisandhiṃ na gaṇhāti, tassa paṭisandhiggahaṇato paṭṭhāya akusalā parihāyanti, kusalāyeva vaḍḍhanti, adukkhameva attabhāvaṃ nibbatteti, pariniṭṭhitabhavoyeva nāma hoti. Tathā sotāpannasakadāgāmianāgāmino. Sotāpannādayo tāva hontu, puthujjano kathaṃ abyābajjhaattabhāvaṃ nibbatteti, kathañcassa akusalaparihāniādīni hontīti. Puthujjanopi pacchimabhaviko tenattabhāvena bhavaṃ pariniṭṭhāpetuṃ samattho hoti. Tassa aṅgulimālassa viya ekenūnapāṇasahassaṃ ghātentassāpi attabhāvo abyābajjhoyeva nāma, bhavaṃ pariniṭṭhāpetiyeva nāma. Akusalameva hāyati, vipassanameva gabbhaṃ gaṇhāpeti nāma.
119. චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යන්‌තිආදීසු යස්‌මා එකච්‌චස්‌ස තස්‌මිංයෙව රූපෙ රාගාදයො උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, අභිනන්‌දති අස්‌සාදෙති, අභිනන්‌දන්‌තො අස්‌සාදෙන්‌තො අනයබ්‍යසනං පාපුණාති, එකච්‌චස්‌ස නුප්‌පජ්‌ජන්‌ති, නිබ්‌බින්‌දති විරජ්‌ජති, නිබ්‌බින්‌දන්‌තො විරජ්‌ජන්‌තො නිබ්‌බුතිං පාපුණාති, තස්‌මා ‘‘තඤ්‌ච අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤ’’න්‌ති න වුත්‌තං. එස නයො සබ්‌බත්‌ථ.
119.Cakkhuviññeyyantiādīsu yasmā ekaccassa tasmiṃyeva rūpe rāgādayo uppajjanti, abhinandati assādeti, abhinandanto assādento anayabyasanaṃ pāpuṇāti, ekaccassa nuppajjanti, nibbindati virajjati, nibbindanto virajjanto nibbutiṃ pāpuṇāti, tasmā ‘‘tañca aññamañña’’nti na vuttaṃ. Esa nayo sabbattha.
එවං විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං ආජානෙය්‍යුන්‌ති එත්‌ථ කෙ භගවතො ඉමස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථං ආජානන්‌ති, කෙ න ආජානන්‌තීති? යෙ තාව ඉමස්‌ස සුත්‌තස්‌ස පාළිඤ්‌ච අට්‌ඨකථඤ්‌ච උග්‌ගණ්‌හිත්‌වා තක්‌කරා න හොන්‌ති, යථාවුත්‌තං අනුලොමපටිපදං න පටිපජ්‌ජන්‌ති, තෙ න ආජානන්‌ති නාම. යෙ පන තක්‌කරා හොන්‌ති, යථාවුත්‌තං අනුලොමපටිපදං පටිපජ්‌ජන්‌ති, තෙ ආජානන්‌ති නාම. එවං සන්‌තෙපි සපටිසන්‌ධිකානං තාව දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය හොතු, අප්‌පටිසන්‌ධිකානං කථං හොතීති. අප්‌පටිසන්‌ධිකා අනුපාදානා විය ජාතවෙදා පරිනිබ්‌බායන්‌ති, කප්‌පසතසහස්‌සානම්‌පි අච්‌චයෙන තෙසං පුන දුක්‌ඛං නාම නත්‌ථි. ඉති එකංසෙන තෙසංයෙව දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය හොති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Evaṃ vitthārena atthaṃ ājāneyyunti ettha ke bhagavato imassa bhāsitassa atthaṃ ājānanti, ke na ājānantīti? Ye tāva imassa suttassa pāḷiñca aṭṭhakathañca uggaṇhitvā takkarā na honti, yathāvuttaṃ anulomapaṭipadaṃ na paṭipajjanti, te na ājānanti nāma. Ye pana takkarā honti, yathāvuttaṃ anulomapaṭipadaṃ paṭipajjanti, te ājānanti nāma. Evaṃ santepi sapaṭisandhikānaṃ tāva dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotu, appaṭisandhikānaṃ kathaṃ hotīti. Appaṭisandhikā anupādānā viya jātavedā parinibbāyanti, kappasatasahassānampi accayena tesaṃ puna dukkhaṃ nāma natthi. Iti ekaṃsena tesaṃyeva dīgharattaṃ hitāya sukhāya hoti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 4. සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තං • 4. Sevitabbāsevitabbasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 4. සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Sevitabbāsevitabbasuttavaṇṇanā
